Bzzlletin. Jaargang 4

[p. 17]

Joop Waasdorp
De privé-detective

U hebt natuurlijk mijn naam, dat is logisch, maar ik wil niet dat u die bekend maakt. U krijgt ook geen foto. Ik wil nou eenmaal niet dat het bekend wordt dat ik een paar dagen iemand een beetje achterna heb gezeten. Hoewel hij er helemaal geen last van heeft ondervonden. Eerstens niet omdat hij niks in de gaten had, want ik ging voorzichtig te werk. Wel heb ik over hem gerapporteerd, dat moest ik wel omdat ik er voor betaald werd en daar was inderdaad wat slechtigs bij, hoewel ik het niet heb overdreven, eerder heb ik er nog iets afgelaten.

Als ik aan die zaak terugdenk dan vind ik nog altijd dat het een mooie tien dagen zijn geweest. Ik was vrij, ik kon bij de weg zijn, ik moest zelfs bij de weg zijn. Het was helemaal niet moeilijk. Dat beetje afleggen gaat vanzelf zolang je maar niet als een wilde in de zaken gaat graaien en de halve wereld overhoop haalt, want dan maak je alles maar onduidelijker.

Er is eens iemand geweest - hij is alweer een hele tijd dood - een typische vent die een groot speurder is geworden, gewoon doordat hij vasthield aan een oerprincipe, namelijk dat er wanneer er iets gebeurd is altijd sporen zijn. Een briefkaart bijvoorbeeld die een beetje verschoven ligt of laten we zeggen een stoel staat met de poten net even naast de indrukken in het vloerkleed.

Voor zulke aanwijzingen had hij een geweldig gevoel en hij kreeg de pest in wanneer ze van de justitie hem pas voor een zaak riepen als de politie eerst met hun grote voeten en stomme apparaten die kleine sporen waar het op aan komt om zo te zeggen meters diep onder de grond hadden geploegd. Toch zei hij in zo'n geval niet barst maar, omdat hij aan dat werk verslingerd was. Hij had een mentaliteit van scherp op de ellende doorgaan die mij ontbreekt. Ik vind het niet sportief om anderen af te loeren en daarom heb ik ook maar die ene zaak gedaan.

Kort nadat hij was gestorven heb ik een boek van hem over dat opsporen gelezen en toen ik dan die zaak kreeg dacht ik: dat principe van hem hou ik aan. Gewoon ergens zitten - je slachtoffertje breit rustig aan zijn leven verder. Volg je dus dat draadje dan kom je vanzelf bij de punten die van belang zijn. Aan een kant vind ik het jammer dat de schaduwzijde van dat werk me enigszins ging drukken, want voor de rest vind ik het absoluut het mooiste leven dat er bestaat.

Die zaak, daar liep ik zo tegen aan. Het was op een grauwe dag.

In de meeste dingen had ik weinig fiducie. Zo raakte ik een beetje aan het slenteren en ik kwam terecht bij een kennis van me, een vrouw die altijd de vlag hoog houdt.

Zij heeft steeds frisse bloemen staan, is goed bij de tijd maar ergens toch ook weer niet, een heel aantrekkelijk type maar geen vriendin van me want we zouden niet bij elkaar passen omdat zij altijd een hele hoop voor andere mensen wil doen, en dat begrijp ik niet al heb ik juist door die goeddoenerigheid van haar die zaak gekregen.

Zij vertelde me dat een vriendin van haar stapelgek was op een vent die haar bij het leven bedonderde of beter gezegd zeer waarschijnlijk bedonderde want die vrouw vermoedde genoeg. En dat persoontje wilde zo langzamerhand wel eens precies weten wat hij uitvoerde. Als hij inderdaad gemeen was dan zou zij het uitmaken. Of ik die zaak eens wilde uitzoeken. Het had allemaal haast ook nog. Zij belde tenminste meteen iemand op.

Een goed half uurtje later zat er een kleine donkere vrouw tegenover me, een verward niet onknap wezentje, hopeloos in de knoei met alles, dat zag ik al gauw. Elke keer kreeg zij van die kerel een trap maar toch kroop zij steeds weer

[p. 18]

naar hem toe, daar kwam het hele verhaal op neer. Ik was er na aan toe om dat schuwe vogeltje dat in een grote leren krapo zat weggekropen tegen me aan te drukken. Maar goed, ik noemde een prijsje, het was vrij schappelijk, zij gaf me een lift in een bulderbas van een sterke ouwe Oldsmobile, ook nog een voorschotje en de volgende dag ging ik op pad.

