verzamelaar doet er een leven lang over om een dergelijke, veelzijdige collectie bijeen te sprokkelen. De aanblik van een paar goed gevulde vitrines doet het vuur oplaaien, maar stemt ook droevig: het is niet velen gegund.
Hoe fraai het aanbod ook was, op de catalogus viel wel iets af te dingen. Het is De Eland blijkbaar niet nog steeds niet gelukt de beschrijvingen in alfabetische volgorde te zetten: een verzamelaar van P.C. Boutens moest de hele boekenafdeling doornemen om te concluderen dat de kavels 8077, 8087, 8109, 8125 en 8130 mogelijk iets voor hem waren. Een bescheiden register achterin ontbreekt eveneens. En wie later wil verifiëren wat een bepaalde kavel heeft opgebracht, komt bedrogen uit: de papieren catalogus noch de website geeft de opbrengsten van de laatste veiling weer.
Uitgaven van Herber Bloklands bibliofiele Arethusa Pers, doorgaans verlucht met originele etsen of kopergravures, zijn nog steeds gewild. Het kan ermee te maken hebben dat het klassieke teksten zijn op een eigentijdse manier vormgegeven. Mallarmés Namiddag van een faun uit 1985, in halflinnen uitgevoerd, deed €200 (€60-120). Op nette exemplaren van uitgaven uit de serie Palladium, die in 1920 was opgezet door de typograaf Jan van Krimpen, werd ook grif geboden. Deze kwetsbare, in papier gebonden boeken lijken niet voor de eeuwigheid gemaakt, dus echte verzamelaars zullen altijd op zoek zijn naar een beter exemplaar. Slauerhoffs Clair-Obscur en Marsmans Penthesileia verlieten samen de zaal voor €100 (€80-120). Benjamin Constants roman Adolphe is nooit in de Palladiumreeks beland: een zeldzame dummy uit 1922, waarvan er slechts enkele zijn overgeleverd, ging voor niet minder dan €550 (€40-80) naar een instelling.
Dat ene exemplaar van een boek waarin de gedrukte en geschreven opdracht van de auteur aan dezelfde persoon zijn gericht, volgens mij bestaat er geen mooie, boekwetenschappelijk verantwoorde term voor dit unicum. Antiquaren houden het meestal op ‘hét exemplaar!’ J.C. Bloems clandestiene Enkele gedichten uit 1942, in druk en in handschrift opgedragen aan de barones die de dichter er financieel bovenop hielp, mocht voor een schappelijke €260 (€250-350) naar een commissie. Een minuut later kwam van dezelfde dichter een handgeschreven gelegenheidsgedicht onder de hamer: €440 (€500-700). Echt ongepubliceerd, zoals de beschrijving suggereerde, is dit vers echter niet: hetzelfde velletje papier werd in 1994 aangeboden in catalogus 31 van antiquariaat AioloZ en daarbij geheel in facsimile afgebeeld.
Niet vaak komen er documenten van J. Slauerhoff op de markt. Dat de drukproef van Een eerlijk zeemansgraf uit 1936 verkocht zou worden viel dan ook te verwachten. Waarschijnlijk had één van die fanatieke Slau-verzamelaars die al jaren gestaag aan hun collectie bouwen er de €1200 (€1500-2000) voor over. Deze uit 52 losse, onafgesneden vellen bestaande proef vertoont een aantal tekstuele verschillen ten opzichte van de eerste druk, net als het getekende omslagontwerp (van een schip op zee, natuurlijk) afwijkt van het uiteindelijke omslag.
Bij de oude boeken sprong een tamelijk vroege Nederlandse vertaling van Machiavelli er uit. Het Tooneel Van Italien. Geopend in de Historie van Florence uit 1703, in twee delen verschenen bij de Haagse uitgever Engelbrecht Boucquet, werd een handelaar toegewezen voor €360 (€100-150). Een charmant lederen bandje, waarin een farmaceutische gebruiksaanwijzing uit 1682 was verenigd met een gastronomische les uit 1683, haalde met gemak de hoogste richtprijs (€500). In De Borgerlyke Tafel ontpopt de van oorsprong Zeeuwse medicus Stephanus Blankaart zich tot voorstander van goede eetgewoonten en -manieren. Een pannenkoek op zijn tijd is prima, ‘dog in alles moet men de middel-maat houden’, ook in het nuttigen van ‘wijn uit het koren gebrouwen’, bier dus.
Toen een Elzeviertje uit 1664, met een richtprijs van €100-150, zelfs voor een tientje niet verkocht dreigde te worden, stak een jonge twintiger, die de veiling waarschijnlijk voor een schoolproject bijwoonde, achter in de zaal zijn vinger op. Lollig, een boek kopen. Zijn maat las ondertussen ongestoord verder in zijn zilvergrijze e-book.
Auteursrechtelijk beschermd
