De Broederhand. Jaargang 2

[p. 320]

Mengelingen.

_**_* De Amerikanen hebben zonderbare middels uitgevonden, om het publiek in het theater te trekken. Het volgende is er een voorbeeld van, hetwelk wy vinden in het verslag van eene vertooning te Cincinnati, in den staet van Ohio:

Elke toeschouwer ontvangt by zyne intrede in het theater eenen voortreffelyken koek van de beste bloem, met amandelen en honig. Degenen, welke dorst hebben, vinden Bordeaux in den foyer. De moeders, die met ten minste dry kinderen komen, ontvangen eene kaert voor het feest dat den aenstaenden dynsdag in den tuin te Orno gegeven wordt. De familievaders, die zich insgelyks met dry kinderen in het theater bevindeñ, ontvangen eene tabakspyp met het beeldtenis van Washington er op. Er is niets verzumid geworden, om den byval des publieks te erlangen. Na het einde der vertooning, wordt er eene groote landelyke scene vertoond, die voornamelyk aen de landlieden der staten van Indiana, Ohio en Kentucky toegewyd is, en bestaet in het opdienen van een prachtig zwyn en een kalf, die verlot worden. De heer Directeur zal de nommers trekken in het costuem van Pluto.

_**_* De zanger Farinelli werd ontboden aen het hof van Philips den Krankzinnigen van Spanje, die zich noch den baerd wilde afscheren noch een schoon hemd aentrekken. Als de koninklyke zinnelooze den zanger hoorde, was hy zoodanig opgetogen, dat hy tot hem zegde: ‘Vraegt welke gunst gy begeert, zy zal u toegestaen worden.’ - Farinelli verzocht den koning, dat hy zich zou laten scheren en een schoon hemd aentrekken, hetwelk de vorst ook deed. Daeruit blykt het klaer, dat een zanger in die tyden eenen zinnenloozen tot iets verstandelyks kon bewegen, terwyl de hedendaegsche zangers en zangsters de verstandigste menschen slechts tot dwaesheden verleiden.

_**_* de comedie van den Galliscuen haen. Een kluchtspel, hetwelk op eenen engelschen volkstheater in Londen gegeven wordt en tegenwoordig veel opgang maekt, verwekt by de parysche journalisten ongemeen veel spytigheid. De tytel van het stuk is Warlike is the shril of the cock, but he does not fight; in het vlaemsch:‘Krygshaftig is het hanengeschreeuw, maer daerom vecht hy toch niet.’ De inhoud van het kluchtspel is als volgt:

[p. 321]

De held van het stuk is een parysche coiffeur, een grootspreker namens Haen (Cock); hy heeft eenen grooten uniformhoed op, waeronder eene roode muts te voorschyn komt. Zyne kleêren zyn uit den keizertyd; een lange sabel van de periode der republiek sleept hem achter na; hy draegt knevels en favoriën van den tyd der julyrevolutie.

Onophoudelyk zegt hy, dat hy zyne vaen onder de muren van Weenen, Berlyn, Londen en Petersburg planten wil.

Nu komt een pruissische huzaer, die hem eene knip voor denn eus geeft: de Haen begint daerop de Marseillaise te zingen. Een Kozak verschynt, die hem eenige knoethouwen geeft; de Haen zingt verder: Allons enfants de la patrie! Een oostenryksche soldaet geeft hem eenen derden slag,⁽¹⁾ en de Haen zingt des te harder: Tremblez, tyrans! Eindelyk komt een engelsche matroos, die hem eene dugtige box in het gezigt geeft, waerop de Haen, met eene zeer luide en heldere stemme zingt: Qu'un sang impur abreuve nos sillons. Daer dit alles niet helpt, wordt hy vormelyk tot genoegdoening geroepen, en daer gebeurt eene verklaring, die ook niet ten voordeele des Haens afloopt. Het stuk sluit daermede, dat de Haen alles moet betalen dat gedronken werd, en zich vervolgens roemt, dat hy door zyne waerdige houding aen geheel Europa het spits geboden, en toch eervol de vrede behouden heeft. - Men moet bekennen, dat de anderzins zoo bedaerde Engelander, in zyne dramatische carricaturen niet zeer delicaet is.

