Bunker Hill. Jaargang 8 (nrs. 29-32)

[p. 9]

Thomas Verbogt
Man met diploma's

Mijn woning wordt beheerst door een schildersbedrijf. Het is niet eens de binnenkant van het huis die geschilderd moet worden, nee, de buitenkant. Het huis is in dit geval een huis van vijf verdiepingen waarvan ik één etage bewoon.

Het hele project wordt gecoördineerd door de benedenbuurvrouw. Die doet dat kranig en houdt niet van praatjes.

Aanvankelijk dacht ik: de buitenkant is de buitenkant. En ik woon aan de binnenkant, zoals veel mensen die een huis bewonen. Wat zou ik er voor een last van kunnen hebben?

Ja, er staat een steiger voor het huis, maar ik snap natuurlijk ook wel dat die noodzakelijk is.

Schilders mogen van de Nederlandse regering immers niet meer op ladders staan, een maatregel waarover ik weleens nadenk, en dan betrap ik me erop dat ik er geen heldere, productieve gedachte over kan vormen, behalve dat ik me afvraag wat een schilder moet doen die het lekker vindt op ladders te staan - zulke schilders moeten er zijn, schilders die vanwege de ladder schilder zijn geworden (ik las eens een interview met een befaamd dirigent die zei dat hij aanvankelijk alleen maar vanwege het stokje voor zijn vak gekozen had). Of dat ik me afvraag hoe er hierop vanuit de ladderbranche gereageerd is, want dat moet het geval zijn geweest. In loodsen en andere opslagruimtes moeten duizenden ladders liggen, over een jaar of tien zijn het onvoorstelbare taferelen.

Goed, een steiger dus. Voor het huis.

De achterkant van het huis wordt ook geschilderd, maar dat gebeurt op de balkons. Daarom moeten de schilders soms door het huis. Ik moet daar altijd aan wennen. Net zoals ik me er altijd inwendig tegen verzet, maar met dat verzet kan ik niets, want wat moet gebeuren, moet nu eenmaal gebeuren.

[p. 10]

De eerste dag was de schilder er al om halfacht.

Ik was het even vergeten, maar toen besefte ik het weer: mensen die iets komen verbouwen of repareren of schilderen komen altijd heel vroeg, opdat jij als bewoner ook je steentje bijdraagt door op te staan, alsjeblieft héél snel dat bed uit. Sterker nog: ze komen zo vroeg omdat jij schuldig bent. En daarom verdien je straf. Waaraan je schuldig bent? Ach, aan heel veel. Dat je zelf niet bij machte bent het karwei aan te gaan. Maar je bent vooral schuldig omdat je bestaat. Je kunt wel zeggen dat je daaraan niets kunt doen, maar ‘Meneer, dat kan iedereen wel zeggen.’

Hij staat er dus om halfacht, de schilder.

Nee, zo is het niet helemaal. Ik lig nog in bed, dat doe ik vaak wanneer het nog halfacht in de ochtend is, en ineens hoor ik de deur van mijn etage opengaan. De benedenbuurvrouw had dat inderdaad aangekondigd. De schilder moet tijdens de schilderperiode overal in en uit kunnen lopen, o huiveringwekkende omstandigheid, en daarom had ze hem alle huissleutels verstrekt.

Ik hóór de schilder dus. Ik hóór de deur opengaan, buitenlucht dringt tot mij door en met die buitenlucht de energieke wereld van een volle, nieuwe dag.

En ik lig in bed en vandaaruit roep ik: ‘Wie is daar?’ Ik vind die tekst niet sterk, maar heb niet zo snel een andere paraat.

De schilder roept: ‘Hier is uw schilder.’

Heldere taal.

Ik schiet snel iets aan en loop op hem toe om hem goedemorgen te wensen. Hij heeft een paar lampen aan gedaan en kijkt triomfantelijk om zich heen. Hij heeft de sleutel, hij heeft het huis. En daar heb je het weer: ik ga me verontschuldigen. Dat komt doordat ik ook wel wéét dat ik schuldig ben. Met die schuld kán ik echter niets. Ik kan proberen me ervan te ontdoen, maar zo'n poging is potsierlijk. Hoe verontschuldig ik me dan? Ik zeg: ‘Ja, ik heb een ander ritme.’

De schilder kijkt nogmaals de woonruimte rond, zijn blik blijft rusten op een houten varken met een winterjas aan (een kerstvarken), en hij vraagt: ‘Wát heeft u?’

Het lukt me niet te herhalen dat ik een ander ritme heb, maar dat is ook niet nodig, want de schilder heeft de balkondeuren al geopend en betreedt het balkon. Dat balkon grenst aan mijn keuken en dat is ook de plek waar ik me scheer. Ik begin daar maar eens aan, opdat de schilder ziet dat

[p. 11]

ook ik wel degelijk met de nieuwe dag bezig ben. Dat scheren moet voor het open raam. De schilder heeft immers de ramen open gezet. Terwijl hij dat deed, zei hij: ‘Even voor frisse lucht zorgen.’ Dat zijn woorden die er ook behoorlijk inhakken. Tegelijkertijd neem ik me voor beter op de lucht in mijn huis te letten.

Terwijl ik me inzeep, probeer ik ontspannen te neuriën.

