De Boekenwereld. Jaargang 7

[p. 177]

Bibliografische notities 4

In een catalogus van het in een vorige aflevering door mij genoemde Amerikaanse bibliografische antiquariaat Oak Knoll Books kwam ik een zestiental boeken tegen, gerangschikt onder het trefwoord ‘Biblio Novel’. De beschrijvingen zijn té aardig om ze hier niet te reproduceren.

52. (biblio novel) bledsoe, warren. fiddle longspay. Boston: Little, Brown and Co., 1942, 8vo., cloth, dust jacket. (viii), 327 pages.          $10.00

Reprint of the first edition. Fiddle Longspay, heir to centuries of Maryland tradition, has his life changed when Isabelle enters it. He attempts to settle down by cataloguing Spectre's rare book collection. Jacket very worn.

53. (biblio novel) christy, goerge. all i could see from where i stood. Indianapolis: Bobbs-Merril, (1963), 8vo., cloth, dust jacket. 220 pages.          $10.00

First edition. Stephanos, child of Greek immigrants, grows up in Pennsylvania in the 1930s. He is affected by the ‘fidgety librarian’ in their local library. Mark on jacket.

54. (biblio novel) dogbolt, barnaby. the goose's tale. New York: E.P. Dutton & Co., 1947, 8vo., cloth, dust jacket. 317 pages.          $25.00

First edition. Oliver Fewmish, the hero of this ‘riotous blend of sin, sex and satire’ is the librarian for the Hatchettsville (Virginia) Public Library. Remnants of tissue guard on inside covers; jacket tape repaired.

55. (biblio novel) hay, jacob. the bomb in the attic. New York: The Macmillan Co., 1961,8vo., cloth, dust jacket. 245 pages.          $25.00

First edition. The editor of a national magazine for young adults is appointed to a presidential committee for studying juvenile delinquency. His friend causes him riotous trouble by storing his collection of pornography in his attic and constantly adding to it.

56. (biblio novel) hecht, ben & maxwell bodenheim. cutie, a warm mamma. Chicago: Privately printed by The Hechtshaw Press, 1924, 8vo., cloth, paper spine and cover labels. 69 pages.          $30.00

First edition, limited to 200 copies. ‘Sex rears its ugly head in this cockeyed drama of sin and passion concerning the life and death of Herman Publiek, a censor and dirty book snooper’. Label chipped.

57. (biblio novel) keller, david h. the homunculus Philadelphia: Prime Press, 1949, 8vo., cloth, dust jacket, (vi), 160 pages.          $60.00

First edition. (Currie p. 274). With the aid of some unusual servants, the main character, an author, repeats Paracelsus' experiment of masculine parthenogenesis. His wife tries to disprove his tale by telephoning the New York Public Library. Signed on the title page by Keiler, Spine faded.

58. (biblio novel) linklater, eric. god likes them plain, short stories. London: Jonathan Cape, (1935), 8vo. cloth. 317 pages.          $25.00

First edition. Contains the short story ‘Thieves’ which deals with the library on board a ship and the theft of books. Spine age yellowed somewhat.

59. (biblio novel) lockridge, ernest. hartspring blows his mind. (New York): The New American Library, (1968), 8vo., cloth, dust jacket. 188 pages.          $20.00

First edition. Everyone is seeking the destruction of Hartspring, ‘father, voyeur, teacher, self-displayer, war hero, lover, salesman of encyclopedias...’. He is helped out by his student, Johnny Yoke, editor of The Organ. Lockridge's first book.

60. (biblio novel) lodge, david. the british museum is falling down. New York: Holt, Rinehart and Winston, (1965), 8vo., cloth, dust jacket. 176 pages.          $10.00

With scenes of the British Museum where Adam Appleby is doing his research work. Ex-library copy with markings.

61. (biblio novel) loomis, charles battell. yankee enchantments. Pictures by F.Y. Cory. New York: McClure, Phillips & Co., 1900, 8vo., original pictorial green cloth with scene in black and red showing a young wizard. x, 329 pages.          $30.00

First edition, Contains ‘The Boy Who Turned Books into food’ in which a boy is able to turn books into food whenever he wants to. With book illustrations in the text. Inside hinges cracked.

