Varia.
Besluit betr. de ‘monnikenboeken’ te Arnhem.
Van den heer J.W. Wijndelts, Assistent aan de Universiteits-bibliotheek te Amsterdam, ontvingen wij het volgende merkwaardige Arnhemsche Raadsbesluit in afschrift:
den 22 Martii 1588
Isz guedt gefunden der Munnicken Boecken indt Gasthuis und int Broderen Cloester befunden unnd by den Predicanten vtgeschaten tho doen hensetten in der Gerffcamer van die olde Kerck, in die Staeff daer den Kerckenrhaedt vergaderdt, dar van men dem Custer ein inventarium sall geven undd hem dieselve boecken bevelhen. Vnd wannehr imandt van die Predicanten deren ennige van doen had, die sal dem Custer daer van een Cedultgen vnder sijn handt geven, 't welcke in die plats sall gelacht ten eynde die Boecken niet vertagen en warden.
De heer J.W.G. van Haarst te Arnhem noteerde in aansluiting hieraan nog het volgende besluit:
5 December 1589.
Also einige alde Boecken vnd munimenten der Pastorijen aengaende vp die Rekencamer berusten Isz geresolvirt dieselve van daer tho eischen vmb by der Stat henvorder bewaert tho warden, so die Stat die Predicanten vortahn sal doen vnderhalden
In den Catalogus van de Openbare bibliotheek te Arnhem, van 1858, vermeldt P. Nijhoff het eerstgenoemde besluit (p. vii), dat waarschijnlijk aan Ds. Joh. Fontanus te danken is. De boeken werden in de gerfkamer geborgen in de kast, die tot dien tijd voor de mis- en altaarkleederen had gediend. ‘Vele dezer boeken’, voegt hij er bij, ‘wier aanwezen nog in 1788 door Mr. G. van Hasselt erkend werd, zijn sedert verloren gegaan; wat overig is, staat grootendeels onder de rubrieken Godgeleerdheid en Kerkgeschiedenis vermeld.’ Ziet men nu deze rubrieken in, dan blijkt het aantal van incunabelen en zestiende-eeuwsche uitgaven wel heel klein te zijn. In een uitvoerig opstel over de bibliotheek in de Arnhemsche Courant van 1856 worden nog enkele van de verloren gegane boeken opgenoemd, en worden daarentegen als nog aanwezig vermeld een Ludolphus de Saxonia van 1483, en een quarto band met strijdschriften van Luther. De catalogus brengt echter den Ludolphus tot de collectie van het klooster Monnikhuizen afkomstig, die van ouds niet in de Kerk, maar op het Raadhuis bewaard werd Uit den band van een ander 16e-eeuwsch boek, den Anti-Lutherus van Jod. Clichtoveus is een merkwaardig fragment van Parzival voor den dag gekomen, beschreven in de Algem. Kunst- en letterbode van 1854, blz. 182.