Het Boek. Jaargang 1

Mededeelingen.

Met de ‘Titanic’ verdronk, zooals bekend is, Harry Elkins Widener, van Philadelphia een jong, maar reeds bekend bibliofiel, wiens verzameling van oorspronkelijke drukken van Engelsche en Amerikaansche schrijvers beroemd was. Een fraaie catalogus verscheen voor korten tijd.

De bibliotheek van Harvard University behoort tot de beste van de Vereenigde Staten. Het gebouw, waarin zij bewaard wordt, is evenwel verouderd en te klein. De moeder van bovengenoemden heer Widener heeft nu, tot aandenken aan haar zoon, besloten een nieuw gebouw voor die bibliotheek te laten bouwen, naast het oude. Dit nieuwe gebouw zal plaatsruimte voor twee millioen boeken bieden. De plannen zijn gereed en in het begin van 1914 zal het betrokken kunnen worden.

A quelque chose malheur est bon.

In het Nederl. archievenblad XX p. 244, in een meedeeling over afl. 3 van den laatsten jaargang van het Tijdschrift v. boek- en bibl. - wezen wordt gezegd, dat ‘Dr. C.P. Burger Jr. het boek van W.P. van Stockum Jr. over de Hollandsche boekverkoopers enz. waard acht om er een hoofdartikel over te schrijven.’ Deze woorden schijnen wel opmerkenswaard; mogen we er de meening van onze archivarissen in't algemeen in zien, dan treedt hier een principieel verschil in opvatting tusschen archivarissen en boekenvrienden duidelijk in het licht. Ieder die belang stelt in de geschiedenis van het boek, en wat er mee samenhangt, zal eene reeks goede reproducties van merkwaardige en zeldzame titelbladen en stukken drukwerk als een degelijk hulpmiddel welkom heeten; de archivaris daarentegen heeft er niets dan een schamper woord voor over.

Van de verzamelingen van het British Museum verscheen kort geleden een ‘Catalogue of additions to the MSS, in 1906-1910’ (28 sh.) en een door W.B. Squire bewerkten ‘Catalogue of printed music published between 1437 and 1800’ (2 dln. 63 sh.).

Erasmus-Bibliographie. -

Uit de Catalogue général des livres imprimés de la Bibliothèque Nationale verscheen afzonderlijk een Catalogue des ouvrages d'Erasme. 136 kolommen.

Een bindersoordeel over de Haagsche bandendoorbooring. -

Onlangs werd in het tijdschrift Magnus, orgaan van den Ned. bond van boekbinderspatroons mededeeling gedaan van de Haagsche ‘wijze van aanbrenging der signatuur op bibliotheekbanden’, daarna ook van mijn protest hiertegen (zie hiervóór blz. 190). Naar aanleiding hiervan is nu in een ingezonden stuk onder het opschrift ‘Bibliofilie en Bibliofolie?’ (3e jaarg. n^o 15, bl. 116) door den heer Greve zijn systeem nader toegelicht, en verdedigd op grond van de waardeloosheid der bandjes en het praktische voordeel van de doorboring, en daarbij de wensch uitgesproken, de eigen meening van den redacteur er over te mogen vernemen.

Deze voldoet aan dit verzoek, en bespreekt achtereenvolgens den praktischen en den aesthetischen kant van de zaak, en de vraag, of het wenschelijk is, een systeem als het aanbevolene al of niet te handhaven.

‘Practisch voor het doel dat Dr. G. beoogt is wellicht zijn methode wel, maar wij wagen toch te onderstellen, dat bij boeken die veel gelezen worden 1^o de bekleedingsstof lang de randen der ponsgaten zal gaan slijten en losrafelen, 2^o de cartonnen rug door die gaten zal. gaan breken, welke gevaren o.i. volstrekt niet denkbeeldig zijn en dan zullen bewijzen, dat wat aan den eenen kant practisch is, aan den anderen kant veel onnut sticht.’

Wat het aesthetische betreft wijst de red. er op, dat er juist tegenwoordig een ernstig

[p. 318]

streven is om ook aan goedkoope bandjes een sierlijk en smaakvol aanzien te geven, en meent dat we dus wel degelijk ‘van verminking mogen spreken als in zulke bandjes gaten worden geponst, al hebben die ook eenig practisch nut.’

