Is Brugge groot?

[p. 140]

Liefdestaferelen

De voorste, etend:

Vrouwe, ik kan het niet langer verzwijgen: mijn liefde voor u zal mij van het leven beroven als hoop van uw kant geen einde maakt aan mijn verdriet. U kunt mij alles opleggen. Wanneer u mij zo lang laat smachten, is mijn leven minder dan niets. Ik vrees dat mij dat wel aan te zien is.

De jonkvrouwe:

Ga recht zitten, ik heb u wel begrepen. Ik zal u antwoorden als we vertrekken. Dit is niet de gelegenheid om met elkaar te spreken. Een dergelijk gesprek kan in een ogenblik door een verrader opgevangen en doorverteld worden en grote minachting oogsten; ten onrechte natuurlijk.

De vrouwe met de beker:

Schenk mij iets in, heer, want ik heb dorst. Weet dat mijn hart gerust is omdat het mij is gelukt een plaats naast u toegewezen te krijgen. Niemand behalve u, die erover zwijgt, weet hoe graag ik dat voor elkaar wilde krijgen. Daarom toost ik op geluk en welzijn.

De schenker:

Vrouwe, drink van deze rode wijn. Zijn kleur geeft aan dat het liefdesvuur levenslang in mijn hart zal branden. Uw plaats naast mij verdrijft alle pijn. Al zou ik de hele wereld in mijn hand hebben, ik zou mij geen ander geluk kunnen wensen.

De achterste, etend:

Jonkvrouwe, mijn hart is vol van vreugde dat ik hier bij u ben. Daarop hoop ik dag en nacht. Uw eer acht ik zeer. Dat er iemand bestaat die kwaad kan spreken van deugdzaamheid, kan ik heel moeilijk verdragen.

[p. 141]

[p. 142]

De jonkvrouwe:

Heer die alleen het goede voorheeft, al zou een afgunstige kwaad in de zin hebben, er is niets waaraan hij aanstoot kan nemen. Men ziet hier vele mensen samen praten. Als men overal kwaad achter zoekt, zou geen mens kunnen leven zonder dat men er kwaad over spreekt.

De jonkvrouwe die alles in ogenschouw neemt:

Jonkvrouwe, al verloopt de liefde voorspoedig, men moet er verstandig mee omgaan. Degene die de minneaangelegenheden juist kan beoordelen, zwijgt, hoewel hij de liefde verstaat.

De man met het brood:

Zo waar als dit een brood is, zou ik willen dat geliefden onbevreesd met elkaar konden spreken zonder dat slechte gedachten hen kwellen en zonder dat iemand hen af zou luisteren, al moest ik een jaar lang vlees missen.

De denkende:

Ach, hoe kan het leven mij nog verblijden. Ik kwijn zienderogen weg en ik vrees dat degene die mij zou kunnen opbeuren, weinig acht slaat op mijn verdriet. Houdt ze nog van me? Ik weet het niet. Soms denkt iemand bemind te worden, terwijl men helemaal niets om hem geeft.

De man met de spade:

Men zegt vaak: ‘Ook al is de liefde uitgebloeid, er blijft toch een worteltje achter waar zij ooit groeide.’ Ik heb bij mezelf gedacht dat ik het zou gaan zoeken, als ik wist waar. Ik weet niet of het vergeefse moeite is, want een wortel zie ik niet. Men zegt nu wel altijd dat er een worteltje achterblijft, maar ik kan hem niet vinden. Als ik wist wie mij hier het fijne over kon vertellen, ik zou hem ernaar vragen. Ik snap er helemaal niets van: als er een worteltje achterblijft, zoals men zegt, wie kan mij dan vertellen waar het ligt?

[p. 143]

De man zittend aan het water, denkend aan zijn geliefde:

Hoe wonderlijk is de macht van de liefde. Geen enkel moment verschoont zij de zinnen van haar heerschappij. Mijn hart is nu gerust, maar toch ontstaat er door twijfel somberheid in mijn gedachten en die doet mijn vreugde teniet.

De vrouwe:

Heer, houd op met peinzen. De knecht zegt ons te gaan eten; voedsel en drank staan klaar. Uw treuren zou mij heel snel bedroefd kunnen maken en het is onrechtvaardig iemand verdriet te doen die niets anders begeert dan trouw.

De knecht voor het eten:

Heer, laat u het voedsel en de drank smaken voor u de hond in de pot vindt. Ik had u eerder geroepen wanneer ik niet had gedacht dat u boos zou worden. Kom nu, als u wilt.

De knecht met het zwaard:

Jonkvrouwe, laten we naar het prieel gaan. Mijn heer heeft mijn diensten niet nodig; hij zit in het veld. Had ik zelf een hapje gegeten dan had ik er niets om gegeven, al zat hij daar met zijn geliefde tot morgenmiddag.

Het kamermeisje bij het water:

Hans, degenen die daar zo in het veld zitten, zijn blij en maken plezier en denken niet aan eten, want het samenzijn met zijn geliefde, ook al blijft het daarbij, is voedsel genoeg voor een minnaar.

De man die de dame bij haar kin beetpakt:

Vrouwe, het is vanzelfsprekend dat degene op wie u gesteld bent en die u daarom uw gunsten waard acht, u bemint en dat hij zich daarin verheugt, want u bent het meer dan waard.

