[Nummer 149]
Hugo Verdaasdonk
Bij het Annie M.G. Schmidt-nummer
In 1986 werd het Landelijk Platform voor Kinder- en Jeugdliteratuur opgericht. Deze stichting wil het onderwijs en het onderzoek op het gebied van de kinder- en jeugdliteratuur bevorderen en hoopt er aan bij te dragen dat de lezers van deze vorm van literatuur in aantal toenemen.
Met het initiatief tot dit Annie M.G. Schmidt-nummer wilde het bestuur van het Platform eer bewijzen aan een auteur die in de loop van vele jaren een zeer trouw en breed publiek heeft verworven. Er bestaat geen gebrek aan waardering voor het werk van Annie M.G. Schmidt. Haar gedichten, haar boeken voor kinderen, haar liedjes, haar schetsen, haar musicalteksten zijn altijd serieus genomen door liefhebbers van literatuur en door lezers en luisteraars die zich niet zoveel aan de literatuur gelegen laten liggen.
Literaire critici in kranten, maar vooral in literaire tijdschriften en aan de universiteiten, brengen voortdurend onderscheidingen aan naar soort en naar kwaliteit binnen de literaire produktie. De genres die Annie M.G. Schmidt beoefent en het grote, gedifferentieerde publiek dat zij heeft verworven lijken de ‘sorteerarbeid’ van critici overbodig te maken. Het geestige en vitale werk van Annie Schmidt verzet zich tegen studeerkamer- en boekhoudactiviteiten. Ik zou niettemin een lans willen breken voor de arbeid van de critici - en dus ook voor dit BZZLLETIN-nummer. Het valt wel mee met de boekhouderij van critici. Hun onderscheidingen wisselen, zoals iedereen kan vaststellen die een schoolboek uit 1930 en een uit 1980 raadpleegt om te zien wie tot de Tachtigers behoren en wie de belangrijkste Tachtigers gevonden worden. De verschillen zijn zeer groot. Belangrijk van de activiteiten van de critici is vooral dat hun commentaren wezenlijk bijdragen aan de overtuiging dat het werk van een auteur veelzijdig is. Wil het werk van een auteur ook latere generaties boeien, dan dient het bij de tijdgenoten de reputatie van veelzijdigheid te hebben verkregen. Deze reputatie is niet louter en alleen gebaseerd op het aantal genres dat een auteur beoefent. Critici brengen bij hun ‘sorteerarbeid’ het werk van een auteur in verband met dat van andere auteurs die soortgelijk worden geacht. Het werk van Annie Schmidt biedt deze verbindingsmogelijkheden in ruime mate - met de beoefenaars van het light verse, met de groep auteurs die via het columnisme een grote literaire reputatie hebben opgebouwd, met de groep kinder- en jeugdboekenauteurs waarin een aantal zeer grote talenten actief zijn, en ook, zoals de jubileumbundel van Van Oorschot liet zien, met een groep vrouwelijke auteurs die facetten representeren van wat wel de ‘Tirade-poëzie’ is genoemd. Binnen al deze clusters kan het werk van Annie Schmidt, op een eminente plaats,
gesitueerd worden. De grote auteurs maken met hun werk aanspraak op de reputatie van veelzijdigheid; de tijdgenoten moeten hun deze reputatie ook verschaffen.