Aloisia Sigaea en Cornelis Troost
Naar aanleiding van het artikel van D. Haks over pornografische boekjes in de zeventiende eeuw (zie De Boekenwereld nr. 1) wees dr. J.W. Niemeijer de redactie op de hierbij afgebeelde tekening van Cornelis Troost (Museum Boymans-Van Beuningen, Rotterdam). Op de tafel rechts ligt een opengeslagen boekje met het slecht leesbare opschrift Aloisia. Sig. .a. Van de Nederlandse editie van dit boek waarvan de titel luidt Akademie der Dames of vermakelijke Gesprekken van Aloisia, zijn in onze groté bibliotheken geen exemplaren bekend. Slechts één wordt genoemd in Buismans Populaire schrijvers onder nr. 393. Dit exemplaar is op twee aucties gesignaleerd, namelijk in de veilingcatalogus van de collectie J.F.M. Scheepers (Beyers, Utrecht, 13-14 dec. 1949), deel ii, nr. 607 en tien jaar later in die van de collectie J.C.
Versnel (Beyers, Utrecht, 12-13 jan. 1959). Een jaar later wordt een Nederlandse editie van Aloisia Sigaea nogmaals geveild bij Beyers op 12-13 jan. 1960 onder nr. 2103. Het exemplaar uit de auctie Versnel is uiteindelijk in het bezit gekomen van de Wassenaarse arts/verzamelaar Bob Luza, die in 1980 overleed. Toen zijn collectie na zijn dood bij A.L. van Gendt onder de hamer kwam (15-16 dec. 1981), was de Nederlandse editie van Aloisia Sigaea niet opgenomen in de veilingcatalogus. Waar het exemplaar sindsdien is gebleven, is momenteel onbekend.
Zie J.W. Niemeijer, Cornelis Troost 1696-1750, Assen 1973, 330-331 en P.J. Buijnsters, ‘Libertijnse literatuur in Nederland gedurende de 18e eeuw?’, in Nederlandse literatuur van de achttiende eeuw, Utrecht 1984, 105 (vooral noot 24).
Tekening van Cornelis Troost met op de achterzijde het opschrift: ‘de duivel bezig het Kromme regt te maken’. Zwart en gekleurd krijt, penseel in dekverf op blauw papier, 465 × 577 mm.
Museum Boymans-Van Beuningen, Rotterdam (foto Frequin)
Auteursrechtelijk beschermd