Het boeck van al 't gene datter geschiedt is binnen Brugghe

[1491]

[1491-1-2]

Item up den 2^den dach in Laumaend, anno 91, doe waren bin der stede van Brugghe, ghehouden ende ghedregen processyen generael ten broeders van den Predicaren, ende daer quam mede metter voorzeyde processye mynheere den grave van Nassauwe, ende deze voorseyde processyen waren ghedregen duer de Oochstrate, hover dhoude Muelenbrugghe ende alzo in, ten voorzeyden clooster.

Item up den 2^den dach in Laumaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe ghehouden ende ghetoocht groote heere, weerdichede, chyerhede, heerlichede tryomphen ter

[p. 415]

heeren ende ter weerdichede van den roomschen kuenync, den vader, voocht ende momboor van onzen heerdschen hertoge van Bourgognen, grave van Vlaendren, ende ter recommandacye ende ten bevele van mynheere ende grave van Nassauwe, ende de heere ende de wed van der stede van Brugghe, zo was dit naervolghende al ghedaen ende ghetoocht ter heeren van den roomschen kuenync voorzeid. Eerst beneden dhoude Muelenbrugge, op de reye gheheeten up tVerwersdyc, daer hadden de verwers van der stede ghemaect een groot vyer van heecken blocken, ende een huus der tiegen hover behangen met schoonen tappytsen, ende der vooren staende al barnende 6 toordsen, ende bedreven grote ghenouchte ende Schyerhede ter heeren van dien. Voord noch beneden dhoude Muelenbrugghe, in de regte strate, daer woende een man, die hiet Pieter Clippelin, ende was een scrinewercker, die toochde ooc grote chyerhede ende weerdichede met schoonen cleederen van tappytsen, met schilden van wapenen zulc als daer toe diend, maer hy dede een zake dat hy wel hadde mueghen laten, den scriver beveelt dat Gode ende de wyze ende de vroede. Voord in de Oochstrate, voor de goudsmeden huus, dat hadden de goudsmeden ooc behangen met tapytsen zeere schoone ende costelic, ende daer vooren ghemaect staende 6 barnende toordsen. Voord de schippersnayers van der stede van Brugghe, ende voord, die an hemlieden cleven, die hadden haerleder huus, staende up de Steenhauwers dyc, die hadden haerleder huus voorzeyd, vooren behangen met wullen lakenen, rood, wit ende blaeu der stede van Brugghe, ende hadden daer vooren hanghende 12 schilden van wapenen, zulc als de feeste huut gaf, ende daer vooren zo stonden ghemaect staende 12 barnende toordsen, ende speeilden eerlic ende chyerlic met 2 zelveren trompetten ende met

[p. 416]

2 zelveren claroenen, ter heeren van der feesten. Voord van daer gaende up den Braemberch, voor der vleeschauwers huus, daer hadden de vleeschauwers ende de vischcopers haerleder huus behangen met schonen lakenen van tappytsen daer an hanghende 6 schilden van wapenen der feesten angaende, ende in den middel haddenze hanghende eenen schoonen vetten weejrbuuc, ende die was te winnene met habatementen, ende daer toe haddenze ghemaect ende ghedaen temmeren een stagye ter plaetse voorzeyd, ende hadden voor haerleder huus staende 12 barnende toordsen. Voord van daer gaende toot in den Burch, daer stond ghemaect ende ghefaetsoend een schip ghelyc een barke, met 3 masten ende elken mast met een meerse, ende die meersen becleed met rooden bouckrane, ende daer in ghestelt witte Sinte Andries crucen, ende tvoorzeyde schip was buuten ooc becleed met rooden bouckrane ende met schoonen cleedren van tapytsen, ende an elken mast voorzeyt ghemaect hanghende een zeyl, ende dat up gherolt, ghelyc als een schip diend ende toebehoord. Voord zo waren int voorzeyde schip, 6 heerauden, an hebbende den wapenroc van den voorzeyden conync van den Romeynen. Voord zo stonden int voorseyde schip 6 barnende toordsen, up elc hende 2, ende in den middel 2, ende dit voorseyde schip stond ghemaect ooghe van der strate 8 voeten ende het was lanc 24 voeten lanc; voord noch zo stond ghemaect in den Burch voor der stede huus een stage omme daer up te habatementene, wand de stede van Brugghe hadde huut ghegeven, als datter te winnen was met best ende reinst thabatementene, 12 marc zelvers, 8 marc ende 4 marc om best naest den besten, ende ooc alzo voord 12 kannen wyns te winnen met schoonst vieren 8 cannen ende 4 cannen, ooc om best naest den besten. Voords zo stonden ghemaect voor der stede

[p. 417]

huus 12 barnende toordsen. Voord zo was daer ghespannen dweers den Burch eenen dobbelen pacdraed, ende daer was angheschoten dweers den Burch tvlyeghende vier. Voord zo was noch in den Burch ghemaect een groot vyer van nyeuwen stoelen, daer wasser in verbarrend 500. Voord zo was noch in de Steenstrate voor thuus van den Backers, thuus heetende in de 3 Moneken, de voorzeyde backers van der stede van Brugghe, hadden tvoorseyde haerleder huus buuten behangen met schoonen costelicken tapytserye, ende daer an hanghende 12 schilden van wapenen angaende de voorseyde feestelichede, ende daer vooren ghemaect staende barnende 12 toordsen, ende tambocht van den backers vooorseyd hadden gheoordeneerd een waghen ghelyc omme een spel daer op te speeilne, ende quamen in den Burch met 2 zelveren trompetten ende 2 zelveren claroenen an elc hanghende eene banyere metter wapene van den backers, ende quamen daer ter heeren ende ter honderdanichede van der voorseyde feeste spelende up die zelveren trompette ende claroenen voorseyd, dat elc goed herte daer in verblyden mochte. Voord noch in de Steenstrate voorzeyd, daer staet een huus toebehoorende den timmerlieden van Brugghe, ende ooc zo stater een huus toebehoorende de cordewanyers van der stede van Brugghe, elc ambocht by zonderlynghe vierden omme schoonst van vierpannen ende van toordsen. Voord de cupers van der stede van Brugghe, die hebben een huus staende in de Vlamync strate, gheheeten in den Baers, de voorzeyde cupers die hadden tvoorzeyde huus behangen met schoone tappytsen, ende daer vooren haddenze staende 12 barnende toordsen. Voord noch up de Beurze, daer hadden de cooplieden al int ghemeene ghedaen maken een groot zwaer vyer, van grooten zwaren eeckenen blocken. Voord in de Langhe Wynckel gheheeten de Spaenjaerdstrate, daer

