Ten geleide
Op het moment dat dit geschreven wordt, begint de millenniumgekte langzaam naar een hoogtepunt te groeien. De nervositeit over de millenniumbestendigheid van allerhande computerapparatuur en de eventuele gevolgen voor de energievoorziening, communicatie, luchtvaart, enzovoort, groeit. Wanneer u dit leest, weten we hoe het is afgelopen en is het in ieder geval mogelijk gebleken het eerste nummer van De Boekenwereld in het derde millennium te bezorgen. Om de millenniumwende niet geheel ongemerkt aan ons tijdschrift te laten voorbijgaan, leek het een goede gedachte om de 21ste eeuw te openen met een dubbelnummer gewijd aan de nieuwe media in de wereld van het boek.
De boekenliefhebbers die voorheen gewoon waren aan vaktermen met een eeuwenoude voorgeschiedenis, worden plotseling geconfronteerd met een geheel nieuwe woordenschat: Internet, intranet, e-mail, digitale tekst, database, cd-rom, bits & bytes, website, surfen, scrollen... en zo zouden wij nog wel even kunnen doorgaan. De opmars van de computer en het Internet biedt mogelijkheden die tot voor kort onvoorstelbaar waren. Voor een virtueel bezoek aan een verre bibliotheek draait bijna niemand zijn hand meer om en het opslaan van een volledige encyclopedie op een enkel schijfje behoort evenzeer tot de mogelijkheden. Of we het nu leuk vinden of niet: we bevinden ons al enige tijd midden in een digitale revolutie die ook het aanzien van De Boekenwereld drastisch heeft veranderd. En het einde van deze ontwikkeling is nog niet in zicht.
De chaos in de terminologie is misschien wel tekenend voor het al dan niet digitale, virtuele of elektronische geweld dat de boekenliefhebber tegemoetkomt. Voor wie gewend is aan een communicatiemiddel dat al eeuwenlang in gedrukte vorm bestaat, is het niet gemakkelijk te wennen aan de nieuwe media, met hun eigen mogelijk- en onmogelijkheden, hun eigen normen en waarden, en hun eigen vocabulaire. Graag wil de redactie van De Boekenwereld haar lezers ideeën aanreiken voor het gebruik van de nieuwe media in ons vakgebied. Het is echter eigen aan het onderwerp dat de gedrukte informatie in dit blad bij verschijnen reeds ten dele achterhaald zal zijn. Toch hopen wij dat dit nummer de lezers van dienst kan zijn en dat het kan helpen om inzicht te verkrijgen in de recente ontwikkelingen; dat het de lezers die al ‘on line’ zijn verder helpt en de lezers die nog geen schreden op het elektronische pad hebben gezet hun weerstand doet overwinnen.
Behalve vier hoofdartikelen van de hand van de ‘digitalisten’ Marieke van Delft, Marco de Niet, Adriaan van der Weel en Paul Dijstelberge, zijn in dit nummer ook de gebruikelijke rubrieken op het thema toegesneden. De veilingrubriek handelt over een Internetveiling, de rubriek Verschenen boeken betreffen ditmaal cd-roms, de tentoonstellingen zijn virtueel en de berichten behandelen nieuws uit de elektronische wereld. NRC-journalist Ewoud Sanders schreef een speciale column over zijn persoonlijke ervaringen met Internet en het nummer wordt afgesloten met een woordenlijst voor het gebruik van Internet.
De redactie hoopt dat dit dubbelnummer u zal vergezellen op uw tochten over het elektronische wegennet dat de wereld van het boek inmiddels doorkruist.
De redactie