Bzzlletin. Jaargang 6

[p. 14]

Ontmoetingen met C.J. Aarts
Theodor Holman

1977 C.J. Aarts(l.) en Theodor Holman foto: Jan Willem Stas

Aarts en ik gaan naar café Wellink. Hij moet mij hoognodig wat zeggen. Terwijl hij een jus d'orange bestelt, haalt hij uit zijn koffertje mijn manuscript. ‘Hij ziet er van af’, denk ik. Dan zegt hij: ‘Je hebt dit manuscript ook opgestuurd naar Peter Loeb, hè!’

Hoe is hij daar verdomme achter gekomen? De uitgeverswereld toch een kliek? Aarts vervolgt: ‘Ik heb om jou te mogen uitgeven enkele auteurs moeten ruilen. Hans Dorrestijn, Fetze Pijlman en Hans van Weely gaan nu naar Loeb en ik krijg jou. Vind je dat zelf een goede ruil?’

Aarts is weer eens verliefd en vraagt aan mij of hij een tientje kan lenen voor het sturen van een telegram aan Betsie. In het postkantoor voor het loket weet hij geen korte boodschap te verzinnen. Hij raadpleegt mij. Omdat ik de mensen achter mij al geirriteerd opmerkingen hoor maken, zeg ik: ‘Schrijf maar op: kom hier kutje van me’. Aarts doet het. Twee dagen later ontmoet ik hem bij Keyser. Hij ziet erg bleek en zijn bril is kapot. Ik zeg: ‘Zo, kende Betsie karate?’ ‘Nee’, zegt Aarts, ‘ze is juist direkt gekomen en nu is ze m'n huis niet uit te slaan’.

Aarts loopt met enkele auteurs uit zijn fonds door de rosse buurt van Amsterdam.

‘Weet je wat het met die hoeren is?’, zegt Hans Dorrestijn die momenten van filosofische gevatheid kent, ‘ze hebben een rotleven. Iedere dag brengen mannen met veel bombarie hun kwakje en blijkt het helemaal niets te zijn.’

‘Ja’, zegt Aarts, ‘hoeren zijn net uitgevers’.

Op een feest zit Aarts de dames achterna. Maar zonder succes. Moe en afgetobd gaat hij in de keuken zitten, waar de gastvrouw het een en ander klaarmaakt.

‘Is jullie huwelijk goed?’, vraagt Aarts. ‘Prima’, zegt de gastvrouw. Aarts kijkt haar een tijdje aan en zegt: ‘Toch was jij vroeger ook knap’.

Aarts en ik lopen 's ochtends om half vijf door Oud-West. ‘Laten we Jan Kal uit bed bellen. Die heeft vast nog thee en wat te eten’. Bij het huis van Kal aangekomen begint Aarts onbeschoft lang te bellen. Er wordt niet opengedaan. Aarts belt nog een keer. We zien in de kamer van Jan licht aanflitsen. Voor het raam verschijnt eerst het gezicht van een meisje, daarna het gezicht van Jan.

Het raam wordt opengeschoven en Jan en zijn vriendin kijken naar buiten.

‘Wat is er, verdomme’, zegt een boze Jan. ‘Hoi Jan! We komen net van Lisa en die vroeg of ik aan jou wilde zeggen dat ze het had en dat jij je dus ook even moet laten kontroleren. Dat was het. Dag!’

[p. 15]

het ‘tegen de tijd opneemt, aanleidingen en betekenissen reduceert tot een proces in het gedicht: afbraak die het horloge even stilzet.’ (?!) En Van Deel, die Brutus, die allemansvriend, ziet het zo: ‘Zijn werk betrekt ons op het niets, de stilte, op afwezigheid en dood, op zijn en niet zijn, beweging en stilstand.’ Dweperige rimram. Ik moet die bundel nog onder ogen krijgen, maar voorlopig bedenk ik maar dat de nieuwe kleren van de keizer ook de hemel in werden geprezen.

Ach ja, Ten Berge schrijft ‘gezamenlijke wartaal houdt bijeen’ (31), (Hamelink daarentegen: ‘ik heb de warwinkel nu wel bekeken’ (54) en zoals gezegd, in PC is deze dichtersbent gekenschetst als ‘De Nieuwe Wartaal’. Ik ben het niet helemaal eens met die benaming. Zo onbegrijpelijk zijn ze meestal niet. Er is iets anders mis. Wat ze schrijven overtuigt niet, frappeert niet, leeft niet - het is bedacht, gekunsteld, vol gimmicks en flauwiteiten, soms banaal, soms bombastisch, on-helder, wars van precisie, zonder structuur. Het zijn loze associaties en ontleningen. Het is niets.

Is er alleen slecht nieuws te melden over de poëzie sinds 1960. Nee, er is ook goed nieuws te melden. Er is prachtige poëzie geschreven. Mijn favoriete dichter van de laatste twaalf jaar is Henk van Teylingen, met zijn bundels ‘De baron fietst rond’ (1966) en ‘Van aldoor groter hoogte plat op het zeil’ (1973) Helaas heeft Henk van Teylingen zich afgewend van de poëzie en zich bekeerd tot de Hare Krishnabeweging, Herengracht, Amsterdam (Stuur hem een kaartje: Schrijf dat hij uit moet treden!), om honderd delen Mahabaratha te vertalen in de Versies van His Divine Grace A.C. Shaktivedanta Swami Prabhupada.

Maar ook is er veel te genieten in bundels van zo uiteenlopende dichters als H. de Balker, Bernlef, Van Geel, Judith Herzberg (!), Kal, Komrij, Kopland, Van Toorn en Guus Vleugel. En tenslotte, want dit artikel moet eindigen met een pep-talk, tenslotte beveel ik van ganser harte in uw aller aandacht aan het mooie dichtersfonds van Cornelis Jan Aarts, voor welks onbeschaamde promotie dit blad zo bereidwillig zijn kolommen ter beschikking heeft gesteld. Leve het fonds van Cees Aarts. Leve de dichtkunst.