De Brakke Hond. Jaargang 12

[p. 52]

J.M.H. Berckmans
De oude mensen en hun zoon

Ik ben de man van beton, ik ben de beul van de zon, ik ben de man van bazalt, ik ben de man van kobalt, ik ben de man van graniet, ik ben de man van bauxiet.

Ik ben de zoon van Baal, ik ben het monster, ik ben het staal.

Ik ben de man van ivoor, ik ben de beul met de boor, ik ben de man van lobotomie, ik ben de man van hysterectomie, ik ben de man van strontium, ik ben de man van titanium.

Ik ben de zoon van Baal, ik ben het monster, ik ben het staal.

Ik tel tot 1 en tel mijn druiper, complexe becijfering.

Ik tel tot 2 en tel mijn handen, vermorzeld en verkoold door het vele graven in asbestgroeven.

Ik tel tot 3 en tel m'n tanden, rot en los.

Ik tel tot 4 en tel de wanden van dit hok geheten stikhok waar ik ben geweest, waar ik ben, waar ik tot in den treure zijn zal.

Als mijn pa tot 5 telt telt hij al z'n kinderen, vervloekt en vermaledijd.

Als mijn ma tot 12 telt telt ze haar porseleinen hondjes die niet hebben geblaft, die niet blaffen, die niet blaffen zullen.

Dat is pot, zegt mijn pa, dat is dikke pot.

De scheidsrechter zegt dat het geen pot is.

Toch was het pot, zegt mijn pa, die alles weet over pot, dikke pot en scheten laten.

[p. 53]

Naar waar moet ik vluchten. Waarheen.

Ik heb geen vluchthuis. Alleen dit stikhok, elders een gaskamer, maar ver, ver hiervandaan.

Ik heb geen visum voor ontwikkelingslanden, toeristenstranden, ontbladeringslanden, prijzenparadijzen.

Waar moet ik heen. Ik heb geen huis dan dit hier.

Hier moet ik nolens volens ademen en ademen en ademen tot de adem me benomen wordt.

Hier moet ik willens nillens ononderbroken en onophoudelijk steeds maar denken en denken en denken. Alhoewel denken nu zo goed als uitgesloten is, nadenken onmogelijk, konstrueren of zelfs maar rekonstrueren utopisch.

Wat nog rest is het noteren van het observeren en voor datgene wat dient te worden geobserveerd bestaan nu geen toereikende woorden meer.

Toch klaag ik niet. Alle dagen warm eten. Alle dagen worstenbrood. Onderdak. Een beenharde sofa om op te slapen. Een stoel om op te zitten. Een pa en een ma.

Woensdagavond vijf voor half nacht en de glazen Moloch spouwt z'n snot de woonkamer van het stikhok in, waar de lucht ijler is dan te ijl om in te ademen.

Midweeklottotrekking zonder extra pot.

De tientallen, de honderdtallen, de duizendtallen, de tienduizendtallen, de honderdduizendtalllen.

Het zevende cijfer maakt het getal kompleet.

Pa noteert alles minutieus en krampachtig in de kantlijn van een pagina van de krant maar hij heeft niets omdat hij nooit iets heeft gehad, nooit iets heeft en nooit iets hebben zal dan wallen en wangzakken en arthrose en af en toe een fikse bloedneus en vreten zal pap en brood in de oude tandeloze dagen, vlak voor het leggen van de varkenskop op het kapblok van de dikke poedelnaakte beul.

[p. 54]

Ma is de rijstvlaai op.

Ge hebt zelf het laatste stuk opgevreten.

Pa zegt dat is goed dan moet ik niet naar de overschot gaan zoeken.

Ma komen de krinksels.

Nee de krinksels komen niet de krinksels komen pas volgende week.

Dat is goed want als de krinksels komen moet ik twee extra Valium nemen.

Goed dat ik van het Kieken Kokodee verlost ben. Wat was me dat voor een wijf op het laatste.

Vaker dan vaak wil ik m'n ziel uit m'n longen schreeuwen.

Ma. Pa.

Maar ze zouden niet begrijpen wat ik met die woorden bedoel.

Ze zouden denken dat ik weer een zelfgeschreven liedje zing. En ze horen m'n liedjes niet graag.

(Pijn pijn pijn maar laat maar laat maar)

Stom zeg ik wel eens ma. Maar ze zegt niets terug. Misschien is ze mijn naam vergeten.

Sprakeloos zeg ik wel eens pa. Maar hij verzwijgt elke waarheid.

Hoe kan ik dan weten van wie ik het kind ben.

Ik zie mijn moeder in haar laatste krak.

Ik zie mijn vader in z'n allerlaatste zoenk.

En dat het buiten zo verdomde koud is, terwijl het volop lente hoort te zijn en ik door de straten van de stad hoor te lopen en luid een zelfgeschreven lied te zingen.

De enige ervaarbare warmte is nu nog de hele, hele schamele warmte heel, heel diep binnenin mezelf en het lijkt wel of ik op het topje van de poolkap zit, zo koud is het in dit stikhok, en zo eenzaam.