62. (biblio novel) lucatelli, luigi teodoro the sage. Translated by Morris Bishop. New York: Boni and Liveright, (1923), 8vo., cloth. (viii), 238 pages.          $15.00

First U.S. edition. Contains a chapter entitled ‘Bibliophilia’ in which the sage discusses books and their importance on the piazza with books all around him. After the philosophical talk, the man says ‘You ain't got me Jack,’... ‘I'm a bookbinder’.

63. (biblio novel) lynes, russell. cadwallader, a diversion. Illustrated by N.M. Bodecker. New York: Harper & Brothers. (1959), 8vo., cloth, dust jacket. 124 pages.   $15.00

First edition. Both Cadwallader's were avid readers. With two illustrations of their library.

64. (biblio novel) o'higgins, harvey. some distinguished americans, imaginary portraits. New York: Harper & Bro-

[p. 178]

thers, (1922), 8vo., cloth. (vi), 336 pages.     $15.00

First edition. Seven mythical Americans are written about, including Henri Anton, publisher, printer and illustrator of the ‘Bibelot’.

65 (biblio novel) pronzini, bill and barry n. malzbert. prose bowl New York: St. Martin's Press, (1980), 8vo., cloth, dust jacket. 180 pages.          $10.00

First edition. A look into the future where the international contest for hack writers is held under the eyes of 50 million fans. Jacket pasted down to inside covers.

66. (biblio novel) scott, virgil. the savage affair. NeW York: Harcourt, Brace and Co., (1958), 8vo., cloth, dust jacket. 313 pages.          $15.00

A reporter for a newsmagazine covering a bestselling novelist finds more trouble than he figured on. Centers around the writing and publishing world. Part of front cover of jacket missing.

67. (biblio novel) towne, c.m.e.. autobiography of master bookworm, his life story from 1522 to 1935 as dictated by himself Lansing: Ellison Book Shop, 1935, 12mo., handmade paper wrappers, original envelope. 24 pages.   $25.00

Limited to 1000 copies. A fictional autobiography of a bookworm. This sketch first appeared in The Biblio, Vol. 10 in 1923. One page was printed on an angle and part of the top torn off not affecting text.

In de tijd dat ik - nu dertien jaar - antiquaar ben, is mij geen verzamelaar tegemoet getreden die dit soort romans tot zijn verzamelgebied telde. Beroemde Biblio Novels zijn Umberto Eco's Inde naam van de roos en Ray Bradbury's Fahrenheit 451, boeken die het zelfs tot verfilming hebben gebracht. Een zeer indrukwekkende Biblio Roman is natuurlijk ook Die Blendung van Elias Canetti. Zonder een diepgaand onderzoek te hebben verricht en op gevaar af dat ik, bijvoorbeeld door specialisten 18de eeuw, met schrijvers en titels om de oren geslagen zal worden, komt het mij voor, dat de Nederlandstalige literatuur maar karig bedeeld is met specimina van dit genre boeken. Er is zelfs bij mijn weten niet eens een spannend verhaal waarin onze Lourens Janszoon op vileine wijze zijn uitvinding afhandig gemaakt wordt.

In deze laatste aflevering van de lopende jaargang seizoenopruimmg: veel korte signaleringen van titels die anders te lang blijven liggen of helemaal niet meer aan de beurt komen.

Een prachtige bibliografie, die hier een veel langere recensie zou verdienen of - nog liever - een grondige bespreking door een specialist, is de Catalogue of Books from the Low Countries 1601-1621 van de bekwame hand van Anna E.C. Simoni (London, The British Library, 1990, (VIII)842 p., linnen, £ 95). Eindelijk een gedegen bibliografie van een stukje van onze Gouden Eeuw en men kan slechts reikhalzend uitzien naar volgende delen, al wekt een opmerking van de algemeen directeur van de British Library, J.M. Smethurst, over de reden van de gekozen tijdspanne enige argwaan: ‘The reason for this limitation is very simple: the compiler undertook her task as she was approaching retirement and thought it prudent not to attempt a catalogue of Dutch books throughout the seventeenth century.’ Kenners en of gebruikers van de befaamde ‘Short-title’ catalogues van de British Library zij er hier op gewezen dat de beschrijvingen in deze Catalogus véél uitgebreider zijn. De overname van titelpaginagegevens is bijzonder ruim en de annotaties van Simoni over auteurs, illustrators, vertalers enz., maar ook bijzonderheden van het benutte exemplaar (manuscript aantekeningen, herkomstdetails etc.) maken dit naslagwerk tot veel meer dan een bibliotheekcatalogus. In een appendix treffen we 335 (!) titels van couranten en vergelijkbare periodieken aan. Drie indexen ontsluiten het boek voorbeeldig.

