| |
[1485 vervolg]
[1485-6-21]
Item up den 21sten dach in Wedemaend, anno 85, doe quam in ter Cruuspoorte, ende was ontfangen den hertoghe van Oostrykc Maximilyaen, den natuerlicken vader van onzen jongen erfachtegen heere ende prinche, den grave Phylips, ende quam in met zeere schonen state, honder te peerde ende te voed met 680 mannen, ende hy hadde doe ghezyn huut zynder goeder stede van Brugge, twee jaer acht weeken ende twee daghen, ende den jongen hertoghe van Gelderen quam mede met hem, ende den voorseyden hertoghe Maximilyaen slouch rudder, den chanchelyer van Braband, up de grote merct, voor der Vischcopershuus.
| |
[1485-6-22]
Item up den 22sten dach in Wedemaend, anno 85, doe quam den voorseyde hertoghe Maximilyaen, met zynen voorseyden state, te Sinte Donaes ter oochmesse, ende quam van daer boven up der schepenenhuus.
| |
[1485-6-23]
Item up den 23sten dach in Wedemaend, anno 85, doe quam ons harde gheduchten heere ende prinche Maximilyaen, met groten heere ende reverencyen, toot in den Burch, om te bezweerne tland ende tgraefschip van Vlaendren; Item eerst, zo dede hy zynen heedt, voor de schole van Sinte Donaes, daer bezwoer hy, den hertoghe voorseyd, de geestelichede; Item voord van daer ghync hy in Sinte
| |
| |
Donaeskerke, ten oogen houtare, ende daer bezwoer hy de helige kerke; Item voord, van daer ghync hy up den schepenenhuus, ende aldaer bezwoer hy zyn goede stede van Brugghe, ende dBrugsche quaertier, ende ooc tgraefschip van Vlaendren te houdene, ende te honderhouden in rechten, in vryhede, ende alle previlegen, ende alle rechten houde ende nyeuwe.
| |
[1485-6-27]
Item up den 27sten dach in Wedemaend, anno 85, doe quam ons harde gheduchten heere ende prinche den hertoghe van Oostryke, met zeere schone state, chierlic ende princhelic toot in den Burch, ten huuse van den Vryen, ende bezwoer daer tVrye, in de camer van den Vryen, ende up dien zelven dach ende huere, zo vync Lodewyc de Crane, doe als bailju van den Vryen, Clays Marteel.
| |
[1485-6-30]
Item up den laetsten dach van Wedemaend, anno 85, doe quam ons harde gheduchten heere ende prinche den hertoghe van Oostryke, met zeere schonen state, chierlic ende princhelic, toot in den Burch, up tschepenenhuus, ende quam daer zitten ter vierschare, als commissaris, stedehouder, voorvoocht ende monboor van zynen zuene, onzen erfachtegen prinche den jongen hertoghe Phylips, grave van Vlaenderen ende daer vernyeude hy de wet van der stede van Brugghe, die voorseyde wet daer stellende en hoordineerende gheduerende den tyd van 14 maenden.
| |
[1485-7-2]
Item up den tweeden dach in Hoymaend, anno 85, doe quam ons harde gheduchten heere ende prinche voorseyd, met zeere schonen chierlicken ende princhelicken state in de camer van den Vryen, ende daer vermakede hy de wet van den Vryen, ende zat daer zelve in zinen persoon, als commissaris ende stedehouder van zinen zuene, onzen erfachtegen prinche, den jongen hertoghe Phylips
| |
[1485-7-3]
Item up den 3den dach in Hoymaend, anno 85, doe waren
| |
| |
ghehouden ende ghedregen processyen generael toot Sinte Donaes, ende daer was mede ghedregen den weerdegen fierter van Sinte Bazelis, die rustend es tSinte Donaes.
| |
[1485-7-5]
‘Item up den 5den dach in Hoymaend, anno 85, doe was ghemaect een schavood up de grote Merct voor de Halle, ende daer waren op gherecht, metten zweerde, vier poorters van dezer stede van Brugghe Regyn van Roode, eenen verwere; Anthuenis Labee, eenen goudsmid; Francoys van Bassevelde, eenen vleeschouwer, ende Pieter van den Hecke, den clerc van den bloede ende van der camer van der stede van Brugghe, ende waren alle vieren gherecht princhelic, hier naer volgende ende achtervolgende elc sinen name, zyn verlyd.
| |
Eerst Regyn van Roode, den Verwere.
Item dat den voorseyden Regyn van Roode gheweeten heeft van den sciete ende confordye gehouden metten quaedwillende van den hertoghe van Oostryke.
Item voord, zo kend hy, dat hy altoes van den zinne gheweest heeft, metten quaedwillende, den hertoghe van Oostryke, teewegen daghen thoudene in al zulker subjeccye ende zelve regemend thebben van den lande van Vlaendre.
Item voord, zo kend hy, dat hy heeft helpen achterhouden, metten quaedwilleghen, dat men den hertoghe van Oostryke niet ghegeven en heeift, van zyn trybuuten, noch geen exploten.
Item voord, zo kend den voorseyden Regyn van Roode, dat hy den pays van Dendremonde belet heeift.
