lem doorbracht en de stad verscheidene malen als het decor voor zijn romans gebruikte.
Aan Costers rechterhand op de Grote markt ligt de vernieuwde Brinkmanfaçade, waarachter eens de oude Bilderdijk, ‘heer van Teisterbant’, de laatste adem uitblies en waaronder in de jaren vijftig en zestig van onze eeuw zich ‘kunstenaars en kunstminnenden’ ophielden in de sociëteit Teisterbant.
In het enige oorspronkelijke pand van deze rij, de Hoofdwacht, vergadert het bestuur van de Historische vereniging Haerlem en komen ook de leden van het bibliofiel en grafisch genootschap Het beschreven blad bijeen. Dit genootschap, eind 1983 opgericht, bestaat uit enkele tientallen personen uit Haarlem en (wijde) omgeving, die iets met het grafisch bedrijf te maken hebben en die om de zes weken een avond bijeenkomen om onder het genot van een goed glas wijn over eigen werk of hobby te discussiëren. Een kleine jaarlijkse uitgave en vestiging in Haarlem van een grafisch museum staan op het verlanglijstje van dit genootschap.
Haarlem is in de loop der jaren ook rijk geweest aan literaire genootschappen. Lange tijd hielden voorname burgers zich op in de sociëteit van Trou moet Blijcken, gevestigd in een pand aan de linkerhand van Coster, naast de Vleeshal. Godfried Bomans, mede-inspirator van Teisterbant, was ook betrokken bij de stichting van de ‘Haarlem branch’ van de Dickens fellowship, terwijl er na zijn dood aanleiding was tot het in leven roepen van het Godfried Bomans-genootschap.
Achter de rug van Coster, op het Klokhuisplein en ondergebracht in historische panden, huist nog steeds de firma Enschedé, een drukkersbedrijf van internationale betekenis en sinds 1761 op deze plaats gevestigd. Over enige jaren zal dit unieke grafische bedrijf uit het hart van Haarlem verdwijnen, maar naar we hopen blijft haar verleden achter in de vorm van een drukkersmuseum of misschien zelfs het reeds genoemde nationaal grafisch museum waarin ook andere media, zoals de fotografie, een plaats kunnen vinden.
Vanaf de Groote Markt krommen zich in alle richtingen de grote en kleine straten. Om het Stadhuis heen, via de Koningstraat, wordt de Jacobijnestraat bereikt. Daar, aan het Prinsenhof, was lange tijd de stadsbibliotheek gevestigd en in de aangrenzende Hortus ziet een nog jeugdige Coster toe op de plaatselijke jeugd die daar aan het bijna zes eeuwen oude stedelijke gymnasium onderwezen wordt.
Hier begint onze boekenjacht. Aan het einde van de Jacobijnestraat, op nummer 5-7, is de ingang van Boekhandel De Vries, een schaap met tenminste vijf poten: ondergebracht in een complex van intieme ruimtes. Verbonden door op- en afstapjes als gevolg van een voortdurende uitbreiding over aangrenzende oude panden, treft de bezoeker een vijftal afdelingen aan en wel die van het nieuwe boek, van schoolboeken, van sportliteratuur, van muziekliteratuur en het antiquariaat.
Voorbij de Jacobijnestraat, om de hoek op de Gedempte Oude Gracht is op nummer 27 een tweede winkelingang van boekhandel De Vries. Daar werd in 1905 de ‘Oude en nieuwe boekhandel’ geopend en sindsdien hebben drie generaties De Vries het bedrijf geleid en uitgebreid. Het antiquariaat kende goede tijden, maar kwam later door de groei van het nieuwe boek in de verdrukking. Thans is er weer een duidelijke opleving, zodanig dat onlangs (september 1984) directeur Dolf de Vries opnieuw een oud pandje erbij getrokken heeft, op de Gedempte Oude Gracht nr. 21, waarin het antiquariaat is ondergebracht. Het is een algemeen antiquariaat met enkele bijzondere collecties over muziek, sport en Haarlem. De dagelijkse leiding berust bij D. Ramkema, Regelmatig verschijnt er een catalogus over sportliteratuur en een catalogus over muziekliteratuur is zojuist verschenen. Aan antiquariaatscatalogi wordt gedacht.
De tocht gaat verder, over de Gedempte Oude Gracht, richting Spaame. Eens was dit een echte stadsgracht met talrijke fraaie gevels. Maar in 1860, toen de watervervuiling, mede als gevolg van het droogleggen van het Haarlemmermeer en het daardoor stilstaande Spaarnewater, vreselijke stank meebracht, werd de gracht gedempt. Thans is de Gedempte Oude Gracht de belangrijkste verkeersroute door de Haarlemse binnenstad. Aan de overkant op nummer 74 bevindt zich Boekhandel Coebergh, vroeger landelijk bekend als een van de grote rooms-katholieke boekhandels. Tot voor kort was op de bovenverdieping een antiquariaat gehuisvest en daar werd menig vosje ver-
Auteursrechtelijk beschermd
