De Broederhand. Jaargang 2

De twee moeders.

Ik bezocht eens, zoo vertelde my myn vriend, het stedeken S... en daer onder anderen ook het zothuis. De heer, aen welken ik in S... aenbevolen was, vergeleidde my met zyne vrouw en zyn klein dochterken van vier jaren, dat de moeder aen de hand leidde.

Wy traden in den hof van het gasthuis en zagen daer eene jonge vrouw, die met eene keting aen den muer vast was. Haer blaeuw oog had zooveel zachtmoedigheid, hare tedere witte huid zooveel bekoorlykheden, haer blond lang haer omvloot het edele lydende gezigt zoo aenminnig, dat het my diep schokte, in die heerlyke gestalte eene krankzinnige te moeten zien. En dan waren hare oogen zoo rood van 't weenen! O ik verzeker u, de yzeren keting, welke in haren ronden witten arm drong, drukte my zwaerder dan haer.

Ik vroeg de bezorgster, wat de oorzaek van de krankzinnigheid der arme vrouw was, en waerom men haer zoo streng behandelde. Zy antwoordde my: Het is Maria, eene arme arbeidster uit de stad, die helaes door den boozen vyand verleid, den beloften van eenen ryken dengeniet geloof schonk. De ellendige verliet haer nadat hy haer ongelukkig gemaekt had, en zy verloor haer kind, dat zy meer beminde dan hare oogen, in het derde jaer. Dit verlies ontroofde haer de zinnen en bragt haer in ons godshuis, waer wy ze aen eene keting moesten leggen, wyl zy zeer booze stonden heeft.

De bezorgster zweeg, en ik verdiepte my, by het aenschouwen dier ongelukkige in diepe gedachten, toen zy plotseling, zoo verre het de lengte van hare keting toeliet, op ons toestortte, het kind, hetwelk myne begeleidster by de hand hield, vattede, het haer

[p. 121]

ontrukte en met zich op de steenen bank terugdroeg. De moeder gilde angstig en liep wanhopig op de zinnelooze toe, maer deze stiet haer hevig van zich weg. ‘Het is myn kind! God geeft het my terug, o God is barmhartig! zoo riep zy en huppelde van vreugde en bedekte het kind met liefkozingen.

Nu wilde de vader het kind der zinnelooze afnemen, doch de bezorgster bad hem, dit niet te doen. Dan naderde zy haer en zeide zacht en vriendelyk: ‘Maer dit is immers niet uw kind, Maria, het gelykt er niet aen’

‘Niet myn kind? o goede God! zie toch maer, het heeft geheel zynen mond, zyne pogen heeft het, het is een sprekend beeld van zynen vader. Ja, het is myne dochter; zy komt terug van uit den hemel; oh! hoe schoon is zy, hoe schoon!’ en zy drukte het kind in hare armen.

Het was een diep schokkend gezigt, de arme moeder te zien, die angstvallig elke beweging der krankzinnige met de oogen navolgde en weende of lachte, volgens dat Maria met het kind der bezorgster nader kwam of het wichtje weêr terugtrok.

‘Geef my dan uwe dochter slechts voor een oogenblik; ik kan haer dan naeuwkeuriger betrachten,’ zeide de bezorgster.

‘U geven? - Neen, neen, niet voor de gansche wereld. Zy zeiden my vroeger ook, dat ik het kind voor eenigen tyd aen onzen lieven heer zoude geven, wyl Hy engelen noodig had. - En hy heeft het gedurende zes maenden gehouden, zonder dat ik het weèrzag. Neen ik geef myn kind aen niemand meer, liever wilde ik het met deze myne eigen handen dooden en zyn lichaem bewaren. - En de zinnelooze perste het kind vaster aen hare borst, terwyl hare oogen vonkelden; de arme moeder echter wierp zich bleek en half onmagtig op hare knien en smeekte de andere, het kind terugtegeven en het geen kwaed te doen; de vader was als uitzinnig naer de wooning van den bestuerder des hospitaels geloopen, om dien ter hulp te roepen. Op dit oogenblik had een derde niet kunnen onderscheiden, welke der twee moeders de echte zinnelooze, de echte moeder was; die welke poogde, zich uit myne armen lostemaken, om haer kind met geweld weêr te winnen, of Maria, die gruwelyk lachend, het kind onder haren voorschoot verbierg.

[p. 122]

Eindelyk werd besloten, Maria en het kind op hare kamer te leiden en daer den slaep der zinnelooze aftewachten. Toen zy in de kamer trad, legde zy het kind nevens zich op haer bed, en gaf het een kussen onder het hoofd, terwyl de echte moeder in de grootste benaeuwdheid aen de deur op elke beweging luisterde.

De zinnelooze zong wiegenliederen tot dat het kind sliep dan zonk zy ook in slaep. Nu sloop de bezorgster zachtjens in de kamer, nam het kind en legde het in de armen der moeder die onder eenen vreugdekreet met het dierbre kind wegliep.

Die kreet deed Maria ontwaken, zy zocht naer het kind en vond het niet meer en sprong als eene furie uit het bed en huilde, zoo zeer als zy koude: ‘Geef my myn kind! Ik wil myn kind hebben!’ En als zy de moeder met het kind zag heenvlugten, wierp zy zich op de yzeren tralïen, als of zy dezelven wilde verbreken eu, zy zonk er dood nevens neder.

(Naer J.F. Gaslelli.)⁽¹⁾

joh.

(1) Uit Erzaehlungen in allen Farben. 6. Baendeken. Wien, 1840.