Vandaag (07/05/1991) ontving ik de nieuwe Baedeker bibliografie van A.W. Hinrichsen (Bevern, U. Hinrichsen, 1991, 344 p., ills., linnen, in - hoe kan het anders - Baedeker-formaat, DM 66,-, vanaf 1 augustus DM 76,-). De oude drukken van 1981 en 1988 zijn samengevoegd, verbeterd, uit gebreid enz. Die edities kunnen dus de prullenmand in of worden geschonken aan het net met verzamelen begonnen neefje. Nieuw is onder andere bij een deel van de opgenomen titels de huidige marktwaarde, al word je daar niet erg wijzer van: ‘Bande von 1851-65 sind selten, 2.000,- bis 500,- DM; spätere Ausgaben zwischen 500-,- und 150 DM.’. Maar een uitgeefster die tevens handelt in de beschreven boeken kan dit gebrek aan precisie wellicht vergeven worden.

Voor de onwaarschijnlijke prijs van DM 128,- krijgt U vier schitterende catalogi gewijd aan de Ring ‘neue werbegestalter’ 1928-1933: twee algemene, dunnere catalogi, twee dikke monografieën over Vordemberge/Gildewart en Schwitters. Behalve de twee laatstgenoemden behoorden tot deze belangenvereniging van reclame-typografen illustere ontwerpers als W. Dexel, C. Domela, P. Schuitema, J. Tsichold, P. Zwart. Overvloedig geïllustreerde catalogi, veel kleurendruk. Met name in de twee monografieën krijgt veel tot nu toe anoniem drukwerk zijn ontwerper toegewezen, inclusief allerlei details over datum, uitvoering etc. De tentoonstelling waarbij deze catalogi de begeleiders zijn, was tot juni 1991 in het Museum für Gestaltung in Zürich te zien. Wellicht daar of bij het Landesmuseum in Wiesbaden zijn de catalogi nog te verkrijgen, maar wie onder U houdt van dertigerjaren typografie haaste zich: het kan niet anders of dit quartet is in een mum van tijd uitverkocht.

Ik heb U in vorige notities al eens adressen gegeven van Duitse, Engelse en Amerikaanse antiquariaten, gespecialiseerd in bibliografie, oeuvre-catalogi e.d. Voor de Franse markt kan ik U de drie volgende adressen aanbevelen, vanwaar mij regelmatig grondige en rijkvoorziene catalogi bereiken. Librairie Saint-Georges, 50, rue Saint Georges, 75009 Paris (algemeen); Librairie Gaspa, 4, rue de Vaugirard, 75006 Paris (algemeen); Librairie Leonce Laget, 76, rue de Seine, 75006 Paris (alleen architectuur (toegepaste) kunst, archeologie).

Er verschijnt een nieuwe Dünnhaupt. Dat is vooral vreugdevol, maar ook een beetje zielig. Zielig voor al die gebruikers die deze sterk uitgebreide tweede druk van dit standaardwerk, Personalbibliographien

[p. 179]

zu den Drucken des Barock, opnieuw moeten aanschaffen voor DM 660,- per deel. Er zijn zes delen gepland, waarvan er nu twee zijn verschenen. Wie zich haast, kan wellicht nog intekenen voor de voordeelprijs van DM 590,-. De eerste druk in drie delen was op de antiquarische markt onder de twaalfhonderd gulden niet meer te koop, zoals ik kortgeleden persoonlijk mocht meemaken. Van al die zieligerds vind ik mezelf dus wel het allerzieligst. Dat men voor een geheel nieuwe editie heeft gekozen en niet voor een supplement lijkt overigens alleen al gezien de toename in omvang wijs: waar de eerste druk 2165 pagina's telde, komen de eerste twee delen van deze nieuwe editie bij ongeveer identieke lay-out al op 1550 pagina's. Het werk wordt uitgegeven bij Anton Hiersemann, Postfach 140155, D-7000 Stuttgart 1, Duitsland.