[p. 418]

hadden de cooplieden van den Spaenjaerden ligghende 2 vaten wyns, ende elc mochte daer of drincken diet begeerde, zonder zinen cost alzo langhe alst gheduerde. Voord zo haddenze daer noch staende een groot vyer ghemaect van grooten zwaren eecken houte, ende zy hadden ghehuerd 2 speeillyeden, 1 tullul ende 1 schalmeye, omme tvolc te doen dansene. Voord zoo hebben dOosterlynghen staende een huus an de voed van Sint Gillisbrugge, zy hadden in den tor van der voorseyde stekende in elke veinster van den thor voorzeyd, 2 barnende toordsen, zo vele, toot 50 toordsen, ende hadden de tor voorzeyd becleed met rooden lakenen, ende daer in ghemaect hanghende den zwarten haerne, in een goude velt, twelke es de wapene van den keyser. Voord de 4 hoordenen, ende de 7 prochye kerken, ende voord al hander kerken ende cappellen groot ende cleen, zy luudeden ende beyaerdeden alle de voorzeyde nacht tooter middernacht ende der hoover, ende staken alle, huut haerleder torren, barnende toordsen, vierpannen ende hander luchten, ende elc omme schoonst van groter blyschepen, omme de grote heere ende victorye die gheschied ende ghebuerd was den voorzeyden kuenync van den romeynen, vader zynde voocht ende momboor van onzen heerdschen hertoghe van Bourgognen ende grave van Vlaendren, ende ter heeren van der goeder stede van Brugghe. Voord zo waren toot al de poorten van der stede van Brugghe, toordsen ende vyerpannen.

Item up den 2^den dach in Laumaend, anno 91, naer der noene ten 4 hueren, doe zo was in de stede van Brugghe, een man zyn hand of ghehouwen te Brugghe in de Vlamync strate, in een wyntaveerne geheeten in den Ramound, ende het was een cousseschepper, ende hy wuend bachten Sinte Donaes by der plaetse Maubeerd, ende diet hem dede,

[p. 419]

dat was een hardchyer van mynheere den grave van Nassauwe.

[1491-1-5]

Item up den 5^den dach in Laumaend, anno 91, voor den noene ten 8 hueren, doe zo was in den Burch ghemaect een schavoot, by thuus van den Vryen, an de zyde van der vanghenesse van der stede van Brugghe, by den Steenen Pylare, daer men de lieden pleeicht te geeselene, daer waren up ghexecuteerd metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden live ter dood, 3 mannen, zy waren van buuten der stede van Brugghe, van der prochye van Aygeem ende van Oostwynckele, den eenen hiet Jan Hamerlync, dander hiet Jan Lieve ende den derden Maertin de Coc.

[1491-1-8]

Item up den 8^sten dach in Laumaend, anno 91, voor der noene, ten 9 hueren, doe reed mynheere den grave van Nassauwe, huuter stede van Brugghe, ter Cruuspoorten huut, ende hy hadde in de stede gheweeist 25 dagen, ende hy reed ooc metten busschop van Luuke te gader met 400 peerden.

[1491-1-9]

Item up den 9^sten dach in Laumaend, anno 91, naer der noene, ten 4 hueren, doe quam den schildrake van den vleeschshauwers van der stede van Brugghe, metten heere ende verbood allen straten van Brugghe vleeschs te slane ende te vercopen ten tooghe ende ter vente te stellene, de wel vercoopynghe van vleesche achter de stede van Brugghe hadde gheduerd 20 weken ende 2 daghen.

[1491-1-10]

Item up den 10^den dach in Laumaend, anno 91, doe zo was in de stede van Brugghe, voor der noene gemaect een schavoot, in den Burch, ende daer was up ghexecuteerd, metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden live ter dood, een man, ende was een Eynewyer, ter cause om dat hy stal ende ghestolen hadde wullen laken huuten huuze van een droochscheere, up den 6^den dach in Laumaend, anno voor-

[p. 420]

seyd, ende de voorseyden ghexecuteerden was van der stede van Atrecht. Voord noch up den 10^den dach van Laumaend, anno 90, voor de noene, doe zo drouch een vrauwe te Brugghe, den steen om zeker meshuuzen van quade ingureghe woorden die zoe ghesproken hadde: ende deze vrauwe voorseyd drouch de voorseyde steenen huuter Burch, al duer dBreydelstraetkin, rondomme de grote Merci, hover de Wisselbrugge, voorby de kerke van Sinte Pieter, hover de plaetse Maubeerd, ende alzo weder in den Burch.

[1491-1-11]

Item up den 11^sten dach in Laumaend, anno 91, naer der noene, ten 3 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe, een trompet gheslegen, dat alle de ghuene, die binder stede van Brugghe hadden waghenen, peerden, trecpeerden, culpeerden of merryen, dat die zouden commen up den 12^den dach tsnuchtens ten 8 hueren, up de grote merct, voor de Halle, omme daer mede te rydene ende te gane, daer dat de goede heeren ghelieven zoude. Voord up den 11^sten dach voorseyd, doe zo quam weder in de stede van Brugghe den Busschop van Luuke, ter Cruuspoorten in, met zeere schonen state met 200 peerden, ende hy quam van der stede van Hulst.

[1491-1-12]

Item up den 12^sten dach in Laumaend, anno 91, naer der noene, ten 4 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe up de grote merct, ten schavoote voorzeyd, ghexecuteert metten zweerde, ende also ghebrocht van levenden live ter dood, een man gheheeten Jacop de Clerc, gheheeten int ghemeene Jacop in Haken; den heere gaf hem zyn kerchof by gracien, ende hy was begraven tSinte Donaes.

[1491-1-22]

Item up den 22^sten dach in Laumaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, gheboden metten trompette, dat men zoude byten de vesten van der stede int ronde van der stede van Brugghe, daer waren gheoordeneert omme te

[p. 421]

bytene de vesten van der voorseyde stede 60 mannen, huut elc zestendeel, dat zyn 6 werven 60.

[1491-1-26]

Item up den 26^sten dach in Laumaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, in den Burch, ghemaect een schavood, eenen gheheeten Willem, ende was van Pitheem, die was upt voorseyde schavood, ghexecuteerd van zynen lyve metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden live ter dood, eerst verwezen zynde by schepenen in de vierschare van Brugghe, van daer gheleed zynde in de Loove, ende daer naect ontcleed gebonden up een carre, an een stake, ende alzo ghevoerd huuter voorzeyde Loove, toot an tvoorseyde schavood, ende daer ghestreken met eenen gloyenden yzere, up zyn naecte lyf, van daer ghevoerd huuter Burch, hover de plaetse Maubeerd, ende daer ooc ghestreken, commende van daer toot up den houc van der Vlamyncstrate, daer ooc ghestreken, van daer rydende, duer de Vlamyncstrate, up de plaetse van de Crane, daer ooc ghestreken, van daer toot up de Beurze, daer ooc ghestreken, van daer toot up Sint Jansbrugghe, daer ooc ghestreken, van daer duer de Wapenmakers strate, daer ooc ghestreken, voor een huus gheheeten in den Burchgrave, van daer commende weder toot up de plaetse Maubeerd, daer ooc weder ghestreken, ende alzo van daer weder in den Burch, ende van daer ghebrocht ten voorzeyden schavoote, ende daer doende dexecucye alst es voorzeyd.

[1491-2-3]

Item up den 3^den dach in Spurkele, anno 91 voor de noene, doe zo was binder stede van Brugghe, gheslegen een trompet achter de straten, ende daer was verboden als dat hem nyemend en zoude vervoorderen, noch wyf noch man te gane ter Sluus, nochte doen gane, ende dat alle de guene die waren van der stede van Brugghe, die ter Sluus waren, als up dien tyt, datse zouden commen thuus, binder stede

[p. 422]

van Brugghe op ghehouden te zyne viand van der stede van Brugghe.

Item voord noch up den 3^den dach in Sporkele, anno 91, voor de noene, doe zo was binder stede van Brugghe, up de groote merct ghemaect ende gherecht een galghe, ende daer waren ghexecuteerd by den baste, ende alzo ghebrocht van levenden live ter dood, 6 persoonen binder zelve, voor de noene, maer den scriver en kende ze niet, wand het waren alle ghezellen van buuten.

[1491-2-4]

Item up den 4^den dach in Spurkele, anno 91, doe zo ghebuerde een gheschil, in de stede van Brugghe, tusschen 2 mannen, int hof van der Doest, staende up de reye, alzo men gaet ter Speyepoorte waert, zo dat den eenen quam terstond van levenden lyve ter dood up de stede, ende die daer dood bleef, die hiet Jan Van Schoonheeke.

[1491-2-7]

Item up den 7^den dach in Spurkele, anno 91, doe zoo verdranc een schoon ioncman in de stede van Brugghe, by de Speye poorte. God hebbe zyn ziele.

[1491-2-14]

Item up den 14^den dach in Spurkele, anno 91, voor der noene, doe zo reed mynheere den grave van Nassauwe, huuter stede van Brugghe, ter Cruuspoorten huut, ghewapenderhand, met 200 peerden ende 300 mannen te voed, al ghestoct ende ghewapend, ende 2 waghenen vul gheladen met pycken, ende met buspoeder ende steenen daer toe dienende, metten engyenen ende met een standaerd rood ende wit, ende zy reeden ende ghyngen tooter stede van Hardenburch, omme de vianden te wederstane, die als doe ten tyden waren binder stede van den Sluus, contrarye der stede van Brugghe ende de welvaerd van den lande van Vlaendren, ende om dat up den 15^den dach van Spurkele, zo was trompet gheslegen, achter de straten binder stede van Brugghe, ende ooc de clocke up dHalle, dat alle mannen

[p. 423]

zouden volghen met alle manyeren van vytaelje tooter stede van Hardenburch, om tvolc te secoersene.

[1491-2-16]

Item up den 16^sten dach in Spurkele, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, een ghebod ghedaen ter Halle huut, metter clocke, dat men de die vastene, zoude heeten zuvel bueter, melc ende heyeren, den haermen verweecten. Maer men zoude geen zuvel heeten de 3 quadertemper daghen, ende de 4 laetste daghen in passye weke. Voord zo was daer noch gheboden, metten zelven gheboode, dat men zoude hordeneeren, ende zenden tHardenburch 200 ghezellen, die hem consten behelpen metten gheschotte ende metter calveneren, men zoude elken gheven 4 gouden gulden de maend.

[1491-2-24]

Item up den 24^sten dach in Spurkele, anno 91, doe zo waren ghevoerd, huuter stede van Brugghe, up een wagen ter Cruuspoorten huut 5 persoonen manoofden, waer of den eenen was onthooft, ende die hiet Jacop Clays ende was van Maerendre, ende dander 4 waren ghehangen an boomen, ende de justicye dede mynheere den souverein van Vlaendren, als doe ten tyden zynde, mynheere van Merwe, ende hy dede deze voorseyde justicye buuten der Cruuspoorte, buuten den 3 Kuenynghen, ende hy Jacop Claeys, die daer onthooft was, die was daer ter plaetse ghekist, ende alzo ghekist up den zelven waghen weder in de stede ghebrocht ende begraven in Sint Jan huus.

[1491-2-25]

Item up den 25^sten dach in Spurkele, anno 91, doe zo was huuter stede van Brugghe, geleed ter Smedepoorten huut een man omme hem te executeerne van den lyve, metten zweerde, ende alzo te bringhene van levenden lyve ter dood, zo alst dede, ter plaetse gheheeten ter Coude Kuekene, up den wech alzo men gaet te Vassenare waerd, tieghen hover den clooster van Sinte Andries, ende hy hiet

[p. 424]

Jooris ende men plochte hem te heetene Hannekin de zot, hy was ter plaetse voorseyd ontooft ende ghesteld up een wyel, daer honder an hanghende 3 dagghen, een pot met viere ende boven upt wyel staende een galghe ende eenen mey rys. God hebbe zyn ziele. Amen.

[1491-2-28]

Item up den laetsten dach van Spurkele, anno 91, zo waren binder stede van Brugghe, naer der noene, ten 2 hueren ghexecuteerd metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden lyve ter doot, 3 mannen ende zy waren huuten lande van Geldre, ende deze voorzeyde justicye was ghedaen binder stede van Brugghe, up de grote merct, up het voorzeyde schavood dat daer ghemaect stond van houden tyden. God wil de zielen ontfermen, amen. Den eenen was begraven ende dander 2 waren elc up een wyel ghestelt buuten Zevecoote.

[1491-3-3]

Item up den 3^den dach in Maerte, anno 91, voor de noene, doe zo was binder stede van Brugghe ghesleghen een trompet achter de straten, dat so wye brochte ghevanghen eenen quaeddoender, het zy binder stede van Brugghe of der buuten, ende dat te brynghene in de handen van den heere, den quaeddoender zy te peerde of te voed ende alle mannen waren ghemaect vangers van die, men zoude gheven voor elken quaeddoender 4 rynsche guldenen.

[1491-3-9]

Item up den 9^sten dach in Maerte, doe zo was of ghebroken tvoorseyde schavood, twelc stond up de grote merct, ende hadde daer ghestaen 12 weken 1 dach min, anno 91, ende daer waren up ghexecuteerd metten zweerde, van haren lyve 14 persoonen. God wil der zielen van elken ontfermen. Amen.

[1491-3-11]

Item up den 11^sten dach in Maerte, voor der noene, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, weder ghemaect een schavoot, up de grote merct, ende daer waren up

[p. 425]

ghexecuteert 2 mannen, metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden lyve ter doot, den eenen die was huuten Dudschen lande, van der stede van Zoest, ende hy en hadde ooc maer een ooghe ende dat was zyn rechter ooghe, ende dander was van by der stede van Brugghe van Coolkerke, ende daer was ooc upt voorzeyde schavood een jonc knecht ghegeeselt met roeden.

[1491-3-14]

Item up den 14^den dach in Meerte, voor der noene, anno 91, doe zo waren binder stede van Brugghe, naect ghebonden up een waghen, ende alzo ghevoerd achter de strate, ende ghegeeselt met roeden. Voord zo wasser ooc een up de zelve waghen ghebonden, ende met een helsene duer zyn tonghe ghesteken ende 2 jaer ghebannen, ende dit ghebuerde hemleden, om zeker meshuuzen die zy ghedaen hadden, daer hem den scriver niet mede moyen en wille. Item voord, zo was binder stede van Brugghe up den zelven dach, voor der noene, anno voorzeyd, gheslegen een trompet achter de straten, dat zo wye hy ware, man ofte wyf, die ontfyngen eeneghe brieven commende van den Sluus, dat men die niet hoopen noch vyzenteeren en zoude, men zoudse eerst brynghen ter kennesse ende in de handen van den heere of de wed.

[1491-3-17]

Item up den 17^den dach in Meerte, anno 91, doe zo quam in de stede van Brugghe, up de grote Markt, daer men vercoopt den vedvischs, eenen gheheeten Maes, moeder in de wandelynghe; hy plochte, te Brugghe, achter de strate te sprekene straetspraken, hy ghync met zinen vedvissche, huuter stede van Brugghe ter Smede poorten huut, tooten clooster van den Magdeleene, buuten an den muer van den clooster, daer viel hy neder, ende starf terstond zonder zyne biechte of kennesse. God wil ons daer of beschermen.

[1491-3-18]

Item up den 18^den dach in Meerte, anno 91, doe zo was in

[p. 426]

de stede van Brugghe, in de Vlamync strate, in een wyntaveerne, geheeten in de Munte, daer was een man dood ghesteken, ende hy hiet Cornelius, ende hy woende by Sinte Loys huus, ende was een lyndrayer, ende het dede een man huut Ingheland een Ingelsman zynde. God hebbe zyn ziele. Amen.

[1491-3-19]

Item up den 19^den dach in Meerte, anno 91, voor der noene, doe zo was in de stede van Brugghe, een man ontooft up de grote merct, upt voorzeyde schavoot, dat daer ghemaect stond, ende hy en wilde niet knielen noch zitten, maer hy was ontooft al ligghende, ende daer was noch een man up ghebrocht, upt voorseyde schavoot, ende die hadde gracie: de ghebenedyde gracie van Gode almachtich moet ons allen ghebueren. Amen.

[1491-3-22]

Item up den 22^sten dach in Maerte, anno 91, ten 2 hueren, naer der noene, doe zo was binder stede van Brugghe, een man ghexecuteerd, metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden lyve ter dood, ende hy hiet Jude, ende was binder stede van Brugghe een vry slotemaker, ende hy woende tusschen Sint Jans plaetse ende een huus gheheeten Coudebrouc; hy was begraven.

[1491-3-30]

Item up den 30^sten dach in Meerte, anno 91, naer der noene, doe zo quamen binder stede van Brugghe ter Cruuspoorten in mannen van oorloghen, 100, 10 min, ende zy quamen huuter stede van Hardenburch, ende huuten dienste van mynheere den grave van Nassauwe, ende hadden hem daer ghedient 6 weken, ende hadden oorlof ende zy quamen met een hoopenen standaerde, rood, ghelu ende zward.

[1491-4-7]

Item up den 7^den dach in April, anno 91 doe zo waren binder stede van Brugghe, ghexecuteerd 3 mannen metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden live ter dood, ende dat was ghedaen ten daghe voorzeyd, voor der noene,

[p. 427]

upt voorzeyde schavoot, dat daer ghemaect stond up de grote merct van houden tyden, ende daer was ooc ghebrocht upt voorzeyde schavood een schoon jonc knecht van 16 jaren, ooc omme tondhoofdene, zo alst bleec, wand hy was naect ondcleed, ende zyn handen ghebonden, ende zyn haer bachten of ghesneden, ende hy was ghecnyelt om zyn ooghen te verbindene, ende hy hadde gracie, ende hy was weder gheleed up de vanghenesse van der stede van Brugghe, daer hy huut quam.

[1491-4-9]

Item up den 9^den dach in April, voor de noene, ten 11 hueren, doe was binder stede van Brugghe, up de grote merct upt voorzeyde schavood, ghedaen execucye metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden lyve ter dood, 3 schone jonghe mannen, den eenen was van huuten lande van Gelder, ende dander 2 waren vlamynghen, ende daer was een jonc man ghegeeselt, ende dat was hy die gracie hadde van zinen live up den 7^den dach in April anno voorzeyd.

[1491-4-12]

Item up den 12^sten dach van April, anno 91, voor der noene, ten 11 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe ghedaen execucye metten zweerde, en alzo ghebrocht van levenden live ter dood, eenen gheheeten Willem vander Borgyerye, ende deze justicye was ghedaen up de grote Merct upt voorseyde schavood.

[1491-4-16]

Item up den 16^den dach in April, anno 91, doe was binder stede van Brugghe, gheboden metten trompette, als dat nyemend van wat condicye dat hy ware, van huuter stede van Brugghe en zoude geen boodschepen metten monde, noch brieven draghen en zoude ter stede van den Sluus, noch ooc geen brieven van daer ontfanghen, men zoudze voor tvyzenteeren brynghen in de handen van de goede lieden van de wet, of mynheere den capiteyn, up ghehouden te zine viand van den lande van Vlaender ende van der stede van Brugghe.

[p. 428]

[1491-4-17]

Item up den 17^den dach van April, anno 91, doe zo waren binder stede van Brugghe, ghehouden ende ghedregen processyen generael, ten clooster van den Freren, ende daer was mede ghedregen, den weerdegen fyerter ende glorieux lichame van Sinte Bazelis, de welke rustend es in de kerke van Sinte Donaes, ende in de voorzeyde processye ghyngen 2 mannen, in vorme van amende, elc met een barnende wassen keerse, van eenen alven ponde, in zyn hand, den eenen was een haerbeyder van Skuenyncx brugge, ende dander was den clerc van den Voederaers, ende al van der stede van Brugghe.

[1491-4-16]

Item up den 16^den dach van April, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, een ghebod ghedaen ter hallen huut, metter clocke, metten heere ende de wed, dat alle menschen mochten ende zouden brood vercopen, elc te zynen zienste, ende dat tooten weder roupen van Schepenen.

[1491-4-21]

Item up den 21^sten dach van April, anno 91, voor der noene, ten 11 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe, up de grote Merct, een man ghexecuteerd, metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden lyve ter dood, ende hy was van der stede van Houdenaerde, ende de voorzeyde justicye was ghedaen upt voorzeyde schavoot, staende up de voorzeyde grote Merct, ooc up ghebrocht omme ende daer was noch een ooc soo te doene, maer hy hadde gracye.

[1491-4-23]

Item up den 23^sten dach van April, anno 91, tsnavens ten 9 hueren, doe was binder stede van Brugghe, in Sint Jacopstrate, ten huuze geheeten in de Roose, toot eenen waslichtmaker, daer was groten ancxt, zworge ende vreeze van brande, maer God lof ende danc, het verghync metter minster schade.

[1491-4-27]

Item up den 27^sten dach van April, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, ghedaen execucye metten zweerde

[p. 429]

van een man up de grote Merct, upt voorseyde schavoot daer staende, ende hy en wilde zyn ooghen niet verbonden hebben, ende daer wasser noch twee, den eenen was zo naer dat hy ondcleed was, ende dander zyn haer of ghesneden, maer zy hadden beede gracye. De gracie Gods, moet ons allen ghebueren. Amen.

[1491-5-00]

Item int jaer ons heeren 1400 ende 91, doe zo was de 19^de weke, anno voorseyd, de cruce weke, de voorseyde processyen gheoordeneerd synde van houden tyden, die men pleeicht te draghene tsmaendaechs ter Magdeleenen, dsdynsendaechs te Sinte Kateline ende tswoendaechs te Sinte Cruus, deze voorzeyde processyen waren ghedregen anno voorseyd, tsmaendaechs tSinte Julyen, dsdynsendaechs te Sinte Jacops huuze, by Sinte Kateline poorte, ende tswoendaechs ten broeders van den Predicaren, twelc men daer te vooren noyt daer te vooren en sach. Voord zo waren ghezien, up den 11^sten dach van Meye, anno 91, naer der noene, binder stede van Brugghe, de blende lieden gaen achter de strate, om God clynckende met bellen, twelc den scriver ooc noyt en zach.

[1491-5-14]

Item up den 14^sten dach in Meye, voor der noene ten 8 hueren, anno 91, doe zo was ghevoerd huuter stede van Brugghe, een edel heere een rudder zynde, huuter stede van Brugghe ter Smede poorte huut, ter stede waerd van Valemcheene in Heynegauwen, wand hy was van daer, hy starf binder stede van Brugghe van quetsueren die hy ontfinc in vorme van wapenynghe, voor de stede van den Sluus, hy was ghevoerd huuter stede van Brugghe, ter poorte voorseyd, in een waghen behanghen ende hoverdect met zwarten lakene, ende schilden daer an hanghende, met zynder wapene, ende 12 mannen der omtrent gaende in zwarten ghecleed, ende caproenen hoverslooft, ende elc een barnende toordse in zyn hand, ende eenen schild van zynder wapene

[p. 430]

daer an hanghende, ende 200 mannen te peerde ghewapend ende 100 mannen te voed.

Item up den 14^sten dach in Meye, doe zo was in de stede van Brugghe, een ghebod ghedaen metter clocke, ter Hallen, hoe dat alle mannen van oorloghe te peerde ende te voed, zouden vertrecken huuten lande van Vlaendre, binder derden daghe, ja, alle de vreeimde die geenen heere, noch capiteyn, noch meester en hadden, ende geen gagye en wonnen. Voord dat ooc alle ander elc man zoude gaen honder zinen capiteyn, ende elc tland van Vlaender rumende, up zyn ooft, bin den derden daghe, de vreemde voorseyd, alle die waren zonder gagye of capitein.

[1491-5-15]

Item up den 15^den dach in Meye, anno 91, voor der noene, tusschen den 9 ende den 10 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe, gheschoten den papegay, van den houden Voedboghe, ter plaetse ghecostumeert, ende het schoten of ende worde conync van den houden boghe voorseyd, eenen gheheeten Heyndric Duergys, ende zy quamen eerlic, ende met schonen state ende in goeder hoordenancyen, van binder stede, duer de Carmerstrate, gheschooten zynde, zy ghyngen weder, duer de Langestrate, met schonen heerlicken state, met 2 zelveren trompetten ende een zelveren claroen, ende tparuer van den cleederen was blaeu ende zward.

[1491-5-18]

Item up den 18^den dach in Meye, voor de noene, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, een schavood ghemaect in den Burch, ende daer was up ghestelt een vrauwe te tooghe ghebonden an een stake, ende ze was ghebannen 6 jaer huuten lande van Vlaendre, up den pit, ende huer meshueze stond ghescreven in een bardekin hanghende ant voorseyde schavoot, ende zoe hiet Katelyne, wyf zynde van Jan de Vigne, ende zy woenden beede te gader, tusschen Sint Jansbrugghe, ende tSkuenyncxbrugge, an de noordzyde

[p. 431]

van de Reye, in een huus geheeten in de Slecke; de voorseyde vrauwe daer up also ghestaen hebbende ende of ghedaen zynde, doe ghync men up de grote merct ten houden voorseyden schavote, ende daer was execucye ghedaen van een man metten zweerde, ende alzo gebrocht van levenden live ter dood, ende hy was van Wachbeke; dat alzo ghedaen zynde zo was noch een man ghebrocht upt voorseyde schavood, ende die was naect ontcleed ende ghegeeselt met roeden, ende dat geschiede al up den 18^den dach in Meye, anno 90, ende hy die ontooft was, die was up een waghen ghevoerd ter Gendpoorten huut, ende te Vycoote ghesteld up een wyel, als een quaeddoender, ende hy die daer ghegeeselt was upt voorseyde schavoot hem was zyn haer bachten of ghesneden, als of men hem hadde willen gaen onthoofden.

[1491-5-20]

Item up den 20^sten in Meye, voor der noene, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, in den Burch, by der wet van der stede ghedaen execucye, up een schavoot, van 2 mannen, ende metten zweerde, ghebrocht van levenden lyve ter dood, ende waren beede van binder stede, den eenen hiet Cornelius Woestland, ende was te Brugghe een cordewanyer zoone, zyn vader hiet Jacop Woestland, ende dander was een mutse scheerder, ende die hiet Pieter Diedericx, ende hy plochte te zine een rood caproen van der stede van Brugghe, ende hy hiet in de wandelynghe den quaden Pier; den heere gaf hem beede haerleder kerchof ende dat by gracyen, ende zy waren beede begraven int kerchof van Sinte Cruus buuten Brugghe, elc metten hoorlemente van zynen hambochte ende neerynghe eerlic ende nottabelic, met meneghen fresschen man, ghelyc als ofse beede up haerleder bedde ghestorven hadden ghezyn. God wil der zielen ontfermen. Amen.

[1491-5-21]

Item up den 3^den dach in Meye, naer der noene, ten 4 hueren, anno 91, doe zo rees een gheschil, moyte ende onghenouchte

[p. 432]

binder stede van Brugghe, in de Steenstrate, int West vleeschs huus, tusschen een Joos Ridhaert ende Thobyas Breydel, ende den voorseyden Thobyas worde daer ghegrieft van zynen lyve van den zelven voorseyd Joos Ridshaerd, zo dat den voorseyden Thobyas Breydel quam van levenden lyve ter dood, up den 21^sten dach van Meye, anno voorzeyd, ende was begraven, naer der noene, ten 7 hueren ten clooster van den Freminueren, in de cappelle van Sinte Sebastiaen, ende was ter heerde ghedregen ghewapenderhand als een versleghen man toebehoord.

[1491-5-24]

Item up den 24^sten dach in Meye, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, ghehouden ende ghedregen processyen generael, tooter kerke van Sinte Salvator, binnen Brugghe.

[1491-5-27]

Item up den 27^sten dach in Meye, anno 91, voor der noene ten 10 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe ghedaen van den lyve, execucye metten zweerde, ende alzo ghebrocht van zynen levenden live ter dood, ende deze voorzeyde execucye was ghedaen up de grote Merct, upt voor, zeyde schavoot, daer ghestaen hebbende van houden tydenmen hiet den dooden, den Backer, in de Wandelynghe, ende Clays, dat was zyn karsten name, ende zyn vader was te Brugghe een vry backer, ende hiet Pieter Peneyt, ende aldus zo hiet den dooden, zyn zuene, Clays Peneyt.

[1491-5-29]

Item up den 29^sten dach in Meye, anno 91, naer der noene, doe zo was binder stede van Brugghe gheboden metten trompette, achter de straten van der stede, dat alle die beesten hadden, peerden, coyen binder stede, dat niement de beesten driven en zoude buuten der stede, binnen 4 daghen daer naer volghende.

[1491-6-4]

Item up den 4^den dach in Wedemaend anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, ghedaen een ghebod van der

[p. 433]

stede van Brugghe weghe ter hallen ghecostumeerd by Schepenen, dat zo wye 100 hoed cooren brochte bin der stede van Brugghe, die zoude hebben voor elc 100 hoed van der terwe 3 ponden, ende voor elc hoed van der rugge 15 schilden; ende up den zelven dach voorzeyt doe guld tcooren, ten Braemberghe ter merct een pond grote thoed; ende up den 16^den dach in April, anno 91, doe zo was ingeroupen metten gheboden van der stede alle menschen brood te vercopene, elc te zinen zienste, ende dat was weder vernyeudt up den 4^den dach van Wedemaent elken brood te vercopene diet gheliefde. Voord zo was up den 5^den dach in Wedemaend, anno voorseyd, dood inghebrocht up een waghen ter Smedepoorten, in de stede van Brugghe, den weerd int Schaec up de grote merct, ende was daer dood thuus ghebrocht.

[1491-6-10]

Item up den 10^den dach van Wedemaend, anno 91, voor der noene, ten 11 hueren, doe was binder stede van Brugghe, up de grote merct, upt voorseyde schavoot, daer staende van houden tyden, daer up was, ten daghe voorzeyd, ghedaen execucye metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden live ter dood, 2 jonghe mannen, den eenen was van der prochye van Breene, staende by Stalhille, ende dander was van de prochye van Westcapelle, staende up een mile, naer der stede van den Sluus. God wil der zielen ontfermen, ende alle zielen. Amen.

[1491-6-12]

Item up den 25^sten dach in April, anno 91, doe zo trac ende reed den burchmeester van der stede van Brugghe, ghezeyd Claeys van Delft doe zynde, hy reed huuter stede van Brugghe, ten daghe voorzeyd, met zeere schoone ende heerelicken state, ter Cruuspoorten huut, ende reed alzo om naer ende toot der stede van Mechele, als hambassade van der stede van Brugghe, den 12^sten dach in Wedemaend,

[p. 434]

tsnavends ten 7 hueren, al metten zelven eerlicken ende schoonen state ter Cruuspoorten in. God lof ende danc.

[1491-6-15]

Item up den 15^den dach van Wedemaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, een ghebod ghedaen ter hallen huut, by schepenen, naer dhoude costume, hoe dat nyemend geen poorter van der stede van Brugghe en zoude gaen, noch ryden huuter stede, up de verbuerte van 90 Bourgoensche gouden gulden, elken te verbuerne wye der contrarye dede, zo wye huuter stede van Brugghe ghynge, zonder consend van den capitein of van den heere ende de wed, ende ooc up gherekend ende ghehouden te zine, viand van den lande van Vlaendren ende der stede van Brugghe, ende ooc voord, dat alle de ghuene die huuter stede van Brugghe ghegaen waren, dat die van dien daghe voorseyd zouden weder incommen bin een maend daer naer eerst commende, ende dat up de ghelyke verbeurte boete ende peyne, eerlicke innynghe te doene, up haerleder lyf ende goedt. Voord zo was metten zelven ghebode verbooden alle wapenen te draghene ende geen zweerden, noch dagghen te draghene, langher dan 3 palmen, zonder die den heere dienden, die zouden blyven draghende wapenen stocken ende zweerden zo alse ghewone waren.

[1491-6-18]

Item up den 18^den dach in Wedemaend, anno 91, doe zo golt te Brugghe de terwe 14 schilden, 17 schilden ende 18 schilden, doe quam den heere ende de wed van der stede van Brugghe, ten Braemberghe, ghezeyt up de Coornemerct, ende stelden tvoorseyde cooren up 11 schilden, dat es 22 schellynghen ende al vlaemscher munte.

[1491-6-19]

Item up den 19^den dach in Wedemaend, anno 91, doe zo quamen in de stede van Brugghe, naer der noene, ten 7 hueren, zeere vele waghenen met kooren, met zoute ende met wynen.

[p. 435]

[1491-6-20]

Item up den 20^sten dach van Wedemaend, anno 91 naer der noene, ten 3 hueren, doe zo reeden huuter stede van Brugghe, goede nottable heerlicke mannen in ambassade van der stede van Brugghe, toot in de stede van Haelst, zy reeden ter Gendpoorten huut met, 50 peerden.