_**_* de waerheid over gretna-green. Wie heeft er niet in romans en nieuwsbladen gelezen van deze beroemde plaets, die de liefde beschermt en de ongehoorzaemheid tegen de ouders bevordert? Hetgene er eene nieuwe fransche reisbeschryving door Schotland van meldt, zal daerom de weetlust der lezers en lezeressen aenprikkelen, al was het maer om in drooge prosa de waerheid te vernemen over eene zaek die ons zoo dikwerf in een poëtisch gewaed, in verhalen en levensbeschryvingen, te gemoet komt. In gemelde reisbeschryving luidt het als volgt:

Men gelooft algemeen in Frankryk, dat de huwelyken in Gretna-Green door eenen smid gesloten worden, wier familie alleen in Schotland het voorregt bezit, wettelyke huwelyks-verbindingen zonder priester te sluiten. Dit is echter eene groote dwaling, waerin ik vroeger zelf gedeeld heb. Myn bezoek te Gretna-Green heeft my beter onderrigt. In Schotland kan men voor de twee eerste de beste getuigen die men tegenkomt een geldig huwelyk sluiten. Welnu, Gretna-Green is de eerste plaets die men over de grens van het eigentlyke Engeland aentreft, en daerom is het natuerlyk daer, dat by voorkeur de huwelyken gesloten worden, die in Engeland, tot hunne voltrekking, met onoverkomelyke hinderpalen te kampen hebben.

Als wy nader by Gretna-Green kwamen, werd de spanning onzer nieuwsgierigheid grooter en grooter. Wy haekten om den smid te zien, die een zoo algemeen bekenden naem bezit. Eindelyk kwamen wy aen

(1) De Quotidienne geeft hiervan de volgende naïve vertaling: L' Autrichien lui applique un coup de schlague.

[p. 322]

de barrière, die Schotland van Engeland scheidt. Eenige stappen verder, kwamen wy aen het hotel hetwelk den naem voert van Gretna-Green; het ligt aen de groote baen, en tegen over bevinden zich twee of dry kleine wooningen. Hier waren wy te Gretna-Green. Wy zochten naer den beroemden smid, maer hoorden geene hamerslagen op den aembeeld klinken; de grootste stilte heerschte in het gehucht.

Wy begaven ons derhalve naer het hotel, om ons op den regten weg te brengen. Na dat wy eene flesch kostelyken cider gevraegd hadden, erkondigden wy ons by den garcon, die ons het volgende antwoord gaf: ‘Ik weet dat er, niet verre van hier, een hoefsmid woont, maer ik weet niet dat hy dikwyls als huwelyksgetuige gezocht wordt. Het is hier in het hotel, dat de door het geluk begunstigde paren de beschutting der wet komen zoeken; hier is de prins van Capua getrouwd, en als mynheer te huis was, dan zoudt gy voor eenen shilling het handteeken van den prins in den register kunnen zien, in denwelken mynheer de huwelyken boekt. Ik ben de tweede getuige.

Ter zelfder tyd toonde hy in gedrukte bladen, met opengelaten datum en namen, die de waerd by zyne paringen invult en de gehuwden als bewysstuk overhandigt. Hy zegde verder: ‘De arme duivels laten zich door den bareelontvanger paren.’ Voor 6 pence verkocht hy ons zulk een papier, het welk wy als aendenken aen de beroemde plaets medenamen, en dan onze reis voortzetten. Wy dachten, dat de kinderlyke ongehoorzaemheid dit gebruik alleen in stand hield, en dat het zeldzaem was, hoe de romaneske Sage van den smid te Gretna-Green op het Vasteland nog kon in voege blyven, daer Schotland door zoo menige bewooners van het Vasteland doorreisd wordt.

∵ Over eenige dagen bezochten HH. MM. de koning en de koningin met de twee prinsen de expositie in Brussel. Mr. Gachard begeleidde de laetsten en gaf hun inlichtingen over verscheiden meubels en andere dingen. Hy wilde hun ook het binnenste van eene hoog kunstige kas toonen, en wendde zich, daer dezelve gesloten was, aen den meester, die er naby stond, met de woorden: ‘Donnez donc la clef!’ Doch de meester bleef stom en ernstig daer staen en gaf geen antwoord. ‘Mais, Monsieur, la clef, donnez donc la clef, la clef!’ riep de archivist van het koninkryk België. ‘Ik versta u niet, Mynheer!’ antwoordde de brave Vlaming. - ‘Mais, mon Dieu! je vous dis la clef, Monsieur, la clef de l'armoire.’ - ‘Ik versta geen fransch, Mynheer!’ - En daer de heer archivist van de grootendeels uit vlaemsche stukken zamengestelde archieven geen vlaemsch verstaet, moest hy, ten top der wanhoop gedreven, hunne koninklyke hoogheden verder geleiden, zonder den sleutel van den braven, vlaemschen meester te kunnen krygen. De twee prinsen glimlachten - zy verstaen vlaemsch; een woord, en zy hadden den sleutel. Wy bedanken hen uitteharte voor de les, die zy aen den heer archivist hebben doen geven.