En wat het systeem betreft, lezen we: ‘'t Is niet de vraag of daar een boek is, of boeken zijn van betrekkelijk geringe waarde, die ingeponste gaatjes hebben in den band, maar de zaak staat zoo: daar is een bibliotheek, die als methode toepast alle boeken, zij 't met enkele uitzonderingen, gaten in de banden te ponsen en de bibliothecaris acht dit een universeel middel om de boeken te merken en beveelt het zijnen collega's ten zeerste aan. Dit systeem nu achten wij in beginsel verkeerd om redenen hierboven genoemd en zouden wij, met Dr. B., gaarne zien losgelaten.’

B.

Bibliothèque nationale. -

Van den ‘Catalogue générale des livres imprimés. Auteurs’ verscheen onlangs dl. XLIV. Dumas - du Plessys.

Boekenworm, De. -

In ‘The library association record’ van Juli vindt men een korte bibliographie over: insekten-vijanden van boeken.

Door de firma Meijer en Schaafsma, te Leeuwarden, werd ons toegezonden een Catalogus van portretten, prenten, boeken en gelegenheidsschriften over het Huis Oranje-Nassau in zijn betrekking tot Friesland, bijeengebracht naar aanleiding van het bezoek van H.M. Koningin Wilhelmina en Z.K.H. Prins Hendrik der Nederlanden aan Leeuwarden op 28 Augustus 1912. De lijst telt 268 nummers.

Misverstand. -

In het Nederlandsch archievenblad 20^e jrg. 1911/12, blz. 244, wordt de verschijning aangekondigd van de Regels voor den alphabetischen catalogus, die ook in dit tijdschrift op blz. 104-109 zijn afgedrukt. De berichtgever voegt er echter aan toe, dat het is een ‘uitgave van de centrale vereeniging voor openbare leeszalen en bibliotheken’. Ik weet niet of er exemplaren bestaan met deze onjuiste toevoeging. In de mij bekende wordt daarentegen duidelijk meegedeeld, dat de Regels door de bestuurders van de Universiteits-bibliotheken te Leiden, Utrecht, Groningen en Amsterdam, de Koninklijke Bibliotheek te 's Gravenhage en die der Technische Hoogeschool te Delft zijn vastgesteld, in overleg met een commissie uit de Centrale vereeniging voornoemd. De druk is dan ook van de bestuurders dier bibliotheken uitgegaan, en de regels gelden in de eerste plaats voor onze groote bibliotheken. In eenige noten kan men vrij belangrijke afwijkingen vinden over de catalogiseer methode in sommige leeszalen. Hierdoor vervalt ook geheel de toch wel nauwelijks ernstig te nemen aanmerking, dat woorden als substantief en nominativus voor sommigen onzer bibliothecarissen niet verstaanbaar zouden zijn.

Wagner Bibliographie. -

Uit het vierde deel van het Richard Wagner Jahrbuch wordt afzonderlijk verkrijgbaar gesteld: Bibliographie der auf Richard Wagner bezüglichen Buch-, Zeitungs und Zeitschriften-Literatur für die Jahre 1907-1911. Zusammengestellt und herausgegeben von Ludwig Frankenstein. (Berlin-Wilmersdorf, H. Schnippel. Mk. 1. -).

Potgieter-bibliografie. -

In Groenewegen's bibliografie staat niet vermeld, dat het tweede hoofdstuk van ‘Het Noorden’: ‘Rachel-Fanny’ reeds voorkomt in ‘Het Leeskabinet’ van 1835. Bijgevoegd zijn aldaar afbeeldingen van ‘De ronde toren’ en van ‘Christiaansburg’ (Steendruk van H.J. Backer).

De aandacht zij gevestigd op de 20ste ‘Bibliographie Géographique Annuelle’ registreerende de literatuur van 1910. Ze vormt een supplement van de ‘Annales de Géographie’, doch is ook afzonderlijk verkrijgbaar à Frcs. 10.-. (Paris, Armand Colin).

In het Börsenblatt van 2 Juli 1912 p. 8005 waarschuwt de firma Gilhofer & Ranschburg te Weenen voor de aankoop van zich in den ouden handel bevindende silhouetten-albums. Voorzien van het stempel van de verzameling Lanna en met stempel ‘Fred. Muller & Cie Amsterdam’ zijn deze stempels, zoowel als de silhouetten zelf falsificaten.