Zijn adres haalde ik bij het bevolkingsregister Verder deed ik die dag niks. De dag daarop deed ik ook niks. De derde dag ging ik het bewuste pand eens bekijken. Het was in een stil stukje straat, uitmondend op een pleintje met een perk, even bezijden een hoofdverkeersstraat, als het ware een buurtje op zichzelf. Hij woonde op nummero zoveel drie hoog tussen al die eentonige ramen. Het was echt zo'n buurt waar vreemde figuren tussen de gewone burgermensen sluipen. Er hing een stemming van dooien en vriezen en iemand die achter een fles whisky op een tafeltje met een gehaakt kleedje bezig is iets uit te dokteren waar een luchtje aan zit.

Dat wist ik dus alweer. De volgende dag belde ik mijn klant op om te melden dat ik wist waar hij woonde, wat zij erg knap van me vond. Ook vertelde zij me ongevraagd dat hij in een witte Porsche reed met een radio-antenne naast de voorruit. Misschien is het goed, zei ze, als ik voor morgenavond om acht uur in de (zij noemde de naam van een café) met hem afspreek en u bent daar ook. Dan kunt u hem eens zien.

De bewuste avond liet ik bijna een steek vallen. Ik ontmoette iemand van heel vroeger in een gewoon bierhuis. We raakten geweldig aan de praat, het liep op een halve ruzie uit ook nog en toen was het vijf voor acht. Gelukkig had hij zijn autootje in een steeg staan en zo'n rotvent was hij toch ook weer niet of hij gaf me een lift. We raasden naar mijn trefpunt, of beter gezegd, eerst er langs. Honderd meter verder stapte ik uit en liep terug. Binnen nam ik een plaatsje dicht bij de deur. Het was er stil. Mijn jas hield ik aan.

Aan de bar zat een boom van een vent met zijn rug naar met toe. Alleen. Een poteling, zwaar van bot, één bonk spieren. Even kreeg ik de angst. Het gaat wel allemaal goed, dacht ik bij mezelf, maar laat ik toch als hij het is in godsnaam zorgen dat ik die bruut uit zijn buurt blijf want hij slaat me aan brokken. Hij had een lichtbruin pak aan, duur, veel te duur, verder had hij een poenige ring aan zijn rechterhand. Ik bestelde een koffie, kostte gewoon 45 cent wat me erg meeviel in die zaak op goeie stand met indirecte verlichting, dikke pluche tafelkleedjes, zwaar leer op de barkrukken enzovoorts.

De kelner kwam met de koffie bij me. Of ik die persoon was die eerder in de week ook op datzelfde plaatsje had gezeten, vroeg hij. Niet dat ik weet, zei ik. Nee, hij zag het al, zei hij, die man was een donker persoon geweest en ik was niet donker. Door dat gepraat draaide die kerel aan de bar zijn hoofd even om. Ik voelde me niet helemaal happy op dat moment maar ik keek hem toch even aan. Veel moois was het niet: een ordinaire primitieve doordouwer van tegen de dertig, een gemene trapper, handig en cynisch tegelijk.

Ik bleef daar nog wat zitten omdat mijn klant er nog niet was. Zijn hand had hij op de bar gelegd en uit zijn mouw kwam een stukje van zijn pols met een bonk van een horloge aan een brede gouden band. Hij had zijn broekspijpen een ietsje opgetrokken. Wat daar weer onderuit kwam deed voor mij helemaal de deur dicht: geruite sokken in zuurtjeskleuren. Toen ik dat zag dacht ik: dat vrouwtje is ergens met hetzelfde sop overgoten. Hij is altijd erg sjiek gekleed, had ze me verteld. Dat zei genoeg. Als het hem is en als jij dat optuigen en die krijsende sokken gedistingeerd noemt, dacht ik, dan heb jij vast en zeker zo'n smerige wagenwiellamp met kaarsjes helemaal in de rondte bij je thuis hangen en dan noem ik dat een sofsmaak van namaak open haardvuren met imitatie hout en roodplastic kunstvlammetjes!

Onverwachts kwam zij binnen, erg elegant zo van de gure straat in de warmte. Ze passeerde me op nog geen meter afstand. En jawel, hij was het. Idealistisch, gelukkig en rank trippelde ze naar die boef toe. Geweldig, hoe perfect ze dat rolletje speelde! En die proleet hielp haar attent uit haar mantel. Ze had nog een soort pellerientje om. Dat bracht hij ook naar de kapstok, kortom de beul hielp zijn slachtoffer netjes het trapje van het schavot op, ik kan het niet anders zeggen. Dat heen en weer geloop van hem was intussen gunstig want ik kon hem zodoende nog eens goed bekijken. En zo installeerden die twee zich dicht naast elkaar aan de bar. Zij had haar hele hebben en houden compleet verzaligd in zijn patserige klauwen gelegd.

