Varia
Uit de tijd, toen het boek nog vogelvrij was
Het Aprilnummer (1947) van ‘Das Antiquariat’Ga naar voetnoot1) publiceert een brief van de Amsterdamse plaetsnyder en boeckverkoper Jacob van Meurs uit 1669 aan Keizer Leopold I van Oostenrijk. Leven en werken van Jacob van Meurs zijn nog weinig nauwkeurig vastgesteld. Volgens Thieme-Becker werd hij 1619 of 1620 te Arnhem geboren en stierf hij te Amsterdam in 1680; volgens Ledeboer in 1682. In 1638 was hij werkzaam in Haarlem, daarna waarschijnlijk in Leeuwarden en sedert 1649 definitief te Amsterdam, waar hij blijkbaar zijn grootste activiteit ontwikkelde.
In 1669 zond hij, zoals uit deze brief blijkt, twee folio werken, die hij ‘Auff Aigen Costen’ had laten drukken, naar Keizer Leopold I te Weenen, hem zijn bescherming verzoekend tegen de ‘höchstschädlichen nachdruckh.’ Hij vraagt een drukkersprivilege (ein ‘Impressorium’) van 15 jaar en een boete van 12 Mark met verbeurdverklaring van elk exemplaar in geval van nadruk. Het origineel van deze brief schijnt in het bezit van een Weense antiquaar te zijn, wiens naam echter niet wordt genoemd.
De brief is als volgt geadresseerd:
‘Ahn Die Röm. Kayl: Mayt: Allervnderthenigst gehorsambistes Bitten - Jacob Meurs Buechhändlers vnd Kupferstechers zue Ambsterdam - Per Hierin vermelten Zwey impressorien.’
Met als registratuur merk:
‘Expediatur vt petitur. Sig. 26. Aprilis 1669. W.B. Walderstorff vc.
Terwijl de brief letterlijk luidt:
Allerdurchleuchtigist: Grossmächtigst: vnd Vnüberwindtlichster Römischer Kayser:
Allergnedigster Herr. Demnach Allervnderthenigst entschlossen, dise hiebey khommende Zwey Buecher auff mein Aigen Costen in Folio aufflegen vnd truckhen zue lassen, vnd aber mich dabey dess Höchstschädlichen nachtruckhs nicht vnbillich beförchte(n) muess, alss wardurch in höchsten schaden, ja in mein eusserstes Verderben gestirtzt werden khöndte, alss gelangt ahn Ewer Kayl: Mayt: mein Allergehorsambistes Bitten die geruehe mir zur Verhütung dessen Ein Impressorium auff 13 Jahr â prima editionis die Allergnädigst zuerteilen, vnd damit allen Buechtruckher(n), Buechführern, Buechhändlern, vnd Jedermennigelichen bey Straff 12 Marckh Lötigen Goldts vnd Verluest der Exemplarien anzuebefehlen dass sie solche Zwey Buecher in kheinem Format nachtruckhen oder etwa ausser dem K: Röm: Reich getrueckhter, in wass Sprach selbiges auch seye in dasselbe hierher verkhauffen vnd distrahiren zue ainer Allergnädigst gewährigen Kayl: resolution mich hierüber Allervnderthenigst empfehlend.
Ewer Kayl: Mayt:
Allervnderthenigst gehorsambister Jacob Meurs Buechhändler, vnd Kupfferstecher zue Ambsterdam.
Emma Dronckers
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd