De Boekenwereld. Jaargang 16

[p. 132]

Internet-tentoonstellingen

Wie aangesloten is op Internet hoeft helemaal de deur niet meer uit om een tentoonstelling te bezoeken. En Internet brengt tentoonstellingen je huiskamer binnen waarvan je nooit zou hebben vermoed dat ze bestonden, laat staan dat je de gelegenheid had om ze te bezoeken. Binnenkort zal het de normaalste zaak van de wereld zijn dat een goed geoutilleerd museum de tentoonstellingscatalogi op Internet publiceert. Nu al gebeurt dat regelmatig, vooral in de Verenigde Staten. Daarnaast zijn er ook tentoonstellingen van boeken of prenten die uitsluitend op Internet te zien zijn. Zo hoeven de exposanten geen ruimte meer af te huren, geen suppoosten noch lokettisten in dienst te nemen want toegangskaartjes zijn niet nodig. Sterker nog, het geëxposeerde materiaal hoeft de exposant niet eens in huis te hebben. Het hoeft zelfs niet eens te bestaan. Is er dan wel wat te zien op al die sites, vraagt de bezorgde Boekenwereld-lezer zich misschien af? Voor deze gelegenheid zocht de Boekenwereldredactie naar mooie of gekke grafische tentoonstellingen op Internet. Het boekwetenschapsnetwerk sharp deed dat al eerder en verzamelde de sites op een aparte lijst ‘online exhibits’. Bezoektijden: dagelijks, wanneer u maar wilt. Adres: http://www.indiana.edu/~sharp/.

Onderstaand een selectie uit het aanbod van online tentoonstellingen.

Koninklijke Bibliotheek http://www.konbib.nl/100hoogte/hh-nl.html

De tentoonstelling van de Koninklijke Bibliotheek is toegankelijk in het Nederlands en het Engels, en is duidelijk bedoeld als visitekaartje. Wie het boek Honderd hoogtepunten in huis heeft zal weinig nieuws ontdekken, al blijft het natuurlijk een andere gewaarwording om door een boek te zappen, dan te lezen van bladzij tot bladzij. Je kunt op de site zoeken via een alfabetische index, je kunt deze op aandachtsgebied bekijken (bijvoorbeeld op ‘techniek’ of op ‘letterkunde’) en je ook desgewenst laten doorverwijzen naar de andere sites van de kb. Er is natuurlijk een ‘gastenboek’ dat je kunt tekenen, maar waarin je ook zelf kunt bladeren, om vast te stellen dat Nederlanders zelf de hoofdmoot onder bezoekers vormen. Maar gasten uit Canada, Ghana en Indonesië zijn er ook. Iemand vroeg zich - kennelijk zoekend op trefwoord ‘koninklijk’ - af of hij hier aan het juiste adres was voor een stamboom van de koninklijke familie. Voor een tentoonstelling zijn de plaatjes wel wat klein afgebeeld, en er is zoveel tekst dat zelfs als je het niet wist, toch direct duidelijk is dat het hier eigenlijk gaat om een boek. Gelukkig is het wel de mogelijk de plaatjes door aan te klikken te vergroten. (LK)

The Great Menagerie. The wonderful world of Pop-Up and Movable Books 1811-1996 http://www.library.unt.edu/exhibits/popup

Bijzonder fraaie tentoonstelling, waarbij het beeld overheerst, zodat helaas ook de achtergrond van deze tentoonstelling niet duidelijk wordt. Dr. Kenneth Lavender and Gwen Smith stelden de tentoonstelling samen voor de Universiteit van Texas. Er is een indeling van negentiende eeuw en twintigste eeuw. Bijzonder aardig zijn de technische trucjes die de samenstellers hebben uitgehaald. Zo kun je een pop-up-boek geopend zien worden in slowmotion. En als je de moeite neemt een programma te downloaden, kun je ook een pop aankleden. (LK)

Women Writers. An exhibition of Works from the 17th Century to the Present http://www.library.unt.edu/exhibits/women/default.asp

De Rare Book and Texana Collections van de University of North Texas Libraries verzamelt al geruime tijd rare books van vrouwelijke auteurs. In 1890 werd de eerste collectie verworven, waarna gericht verzameld werd. Ze worden nu voor het eerst geëxposeerd, zowel in het echt (in de Rare Book Room) als op Internet. Het geheel valt een beetje tegen. Uit elke eeuw zijn gemiddeld twaalf schrijfsters uitgekozen, bovendien is niet van elke schrijfster iets afgebeeld. Het gaat voornamelijk om schrijfsters uit het Angelsaksische taalgebied, bijvoorbeeld Mary Wollstonecraft, Virginia Woolf, en Donna Tartt (!). (LK)

[p. 133]

Books Go To War. The Armed Services Editions in World War Two http://lib.virginia.edu/exhibits/ase

Deze interessante tentoonstelling werd in 1996 gehouden aan de University of Virginia (vs). Vanaf het moment dat in de Tweede Wereldoorlog Amerikaanse troepen deelnamen aan de oorlog, groeide onder de thuisblijvers het besef dat ‘our boys’ moreel gesteund moesten worden, in



het bijzonder met boeken. Uitgevers speelden daarop in door wervende teksten als ‘The Men in the Services Need Books!’ op reguliere uitgaven te drukken. Het thuisfront wilde de soldaten graag extra verwennen met mooie uitgaven, goed gebonden en op stevig papier, maar zulke dikke boeken waren juist volkomen ongeschikt voor de soldaten. Daarom werd een serie ontworpen, the Armed Services Editions (ase), die goedkoop gedrukt kon worden op tijdschriftenpersen. Vandaar ook het afwijkende oblong-formaat. De tentoonstelling laat de voorgeschiedenis zien, en een deel van de 1310 delen die de University



of Virginia van de ase-reeks in huis heeft. Je kunt op de plaatjes klikken en ze daarmee vergroten zodat de teksten goed leesbaar zijn. Goede uitleg ook, een aanrader. (LK)

The Illustrated Book, 1780-1830: selected from the collection of Harris N. Hollin Penn Library Exhibitions, Pennsylvania http://www.library.upenn.edu/special/gallery/hollin/index.html

Harris N. Hollin heeft in acht jaar tijd een fraaie verzameling met de hand gekleurde boekillustraties verzameld, uit de tijd dat in kleur drukken nog praktisch onmogelijk was. Hij was op dit verzamelidee gebracht door iemand die de gewoonte had de illustraties uit de boeken te halen, maar zelf doet hij dat gelukkig niet. Op de tentoonstelling is natuurlijk alleen de plaat te zien, maar we geloven hem op zijn woord dat de rest van het boek er nog aan vastzit. De tentoonstelling van deze particuliere verzamelaar is te zien op de website van de University of Pennsylvania, en is door Kenneth R. Holston ingericht. Het geheel is onderverdeeld in thema's, zoals reizen, natuurlijke historie, karikaturen enzovoort. Er is veel toelichting en de afbeeldingen zijn fraai van kleur. (LK)

The Art of the Book. Rare Printed Books from the University of Liverpool Library http://sca.lib.liv.ac.uk/exhibitions/illustra.htm

Deze tentoonstelling komt over als een probeersel. Er zijn oude en zeldzame boeken te zien, met een korte tekst erbij, maar het ‘verhaal’ achter de tentoonstelling is nogal ruim en dus vaag. ‘This exhibition draws upon the University's rich and varied printed book collection to explore the significance of the advent of printing and its impact on the development of western civilization.’ De plaatjes kunnen worden aangeklikt om ze groter te krijgen. (LK)