Het Boek. Serie 2. Jaargang 29

[p. 49]

Wouter Nijhoff en de Linschotenvereeniging

In Wouter Nijhoff's leven heeft de Linschoten-Vereeniging een eigen en zeer belangrijke plaats ingenomen. Hij beschouwde haar - terecht - als zijn geesteskind en zij lag hem wel zeer na aan het hart.

Op den roden Januari 1908 had Nijhoff op zijn kantoor een bespreking met den heer A. Hotz, die vele jaren lang de leiding had gevoerd van een Nederlandsch handelshuis in Perzië en daar ook consul-generaal van ons land was geweest. De heer Hotz was een groot kenner van Perzië's geschiedenis, waarin naast Italianen, Portugeezen, Franschen en Engelschen ook de Nederlanders een voorname rol hadden gespeeld. Dat ook in andere landen en werelddeelen de Nederlandsche koopman en het Oranje-Blanje-Bleu in vroeger eeuwen bekende figuren waren geweest, was beide mannen bekend. En zij betreurden het dat in den modernen tijd de belangstelling voor de oude journalen dier pioniers welke in de 17de en 18de eeuw alom bekend waren, was verdwenen. Het zou een groot en in den goeden zin des woords nationaal werk zijn, de oude Nederlandsche reisverhalen opnieuw het licht te doen zien, ingeleid en gedocumenteerd door ter zake volledig bevoegden en uitgegeven in een aantrekkelijk gewaad. Bekend als zij waren met de fraaie uitgaven van de befaamde Hakluyt Society, waren beiden overtuigd, dat wat op dit gebied in Engeland mogelijk, was ook bij ons succes moest hebben.

Zij lieten er geen gras over groeien, maar wendden zich aanstonds tot een aantal vooraanstaande mannen op het gebied van geschiedenis, handel en zeevaart, van wie men wist of vermoedde, dat zij met het denkbeeld zouden sympathiseeren. Den 23sten Februari daarop kwam een vereeniging tot stand, die den naam zou voeren van den grooten Nederlandschen zeevaarder en auteur van het beroemde Itinerario, Jan Huygen van Linschoten. De oprichters waren Dr. H.T. Colenbrander, Prof. Mr. J.E. Heeres, A.J.F. Hotz, F.E. Baron Mulert, W. Nijhoff, Jhr. J.A. Roëll, G.P. Rouffaer, en D.F. Scheurleer. Van dit achttal is thans met Nijhoff de laatste heengegaan; tot zijn dood heeft hij een vooraanstaande en zeer actieve plaats in de vereeniging ver-

[p. 50]

vuld. Reeds op de stichtingsvergadering nam hij op algemeen verlangen het Secretariaat op zich en tot enkele maanden voor zijn dood is hij de penvoerder der L.V. gebleven. Moesten de Bestuursleden volgens het reglement om de vier jaar aftreden en waren dan eerst na een jaar van ‘rust’ herkiesbaar, voor den Secretaris en den Penningmeester maakte het reglement een uitzondering en zoo heeft Nijhoff bijna 40 jaar onafgebroken de L.V. geleid en gediend. Hij was de vraagbaak van het Bestuur, en de gelukkige omstandigheid dat hij tevens een groot uitgever was, is de vereeniging in vele opzichten ten goede gekomen. Aan haar uitgaven mocht, zoo uiterlijk als innerlijk, niets ontbreken. Bijzonder verdienstelijk heeft hij zich gemaakt door het samenstellen der bibliographieën van de verschillende uitgaven. Ook danken wij aan zijn initiatief het tot stand komen van het Tresoor der Zee- en Landreizen, bescheidenlijk aangekondigd als Register op de eerste 25 deelen der Linschoten-Vereeniging, maar uitgedijd tot een encyclopaedie voor den beoefenaar van onze oude geschiedenis. Hij heeft het nog mogen beleven dat het 50ste deel der Werken van de L.V. ter perse ging.

In de Bestuursvergadering van 2 Mei 1946 deelde W. Nijhoff mede, dat hij ditmaal wegens zijn hoogen leeftijd niet meer herkozen wenschte te worden en het Bestuur moest dien wensch noode eerbiedigen. In de daarop gevolgde Algemeene Vergadering heeft schrijver dezes hem hulde en dank gebracht voor het uitzonderlijk vele, dat hij voor de L.V. had gedaan. En het voorstel om den scheidenden Secretaris het eerelidmaatschap aan te bieden, een hulde, tevoren nog aan niemand verleend, werd bij acclamatie aangenomen. De vergadering bood hem daarbij een bloemstuk aan in den vorm van een schip, het embleem der L.V. Nijhoff was daardoor zichtbaar getroffen en uit zijn dankwoord bleek een nauw bedwongen ontroering.

Slechts korten tijd hebben wij ons eerste en tot dusver eenige Eerelid mogen bezitten. Op zijn 80sten verjaardag mocht het Bestuur hem nog in welstand aantreffen en hem ‘nog vele jaren’ toewenschen, maar het was de laatste maal dat wij hem in ons midden hadden.

Zoo lang de Linschoten-Vereeniging zal bestaan, zoo lang zal de naam van Wouter Nijhoff daaraan verbonden blijven.

Dr. F.W. Stapel,

oud- Voorzitter der Linschoten-Vereeniging.