[p. 55]

Het is nacht en ik kijk door het raam.

Kijk, zeg ik tegen mijn pa, daar staat de grote hond.

Maar dan kaiet mijn pa ik ben het kleinste van de kleine hondjes, niks ben ik en niemendal, een keffertje, een schoothondje.

In pa z'n plaats ben ik zelf beschaamd, benijd evenwel niet z'n spijt, ik die Kristus Maria Jozef had gehoopt en gedacht en geloofd dat mijn pa een lichtend sterrebeeld zou zijn, een schitterend voorbeeld voor de geketende massa, geen poedel, geen pekinees, en plots staat het huilen me nader dan het lachen.

En als pa en ma dood zijn groeit er gras op hun buik, gras op hun buik, grasgroen gras op hun buik, bedolven onder vettige humus keren ze weer tot stof en as in het jaar dat nader komt, almaar nader.

Langzaam infiltreert in mij de worm, langzaam slechts, millimeter voor millimeter infiltreert in mij de lintworm die mijn rotte resten vreet.

Aldus ben ik vervloekt, aldus ben ik verdoemd, zo ben ik tot spijt van wie 't benijdt vermaledijd tot lintwormschijt.

Niet meer luisteren maar aanhoren, niet meer kijken maar aanzien.

De misselijkmakende platheid.

De perfekt rechtlijnige sinusoïde.

Het elektroëncefalogram zo plat als een vijg.

En dan de pijn die zich vanuit de dikke darm dwars door de lebmaag, de netmaag, de boekmaag en de pens stormenderhand een weg boort naar de hersenen van pulp en knisperend grijs gruis, dan definitief de pijngrens voorbij.

[p. 56]

Op m'n blote knieën, de pijpen van m'n versleten jeans opgestroopt, smeek ik mijn pa om vergeving van wat ik hem heb aangedaan, maar hij zegt dat ik hem niks heb misdaan, alleen af en toe dik z'n kas uitgehangen.

De pijpen van m'n rafelige pyama opgestroopt smeek ik idemdito mijn ma om vergiffenis maar ze zegt alleen ge moet eens leren van uw handen te wassen als ge gedaan hebt met kakken want ge zijt een vuilaard.

De smeekbeden van een schuldeloze.

Wat gaat ge doen als ge mij kapotgesmoord hebt met uw stank, zegt ma, wie gaat dan uw was en uw plas en uw kook en uw strijk doen misschien.

Ik denk hierover na maar weet het antwoord niet of nauwelijks.

Nu het onuitstaanbare, het ondraaglijke beukt en bonkt tegen de slijmdunne wanden van m'n schedeldak en als etter naar buiten wil langs beide hamers, langs beide stijgbeugels, langs beide aambeelden, langs beide flaporen.

Zij die krom en knoestig en versleten is gaat nu slapen. Ze heeft zich uitgekleed en aangekleed in de bijkeuken en daarbij geen aanstoot gegeven.

Tanden in de Steradent.

Een laatste gepreveld stukje volzin. Allicht een liefkozend woord aan het adres van de hond die ze schatje noemt en bijou en fritske en mij en pa stinkers en profiteurs.

Nog noem ik haar ma in het vierde koude jaar zonder het Kieken Kokodee en pa noemt haar niets meer in het jaar van hun kerozeinen bruiloft.

[p. 57]

Uitgehongerd en niet kunnen eten.

Uitgeput en niet kunnen slapen.

Kapotgeleefd en niet kunnen verrekken.

Ziek van wanhoop en verdriet en niet kunnen janken.

Te willen schrijven en de loutere handeling een verschrikkelijke pijnscheut van m'n teennagels tot in de stoppels op m'n schedel.

Pa zegt ge moet uw broek eens bezien, ge hebt ze weer goed begaaid vanachter.

Ja, zegt ma, ge hebt er weer een ferme pruim ingedraaid, doe ze maar uit dat ik ze direkt was, loop zolang maar in uw onderbroek rond en doe maar een propere aan want die ge nu aanhebt zult ge ook wel volgescheten hebben.

Dat ge Kerstmis viert en Nieuwjaar viert maar Karnaval verstaat mijn pa niet en vasten en boete doen waarom zou hij boete doen hij heeft begot niks misdaan.

Ik zeg ja pa dat ik dat ook niet versta al die zever van die katholieke kerk en denk aan de riemslagen en de stokslagen en de slagen met z'n blote hand maar vergeet onmiddellijk, vergeet onmiddellijk hoe z'n grote vaderpikkels m'n naakte kinderbillen brandden en ik zonder tranen lag te janken op m'n strozak onder het wakend oog van Kristus Jezus die voor ons geleden heeft en gestorven is op de Kalvarieberg. Pa z'n handen zat los maar de handen van bompa zaten ook al los en de handen van grotebompa en de handen van grotegrotebompa en zo altijd maar verder tot bij Clovis die, zoals bekend, te Soissons, in verband met een vaas of iets.

Amerikaanse wetenschappers hebben een planeet ontdekt waarvan het licht vijfentwintig miljard jaar onderweg is geweest naar de aarde.