[1491-6-21]

Item up den 21^sten dach in Wedemaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe een ghebod ghedaen ter hallen huut, metten heere ende metter wet, naer houde costumen ende huzagien, hoe dat men up den 22^sten dach in de maend voorzeyd, zoude houden ende draghen processyen generael, by den welken dat men draghen zoude draghen den weerdeghen fyerter ende glorieux lichame van Sinte Donaes, huuten welcken men bade ende begheerde, dat elc goed kersten mensche zoude gaen te biechte ende ten helegen sacramente, omme te bet weerdich te zine den almachtegen God te biddene, omme eenen goeden waracheghen generalen pays, den lande van Vlaender, ende dat men omme draghen zoude den weerdeghen glorieuzen lichame, mynheere Sinte Donaes.

Item nu up den 21^sten voorseyd, naer der noene, achtervolghende thinhouden van den voorseyden ghebode, vesper ghedaen zynde in de kerke van Sinte Donaes, men dede of ende huut zynder plaetse, den weerdeghen fyerter ende glorieux lichame van Sinte Donaes of ghedaen zynde, ende den weerdegen fyerter ende glorieux lichame ghestelt zynde up den hooghen houtaer van der kerke, den scriver van dezen die hoorde zeggen van vele goede mannen, als datse ghezyn hadden, ende ooc hoorden zeggen, hoe dat den weerdegen fyerter voorseyd bevonden was ende ghezyn was buuten bebloede dropelen daer an hanghende, dropelen zynde ghelyc aelst oft waren dropelen van paeljette, alzo van dien kaluere, ghelyc half bloed ende watere, ende deze

[p. 436]

weerdeghe processye waren ghedregen up den 22^sten dach, anno 91, ende maend voorzeyd, van huuter Burch, duer de Oochstrate, hover d'houde Muelenbrugge, voorby tclooster van den Predicaren, voorby den Braemberch, hover den Zouddyc, hover de grote Heechoutbrugge, duer de Wullestrate ende alzo voorby de Halle, int ronde van der Merct, hover de Wisselbrugge, hover de plaetse Maubeerd, ende alzo tSinte Donaes weder in, ende int upperste hende van der Burch ghezeyt voor der Schoutheeten love, daer stond weerdeghelicken ghemaect een houtaer dien bedect met ghewieden houtaer dwale, ende becleed met gouden laken, ende int incommen metter voorzeyde processye, zo was daer up ghedaen rusten, den weerdeghen fyerter ende glorieux lichame van Sinte Donaes, ende alle de priesters van der processyen vielen hover haerleder knyen, ende alle tweerdelicke volc, ooc man ende wyf, ende daer waren ghezongen, Gode theeren, Maria zynder ghebenedyder moeder ende den glorieuzen lichame Sinte Donaes, anthiffenen, collecten, al zulc als daer toe diend, ende van daer up ghenomen ende ghegaen in den tempel van Sinte Donaes, ende daer was tofficye ghedaen met goeder manieren ende met groter gestadichede, ende int gaen van der weerdeger processye voorseyd, zo hadden in haerleder handen een barnende keersen, den capitein, bailju, schoudheeten, burgemeesters, schepenen ende raden oofdmannen ende dekenen, ende ghyngen alzo met goeder manieren ende met groter ghestadichede, ende in de stage houden in den Burch voorzeyd van den glorieuzen lichame van Sinte Donaes, doe zo verdranc een vrauwe bachten der Hudevetters plaetse. God wil de ziele ontfermen ende alle zielen. Amen.

Item up den 21^sten dach van Wedemaend, anno 91, zo gheschiede in de stede van Brugghe, een ghevecht van

[p. 437]

2 mannen up de plaetse Maubeert, waer of dat den eenen daer terstond dood bleef, ende dander die starf up den 24^sten dach daer naer, in de maend voorseyd.

[1491-6-22]

Item up den 22^sten dach in Wedemaend, anno 91, doe zo gheschiede binder stede van Brugghe, een ghevecht ten Vyfhoucke, by de kerke van Sint Gillis, van 2 mannen, zo dat daer deen dood bleef. God hebbe zyn ziele. Amen.

[1491-7-1]

Item up den 1^sten dach van Hoymaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, up de grote merct, upt voorseyde schavood, daer staende van houden tyden, daer upt voorzeyde schavood was een man ghexecuteerd metten zweerde, ende alzo ghebrocht van levenden lyve ter dood, ende het was een duudsche ende hy was van Norenberghe.

[1491-7-3]

Item up den 3^den dach in Hoymaend, anno 91, voor der noene, ten 10 hueren, doe zo was binder stede van Brugghe, gheschoten den papegay van den jongen voedboghe, ende het worde doe kuenync Pieter Losschaerd, ende het ghync als kuenync of mynheer Cornelius Mattinneye, ende hy was als doe ten tyden sehoudheeten van der stede van Brugghe, ende tparuer van den boghe voorzeyd, was als doe ten tyden, anno voorzeyd, blaeu ende groen, ende tdblaeuwe dat stond boven.

[1491-7-4]

Item up den 4^den dach van Hoymaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe, ter hallen huut, metter clocke, metten heere ende de wet, naer dhoude costume, gheboden eene devote processye generale, ende dat men die draghen zoude van huuter Burch, duer de Oochstrate, hover dhoude Muelenbrugge, voorby den clooster van den Jacopinen, voorby den Braemberch, hover den Soudyc, hover de grote Eechoudbrugghe, duer de Wullestrate toot up de grote merct, voorby de halle, duer de Steenstrate tooten Westvleeschuuze, duer Sinte Marye srate, ende alzo toot in de kerke van Onze Liever Vrauwe, ende in deze devote processye dat men daer

[p. 438]

mede omme draghen zoude tweerde heleghe ghebenedyde helich bloed Chisti Jhesus, zo alst dede, ende daer waren mede ghedreghen meer dan 300 barnende toordsen ende die alle besteken met roozen, rood ende witte, voord zo ghyngen alle die van den 4 hoordenen, kindren ende priesters, alle ende elc metten bloten oofde ende een barnende keerse in de hand, ende ooc alzo achtervolghende de 7 prochye kerken, houd ende jonc, ooc elc metten bloten oofde, ende een wasse barnende keerse in de hand, ende zo menich 100 menschen van den ghemeenen lieden ooc alle van der ghelyke, voord in de voorseyde processye van Sinte Donaes, vooren naest den kindren, zo ghync mynheere Gillis de Baremaker, als busschop, an hebbende een goudin koorcappe rood goudin fluweelen laken, ende een goudin mytre up zyn ooft, ende een goudin krootse, ende an zyn rechterhand 4 goudin rynghen, ende alzo ghevende den volcke de benedicxye, ende hy ghync alzo als busschop van Sarepten ende Suffregaen ende stede houder van den busschop van Doornicke, naer hem achtervolghende, in den middel van der voorzeyde processye van Sinte Donaes zo ghyngen 2 priesters als dyake ende subdyake ghegerruut, ende daer boven an hebbende, elc een blaeuwe fluweelen koorcappe met goude bewrocht, ende elc in zyn hand een goudin staf, daer naer volghende het zoete, weerdich, helich, ghebenedyde helich bloet Christi Jhesus, ende daer betrend gaende van der stede van Brugghe weghe, 6 garsoenen van der stede, ende elken garsoen voorzeyd, hebbende in zyn handen een barnende toordse van 3 ponden, ende an elke toordse voorzeyd, hanghende eenen schild metter stede van Brugghe wapene, daer naer achtervolghende 6 nottable mannen, elc in haerleder handen hebbende ooc een barnende toordse van 3 ponden, ende die 6 toordsen voorzeyd, waren ooc gheschildert metter cleedynghe van den heligen bloede.