Na nog een minuut of tien ging ik vrijwel geruisloos weg. Afrekenen hoefde ik niet meer, dat had ik voor alle zekerheid aan het begin al gedaan. De volgende middag belde ik haar (meer voor de show) op om te zeggen dat ik mij gereed maakte om de rest ook uit te zoeken. Zij vond het prachtig. Hoe ik in het café de zaak had behandeld vond ze ongelooflijk. Zo kalm, zo discreet en handig, zei ze en ze wenste me succes.

Die dag deed ik natuurlijk niks meer. Ik kon

[p. 19]

niet midden op de dag als een gek gaan rondrazen in de hoop dat ik hem ergens zou zien. Wel liep ik nog even langs het raam van een bierhuis waar hij volgens haar veel kwam en keek door een kier van de vitrage. Hij zat er niet. Zijn Porsche zag ik ook nergens. Nee, het spoor gaf die dag geen geur meer af. Ik had dus weer wat vrije tijd, betaald en al.

In een rommelige cafetaria dronk ik een koffie met om me heen een stelletje dalvers zonder heenkomen, dof van alle mislukkingen, het gezwerf en het alleen zijn - ik weet eigenlijk niet precies waarom, maar ik vond dat kwartiertje met die dikke koffiekroes in de hand tussen dat ploegje triestelingen die iets pekelachtigs scherps in hun ogen krijgen als ze een rijksdaalder gewaarworden, het allermooiste van de hele tien dagen. Er zat zo veel in van: ieder voor zich en god voor ons allen.

De ochtend daarop leende ik een bruikbare brommer en reed naar het stille pleintje. Het was ongeveer kwart voor tien, net een geschikte tijd. Op één lijn met de huizenrij waar hij woonde ging ik op de brommer zitten wachten. Hij kon me zo onmogelijk zien. Tegenover zijn raam op drie hoog, aan de overzij van het stukje straat stond zijn witte Porsche, inderdaad met een antenne links van de voorruit.

Na een half uurtje zag ik hem de deur uitkomen. Hij stak het straatje over en ging in zijn auto zitten. Ik startte de brommer. Toen hij wegreed, hij scheurde gelukkig niet dadelijk uit het gezicht, ging ik hem achterna. Met een bestelwagentje tussen hem en mij in dreven we bij wijze van spreken in gesloten colonne door een stuk of vijf stoplichten. In de binnenstad werd het anders. Hij kroop smalle straatjes door naar een grote winkelpromenade - dat ging allemaal nog, maar toen er even een open ruimte kwam gaf hij gas en dook op een kruispunt in de wirwar van stoplichten, tramrails en trottoirhekken. Plotseling zag ik hem niet meer. Hij was weg. Zo was een drukke dag ineens niet druk meer. Ik reed nog eens terug naar het pleintje met het perk. Geen Porsche.

Aan een kant was ik daar blij om. Wat had ik daar moeten doen, wachten soms? Tot hij weer thuis zou komen? Wanneer? Weer weg zou gaan misschien? Wanneer? Daar zag ik geen brood in. Ja, er was wel iets anders te doen, iets heel nuttigs zelfs. In hetzelfde pand waar hij woonde was een sigarenwinkel. Daar kon ik naar hem informeren. Gewone informatiebureaus doen dat ook. Maar ik kon er niet toe komen. Om daar binnen te gaan, een pakje Caballero te kopen en dan te vragen wat hij voor de kost deed, of hij getrouwd was, of hij wel eens lang van huis was, ik kon het niet. Het was of er lijm aan mijn schoenzolen zat. Ik kreeg de pest op mezelf in omdat ik voelde dat ik een prachtkans maakte om de zaak toch nog te verbroddelen. De rest van de dag, een smerig staartje dag, deed ik niks meer. Een beetje scharrelen en prakkizeren, anders niet.

's Avonds werd ik onrustig. Ik besefte dat ik het er toch zo niet bij kon laten liggen. Op het bekendste plein van de stad, waar volgens zeggen het uitgaansleven bloeit, al vind ik het daar een saai boeltje, ging ik in een café zitten, nog een bierhuis van vroeger. En eerlijk waar, daar zat die vent. Natuurlijk weer in een duur pak, geen lichtbruin, maar een teergrijs dit keer, met nog twee makkers, zo te zien ook gehaaide jongens van de vlakte. Ze maakten wel geen heibel, maar ze waren toch rokerig druk met knerpende pakjes Chesterfield, ze gaven mekaar af en toe een ouwe jongens duw, het blikkerde van de poenige horloges en ondertussen sloegen ze aardig wat drank achterover.