[p. 58]

[advertentie]

[p. 59]

Ik zeg tegen mijn pa dat de snelheid van het licht 300.000 kilometer per uur bedraagt, hij scheurt een blad uit m'n ruitjeschrift en begint de afstand van de nieuwe planeet tot de aarde te berekenen. Eerst rekent hij uit welke afstand het licht aflegt in een jaar. Daartoe vermenigvuldigt hij 300.000 × 60 × 60 × 24 × 365. Vervolgens vermenigvuldigt hij de astronomische uitkomst met vijfentwintig miljard. Negen nullen. Het eindelijke getal gaat uren later z'n aangeboren alpinopetje ver te boven en de hele verdere avond zit hij in het diepste, slechts door ratelende ronkende reeksen scheten onderbroken stilzwijgen te filosoferen over de wonderen van de kosmos terwijl ma in de voorkamer slaapt, ik aan de keukentafel zit te zuipen, al ontplof ik bijna ik ontplof niet, al spatten m'n hersenen bijna uit elkaar ze spatten niet uit elkaar, al voel ik vezel na vezel sterven ik ga niet dood maar zing luidop in mezelf een zelfgeschreven lied.

Vlak voor mijn ma om negen uur gaat slapen eet ze nog een kiwi die ze schilt in een stuk keukenrol.

Vlak voor mijn pa om vijf gaat slapen eet hij nog een dubbelbelegde bruine boterham met salami.

Als ik na m'n vruchteloze, nutteloze arbeid om zeven uur ga slapen pers ik eerst uit alle macht langdurig alle weerbarstige slijmrode pieringen uit m'n neus.

In dit stikhok slaap ik op de sofa.

Om zes uur maakt mijn ma me wakker en kruip ik in haar bed tot kwart over twaalf.

Door geloken oogleden heen zie ik om twaalf uur m'n pa opstaan in z'n bezeken bescheten ondergoed, op de rand van z'n bed z'n broek met de bretels en z'n versleten trui aantrekken, overeind komen en zich vastklampend aan het voeteneind en rochelend naar wankel oudemannenevenwicht zoeken.

[p. 60]

Dan gaat hij weg, draai ik me om, probeer stukken droom in restantjes halfslaap weer bij elkaar te graaien, besnuffel intens en bezeten de kleverige restjes moederlichaamsgeur. Dan veer ik overeind, zoek en vind onmiddellijk m'n evenwicht, strompel door de voorkamer, struikel door de middenkamer, waggel door de woonkamer naar de keuken, slurp de hete koffie, rook de eerste sigaret, hoest m'n longen uit m'n bast, walg reeds nu van wat gekomen is, van wat komt, van wat nog komen zal.

Beknopt verslag van de Europese campagne van mijn pa.

Uitgescheten in Brugge, uitgelachten in Omsk, weggehoond in Tel Aviv, van het veld gestuurd in Reykjavik.

Beknopt verslag van de Europese campagne van mijn ma. Verloren gelopen in wat toen nog Leningrad heette. Op de Nevski Prospekt. Na dagen dolen en dwalen weer op de luchthaven beland.

Waar hebt gij al die tijd godverdomme gezeten, zegt mijn pa als mijn ma weer thuiskomt.

Mijn ma zegt op de Nevski Prospekt en gij hebt natuurlijk weer al dit tijd op het schijthuis gezeten.

Ik zeg pa ik ben de man van staal.

Pa zegt gij zijt juist niks gij zijt een voddebaal.

Ik zeg ma ik ben de man van beton.

Ma zegt gij zijt niks dan de zoon van Camilla en van Mon en was uw handen met zeep als ge gedaan hebt met kakken en waart ge maar ergens anders geboren onder een ander gesternte. Ik zeg waar ma, zeg mij waar.

In Siberïe, zegt ma, of in Polen, ergens waar het winter en zomer de stenen uit de grond vriest.

Zwijgzaam draag ik mijn ballingschap.

[p. 61]

Maar mijn ma heeft mijn was gedaan toen ik op het punt stond van stank en smeerlapperij te vergaan.

Mijn pa heeft zich lazerus gezopen toen ik van ellende en miserie niet meer wist waar nog gekropen.

Nee pa, geen traan, geen koffielepel van uw godverdommese levertraan.

Voor u oh ma een zee van tranen, bijna een stille oceaan, want gij hebt mijn was en mijn plas gedaan toen ik van de rottenis bijna was vergaan.

En nu zit ik hier om kwart over middernacht en kan net zo goed naar het zenith als naar het azimuth staren, bezopen als ik alweer ben.

Als straks de dag door de muur van de nacht breekt kan ik weer een zelfgeschreven liedje zingen, ik ben de man van goud, gebeiteld en gebouwd, verhit door de smid, gevernist door de alchemist.

Een liedje zingen helpt soms maar meestal niet want dan zegt mijn pa houd nu eindelijk eens uw bakkes toe en mijn ma was nu eindelijk eens uw handen als ge gedaan hebt met kakken want ge zijt een vieze vuile vettige vunzige stinkaard.