Chrysallis. Jaargang 1978

[p. 132]

Maria de Groot

Maria de Groot is (neerlandica en) theologe. Zij zit samen met o.a. Tine Halkes in de Nederlandse Werkgroep Feministische Theologie. Als vast medewerkster aan vpro-radio maakte ze indertijd een bundeling van haar beste toespraken: Prozaiek. Haar poëzie beweegt zich tussen religiositeit en feministische bewogenheid, en munt uit door vormtechnische beheersing. Eerdere bundels van haar zijn o.a. Amsterdams Getijdenboekje, Rabboeni, en Katern.

[p. 133]

Stad en land

In dit ontmaskerd land moet ik nu wonen:
de muren grondeloos, de bomen hoog-
zogende borsten en van zaad doorstroomde
scheden waarin aarde zich ontbloot.

De stad keert bevend tot haar eerste pleinen
in, houdt de schokschouderende regen
vertederd aan haar lijf en zo verlegen
vult water nu de verwaarloosde vijvers.

Wat heb ik mij vergeten en vergist,
gegrepen naar de chaos, de metalen
hoogbouw, betonnen wegen en de traliën
van liften waarmee grond wordt uitgewist.

Mijn handen zijn ontmaskerd nu ze stil
liggen in de schoot van deze stad.
Ze worden door het water liefgehad
dat stroomt over de bodem zonder wil.

En in mijn geest verrijzen nieuwe steden
waaruit de torenbouw is weggenomen
en aan het lichte water staan de bomen
zo groen als had de aarde nooit geleden.

[p. 134]

Vrouw

Het meest gerust spreidt zich haar lichaam open
aan het ontzaglijk licht dat haar verkoelt
en weerloos door de vochte gangen spoelt
om haar gewelven lijfelijk te bewonen.

De schoot is een vulkanisch dal met bronnen
waar vuur en water zich om strijd vermengen
en in een zoet en zonnelicht verzengen
de aarde uit die paring wordt gewonnen.

Zij houdt het leven in zichzelf ontbloot,
de vrouw die opstaat nu haar morgen daagt.
Zij is de eerste minnaar, zij ontmaagdt
de donkere gewelven van de dood.

[p. 135]

Dans

De bossen zijn gekapt en allerwegen
liggen de velden naar de einder open.
Nu kan ik onbekommerd verder lopen.
Niemand beveelt en niemand houdt mij tegen.

De stammen in de bermen zijn gaan bloeien
met kleine paddestoelen, wilde grassen.
Ik voel mijn voeten in de aarde passen
alsof ik mij aan niets meer zal vermoeien.

Dit is de dans zoals ik heb gedroomd
dat het zou zijn toen ik een meisje was:
de wegen vrij en wijkend toegemeten
aan wie tot stervens toe gevangen zat
en met een kracht die ons in niets verschoont
de martelingen van de dwang vergeten.

[p. 136]

Maria Magdalena

Nooit zal ik meer de onafzienbare velden
verlaten voor het kleine perk van pracht,
de warme rozengaarde die vertelde
over de zinderingen van de nacht.

De geur die uit de open bloemen welde
zal ik niet meer genieten, noch de zacht
wiegende stengels zien die overhelden
naar gronden die bevruchtten tot haar dracht.

Het onbewerkte land, de wilde wegen
zijn mijn domein sinds u mij tot u riep
en over rotsen klim ik naar uw zegen.

Liefste die uit de graftuin overliep,
wanneer zullen uw woorden in mij wegen,
storm die nog nooit ten einde met mij sliep.

[p. 137]

Sonata mystica 1

Hij houdt mij graag tegen zich aan als bron
waaruit hij drinken kan en waar hij soms
genezing vindt voor zijn doorboorde handen.
Dan baadt hij in mij en voelt hoe het branden
van pijn verkoelt en hij glimlacht daarom.

Wanneer hij uit mij opstaat en het bad
wordt rimpelloos als was hij nooit gekomen,
dan draag ik nog het aanschijn dat hij had
als een geloken lichtbeeld in mijn bodem.
Met strelingen blijf ik hem overstromen.

Maar het vervagend beeld wordt uitgewist.
Het laat mij als een aarden spiegel achter:
wat blad en takken, de schim van een vis.
Totdat de bronnen van zijn duisternis
wellen en mij meevoeren in zijn nachten.

[p. 138]

Sonata mystica 2

Nu regent licht in mij en zijn mijn gronden
doorstroomd van licht. Het voelt als vloeibaar glas
waarin zijn hand naar de juwelen tast
die in mij ongerept worden gevonden.

Ik ken de plek waar hij mij zal verwonden.
Hij komt aandachtig die mij streelt en wast.
Gesteente nog niet tot zijn stroom ontbonden
weent bij hem tranen transparant albast.

Een wolk die buigt, een smeltende kolom
die mij losmaakt van mij en bij zich neemt
zoals een vrucht geplukt wordt van haar grond.

Drinkend verdronken in dit mond aan mond
- zijn handen om mij heen, vlammende zon -
gekloofd juweel dat samensmelt tot één.

[p. 139]

Aarde

De aarde zegt: ik ben de altijd barende.
In mij verwijlt het moederzielgesteente,
de zeefossielen en het bergmassief
waarover oude oceanen wenen.
Ik adem wolken, ik verteer de dood
en bereid spijzen voor de morgenvogels.
Ik heb de netten van de nacht geroofd
en laat de vissen naar hun nesten stromen.
De aarde zegt: ik ben het eerste brood
dat mensen eten en ik word genomen
tot in de laatste dagen van de dood.

[p. 140]

Herfst

Nu de schoven gebonden en de schuren gevuld zijn
ben ik de armste, de wintervrouw.
Ik ben niet geoogst en ik heb niets dan as
verzameld van de verbrande vuren.

Mijn wagens verstuiven, mijn steigerende paarden -
hun teugels gingen in wind verloren
- ik ben alleen om aarde te lezen
geboren.

Vogels

Klaart mijn zwijgen op in het woord
dan is er aandacht op aarde;
schroomvallige vogels benaderen mij:
kom vrouw
kom liefste
vlieg met ons over -