de Scala, waarvan de laatste behoort tot de meest gebruikte tekstletters. Ruim tien jaar geleden startte Smeijers in België een eigen fontbedrijf genaamd Ourtype, waar hij naast zijn eigen letters die van andere ontwerpers uitbrengt.
De Questa fontserie is een creatie van de ontwerpers Martin Majoor en Jos Buivenga. Majoor geeft zijn letters uit bij o.a. Fontshop. Buivenga verkoopt ze zelf of via Monotype. Majoor maakte in 1990 de Scala fonts die als vrijwel eerste Fontshopletters alle tekens aan boord hadden om boeken mee te kunnen zetten - kleinkapitalen, meerdere cijferreeksen en veel geaccentueerde letters. Later kwamen er ook Scala Sans versies beschikbaar en werd het een van de populairste letters. Majoor maakte meerdere letters, waaronder de telefoonboekletter Telefont, en publiceert in ontwerpbladen.
Buivinga heeft zijn eigen uitgeverij Exljbris en maakte vooral furore met zijn uitgebreide collectie Museo fonts. Hij introduceerde de strategie om van zijn verschillende letters minimaal één soort als gratis font beschikbaar te stellen. Diverse letterproducenten volgden dat na, waardoor er in slechts enkele jaren een grote collectie goed bruikbare ‘freefonts’ beschikbaar kwam. Voor het zetten van boeken moet men de andere soorten echter toch aanschaffen. Zo is de tekstletter Calluna in romein gratis, terwijl de cursief en vetcursief moeten worden gekocht.
Sinds enkele jaren werken beide ontwerpers aan een complete familie met schreef- en schreefloze letters onder de naam Questa. De hier getoonde romeinuitvoering is een van de 21 varianten die deze lettersoort telt, waarvan drie gratis zijn te downloaden. Door het ontwerp, de compleetheid van de serie en de bijzondere marketing belooft de Questa een groot succes te worden.
De Caecilia eText voor schermtoepassingen (in blauw) is vetter dan de normale uitvoering in zwart.
De Rijksoverheid Serif werd in 2007 ontworpen door Peter Verheul. Hij maakt deel uit van de huisstijl van de overheid en behoort tot de collectie schreef- en schreefloze fonts die worden gebruikt voor belastingformulieren, verkeersborden etc. Verheul is verbonden aan de KABK in Den Haag als docent letterontwerpen. Hij maakte eerder letters voor letter-uitgeverij Fontshop.
De Ruse is een letter van Gerrit Noordzij, die jarenlang docent was aan de KABK en grote invloed had op de ontwikkeling van de huidige opleiding Type & Media. In de jaren tachtig ontstond hier de stroming ‘Haagse Letters’, die veel Nederlandse letterontwerpers beïnvloedde. Noordzij was ook bekend als boekverzorger en ontwerper van de omslagenreeks van bv. de Russische Bibliotheek van uitgeverij Van Oorschot, De naar hem genoemde prestigieuze Gerrit Noordzij Prijs voor letterontwerpers wordt eens in de drie jaar uitgereikt door de KABK.
De Trinité is de meest bekende Nederlandse tekstletter van Bram de Does, voorheen typograaf bij drukkerij en lettergieterij Johan Enschedé in Haarlem. De Does maakte slechts twee letterfamilies die commercieel verkrijgbaar zijn. De andere is de Lexicon, die o.a. gebruikt werd voor de Van Dalewoordenboeken en NRC-Handelsblad. De Trinité kent enkele bijzondere typografische verfijningen, zoals verschillende hoogtevarianten van dezelfde letter. De letter wordt internationaal geprezen door letterontwerpers en boekverzorgers, maar vereist in zijn toepassing een vakkundig inzicht.
Als laatste toon ik graag de Caecilia van Peter Matthias Noordzij, zoon van Gerrit. Hoewel de ontwerper slechts één letterfamilie maakte, genieten hij en zijn letter een grote bekendheid. De Caecilia is afwijkend van alle andere hier getoonde letters. Ze behoort tot de Egyptienne-achtigen die voorzien zijn van veelal rechthoekige schreven. Door het ontwerp zijn de letters ook goed leesbaar in boeken en tijdschriften. Het Kindle e-book heeft de Caecilia jarenlang als basisfont gebruikt en mede daardoor werden ook veel gedrukte en geprinte boeken in de Caecilia gezet.
Noordzij is sinds bijna 25 jaar eigenaar van de digitale letteruitgeverij The Enschedé Font Foundry, waar hij de letters van o.a. Bram de Does, broer Christoph en vader Gerrit uitgeeft. De eigen Caecilia wordt door Monotype gedistribueerd, dat ook de eText-versie maakte voor gebruik op e-books, tablets, desktops en telefoons, De eText-letters zijn meestal vetter, hebben minder contrast en zijn soms ook groter dan de versie voor drukwerk. Op de bijgaande afbeelding is duidelijk te zien dat de Caecilia voor elektronische toepassingen werd aangepast. Voor de nog kleinere weergave (denk aan digitale horloges en andere polsapparaten) komen binnenkort nog beter leesbare varianten in de zogenaamde Sprinttechniek beschikbaar.
De ons bekende lettersoorten zullen in de toekomst in aangepaste vorm worden gebruikt voor de nieuwe media waarop wij lezen. Ook op dat gebied zullen Nederlandse letterontwerpers een belangrijke rol blijven vervullen.
Auteursrechtelijk beschermd
