Henry Miller over Gangrene
Een explosie van kleur, klank, oergevoelens
over de Amerikaanse vertaling van Gangreen I
van Jef Geeraerts uit de Los Angeles Times
van 29 juni 1975
vertaling: Clara Eggink
Geen ander woord zou beter de betekenis van deze roman, die uit het Nederlands vertaald is, kunnen uitdrukken dan het woord dat de schrijver gebruikt heeft als titel. Zijn taal evenaart het onderwerp. Het is een bekentenis; ruig, schrijnend en tot in je ingewanden aangrijpend. De schrijver heeft zichzelf opengegooid als een pot met pieren - en zijn verhaal van ellende, dood, leven en liefde eruit geworpen. Iedere laag die afgepeld wordt, brengt de lezer dichter bij de kern van het leven. En als het ontleedmes van de eerlijkheid is neergelegd, staan ook wij naakt tegenover het universum.
Ofschoon de gehele beschaafde wereld inderdaad geschokt was door de onmenselijke behandeling die de Belgen de bewoners van Congo hebben laten ondergaan, is dit soort onmenselijkheid ten opzichte van elkaar nog lang niet uitgestorven. Als het luwt in Afrika, vlamt het met nieuwe kracht op in Azië of ergens anders.
Geeraerts heeft, zich volkomen bewust van het leed dat dat geven zou, zijn innerlijke roerselen opengelegd ten aanschouwe van de openbaarheid. Het boek is een explosie van kleur, klank en oergevoelens. ‘Gangreen’ is een schrikwekkende, schokkende nonstop opspuiting van leven, gezien door de ogen van een Belgische koloniale administrateur tijdens de stormachtige perioden in Congo. Hij kleedt zich naakt uit tengenover de wereld, tegenover onze hele zogenaamd beschaafde Westerse wereld als een helder voorbeeld van onze rassenhaat, onze politieke huichelachtigheid, onze sexuele perversie en ons afgestompte gevoel van menselijkheid. Deze man heeft het verkozen zelf voor zijn God en voor zijn land te treden en zijn zonden te bekennen.
Wat zo merkwaardig is in dit boek is niet alleen de integriteit van de auteur maar tevens zijn bruisende levensliefde.
Dit is geen groot jaar geweest wat betreft literaire prestaties. Wij kunnen ons echter gelukkig prijzen met twee grote werken. Ofschoon totaal verschillend wat inhoud en techniek betreft, hebben ‘Gangreen’ en Amerika's eigen Erica Jong (Het ritsloze nummer) ons twee uitzonderlijke en ongewoon openhartige uitzichten geboden in de psyche van een man en een vrouw. Waarheden en vooral die jezelf betreffende, kunnen op alle mogelijke manieren verhuld worden, maar uiteindelijk blijven het feiten hoe rauw ook, die op de duur onder het oog gezien moeten worden. Onverschillig blijven valt nauwelijks te rechtvaardigen als je de realiteit van je eigen zwakheden en huichelachtigheid inziet. En deze beide schrijvers hebben zich ontlast (en laat ons hopen ook enige van hun lezers) en zien het leven nu van een zuiverder en schuldelozer standpunt. Temidden van alle corruptie en wreedheid zingen ze als zotte verkwisters van hun grootheid.
JEF GEERAERTS: ‘Gangrene’
vertaald uit het Nederlands door Jon Swan
Viking/Richard Seaver 224 blz. $ 7.95 |
Auteursrechtelijk beschermd