[p. 144]

De vrouwe:

Heer, wanneer degene die ik liefheb, mij bemint, verlang ik nergens anders naar. Zou ik iets anders in de zin hebben, dan zou mijn trouw weinig voorstellen, maar degene die mij bemint, kan gerust zijn.

De jongste vriendin:

Vriendin, ik zie dat degene die ik bemin de vrouwe bij de kin beetpakt en ik zie hen samen praten. Ik ben van mijn stuk gebracht. Heeft hij iets kwaads in de zin? Daarvan weet ik niets, maar mijn vertrouwen in hem zegt mij van niet.

De oudste vriendin:

Lieve vriendin, wees op uw hoede. U bent nog jong en ik weet welke prijs ik voor de liefde heb betaald. Wanneer u hem niet kalm en vastberaden zegt dat hij haar bij de kin pakte, zodat hij weet waar hij aan toe is, dan word ik boos, ik zweer het u.

Het dienstmeisje met de rozen:

Vrouwe, hier zijn zoetgeurende rozen, maar ze zijn allemaal wijd opengegaan. Daar staan er nog die niet zijn ontloken, daarom heb ik ze nog even laten staan. Als u dat wilt, zal ik ze wel plukken.

De vrouwe met de krans:

De rozen die je daar hebt geplukt, zijn oud en verlept. Ik zou veel liever groene knoppen hebben. Je kunt volgens mij veel beter jonge knoppen plukken. Bovendien zijn die er nu.

Heer, onze liefde blijft altijd bloeiend tenzij u aanleiding geeft tot een breuk tussen ons.

De ridder met de krans:

Vrouwe, laat die rozen staan, want in mijn hart groeit een rozenstruik die dag en nacht bloeit en vol groene blaadjes zit. Daar-

[p. 145]

over hebt u de beschikking. Ik zeg u, u bent de roos die nooit kan verwelken.

De vrouwe met de kersen:

Heer, lust u niet wat van deze kersen? U zit er zo naar te kijken. Neem deze en vertel mij wat u denkt. Als mij het geluk van uw gezelschap ten deel valt, kan mij dag en nacht niets deren. Ik meen dat ik daarmee niet op u lijk.

De man met de kersen:

Vrouwe, ik denk niets anders dan dat elk afzonderlijk kersje dezelfde kleur heeft als mijn kleed. De fijne steeltjes zijn zoals uw kleed gekleurd. Zo zijn wij te allen tijde aan elkaar verbonden in brandende vreugde; dat is mijn mingenot.

De vrouwe van de peren:

Heer, werp hier een peer in, die u, noch mij, noch iemand anders deert, die mijn hart sterkt en die ik met vreugde opeet, die mij voedt, wanneer ik dat wil, en die zo'n smaak heeft dat ze mij in het geheel niet tegenstaat.

De man met de peren:

Mijn liefste vrouwe, zie, hier heeft u een peer, waarmee ik u mijn geest, mijn hart, mijn gemoed en alles wat ik in mij heb, wil schenken. Al ben ik het nauwelijks waard, ik wil voor eeuwig uw trouwe dienaar zijn, als u daar prijs op stelt.

Het dienstmeisje met de mand:

Ach, zou ik toch eens zo'n peer kunnen krijgen, met zo'n warme genegenheid geschonken, dat zou een heerlijke vrucht zijn. Maar ze delen de hele dag muilperen uit - wie ze kan krijgen, krijgt ze - en die hebben niet zo'n prettige uitwerking.

[p. 146]

Wouter:

Wat, kerel! Luilak! Schiet op, man! Iedereen zit allang aan tafel. Waar hang je uit? Ben je dronken? Hadden de spijzen op tafel gestaan, dan had men al gegeten. Ik zal je verwelkomen met een pak slaag!

De knecht:

Wat? Ja Wouter, ik kom eraan. Wat sta je daar te schreeuwen! Denk je dat ik een paard ben? Als men mij niet de weg had gewezen, was ik ergens bij Lapscheure terechtgekomen. Het is onterecht dat je zo tekeergaat.

De vrouwe die naar de peinzende man kijkt:

Helaas, wat zit die man diep in gedachten verzonken. Ik denk niet dat hij vrolijk kan zijn. Zijn last weegt hem zeker te zwaar.

De man:

Vrouwe, daar is mij weinig aan gelegen. Als u mij van mijn leed bevrijdt, bekommer ik me nergens meer om.

De man die kust:

Mijn uitverkoren, beminnelijke vrouwe, kon dit maar eeuwig duren. Al zou ik mij alles kunnen wensen, ik zou niets anders verkiezen.

De vrouwe:

Mijn hartsgelieve, ik ben bang dat er verraders bij ons in de buurt zijn. Daarom vraag ik u mijn eer te bewaren, want wij zijn hier niet vrij.

De laatste man met de valk:

Vaarwel mijn hart, vaarwel mijn geest, vaarwel alles wat ik ben. Vaarwel mijn hoogste meesteres. Mij kan verder geen ander heil geschieden dan de hoop u weer te zien. Uw onzekerheid kan gering zijn, want ik ben uw dienaar.

[p. 147]

De vrouw met de valk:

Heer, nu heb ik geen angst meer; vertrouwt u op mij, want mijn hart zal u niet in de steek laten. Het afscheid nemen doet mij veel pijn. Denk aan een spoedig weerzien. Daarnaar verlang ik met heel mijn hart. Vaarwel, mijn liefste die mijn leven vreugde geeft.