Alsof één Hay-on-Wye niet volstond
Marc Cappaert
Opgejaagd door een artikeltje in de Vlaamse krant De Standaard, ben ik een of twee handvol jaren geleden in een milde juli-maand naar het Engelse-Welse plaatsje Hay-on-Wye getogen. Welke book-lover zou immers een lokzang als ‘bibliofiel centrum van Engeland’ kunnen weerstaan? Richard Booth, ‘de zaakvoerder van de grootste handel in tweedehandsboeken ter wereld’, had zowaar twee miljoen boeken in zijn vijf boekhandels - waarvan één volgestouwd met boeken van vóór 1800.
Vanuit het schilderachtige Hereford wou ik een Abstecher naar Hay maken. Nadat ik in de goddelijke kathedraal de intieme ketting-bibliotheek - met o.a. het Angelsaksische evangeliemanuscript uit de achtste eeuw en de uitzonderlijke mappa mundi van ca. 1300 had bewonderd, informeerde ik terloops bij twee beminnelijke oudere Agatha Christie-dames aan de ansichtkaartenbalie of ze al gehoord hadden van Hay-on-Wye en Mr. Booth. ‘Isn't he winding up the business?’, was hun flegmatieke repliek. Misschien kom ik nog net op tijd om een paar koopjes-van-mijn-leven te doen, dacht ik. De morgen van de volgende dag zat ik op een bus die in zoverre landelijk was, dat hij praktisch aan elk huis stopte.
Hay-on-Wye. Dit dorpje begon stilaan, zeer stil te ontwaken, In de hoofdstraat, of wat daar voor doorging, ontwaarde ik een drietal antiquariaten. Zonder het eigendomsmerk van Mr. Booth. Wat tweedehandsboeken waren wel in huis, maar daarmee is ook alles gezegd. Ik was aan een koffie toe. With a cloud of milk, please. In het voetspoor van Toon Hermans. Of ik soms een Nederlander was? Dat was mooi gezegd, de Engelsen hielden het bij een magere touch of milk. Op mijn verdere Diogenestocht bleef ik af en toe stilstaan voor een affiche, stijl-wanted dead or alive. Mr. Booth bood de buschauffeurs die een volle bus boekenliefhebbers aanvoerden, een aantal pond aan en ook een heuse maaltijd in zijn eigenste eigen restaurant.
Eindelijk brak de kennismaking met het Booth-imperium aan: een winkel vol nieuwe uitgeversrestanten - trouwens de enige van de trits die het epitheton ‘boekhandel’ verdient -, een muffe bioscoopzaal vol shabby pockets, en de opslagplaats met verkoopruimten, nou ja. Of ik misschien de boekhandel met oude boeken kon bezoeken? De specialist voor die branche was on the continent. Naar mijn mening zou die wel nooit terugkeren. Oh ja, dat restaurant van Richard Booth - een tuinhuisje - was natuurlijk gesloten. Mr. Booth was not only winding up the business, but the book-lovers as well.
En nu zoveel jaren na datum lees ik in dezelfde De Standaard dat in Wallonië ook zo een Hay-on-Wye bestaat, maar daar heet het Redu-sur-Lesse. Het dorpje telt 400 mensen en 20 boekhandels. ‘Een dorp wordt gek van boeken’, schrijft de journalist. En ongelooflijk, maar waar Redu is verzusterd met Hay-on-Wye. De gangmaker van het boekendorpje kent Richard Booth, ‘de ongekroonde koning van Hay-on-Wye, de man die van dat dorp een plaats maakte waar nu 1500 mensen hun brood verdienen, dank zij de boeken, een gek die zijn fortuin aan boeken besteedde... in april vorig jaar kwam hij met zijn vrienden naar hier en einde juli maken wij de terugreis. Om ons, Belgen, te plezieren organiseren ze dan zelfs een wielerkoers’. Wedden dat de winnaar honderdduizend pockets krijgt?
Mr. Booth was dus toch niet winding up the business. Hij zendt daarentegen zijn zonen uit. Buschauffeurs, binnenkort mogen jullie waarschijnlijk 1000 bf in Redu gaan halen, op voorwaarde dat jullie een lading boekenfreaks meebrengen.
De bibliofielen zijn gewaarschuwd!
Auteursrechtelijk beschermd