bij Mulisch' Anekdoten rondom de dood
Voor de zetter:
De auteur van deze kopij schrijft, evenals Lodewijk van Deyssel zaliger, een individuele spelling en heeft daar zijn eigen subtiele redenen voor, die mede op aandringen van de Gids-redactie nauwgezet gerespecteerd dienen te worden. Zo schrijft hij homoseksualiteit met een x, kennelijk om de onkenbaarheid van het verschijnsel dat dit woord tot uitdrukking brengt, met die x, immers de grote onbekende, te accentueren, maar ook om het afwijkend gedrag dat het woord impliceert door een afwijkende spelling te illustreren. Soortgelijke overwegingen golden voor professor Jac. van Ginneken zaliger. Deze wilde diarree als diarrhee blijven schrijven, omdat hij gewoon was hee te zeggen als hij het had (hij drukt het ietwat deftiger uit in zijn Grondbeginselen van de schrijfwijze der Nederlandsche taal, 1931, blz. 232, noot 6). En annuleren wilde hij als anulleeren geschreven zien, om ‘de betekkenis van dit verbum markanter te doen uitkomen door de woorden anus, nul en (ik zal je) leeren’ (t.a.p., blz. l41, r. 7-9). Vampier wilde hij met y geschreven zien, omdat zo'n beest zo weinig associatie bood met een aardworm (t.a.p., blz. 135, noot 80). De h achter de t van labyrint moest ‘de moeheid van dengeen die zijn weg zookt in den doolhof tot plastische uitdrukking brongen’ (t.a.p., blz. 254, r.3-4.
Professor De Vooys, ook zalig, die met Van Ginneken zitting had in een regeringsadvisscommissie inzake spelling, bestreed Van Ginneken op wat voor hem wetenschappelijke gronden waren in een brochure met een groene kaft. Maar Van Ginneken, ook nog de schrijver van De roman van een kleuter (1917), beriep zich bij de minister op wat hij noemde ‘meer artistieke inzichten en overwegingen, die (hij wilde) doen gelden’. Hij was het ook die paal (mannelijk) en straat (vrouwelijk) ‘hun geslacht (wilde) doen behouden, wijl men nu eenmaal spreekt van heipaal en zijstraat’ (t.a.p., blz. 19, midden). Trouwens, zei hij: ‘voorwerpen waarmede gestoken, geduwd, geslagen etc. kan worden, moeten gelden als typisch manlijk’ (t.a.p., blz. 19, r. 21-23); (Maar natuurlijk moest De Vooys weer roet in het eten gooien toen hij kwam opdagen met een woord als naald...)
Zetter, respecteer dus alle afwijkingen van Mulisch - de aangehaalde woorden komen alle bij hem voor in de Van Ginnekense spelling. En: u scheide geen woorden die Mulisch samenvoegt, en u voege niets samen wat Mulisch scheidt. Zijn
spelgewoonten
blijven mede) de allerindividueelste expressie van zijn allerindividueelste emoties. - Corr.
dus paal kwam alleen om die reden al aan zijn juiste geslacht.
N.B.
Onherroepelelijke is geen tikfout, maar schijnt een samentrekking te zijn van
onherroepelijk en
lelijk, een
subtiele taalvondst dus.
Auteursrechtelijk beschermd