Amerikaanse kroniek door Jos Knipscheer geschreven
Er zijn nog zoveel belangrijke, hoog aangeslagen, gearriveerde Amerikaanse schrijvers van wie hier nog nooit een letter vertaald is, verzuchtte ik vorige maand in de eerste van deze Amerikaanse kronieken, dat het op zijn minst verbazing wekte toen uitgeverij Agathon eind vorig jaar het debuut van een zekere Tom Robbins op de markt bracht. Het origineel heette Another Roadside Attraction en de vertaling (van Ton Heuvelmans) Het testament van de magiër. Ik vroeg me in een recensie voor de Volkskrant dan ook af of Agathon daar verstandig aan had gedaan, maar moest uiteindelijk toegeven dat het gewoon een prima boek was (met name voor diegenen onder ons voor wie de hippiebeweging in de jaren zestig meer betekende dan zomaar een aardig intermezzo), dus waarom niet.
Verbazingwekkend vooral, schreef ik, omdat Robbins in Amerika zelf eigenlijk ook nog nauwelijks was doorgedrongen. Dat blijkt echter aardig meegevallen te zijn. Uitgeverij Houghton Mifflin heeft Robbin's tweede roman, Even Cowgirls Get the Blues, in de derde week van april tenminste met veel tamtam op de markt gebracht. En zoals we allemaal weten gooien uitgevers uitsluitend met zoveel reklamegeld als ze zeker weten dat het er weer dubbel en dwars uitkomt. Het boek verscheen gelijktijdig in een gebonden en een paperback-editie, een gebruik dat in Amerika, prettig voor ons, langzaam maar zeker veld begint te winnen, terwijl de pocketrechten al ver voor de verschijningsdatum aan Bantam waren verkocht.
Achttien gulden gaat de paperback kosten, als hij hier, door Feffer & Simons in Weesp, geïmporteerd is voor wie niet op de vertaling (weer bij Agathon) of de pocket wachten kan. En wie zelfs daar niet op wil wachten kan in de loop van deze maand voor een voorpublikatie alvast terecht in het eind maart verschenen aprilnummer van American Review, een originele Bantam-pocket (f 9,75). Daarin staat bovendien een vijftig pagina's lang uittreksel van een introduktie die Norman Mailer schreef voor een in het najaar verschijnende nieuwe verhalenbundel van Henry Miller. Ook leuk.
Norman Mailer, nu we het toch over hem hebben, is produktief als altijd, maar fiktie schrijven is er niet meer bij. Zijn nieuwste boek, het in april verschenen Some Honorable Men, is een bundeling van artikelen over de ‘political conventions’ van 1960 tot en met 1972, en zijn vorige, The Fight, sinds kort als Bantam-pocket (f 8,-) ook hier verkrijgbaar, beschrijft Mailer's eigenzinnige, nieuwjournalistieke wijze de in Zaïre gevoerde strijd waarin Muhammad Ali de zwaarstwegende bokswereldtitel heroverde op George Foreman (november '74). Zoals van Mailer verwacht mag worden plaatst hij het gebeuren in de kontekst van Ali's karrière, die op dat moment op late benen liep en wiens karrière bij verlies als beëindigd beschouwd mocht worden, maar ook in die van
Afrika en Ali's maatschappelijke visies en overtuigingen.
Ik moet zeggen dat ik aan deze vorm van literatuur, van Tom Wolfe's De Trip tot en met Mailer's The Fight, bezwaren vind kleven, waarvan de voornaamste is dat De trip uiteindelijk méér zegt over Wolfe dan over Ken Kesey en The Fight méér over Mailer dan over Muhammad Ali. In het eerste geval heb ik me herhaaldelijk aan Wolfe's pedanterie (zo komt dat dan al snel over) geërgerd, omdat ik uitsluitend in Kesey geïnteresseerd was; in het tweede geval was ik voortdurend geboeid, omdat ik me toevallig zowel voor Mailer als voor Muhammad Ali interesseer.
Maar als we Mailer even vergeten vertelt The Greatest; My Own Story, door Muhammad Ali en Richard Durham toch oneindig veel méér over Muhammad Ali. Dat kan sinds kort ook in het Nederlands worden vastgesteld middels het door de Gooise Uitgeverij op de markt gebrachte De grootste (f 24,90). Een schit-te-rend boek en wat mij betreft pure literatuur. Ali is een genie, wiens faam alle grenzen (blank-zwart, arm-rijk, enz.) overschrijdt, en die, op het podium van de publiciteit, de kwetsbaarst denkbare plaats, zichzelf altijd overtuigend meester blijft. Lees dat boek!
Henry Miller:
Genins and Lust, Narcissism An essay by Norman Mailer
Norman Mailer