Braga: dichterlijke mengelingen. 1843

[p. 5]

15 December 1842.

Qui non vetat peccare, quum possit, jubet.
Seneca, Troad. v. 289.

Μὴ καὶ τοὺς δειλοὺς δοκέῃς ζηλοῦν τάδε σιγῶν.
Dion. Cat. Distich. l. III: 16.

Dichterlijke Mengelingen.

't Boek van den Roskam.
Eerste Onderhoud.

Nobilitas sola atque unica virtus.
Juvenalis.

‘Wat doet ge?’ Ik schrijf een vers. ‘Waarom?’ Hoe kunt ge 't vragen!
'k Wil ridder zijn. ‘Ei wat, is 't u in 't hoofd geslagen,
Of drinkt gij sterken drank?’ Neen vriend, ik dank je zeer:
Jenever is de pest: de buikloop...^*) ‘Foei, Mijnheer’....
'k Ben werkzaam in den krans der matigheid, waarvan je
Wel hoorde? ‘O ja niet waar, daar drinkt men niets?’ Champanje,
Bordeaux, Madeira wel: why not? Een glaasjen Port
Versterkt; en bovenal het koude water wordt
Tot twintig flesschen daags uit Graefenbergschen beker
Zeer matiglijk vergund. Zie Meylink, d'Apotheker,
Die Priesznitz... maar 'k dwaal af, ik sprak van poëzy,
Niet van 't koud water. ‘Juist’.. Ofschoon het een bij mij
Zoo vloeit als 't ander.... ‘Doch, gij schijnt te tatewalen
Naar ridderlinten: wilt gij die met rijmen halen?’
Schijnt u dat vreemd? ‘Wel ja: de klagelijke klacht,
Dat nimmer Muze nog een enklen broodkruim bracht,
Dat Nomsz, bij voorbeeld, zelfs op stroo stierf, en dat Vondel
Geen duit kopygeld kreeg, wordt zij bij elken bondel
Niet luider?’ Ah, mijn vriend, verstaan we ons wèl: gij praat
Van brood, en ik van de eer: die is goedkooper. ‘Slaat
De Koning dan het oog op alles wat Oranje
Maar op Brittanje rijmt, in compagnie met Spanje?
Dan heeft Hij dagwerk! - Neen, begrijp me wel, gij dient
U zelf zoo 'n beetjen te pousseren, goede vriend!
‘Pousseren?’ Ja, gij moet zoo wat connexies knoopen;
Dan schrijft ge ... ‘Hemel! geen rekwest toch, wil ik hopen?’
Wel foei! nu zie ik recht dat gij een domkop zijt,
Ge zijt schier vijftien jaar ten achtren bij uw tijd!
Maar 'k zal geduldig zijn: weet dan, 'k heb korts vernomen,
Daar is een andre weg om aan een lint te komen;
Dien zal ik volgen. ‘Hoe, iets nieuws in Nederland!
Geen imitatie! spaar mijn ongeduld: ik brand!’
Welnu: 'k gaâr alles saam wat ik in dertig jaren,
En langer, tokkelde uit mijn elpen citersnaren;
En, vriend, dat zegt wat bij een hedendaagsch pöeet
Die bijna lyrisch denkt en schier didaktisch zweet.

*) De Cholera Morbus.

[p. 6]

 

't Moet melk en water, week, zoetsappig, smaaklijk wezen:

 

Recht vloeiend, vleiend en gemaklijk om te lezen,

 

Heel lief, en trouw gewend op zedelijken boeg!

 

Is 't echter alles voor tien bundels niet genoeg,

 

Dan keer ik fier terug tot d' afgekookten lijmkoek,

 

't Geduld van 't zoet verleên, mijn Witsen Geysbeeks rijmboek,

 

En zes cents almanak, waar 't Koninklijk geslacht

 

Elk op zijn nummer staat; en dan, stroom uit, mijn kracht!

 

Wat onuitputbre zee van heerlijke onderwerpen!...

 

Een Prins geboren!... ziet, al had ik zestig harpen,

 

Nog had ik stof ... al weêr een prins voor 't echtaltaar...

 

En dan - de krooning!.. ô hoe ras is 't boekjen klaar!

 

Dan laat ik 't drukken. ‘Maar wie zal het koopen?’ Lari,

 

't Komt in de krant, en dulce est digito monstari!

 

Zijn dus tien deeltjens bij elkander, dan gezwind

 

Alom gezocht tot ik een fikschen binder vind.

 

Die klopt en ploegt hen af, en takelt hen in kleedjens

 

Van keurig marokijn: dan zijn 't verguld-op-sneedjens,

 

Kijk, om te steelen. ‘Ik beklaag uw armen zak!’

 

Geen nood ... na nieuwe jaar... 'k betaal op mijn gemak.

 

‘Maar 'k zie uw kruis nog niet!’ Geduld maar, kameraadjen,

 

Nu komt het: 'k neem mijn pen en schrijf op 't eerste blaadjen

 

('k Bedoel het schutblad voor dien titel, dien 't gebroed

 

Der zetters fransch noemt, schoon het voorhandsch wezen moet;

 

'k Versta mijn taal!)... Nu, 'k schrijf een opdracht aan den Koning,

 

Ik meld Zijn Majesteit mijn titels, naam en woning,

 

Verklaar, dat ik alleen die verzen heb gemaakt,

 

En mompel iets van 't doel waarnaar mijn eerzucht haakt:

 

Van een gedachtnis uit zijn handen, als een teeken,

 

Dat Hem mijn ijver en verdiensten zijn gebleken.

 

En zie, Zijn Majesteit, die veel van geven houdt,

 

Geeft mij een ridderlint (dat minder kost dan goud.)

 

Dan word ik wel benijd, dan noemt een hekelschrijver

 

Me een ‘parasiet van vorst en vorstjens’ en zijn ijver

 

Braakt golven zwadders uit de scherp gepunte pen,

 

Maar - meldt ook iedereen dat ik nu Ridder ben!

 

Dat doet mij goed ... zijn spot kan ik gemaklijk dragen;

 

Ja, 'k zou zelfs aan een vriend om zulk een heekling vragen!

 

Bekend zijn, zaligheid! bekend als ridder, Goôn!

 

Driedubble zaligheid! begeerlijkst dichtrenloon!

 

‘Maar vriend, de Koning zal uw prulwerk nimmer lezen!’

 

Mijn prulwerk!.. schatjen!.. maar, hoe kunt ge toch zoo wezen,

 

Dat hoeft, dat moet ook niet: daar worde alleen gelet

 

Op 't bandjen, 't mooi velijn en 't meesterlijk vignet!

 

Dan werpe men mijn werk voor Paul de Kock ter zijde,

 

Geen nood, indien mij slechts het ridderlint verblijde!

 

ô Heil dien dag! de roem schiet stralen op mijn paên,

 

De burgers zien mij na, de wachts slaan voor mij aan,

 

De dienstboôn treden mij met huivrende eerbied nader,

 

Mijn kindren gapen hun gedekoreerden vader

 

Met glinstrende oogen aan, mijn gâ, van vreugd verplet,

 

Krijgt zenuwschokken, en ik - ga besist naar bed!...

 

‘Vaarwel en goed succes! Apollo doe 't beklijven!

 

'kGa een verhandling van de ware grootheid schrijven!’