*_** De Köllnische Zeitung bevat in haer nummer van voorleden maend een artikel, waerin zy zegt, dat de voordeelige berigten, welke fransche dagbladen over het gentsche feest mededeelen, een onwedersprekelyk bewys zyn, dat - ‘de fransche invloed in Belgie ten grave

[p. 323]

gedragen is,’ dat hy reeds tot de dooden behoord. Het doet ons grootelyks spyt, dat wy deze meening niet kunnen deelen. Of de schryver van dit artikel kent Belgie niet, en dan had hy ongelyk er over te spreken, of hy is een dier ‘fransquillons,’ die ook te Keulen geene vreemdelingen zyn. Wy zouden liefst het laetste gelooven, want die schryver is te gelyk een geweldige vriend van den ‘wakkeren’ Precurseur, den ‘Moniteur van den antwerpschen handel’, en een vriend van dit pakhuis van allen onzin kan toch maer een fransquillon pur -sang zyn. Wy meenen dus de ‘Köllnische Zeitung’ te moeten waerschuwen, dat zy niet te veel acht op de gezegden van dezen medewerker geve. Zy maekt er zich vyanden mede en doet elkeen schokschouderen, die de zaken in België meer van naby kent.

_**_* Fransche Geographie. Over eenigen tyd schonk het Journal des Debats hoogeschoolen aen Keulen en Trier en maekte Jena tot eene pruissische stad. In Duitschland zoude toch geen schooljongen een soortgelyken bok schieten.

_**_* De Polen, welke te Berlyn voor 't tribunael staen, hebben verlangd, dat de poolsche tael by het proces zoude gebezigd worden, en het hof heeft hen dit terstond toegestaen. Waren 't Vlamingen en stonden zy voor een zoogenoemd vaderlandsch geregtshof, men zoude hen uitlachen, als zy eene soortgelyke vraeg deden. Zoo handelt men hier, zoo handeld men in Duitschland; wat dus van de holle deklamaties te houden is, die een brusselsch maendschrift over eenigen tyd tegen de taelverdrukkende Duitschers in de wereld zond, dit mogen onze lezers nu zelfs beoordeelen.

_**_* De eerwaerde heer Abbé Louis te Bergen, de redacteur van het ‘Journal de l'Instruction Publique’ is op dit oogenblik met eene vertaling der latynsche grammatik van Zumpt bezig. Wy moeten den geleerden schryver voor deze onderneming ten hoogste dankbaer zyn, want hy voert een werk in Belgie in, welks groote verdiensten zich sedert eene lange reeks van jaren op de meeste atheneen van Noord- en op veele scholen van Zuidduitschland bewezen hebben. Negen uitgaven getuigen dit. Deze vertaling verschynt in 3 afleveringen, elke van omtrent 300 blz. en ten pryze van frs. 2. 50.

_**_* Galignani's Messenger vertelt de volgende anecdote van Mehemet Ali: Over eenigen tyd bevond een Engelschman zich met zyne familie te Alexandrie, na eene reis die hy in Syrië gedaen had. De vrouw des Engelsmans schreef aen Mehemet - Ali, om hem eene lok van zyn hair te vragen, opdat zy dezelve in eene verzameling van dergelyke merkwaerdigheden van beroemde mannen zoude bewaren. Vriendelyk antwoordde de pacha, dat hy geen hair op zyn hoofd had, maer dat zyn baer er zeer goed van voorzien was, van welken hy haer zeer geerne eene lok zoude zenden, indien hy zich voor eenen beroemden man hield. Later liet hy echter de hairzuchtige engelsche dame weten, dat hy in zyn testament zyne erfgenamen zoude aenbevelen, haer na zyne dood zynen geheelen baerd te sturen.

_**_* By H. Hoste te Gent, is verschenen: bernhart, de laet, roman uit de Middeleeuwen, door Eug. Zetternam. In de aenstaende aflevering van de Broederhand zullen wy verder over dit nieuwe werk van den schryver van Margaretha van Constantinopelen spreken.