Het Boek. Jaargang 4

Mededeelingen.

Nederlandsche Vereeniging van bibliothecarissen en bibliotheekambtenaren. - De derde algemeene vergadering dezer vereeniging werd den 11^den April 11. te Utrecht gehouden en door een 30-tal leden bijgewoond.

Uit het openingswoord van den voorzitter, het jaarverslag van den secretaris en de rekening van de penningmeesteres bleek, dat de vereeniging in elk opzicht in bloeienden toestand verkeert.

In plaats van den heer J.D. Rutgers van der Loeff, die niet herkiesbaar was, werd mejuffrouw O. Mühlenfeld te Hilversum tot bestuurslid (commissaris) gekozen, terwijl 's Gravenhage als plaats voor de volgende jaarlijksche bijeenkomst werd aangewezen.

Eene studiereis naar Friesland en Groningen zal door de commissie voor studiebelangen worden voorbereid.

Het hoofdpunt der Agenda was de oplei-

[p. 238]

ding van bibliotheek-ambtenaren, naar aanleiding van de gezamenlijke plannen der Vereeniging van Nederlandsche bibliothecarissen der Centrale Vereeniging voor openbare leeszalen en bibliotheken en der Nederlandsche Vereeniging van bibliothecarissen en bibliotheek-ambtenaren. Na toelichting van het bestuur en uitvoerige discussie werden de voorloopige conclusies der opleidingscommissie uit de drie genoemde vereenigingen zonder hoofdelijke stemming aanvaard, welke als volgt luiden:

I.	De opleidingzal worden geregeld voor: 1. Ambtenaren aan openbare leeszalen. 2. De middelste groep van ambtenaren aan wetenschappelijke bibliotheken: amanuenses, (wetenschappelijke) assistenten, enz.
II.	Tot den cursus zullen alleen toegelaten worden zij, die in het bezit zijn van een einddiploma H.B. S. 3-jarige cursus, of van een bewijs van met goed gevolg genoten gymnasiaal of ander daarmede gelijk te stellen onderwijs.
III.	In verschillende plaatsen van ons land zullen cursussen worden georganiseerd [en zal gelegenheid tot practische vorming in de daargevestigde bibliotheken of leeszalen worden gegeven].
IV.	Onderwijs zal worden gegeven in de volgende vakken: 1. Beginselen der geschiedenis van het boek (handschriftkunde, geschiedenis van de boekdrukkunst, van den boekhandel, van den boekband en van de boekversiering). 2. Overzicht der bibliographische hulpmiddelen. 3. Catalogiseeren en classificeeren. 4. Beheer en inrichting eener bibliotheek. 5. Geschiedenis en aard van bibliotheken.
V.	Op gezette tijden zullen in de onder IV genoemde vakken examens worden afgenomen door eene commissie, bestaande uit leden, telkens door de besturen der drie vereenigingen aan te wijzen. Deze examen-commissie blijft in voortdurende voeling met de permanente opleidingscommissie, welke door de besturen der drie vereenigingen wordt aangewezen.

In verband met den vrij algemeen uitgesproken wensch, dat met de opleiding eene verbetering van de financieele positie der ambtenaren moet gepaard gaan, werd het bestuur opgedragen eene enquête naar de salarieering en den arbeidstijd der bibliotheek-ambtenaren in te stellen en tevens naar de exploitatie van volontairs, die in vele leeszalen een groote afmeting heeft aangenomen. De verzamelde gegevens zullen worden gepubliceerd en als grondslag voor verdere plannen dienen.

Eveneens werd besloten, alvorens bij de regeering om subsidie voor den cursus aan te kloppen, der opleidingscommissie te vragen, vooraf een onderzoek in te stellen naar de kosten van de opleiding, het leerprogram, de namen van de cursusleiders en de plaatsen waar de lessen zullen worden gegeven, de regeling van het toezicht op de cursussen en de waarde der diploma's. Deze gegevens zouden in een rapport verwerkt kunnen worden, dat bij de subsidie-aanvrage kan worden overgelegd.

Overwogen zal worden of ook schriftelijke cursussen kunnen worden geregeld, waardoor de vèraf wonende personen in de gelegenheid kunnen worden gesteld van de vakopleiding te profiteeren, terwijl bovendien aandacht zal worden geschonken aan de vraag, of het onderwijs in de verschillende onderwerpen alleen door theoretisch en praktisch gevormde personen mag worden gegeven.

Ten slotte besloot de vergadering in de kosten van den zoo mogelijk nog in het a.s. najaar aan te vangen cursus ƒ 100. - bij te dragen, welk bedrag zoo noodig mag worden verdubbeld, wanneer het eerste jaar vele extra-onkosten mochten ontstaan.

Met de gebruikelijke plichtplegingen werd hierna de bijeenkomst gesloten.

Tweeërlei boekenkennis. - Het Nieuwsbl. v.d. boekh. wijdt (blz. 540) een artikel aan het jubileum van den heer R.W.P. de Vries, die 50 jaar geleden op den eersten Mei zijn zaken aanving. Daaraan wordt toegevoegd een luimige beschrijving, aan het Nieuws v.d. Dag ontleend, van de vroegere boekenveilingen bij C. Weddepohl, en meer speciaal van de boekenjoden die men daar bijeenzag.

[p. 239]

Aan het slot wordt de lezer verrast door een zonderlingen geheel ongemotiveerden uitval tegen ons bibliotheekpersoneel. ‘De vroegere boeken-joden hadden veel romantisch en decoratiefs over zich, zij waren de Zigeuners van den boekhandel. Beste, goeje en vroolijke lui, met een boekenkennis die de meeste beambten der Universiteitsbibliotheek zich mogen toewenschen.’

Een klein protest mag hiertegen wel worden ingebracht; ik laat gaarne aan die vroegere boekenjoden de eer die hun toekomt, maar hun speciale boekenkennis wensch ik aan onze beambten volstrekt niet toe, en ik verzeker gaarne dat ‘de meeste beambten’ eene boekenkennis bezitten, die hun beter te pas komt. Als ze zich daarbij iets mogen toewenschen, dan is het de gestadige degelijke ontwikkeling, die hunne werkzaamheid zelve aan deze boekenkennis geeft.

Intusschen heeft de Redactie al eene rectificatie gegeven op het artikel van den heer Rössing, die niets onvriendelijks bedoeld had, en zeer wel het verschil tusschen die tweeërlei boekenkennis inziet.

Beter ten halve gekeerd.... Het tijdschrift La géographie gaf in April 1915 een aflevering met de aanwijzing ‘Année 1914-1915, n^o. 3’, en de mededeeling ‘Ce numéro fait suite au n^o. 2-6 publié précédemment, et fait partie de l'abonnement 1914.’ Hiermee is dus afgezien van het verkeerde plan om een enkel nummer voor vijf te doen gelden, waarop wij in onze Maart-aflevering de aandacht vestigden (blz. 127).

Drukinkt. - Meer dan eens heb ik gepubliceerd, dat de drukkerijen tot omstreeks de helft der vorige eeuw hun drukinkt maakten. Dit blijkt niet absoluut waar. In de Nederlandsche Courant van Jan Verlem van 12 April 1784 vind ik een advertentie, waarbij gepresenteerd worden boekdrukpersen, drukletters en ander materiaal, alles te bevragen bij J. Termeulen op de Prinsengracht over de Westerkerk te Amsterdam ‘by wien ook te bekomen is beste dikke en dunne gebrande lynoly voor boek - en plaatdrukkers, ook gemaakte druk inkt in gereedheid in vaatjes ter verzending.’

J.W.E.