Bij de Vereniging van Nederlandse Papier- en Kartonfabrieken, Postbus 3009, 2001 DA Haarlem, kunt U voor Hfl. 30,- incl. BTW en verzendkosten van drs. Onno de Wit Papierfabricage in Nederland in de negentiende eeuw. Van molen naar fabriek bestellen. Het boek beschrijft in 70 goed geïllustreerde pagina's het innovatieproces van de Nederlandse papierfabricanten van lompenpapier, vervaardigd in wind- of watermolens tot cellulosepapier, mechanisch geproduceerd in fabrieken.

Twee zeer scherp geprijsde denksport-bibliografieën zijn verkrijgbaar bij de Universiteitsbibliotheek, Amsterdam. Voor Hfl. 25,- per stuk bent U bezitter van P. de Schaaps Catalogus van de Damcollectie in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam bijeengebracht door Philip de Schaap (1990, 3236 titels, personen- en titelregister) en van de Catalogus van de schaakcollectie, de collectie van de Alexander Rueb Stichting (1988, 3743 titels, personen- en titelregister).

Wie met een ‘Festschrift’ vereerd wordt, heeft vrienden, Als dat gepubliceerd wordt, omdat je al veertig jaar antiquaar bent en toch pas zestig jaar, is zoiets dubbel aardig. Jublieum- en afscheidsbundels zijn leuk als er mooie, niet te lange detaistudies in staan, afgewisseld door stukken met (petite) histoire over de jubilaris en zijn (arbeids)omgeving. De hier bedoelde bundel is een cadeau voor Anton Gerits en zo heet het boek ook. De redactie werd gevormd door twee zoons van de jubilaris, wat is er mooier. Opvallend zijn onder andere een zeer korte bijdrage van Johan Polak, boeiende mémoires van Arthur Lehning (‘Onder antiquaren’), van de hand van Bob de Graaf ‘De Spinoza-Bibliotheek van A. Wolf’, waarin de legendarische Menno Hertzberger een hoofdrol vervult (Amsterdam, 1990, 100 p., slap karton 4to, Hfl. 60,-).

Wie in het verleden de bibliografie over J. de Brune de Oude van P.J. Verkiuijsse, W.A. Hendriks en J. Mateboer (1988) aanschafte, moet misschien ook overgaan tot de koop van de bundel Johan de Brune de Oude (1588-1658), een Zeeuws literator en staatsman uit de zeventiende eeuw, waarin de teksten van een zevental lezingen, uitgesproken op een studiedag in de herfst van 1988 en aangevuld met een supplement op bovengenoemde bibliografie van 24 pagina's (Middelburg, Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, Kousteensedijk 7, 4331 JE Middelburg, 151p., ills., Hfl. 30,-).

Een prachtige catalogus is The image of the Word. Jewish Tradition in Manuscripts and Printed Books, de catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling die van 14 september tot en met 25 november van het vorig jaar werd gehouden in het Joods Historisch Museum. Het enige bezwaar is, dat hij niet wat dikker is (80 pagina's), overigens voorbeeldig met informatieve teksten en fraai (kleur)fotomateriaal (J.H.M., J.D. Meijerplein 2-4, Postbus 16737, 1001 RE Amsterdam, afgehaald Hfl. 29,50, opgestuurd Hfl. 34,50).

Bij De Slegte, afdeling ramsj, kocht ik twee interessante bibliografische reprints. Van J.B. Thacher The continent of America, its discovery and its baptism.s De ondertitel geeft precies aan wat U kunt verwachten: ‘A critical and bibliographical inquiry into the naming of America and into the growth of the cosmography of the new world; together with an attempt to establish the landfall of Columbus on Watling Island, and the subsequent discoveries and explorations on the main land by Americus Vespucius’ ((XXII)270 p., ills., linnen, 4to, Hfl. 57,50). De reprint van C.B. Hylkema's classic Reformateurs. Geschiedkundige studien over de godsdienstige bewegingen uit de nadagen onzer gouden eeuw kunt U zich voor Hfl. 27,50 aanschaffen. Het boek stamt uit 1900 en bevat zowel in tekst als noten een ware schat aan gegevens, ontsloten door een register.

Ik wens u een mooie zomer, met veel mooie boeken.

F.W. Kuyper