vervolg van pag. 14
beter: een tegenwicht tegen maatschappelijke uitzichtloosheid en onoverzichtelijkheid. Anderen beschouwen een dergelijke literaire ‘reactie’ als reactie in politieke zin. Bemlef noemt, bij de heroprichting van Raster in 1977, deze literatuuropvatting
een manier die aansluit bij de buitengewoon individualistische manier van ervaren, die in Nederland al weet ik hoe lang bon ton is. Binnen die individualistische literatuuropvatting is onzettend weinig plaats voor pogingen om literatuur te verbinden met allerlei andere maatschappelijke verschijnselen (...) In plaats van nadenken in internationaal perspectief, vlucht men in een provincialistische literatuuropvatting
(in: Vrij Nederland, 29-11-1977).
Individualisme, subjectivisme, provincialisme - het zijn termen die bij Raster (dat eens de (her)waardering voor Terborgh in gang zette) als negatieve kwalificaties gehanteerd worden. Veel van de door mij besproken auteurs zouden narcistisch-escapistisch bezig zijn. Het zij zo. Er zijn slechtere ontsnappingsmogelijkheden denkbaar, vind ik.