Het Boek. Jaargang 3

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.

's Gravenhage. - Koninklijke bibliotheek. - Bij ministerieel schrijven, ontvangen 1 September, is de bibliothecaris der Koninklijke Bibliotheek gemachtigd, om voor den tijd van het oorlogsgevaar den werkkring der Afd. Documentatie dier Bibliotheek uit te breiden in dezen zin, dat zij, in samenwerking met het Nederlandsch Registratuurbureau, gevestigd te Haarlem, alle gegevens ter algemeene informatie verzamelt en publiceert, die betrekking hebben op den financieelen en economischen toestand van het Rijk.

Om de uitvoering van deze omvangrijke en gewichtige taak te bevorderen, heeft de bibliothecaris der Koninklijke Bibliotheek bij beschikking van den Minister van Binnenlandsche Zaken in het bijzonder de opdracht gekregen, om zich te wenden tot alle regeeringslichamen en tot alle vereenigingen, wier werkzaamheden verband houden met den toestand van oorlogsgevaar, en van hen mededeeling en toezending (Koninklijke Bibliotheek, 34 Lange Voorhout, 's Gravenhage) te vragen van al hun besluiten en bescheiden, in zake der economische crisis genomen en gepubliceerd.

Ingevolge deze opdracht en machtiging werd 15 September door de afd. Documentatie de eerste aflevering in het licht gegeven van: Documenten voor de economische crisis van Nederland in oorlogsgevaar. Daarin zijn in stelselmatige orde vermeld de maatregelen en mededeelingen der Nederlandsche Regeering, gepubliceerd in Staatsblad, Staatscourant en Handelingen, tot op 9 September. Eerst wordt aangegeven al wat betrekking heeft op de onzijdigheid en de handhaving der onzijdigheid (p. 3-20), dan de crisis: algemeene, financieele, economische en sociale onderwerpen (p. 21-42). Het geheel is ingedeeld in paragrafen met doorloopende nummering (1-54); daarnaar wordt verwezen zoowel in het systematische overzicht, als in de beide registers, op personen en onderwerpen. Op de binnenzijde van den omslag wordt eene bibliografie van de crisis gegeven, en eene korte mededeeling over hetgeen de volgende afleveringen zullen brengen. Ten slotte roept de Bibliothecaris de meewerking in van alle besturen en comité's, banken en firma's, vereenigingen en redacties enz. Op aanvraag is de geheele reeks tegen oversturing van ƒ 50 voor verzendingskosten te verkrijgen.

Afl. 2, verschenen 29 Sept. (p. 47-80), behandelt het Kon. Nation. Steuncomité, de Nationale Raden, en de plaatselijke steuncomité's.

's Gravenhage. - Boekerij van het Koninlijk Instituut van Ingenieurs. - Van deze zeer groote bibliotheek verscheen een derde supplement dat de aanwinsten van 1 Jan. 1905 tot 1 Juli 1913 vermeldt. Uit het ‘voorwoord’ vernemen we, dat er vooreerst geen nieuwe complete catalogus wordt gemaakt, omdat die van 1887 met de beide supplementen van 1895 en 1905 vooral ook met het oog op het geringe gebruik dat van een groot deel der oudere boeken gemaakt wordt, nog wel voldoende is. Dit nieuwe supplement nu wijkt belangrijk af van de vroegere. ‘Toegepast is het decimale stelsel van den Amerikaan Melvill Dewey, waarbij als leiddraad is gevolgd het Manuel du Répertoire bibliographique universel, in 1907 uitgegeven door het Institut Internat. de bibliographie te Brussel. Voor zoover ons bekend is dit de eerste maal in Nederland, dat een boekerij van dezen omvang volgens dit systeem is ingedeeld.’ Ik hoop van harte dat het ook de laatste maal zal zijn, en heb wel eenige verwachting dat die hoop zal worden

[p. 414]

verwezenlijkt, daar ieder die dit boek gebruikt er wel voor goed door zal worden afgeschrikt - uitgezonderd wellicht iemand die aan cijferwaanzin leidt. De bewerker, de Amanuensis P.L. A. Mondt vertelt zelf over zijn werk: ‘bij het rangschikken van zoo vele werken volgens deze zoo ver doorgevoerde indeeling stuitte men menigmaal op tal van moeilijkheden. De decimale indeeling vertegenwoordigt inderdaad een zeer groote hoeveelheid arbeid.’ Het is werkelijk jammer dat zulk een vertrouwd en zorgvuldig werker als de heer M. blijkt te zijn, dien arbeid op deze wijze heeft moeten verspillen. Hij heeft een geheel tot stand gebracht, dat bij het gebruik ook weer van den lezer een zeer groote hoeveelheid arbeid vergt. Aan den allereersten eisch van een bruikbaren catalogus, dat ieder er vlug en gemakkelijk den weg in vindt, wordt op deze wijze niet voldaan. Bijzonder fraaie bloempjes van het systeem zijn op blz. 30 de hoofdafdeelingen 1 Wijsbegeerte en 2 Godsdienst, elk met één titel. In een technische bibliotheek als deze behooren zulke hoofdafdeelingen niet voor te komen. Drie registers trachten het dikke boek (324 blz.) bruikbaar te maken, een Alphabetische wegwijzer in de systematische indeeling, een Schrijversregister dat gelukkig met negeering van het systeem naar de bladzijden verwijst, en een Alphabetisch register van de Periodieken, dat alleen de titels geeft, en wel zeer kort, zonder verwijzing naar den catalogus.

B.

's Gravenhage. - Nederlandsch Economisch historisch archief. - Een reeds eenigen tijd hangend plan is tot uitvoering gekomen. Te 's Gravenhage is gevestigd de vereeniging ‘Nederl. Economisch-historisch archief’, die zich ten doel stelt het verzamelen en bewaren van het bronnenmateriaal dat van belang kan worden geacht voor de economische geschiedenis van Nederland in den ruimsten zin des woords.

Amsterdam. - Gemeente-Archief. - Het oud-archief der gemeente is overgebracht uit het Waaggebouw op de Nieuwmarkt, waar het sinds 1892 bewaard werd, naar het voormalig Raadhuis van Nieuwer-Amstel met het daarachter nieuw gestichte ruime dépôt. Zaterdag 15 Augustus werden de laatste archivalia overgebracht.