De C.L. psalmen des conincklijcken propheten Davids

[p. 7]

Kort Extract van 't leven Lutheri.

LVtherus is geboren van Godtsalighe Ouders, tot Ysleven in de Graefschap Mansfelt, int Jaer Christi 1483. den 10. Octob. ontrent elf uren 's nachts, op S. Martens Avont: 's Anderen daechs ghedoopt ende Martinus ghenoempt Zijn Vader wesende een eerlijcke Raedts-Heere tot Ysleven, hiet Johan Luther, zijn Moeder Margriete Lindimans: Die hem neerstich in de Godsalicheyt op voedende, tot het studeren hebben ane gehouden. Hy heeft zijn Fundamenta geleyt tot Maegdeborch ende Yssennach. Ontrent zijn 18 ende 19 Jaer heeft hy hem begheven naer Erffurt, op d'Academie: Aldaer hy so treffelijck in de Philosophie heeft gestudeert, dat hy in zijn 20. Jaer is Magister gepromaveert. In zijn 22 Jaer is hy sonder weten ende Consent van zijn Ouders ende Vrienden in een Augustijner Clooster gegaen ende een Monninck geworden. Tot welcke devotie (hy seyde) gemoveert te zijn door eenen afgrijselijcken Donderslach, ofte ghelijck Philippus Melanchtois verhaelt, door eenen sonderlijcken schrick van den Toorne Gods etc. Doch met sonder wonderbare beschickinge Gods, die zijn Heyligen wonderlyck voert. Want overmits hy het Pausdom soude reformeeren, ende het Clooster leven, mitsgaders den staet der Monnincken weder-legghen, dus heeft hy hem selve eerst van binnen moeten leeren kennen, ghelyck Moses het Hof van Pharao. In zijn 24 Jaer is hy tot Priester gheconsacreert: Maer in zijn 25 Jaer is hy ordentlyck van D. Johannes Staupitius, wesende Commissarius over 40 Augustijnen Cloosters int Landt van Meyssen ende Duringen tot Professor van de Philosophie beroepen ende ghestelt op d' Academie van Wittenberch: Aldaer heeft hy ontrent 4 Jaeren langh geprofiteert Logicam ende Physicam Aristotelis. Hier-en-tusschen is hy int Jaer Christi 1510. Wt last van het Augustijner Collegie naer Roomen ghesonden: Met Commissie, om seeckere twist onder het Convent geresen, te laten decideeren. Binnen Roomen wesende, ende siende de onuytsprekelijcke hoovaerdye des Paus, mitsgaders het Godloose Hof ende lichtveerdich geselschap zijnder Venerischen Courtisaenen, als oock mede den geheelen grouwel der Afgoderye ende schrickelycke Sodomische sonden, is hy ten hoochsten daer over bedroeft gheworden, soo dat hy plach te seggen, hy en gheloove niet anders, ofte Roomen zy op 't Fondament der hellen getimmert: Item hy woude niet vele 1000 daer voor nemen, dat hy niet tot Roomen geweest, ende den grouwel der verlossinge selfs gesien hadde. In zijn 29 Jaer is hy tot Wittenberch uyt last des Chur-Vorsten

[p. 8]

van Sacxen solemnelijck Doctor in de Theologie gepromoveert. Int Jaer Christi 1517. Als Johannes Tetzelius uyt last van den Paus met sekere Aflaets bueven door de landen om liep, de selve voor gelt vercoopende: met pretensie, van vergevinge alderhande sonden ende verlossinghe der zielen uyt het Vage-vyer etc. Doen heeft D. Lutherus het selve uyt Gods Woort gerefuseert, verclarende sulcx voor schandelycke Simonie, regelrecht strydende tegen het H. Verdienste Jesu Christi. Het welcke is geweest dat eerste beginsel van de Christelijcke Reformatie: Die de Paus wel dickwils met kracht heeft gesocht te beletten, trachtende hem na lijf ende leuen: Maer hy door den Geest Godts versterckt zijnde, heeft den Paus verclaert voor den Antichrist ende het Kindt des verderfs, ende onbeschaemde Hoer van Babylon: Defenderende hoe lanckx hoe meerder de Goddelijcke waerheyt, met Leeren, Prediken, Disputeren, ende met openbaren Schriften, ghelyck zijn Tomi ghetuyghen: Maintinerende zyn Leere op diversche Ryckxdagen, in publycke vergaderinghen, ter presentie van Vorsten, Graven ende Heeren: Als namentlijck int Jaer Christi 1518. tot Augsborch, voor den Cardinael Caietanus: Daer na int Jaer 1521 tot Worms, maer in sonderheyt int Jaer 1530 tot Augsborch, daer hy die Christelijcke Confessie van zijn Leere door de protesteerende Vorsten ende Staeten des Ryckx aen den Keyser Carolum Quintum heeft laten overleveren, Die alsoo met gront van Gods Woort bevesticht zijnde, niet heeft konnen van de Papisten weder-leydt worden, maer is teghen haren danck gheapprobeert ende toe gelaten, oock in veelderhande Talen over geset, ende in diversche Coninckrycken ende Landen gesonden worden, also dat, Godt zy loff, door den getrouwen dienst Lutheri, met verwonderinghe is vervult, 't ghene gheschreven staet in Apocalypsi cap. 14. van den vliegenden Engel, met hem brenghende het eeuwighe Euangelium, om het selve te vercondighen onder allen Heydenen, ende spraecken, ende volcken. Nae dien hy dan de Kercke Christi ghetrouwelyck voor ghestaen, ende door Gods genade de waerheydt uyt de duysternisse int licht ghebracht hadde, is hy int Jaer Christi 1546. op den dach Constantie et Concordie, in waerachtighe aenroepinghe, ende standtvasticheyt des geloofs, in presentie veler Godtsaligher persoonen, ende in sonderheydt den Graef van Mansfeldt, salichlijck de ruste ende vrede, die ons God gunne, AMEN.