De schilder kijkt me aan. Hij denkt van alles, ik weet niet wat allemaal, en hij zegt: ‘De schilder die geen koffie lust, moet nog geboren worden.’

Hij spreekt die zin uit alsof hij er enige tijd op geoefend heeft.

Als ik hem even later een kop koffie aanreik, zegt hij dat hij ook iets aan de duiven gaat doen.

Ik moet zeggen: dat vind ik prettig. Het sterft hier namelijk van de duiven. Ik vraag wat hij er precies aan gaat doen. Heeft hij soms een geweer? Of een speciale duivenbom?

De schilder wijst op de afvoerpijp waarop de duiven graag plaatsnemen en zegt: ‘Die smeer ik in met een klevende vloeistof. Een soort lijm. Daar hebben ze de schurft aan. Zou u de hele dag in de lijm willen zitten?’

Een simpele vraag, maar ik moet toch even over het antwoord nadenken.

Lange tijd was deze schilder in zijn eentje bezig, maar ineens is er nóg een. Ik loop naar de steiger en geef hem een hand. Ik noem mijn naam, hij noemt de zijne, maar ik die versta ik niet, ook niet als hij die op mijn verzoek nogmaals zegt. Volgens mij komt hij uit een ver Balkanland.

Met deze schilder is iets merkwaardigs aan de hand, iets wat ik aanvankelijk niet kon duiden. Af en toe, nee, niet af en toe, heel regelmatig roept hij: ‘Annemarie!’

Bij de eerste paar keer dacht ik dat hij dit tegen een vrouw riep, een vrouw die hij op straat zag, maar dan kon eigenlijk niet, want dan zou die vrouw nerveus heen en weer voor het huis moeten lopen. Voor de zekerheid ben ik even gaan kijken, maar dat was inderdaad niet zo. Ik keek ook even naar de schilder en zorgde er daarbij wel voor dat hij niet zag dat ik naar hem keek. En toen stelde ik vast dat hij inderdaad zomaar ‘Annemarie!’ riep. Ik ontdekte er ook een zekere regelmaat in. Toen pas snapte ik het: de nieuwe schilder zingt een lied, en dat lied zingt hij vooral in zijn hoofd. Waarschijnlijk is het een lied dat over een vrouw gaat die Annemarie heet. Ja, ik denk dat ik daar wel zeker van kan zijn, hoewel ik het

[p. 12]

lied dus niet hoor. Alleen de naam Annemarie zingt hij hardop. Dit is heel wonderlijk.

Het punt is wel dat hij uitsluitend dit lied zingt, en niet één keer of een paar keer, maar min of meer doorlopend, zodat ik heel vaak, maar dan ook héél erg vaak Annemarie hoor.

Ik ben er inmiddels aan gewend. Soms denk ik even na over de Annemarieën in mijn leven.

Bijna allemaal puike meiden waren dat. Je kon er op bouwen. Van sommige Annemarieën betreur ik het dat er geen contact meer is. Misschien had mijn leven er dan wel anders uitgezien.

Vanwege een vage rugklacht moet ik van mijn fysiotherapeut af en toe op de bank liggen. Ja, de fysiotherapeut zegt: ‘Als je kúnt liggen, dóé dat dan!’

Ik vind dit een advies met voor- en nadelen. Ik kan vaak gaan liggen, maar toch kán het niet altijd. Iedereen die weleens de behoefte heeft ergens te gaan liggen, ként dit. Maar goed, als ik een boek lees, doe ik dat dus liggend.

Vanmiddag lig ik op de bank. Met een boek.

De nieuwe schilder loopt door mijn kamer. Van de steiger vóór naar het achterbalkon. Hij blijft even voor de bank staan en kijkt naar me met donkere ogen vol Annemarie.

Hij zegt: ‘Lekker liggen op bank.’

Ik knik vol schuldgevoel.

Het is mijn huis, mijn bank, mijn rug, mijn tijd en mijn leven, maar toch. Ik lig, hij niet.

De schilder zegt: ‘Ik gediplomeerd.’

Ik knik. Ik weet niet wat voor gesprek er aan het ontstaan is en steek mijn duim omhoog. Heel goed, gediplomeerd.

De schilder zegt, terwijl hij naar zichzelf wijst: ‘Ik eerst diploma groenteboer.’

Weer knik ik maar. Wat moet ik anders? Ik probeer dat knikken tevréden te doen.

Een goede groenteboer is nooit weg. Ik wist niet eens dat het diploma groenteboer bestond.

De schilder vervolgt: ‘Ik eerst diploma groenteboer. Daarna diploma schilder.’

‘O, op die manier,’ zeg ik.

[p. 13]

Misschien is die volgorde wel logisch en moet ik vragen met welk diploma hij nu bezig is.

De schilder zegt: ‘Ik diploma schilder om uw huis mooi maken.’

Ik wil zeggen dat ik hoop dat hij het diploma niet alleen dáárom heeft gehaald, maar hij is al op het achterbalkon.

‘Annemarie,’ zingt hij.

Haar naam waait over de binnentuinen, klimt tegen de achterkant van het huis aan de overkant omhoog en verdwijnt in de herfsthemel. Als een onzichtbare vogel die te laat is om nog naar het zuiden te vliegen.