Na een poosjes vertrokken ze en koersten naar een ander bierhuis schuin aan de overkant. Ik ook haastig naar buiten. Ze schoven daar binnen naast twee enorme hoeren, eentje met een jurk met grote uitheemse vogels dwars over haar edele delen. Het was onmiddellijk smoezen en zoenen en voelen geblazen. Dat duurde nogal even, maar eindelijk verscheen hij in zijn eentje weer op straat. Hij liep naar een wagen die verderop stond geparkeerd. Let wel niet zijn Porsche maar de ouwe Oldsmobile van mijn klant. En zij was er ook, in hoogst eigen persoontje op de voorbank, hoewel niet achter het stuur, wat ik een beetje schrijnend vond.

Hij kroop achter het stuur en meteen gooide zij zich om zijn nek en hij gierde, met haar tegen zijn patserige lijf geplakt, naar de vrije kant en drukte haar languit op de bank, dat kon niet anders want ik zag haar donkere krullen achter de leuning verdwijnen. Kort gezegd speelde zich daar een woeste verzoening af met dranklucht en vlokkig sperma, zo zag het er volgens mij tenminste uit, al kon ik het de eerste paar tellen moeilijk geloven. Ik was in een idiote positie geraakt. Wat moest ik er verder mee aan in vredesnaam. Weet je wat, dacht ik, ik rapporteer iets, ik beur mijn centen en daarmee afgelopen.

De volgende ochtend belde ik haar op in haar bedrijfje, ze had een knopenmakerij of zoiets van haarzelf, en ik zei dat ik genoeg wist en of ik haar die dag kon spreken. Ja, dat kon, ze zou me graag zien, zei ze. Ik dus 's middags om een uur of vier naar het adres waar we hadden afgesproken, het huis van die kennis van me die me de zaak had aangebracht. Mijn klant zat er al, klein en slank, niet zo erg in mineur en verknipt als de eerste keer, eigenlijk was ze wel goed te spreken. Na vijf minuten verdween de gastvrouw discreet door te zeggen dat ze een boodschap moest doen.

‘Mevrouw,’ zei ik tegen mijn klant, ‘u hebt gezegd dat die man ingeschreven staat als mon-

[p. 20]

teur. Ik wil niet zeggen dat hij dat nooit is geweest. Maar tegenwoordig doet hij heel wat anders en dat is niet van het beste. Hij heeft altijd veel geld op zak, hij komt en gaat op elk uur van de dag en nacht. Verder is hij stevig aan de drank. En wat vrouwen aangaat, laat ik maar zeggen dat hij pakt wat hij pakken kan.’

‘Ja,’ zei ze, ‘het zat er ook wel in, maar ach....’

‘Het spijt me voor u dat het geen ronde jongen is,’ zei ik.

Plotseling ging de deur open en daar stond hij, zijn bokserspens weer in een bar duur pak, een visgraat. Gek, dat een mens zulke dingen op zo'n ogenblik direct ziet.

‘Goeiendag,’ zei hij, ‘het is hier beter dan buiten. Het regent knap.’

Mijn klant stond met een gevleid lachje op. ‘Ben je daar eindelijk, boy?’ zei ze en stelde hem aan mij voor. ‘Richard’, zei ze. ‘Dit is Richard zo en zo (ze noemde ook zijn achternaam naar die kan ik hier niet zeggen omdat ie niet veel voorkomt) ‘Kennen jullie elkaar niet?’ vroeg ze olijk.

‘Niet dat ik weet,’ zei ik. ‘Ik heb meneer nooit eerder gezien.’ Toen hij me aankeek dacht ik: o god, de deur stond beneden natuurlijk weer open.

‘Ik was vanmorgen nog even in Den Haag,’ zei hij, ‘maar daar was het droog.’ (Dat vond ik echt een rotzinnetje van iemand die vroeger in de steun heeft gelopen en nu wil laten zien dat hij op een weekse morgen zomaar naar Den Haag kan. En Seven Up drinkt bij zijn brood.)

Vanzelfsprekend nam ik geen thee of koffie maar ik maakte als de duivel dat ik wegkwam. Buiten stoof ik de eerste de beste telefooncel binnen en belde dat loedertje op. Ze was er nog. ‘Wat u me hebt geleverd, daar heb ik geen woorden voor!’ zei ik woest. ‘Maar ik waarschuw u dat als u me het geld niet donders gauw stuurt dan zal ik uw verloving of wat het dan ook is nog heel vreselijk verzieken!’ en ik hing meteen op.

Een halve week later kreeg ik een postwisseltje en nog wel voor meer dan ik met de knopenmaakster had afgesproken, 25 gulden meer. Voor de nette bediening zal dat geweest zijn. Een verliefd hart is altijd gul.