Dolf Verroen over
Het geheim van Mories Besjoer een prachtig jeugdboek
door Anke de Vries
Bij Lemniscaat in Rotterdam verscheen zojuist Het geheim van Mories Besjoer, een boek van Anke de Vries voor elke leeftijd, maar dat - als ik dan een leeftijdsgrens moet aangeven - al vanaf een jaar of negen, tien, te lezen moet zijn. (Ik hoop dat ik goed schat). Grotere kinderen, volwassenen en vooral ouders mòeten het lezen, want Het geheim van Mories is niet alleen boeiend en interessant geschreven, het bevat bovendien een bijzonder scherpzinnige en indringende kijk op de verhouding kinderen-volwassenen.
Mories is de verhollandste naam van Maurice, de uit Frankrijk afkomstige glazenwasser, die nu in een Nederlands hofje woont en het middelpunt is van een groepje kinderen uit de buurt dat hem adoreert. En terecht. Want Mories gaat niet alleen als gelijke met ze om, maar ook als een werkelijke volwassene die hen, wanneer dat nodig is, bijna ongemerkt in het juiste spoor weet bij te sturen en ook nog de moeite wil nemen om hun ingewikkelde problemen tot een oplossing te brengen. Mories benadert aardig de figuur van de volmaakte, evenwichtige mens, maar in de buurt is hij toch niet veel meer dan een gastarbeider, een vreemd element in de samenleving, iemand die uitsluitend getolereerd wordt. En als hij (vals) wordt beschuldigd en door de politie in hechtenis wordt genomen (met een foto in alle kranten) blijkt onmiddellijk het wantrouwen van de buurt tegen buitenlanders. Natuurlijk niet bij de kinderen - op één na, tenminste.
En die ene is Brigitte, die het geheim van Mories Besjoer ontdekt heeft toen zij in zijn huisje een Franse krant heeft gevonden met een soortgelijke foto van Mories tussen twee politiemannen in. Door het Frans dat Brigitte niet beheerst blijkt het natuurlijk later allemaal op een misverstand te berusten, maar het onbeperkte vertrouwen dat Brigitte in Mories had is geschonden en herstelt zich ook niet meer, hoe wanhopig zij er ook voor vecht.
Het geheim van Mories Besjoer gaat eigenlijk over het geheim van ons allemaal: hoe wij ons door het uiterlijk laten lijmen, hoe wij meestal slechts enkele uiterlijke kenmerken zien die dan voor ons het totaalbeeld van iets of iemand gaan vormen. Wie iets heeft gestolen is helemaal een dief, zonder een enkele nuancering.
Anke de Vries is er in geslaagd een sterk evenwicht te vinden tussen de spanning van haar verhaal en deze thematiek, zodat haar inhoud nergens aan een traktaatje of boodschap doet denken, terwijl het de lezer steeds duidelijker wordt dat niemand iets van top tot teen helemaal is. Ieder kind en iedere volwassene in haar verhaal heeft dan ook een duidelijk genuanceerd karakter, waarmee nog van alles mogelijk is.
Een sterk, met allure geschreven boek dat nergens modieus aandoet en toch op het lijf van het kind van nu is geschreven.
Voor mij mag het twee griffels hebben. Het omslag en de plaatjes van Dick van der Maat zijn goed, maar wel een beetje duf. Zeker voor dit boek.
ANKE DE VRIES: ‘Het geheim van Mories Besjoer’ Lemniscaat 111 blz. 12,50
Auteursrechtelijk beschermd