[p. 439]

Voord daer naer achtervolghende, mynheer den capiteyn, bailju ende schoudheeten, burgemeesters, ende schepenen, ende raden ende meer ander offichyers van der stede van Brugghe, elken ende elc byzondre, ooc hebbende in haerleder handen een wassen barnende keerse, ende elc alzo gaende met schoonder ende goeder wel ghemanierde hoordenancye, ende ter Hallen huut, ter veinster daer men de gheboden huut roept, daer was huut ghehangen een cleed van tappytserye, ende daer up ghehangen een schoon bard, met eene schoone weerdeghe fyguere van den almachteghen God, ende ooc van der glorieuzer ghebenedyde moeder ende maecht Maria, ende daer vooren staende 2 barnende toordsen ende 2 latoenen kandelaren, up elc staende 1 wassen barnende keerse, ende int weder omme commen, van Onzer Liever Vrauwe kerke, voor by tWestvleeschuus, duerde Steenstrate, commende up de grote merct toot voor de Halle, alle de ghemeene processyen int generale metten zoeten, weerdeghen, heleghen bloede, voor de voorseyde stond ghemaect ende ghedect een weerdelic trezoor zeere costelic ende chyerlic, met ghewieden dwalen, ende behanghen met goudin lakenen, ende met 2 zelveren vergouden kandelaren, ende 2 zelveren wyeroocvaten, ende tgebenedyde, zoete, weerdich, helich bloed was daer up gheda en rusten, ende daer was ghezongen ende ghebeden met bloten oofde, ende up de knyen en barvoed, devotelic ende weerdelicke, tgebenedyde, weerde, helich bloed, om pays ruste ende welvaerd generalic, den ghemeenen lande van Vlaendre, om de ghezondichede ende welvaerd van onzen lieven erfachtegen heerds hertoghe Phylips, grave van Vlaendre, ende voord om ghetydich weder omme thinhouden van den ghebode.

[1491-7-9]

Item up den 9^sten dach in Hoymaend, anno 91 voor den noene, ten 10 hueren, doe quamen, voor de Cruuspoorte

[p. 440]

van der stede van Brugghe, 600 mannen van oorloghen te peerde, met 3 standaerden ende 400 voedgangers, met 4 pingoenen ende met 6 metalen serpentinen, ende quamen huuter stede van Hardenburch alzo omme te commen in de stede van Brugghe, ende zy hadden tHardenburch gheleghen 21 weken 3 daghen min, ende de stede van Brugghe was hemleden hondseyt by den capitein, ende den oofdmannen van der stede van Brugghe, daer den ghemeenen man van der stede van Brugghe zeere blyde omme was, ende zy trocken van der Cruuspoorten voorzeyd, naer de Gendpoorte, hover de Steenbrugghe, tooter stede van Houdenburch.

[1491-7-15]

Item up den 15^sten dach in Hoymaend, anno 91, doe zo waren eeneghe engyenen gebrocht binder stede van Brugghe, ter vesten van der stede, ende zy waren gheprouft up den 16^den dach in de maent voorzeyd, naer der noene, up de veste, thenden van der Gancstrate, ende het waren 2 metalen serpentinen, ende ooc up de veste bachten den clooster van Sinte Clare.

[1491-7-16]

Item up den 16^sten dach van Hoymaend, anno 91, voor den noene, ten 8 hueren, doe zo quamen de quaedwillende der stede van Brugghe, van huuter stede van Sluus, zy quamen toot voor de Gendpoorte ende voor de Cruuspoorte vander stede van Brugghe, ende namen daer vele beesten, peerden, coyen ende schapen. Men zeyde van diet wel wisten, als datse daer namen buuten upt veld, 300 coyen ende 40 peerden, ende noch 42 coyen, ende 200 schapen, ende 20 manoofden ghevangen, honder mannen ende knechten.

[1491-7-19]

Item up den 19^den dach in Hoymaend, anno 91, doe zo was binder stede van Brugghe ghemaect een schavood, tsnuchtens ten 7 hueren, en daer zo was up gheexecuteerd van zynen lyve met den zweerde ende alzoo gebrocht van levenden lyve ter dood, eenen geheeten Fransoys Ridsaerd, ende was binder stede van Brugghe een vry vleeschhauwer,

[p. 441]

ende hy was begraven, wand de heere gaf hem zyn kerchof.

[1491-7-22]

Item up den 22^sten dach in Hoymaend, anno 91, doe zo quamen de quaedwillende der stede van Brugghe toot voor de Cruuspoorte van der stede van Brugghe, ende haelden daer 24 coyen.

[1491-7-24]

Item up den 24^sten dach in Hoymaend, anno 91, voor der noene, doe zo was binder stede van Brugghe, up de veste van der stede voorseyd, gheschoten den papegay van den handboghe, up deerste muelne naest der Cruuspoorte, daer men den gay pleeicht te schietene naer d'houde costume, ende het quam daer als kuenync van den boghe voorseyd, eenen Jacop Heyndricx, ende was te Brugghe een vry tegeldecker, ende hy hadde kuenync gheweeist 2 jaren achter een, ende hy ghync als doe kuenync of, ende het worde doe kuenync een crudenyer ende hiet Trepeper, ende hy woend tiegen hover tSprinchenhof, ende tparuer van der schoterye voorseyd van den handboghe, was up dat jaer voorseyd lichd blaeu ende doncker thaneyt.

[1491-7-25]

Item up den 25^sten dach in Hoymaend, anno 91, voor de noene, ten 9 hueren, doe zo quamen de quaedwillende der stede van Brugghe huuter stede van den Sluus, ende quamen toot voor de Cruuspoorte van der stede van Brugghe, in fayten van oorloge, ende namen daer grote menichte van coyen, alzo men zeyde toot 400, omme te leedene ter stede van den Sluus, zo varre als dat eeneghe ruuters van oorloghe, als doe ten daghe voorseyd, waren in de stede van Brugghe Ingelschen ende ander die slougen huut met 2 trompetten, ende achterhaeldenze te Moerkerke brugghe, daer geschiede al zulc een gevecht als datse hemlieden den....