Ard Heuvelman
Cliffhanger
Diep verborgen in de Oostenrijkse bergen ligt een dorpje, Jonsbach genaamd. Nou ja, dorpje, zeg maar gehucht. Er staan een paar huizen en een café-restaurant en er is een kerkhof.
Het kerkhof: daar liggen ze. Honderden bergbeklimmers die het leven lieten in de sneeuw of tussen de rotsen. De graven worden heel goed onderhouden. Terecht, want ze zijn prachtig. Allemaal dragen ze een tekst die de naam van de overledene en de doodsoorzaak vermeldt: abgesturzt, doodgevroren of door Gewitter getroffen tijdens de beklimming van de zus en zo berg. Sommige stenen zijn van een foto voorzien, zoals van twee vrienden, zeventien jaren jong, in lederhosen, samen heengegaan.
Mistflarden trekken langs de rotsen, een adelaar bespiedt, hoogin het zwerk, zijn toekomstige prooi. Wat zal ons lot zijn?
Tot zover de echte wereld. Thans over naar een meer vertrouwde omgeving: die van de afstandsbediening. En de dingen die ons werkelijk bezighouden: de dassen van Philip Freriks, de make-up van Pia Dijkstra en, Agent Mulder, vertel ons eens ‘who killed Laura Palmer?’
Sommige psychologen beweren dat de mensheid kan worden verdeeld in sensatiezoekers en overigen. Wij weten natuurlijk beter: de overigen bestaan niet. De intellectuelen onder ons zingen weliswaar aan elke borreltafel hetzelfde liedje (wij kijken niet of uitsluitend naar BBC-documentaires), maar de kille kijkcijfers wijzen anders uit: GTST, Bold & Beautiful en vooral voetbal, bloed aan de paal!
En dat terwijl het allemaal zo onschuldig begon met de eenvoudige vraag: Hoe zal dit aflopen? Feuilletons in de couranten en daarna de bioscoop. Om de lezers en de bezoekers te blijven trekken werd een doorlopend verhaal gepresenteerd, vol spanning en sensatie. Stuurloos voertuig met daarin de bedwelmde held rijdt op afgrond af. Lees volgende week verder. Heldin raakt verward in struikgewas, net als er een kudde wilde stieren op haar afstormt. Wordt vervolgd. Zo werden onze voorouders verblijd met Flash Gordon, Dick Tracy en Zorro's Fighting Legion en alle overige zegeningen van de cliffhanger serials.
Kwam radio, kwam televisie, the show went on. Beeldschone, half ontklede blondine ligt vastgebonden op tafel, doodsangst in de ogen. Schurk komt kwijlend binnen met kettingzaag in de aanslag. Hoe zal dit aflopen? Reclame: juichend gaat het gezin aan tafel, want moeder heeft een nieuwe pastasaus ontdekt.
Nieuwe wasmiddelen, nieuwe soap operas.
Speciaal voor de zwakkeren van maag werd de soap cliffhanger geïntroduceerd: zorgelijk kijkende vrouw. Zie Dallas, Dynasty enzovoort. Man heeft het familiekapitaal vergokt en is met dertig jaar jongere maîtresse gesignaleerd op de Bahamas, zoon aan de drugs, dochter in de prostitutie. Gevolg: zorgelijk kijkende vrouw, op wie wordt ingezoomd. Wordt vervolgd.
Het is nooit genoeg.
Elk televisieprogramma haar eigen cliffhanger, of het nu nieuws is of reclame. Man valt, zittend op rood bankje uitvliegtuig. Hoe dit afloopt? Hij kijkt naar een S... televisie. Oppassen dus. En vaart u wel eens luid zingend weg met uw speedboot als die nog aangemeerd ligt? Geen nood, even A. bellen.
Uiteraard staan met enige regelmaat grauwe cultuurpessimisten op die hel en verdoemenis over dit alles afroepen en de zegeningen van de nieuwe media prediken. We moeten hen teleurstellen: het internet is het ultieme zapmedium. De hele wereld met al haar uitwassen binnen handbereik, fraai geïllustreerd, de diepgang van een platbodem, maar never a dull moment. Favoriet: The Ultimate Crash Web Site. Prachtige vliegtuigongelukken en andere rampen, in beeld en geluid.
Maar wie biedt ons troost? Wie beantwoordt onze meest essentiële vragen? Who killed Laura Palmer? We worden ouder, niet veel wijzer. Kinderen die de regels hebben geleerd. En we betalen trouw het abonnementsgeld.
Zullen we er ooit genoeg van hebben? Laten we op