Bzzlletin. Jaargang 4

[p. 9]

Dolf Verroen
Slimme

Deze vijf, zeer goed door Deltos Elsevier uitgegeven prentenboeken, hebben enkele dingen met elkaar gemeen: ze hebben allemaal een animerend element en zijn geen boeken met het gewone kijkwerk, maar boeken waarvoor je een beetje slim moet zijn en waar je je ook voor moet inspannen. Geen romantische boeken om lekker in een vertrouwd hoekje weg te dromen, maar boeken met een Duidelijk Doel. Geen boeken ook, die ik als kind leuk gevonden zou hebben. Geen boeken om van te houden (vind ik) maar misschien wel boeken waar een bepaald soort kinderen veel mee kan doen. Het slimme soort met een praktische inslag lijkt me. Van welke leeftijd? Ik weet het niet. In ieder geval kinderen die de leeftijd van het traditionele prentenboek voor kleine kinderen of kleuters te boven zijn.

In De dieren uit het toverboek van Annette Tison en Talus Taylor, bijvoorbeeld, is de tekst zeker niet op heel kleine kinderen afgestemd. Er staan nogal wat moeilijke woorden in deze kleine tekst, die ook niet erg persoonlijk is geschreven. (De vertaling is van Jonneke Krans). Het verhaaltje is wel aardig: Bertus en zijn hond Bas halen een truc uit om dieren te toveren waarmee ze vriendjes kunnen worden, maar dat laatste lukt niet. Tot ze ze echt goed gaan bekijken en dan is het leed geleden. Dat goed bekijken kan aan de hand van de plastic doorkijkplaatjes op de plaatjes die alles van vorm en kleur veranderen. Een boek om je hersentjes bij te gebruiken en niet je zieltje. Leuk voor kinderen die dat leuk vinden.

Voetstappen van de Braziliaan Juarez Busch Machado heeft als ondertitel ‘een onzichtbaar avontuur’. En terecht, want het idee van dit goed ge illustreerde prentenboek zou aan de franse roman nouveau ontleend kunnen zijn: een verhaal zonder tekst, maar aan de hand van de voetstappen en de voorwerpen (een douche, een kapstok, een ontbijttafel) kun je zien wat de hoofdpersonen gedaan hebben. Een goed uitgevoerd idee, dat mij niet erg aanspreekt, maar dat kinderen misschien wel degelijk kan animeren om zelf van allerlei over de hoofdpersonen en hun avonturen te gaan bedenken. Maar ik zei het al: je moet wel slim zijn om zo'n opstapje te kunnen maken. Misschien lukt het met hulp van ouders, of zo, wie weet.

Voetstappen

De reis naar de maan

De visjes van Paul Driessen, een in Canada wonende Nederlander, die al jarenlang tekenfilms maakt en o.a. aan de Beatle tekenfilm Yellow Submarine heeft meegewerkt, gaat over relativiteit. (Een mens is nooit te oud om te leren,) Wel aardige tekst over een grote vis die zich erg klein voelt in de erg grote zee, Maar onbegrijpelijk is voor mij de volgende tekst:

[p. 10]

‘Visjes hebben het heel moeilijk,’ zei hij. ‘Ze worden door iedereen lastig gevallen. De mensen kijken gewoon niet uit waar ze lopen.’ Dat lastig vallen slaat waarschijnlijk op vissen vangen, maar zoveel vissen begeven zich toch niet, zoals nu toevallig deze ene, aan land? Of lopen er ook mensen op zee? Niet erg duidelijk voor kinderen.

Flicts, van de Braziliaan Ziraldo, is een verhaal over een kleur die niet meer bestaat en nu tussen de andere kleuren gezocht moet worden. Een leuk boekje voor de graficus die het mocht maken, maar voor kinderen is het een brok steriliteit, zonder poëzie. Het verhaal is ook niet erg spannend. Grafisch ziet het boekje er uitstekend uit, al lijkt de buitenkant voornamelijk op een luxaflexreclame van Vroom en Dreesman.

Geweldig zijn de illustraties van de franse illustrator Daniël le Noury voor het door Jean-Marie Pelaprat en door Hans Werner goed vertaalde boek van Jules Verne De reis naar de maan. Op de platen raak ik niet uitgekeken, maar de tekst vind ik niet bijster boeiend. Dat komt natuurlijk omdat ik niet zo erg slim ben, maar ik vraag me af hoe slim kinderen wel moeten zijn om iets te kunnen beleven aan grapjes zoals: ‘Een ondergeschikte die met iets nieuws op de proppen kwam, had het recht om zijn vinding te noemen naar zijn werkgever. De Amerikanen - democratisch in hart en nieren - geven de mindere man met liefde wat hem toekomt.’ Of: ‘Om de ernst van het gebeuren volledig op ons te laten inwerken, nemen wij thans, in overleg met de zetter, een regel stilte in acht.’

(Volgt een regel puntjes). Enzovoort en ha ha. Al is het onbeschrijfelijk waar grote mensen kinderen tegenwoordig mee opzadelen, toch een leuk boek en, door de platen, niet alleen voor jongens en meisjes met een science fiction inslag en gevoel voor techniek.

ANNETTE TISON en TALUS TAYLOR: ‘De dieren uit het toverboek’ vertaling: Jonneke Krans Deltos Elsevier 12,50 32 blz.

JUAREZ BUSCH MACHADO: ‘Voetstappen’ Deltos Elsevier 12,50 32 blz.

PAUL DRIESSEN: ‘De visjes’ Deltos Elsevier 12,50 32 blz.

ZIRALDO: ‘Flicts’ Deltos Elsevier 12,50 32 blz.

DANIEL le NOURY: ‘De reis naar de maan’ vrij naar Jules Verne tekst: Jean-Marie Palaprat vertaling: Hans Werner Deltos Elsevier 12,50 32 blz.

Tekening uit: AMPHIGOREY-Fifteen books by Edward Gorey (The Gashlycrumb Tinies) Berkley Publising Corporarion/New York voor Nederland: Van Ditmar/f 18,-
Z is for Zillah who drank too much gin