Margaretha Ferguson
Verhalen uit de Vietnamese oorlog
Verzetsliteratuur 1964-1969
Oorlogsverhalen lees ik haast nooit. Mensen die dat wel, en graag, doen, verdenk ik een beetje van sadisme of sado-masochisme.
Waarom dan wel deze Verhalen uit de Vietnamese oorlog?
Omdat ik het zie als een plicht; er is daar in Zuidoost Azië, op dit zelfde moment, iets aan het gebeuren dat zijn invloed diepgaand zal uitoefenen op ons eigen leven. Wat de mensen daar lijden, wat de mensen daar willen, staat hoe dan ook met ons in verband.
Deze verhalen gaan over veel méér dan over de oorlog. Er zijn relazen van wreedheden die je bij het lezen de haren ten berge doen rijzen (terwijl je beseft dat die dingen nu gebeuren, in deze zelfde wereld, op dit zelfde ogenblik dat jij, al lezende in je stoel, gauw een slok koffie neemt voor de schrik).
Maar wreedheid mag m.i. niet gelden als politiek argument. Wreedheden worden altijd bedreven door de tegenpartij. Waarom ik deze verhalen vooral zo belangrijk vind is omdat zij heel duidelijk uitbeelden wat er ten grondslag ligt aan de strijd en het verzet van de Vietnamezen. Allereerst de natuurlijke behoefte het eigen bestaan, in haast symbiotisch contact met de natuur als bron van alle leven, in stand te houden. Voorts de al even organische saamhorigheid tussen de mensen die bijvoorbeeld in het verhaal Kanu tot uiting komt in het telkens herhaalde zinnetje: Als ik sterf, moet jij mijn plaats innemen...... De ijzeren wil, ‘het leven’, of dat nu is van mens, dier of akker, te behoeden en te bevorderen, blijkt uit het nauwgezet vertelde De varkensverzorgster. Realiteitszin en psychologisch inzicht, het bewustzijn van de volstrekte integriteit die onophoudelijk wordt bedreigd door menselijke zwakheden bij iedereen, vormen, subtiel en objectief verhaald, het thema van de vertelling De riem.
There seems to be a leak somewhere.
Nguyen Nghiem
Deze verhalen mogen gerust beschouwd worden als een aanwinst voor de wereldliteratuur. De bundel, uitstekend verzorgd in vormgeving en uitvoering, is samengesteld door een groep letterenstudenten van de Universiteit van Amsterdam die een groot aantal teksten hebben bestudeerd, geselecteerd en vertaald. In het nawoord Literatuur onder Amerikaanse druk verschaft Joop Hart enige nadere toelichting zowel over de opgenomen als andere Vietnamese literatuur, en over de situatie van de Vietnamese schrijver. We kunnen alleen maar hopen dat wij in het westen snel meer gelegenheid zullen krijgen kennis te nemen van deze ‘oosterse’ letterkunde, die op boeiende wijze het midden houdt tussen de moraliserende Ot-en-Sienverhaaltjes uit Mao's China, en de merendeels erg sjachrijnige voortbrengselen van onze ‘dekadente’ literaten.
Verhalen uit de Vietnamese oorlog: lezen! En vooral ook: kopen!
VERHALEN UIT DE VIETNAMESE OORLOG, verzetsliteratuur 1964-1969
Socialistische Uitgeverij Amsterdam 110 blz.8,50 of 9,60 op giro 2069977 t.n.v. SUA, Amsterdam. De opbrengst komt ten goede aan het medisch comité Nederland-Vietnam.
Auteursrechtelijk beschermd