Item voord, zo kend hy, dat hy raed ende avys ghehouden heeft, tupstellen ende honderhouden van den blochuuse.
| |
| |
Item voord, zo kend hy, dat hy heeift geholpen vercrygen de Bruggemerct, ende ooc beletten de Andworpmerct te bamesse, ende altoos metten quaedwillegen.
Item voord, zo kend hy, dat hy raed ende avys ghehouden heeift, metten quaedwilligen, de Francoysen te bryngene int land van Vlaendre.
Item voord, zo kend hy, dat hy gheweeten heeift van den huwelicke, dat ghedaen zoude hebben gheweeist, van onzen erfachtegen heere ende prinche, den jongen hertoghe Phylips in Vranckeryke, zonder te wetene van den voorseyden hertoghe van Oostryke, zynen natuerlicken vader.
Item voord, zo kend hy, dat hy ghezyn heeift, daer men raed ende avys ghenomen heeift, metten quaedwilleghen om te vercopene de 12 Lib. g. siaers, op de dry steden, tes te weetene Gend, Brugghe ende Ypre, ende den volke, ghedaen te verstane dat was om pays te makene, tusschen den hertoghe van Oostryke, natuerlicken vader van onzen jongen erfachtegen prinche, ende den lande van Vlaendre.
Item voord, zo kend den voorzeyden Regyn van Roode, dat hy wel gheweten heeift, ende ten rade ghezyn heeift, metten quaedwillegen, dat men myneeren zoude de stede van Dordrecht.
Item voord, zo kend hy, dat hy midsgaders andre, ghezyn heeift, by mynheere van Ravesteyn, om de slotelen te hebbene van den trezoore ende schatte van de jongen hertoghe Phylips, onzen erfachtegen prinche, om den trezoor ende juweelen te vercopene, ende te gelde te makene, om de Francoyse mede te betalene.
Item voord, zo kend hy, dat hy wel gheweten heeift, als datter ghedeputeerde van Willem van Harenberghe, int land van Vlaendre ghezyn hebben, pratizeerende ende consolacye met hemleden houdende, om de stede van
| |
| |
Dordrecht, ende meer andre zeker slote van den hertoghe van Oostrycke in te nemene.
Item voord, zo kend hy, dat hy der hover ende daer by ghezyn heeift daer dyveersche woorden ghesproken hebbe ghezyn, ende ooc dyveersche brieven hebben ghescreven ghezyn an den hertoghe van Oostryke, Braband, Heynegauwe, ende ooc helders.
Item voord, zo kend hy dat hy ende zyn medegezellen, elc den andren belooft hebben, elc de andren by te blyvene, toot in de dood.
Item voord, al twelk dat hy gedaen heeift, dat heeift i ghedaen huut vreezen van justicyen, die hy zeker was.
| |
Antheunis Labee, den goudsmid.
Eerst dat hy ghezyn heift van den secrete, ende consolacye ghehouden heeift, metten quaedwillegen, van den hertoghe van Oostryke.
Item voord, zo kend den voorseyden Anthuenis, dat hy met zinen andren quaedwillende, tscryven van den hertoge van Oostryke altoos ghepoocht hebben dat huuten lande te houdene met al huerleder macht.
Item voord, zo kend hy, dat hy gheweten heeift, dat men mheer Willem van Hurenburch ghezonden heeift vyftich gl. om sloten ende steden toebehoorende den hertoghe van Oostryken, die in te nemene.
Item voord, zo kend hy, dat hy ghezyn heeift midsgaders andre te Dudzeele, ten razeerne van den casteele, ende raed ende avys daertoe ghegeven heift, ende hy ooc zelven een casteel of gheworpen heeift.
Item voord, zo kend hy, dat hy en zyn medeghezellen, elc den andren belooft hebben elc den andren by te blyvene toot in de dood.
| |
| |
Item voord, zo kend hy, dat hy heeift geholpen vercrygen metten quaedwillende, de Bruggemerct te bamesse ende tverbieden vander Andworpmerct.
Item voord, zo kend hy Anthuenis voorseyd, dat hy raed ende avys ghegeven heeift, ten upstelne, ende thonderhouden van den blochuuse.
Item voord, zo kend hy, dat hy derby ende daerhover was als ghedeputeerd, ende daer ghesloten was, om te treckene in Vranckerycke, om de Francoysen te bringene int land van Vlaenderen.
Item voord, zo kend hy, dat hy de pennyngen van den poorters van der stede van Brugghe, heeift gheholpen vercrygen, om toorlogen mede te sustineeren.
Item voord, zo kend hy, dat men den Francoysen grote somme van pennynghen ghegeven zoude hebben om toorloge mede te honderhoudene.
Item voord, zo kend hy, als dat hy wel gheweten heeft, dat men dyveersche leedren ghemaect heeift, om de stede van Dordrecht mede te beclemmene ende in te nemene.
Item voord, al dat hy ghedaen heeift met zyne mede ghezellen, dat es van gheveynsde secreethede.
| |
Fransoys van Bassevelde, den vleeschauwere.
Item eerst, zo kend hy, dat hy wel wiste, dat den hertoghe van Oostryke was voorvoocht ende mombore van den jongen hertoghe Phylips zynen zuene, ende dat den hertoghe dat begeerd hadde, ende in zynen handen te hebbene twelc hy ende zyn medeghezellen, in alder manieren geerne beled hadden.
Item voord zo kend hy, dat, als den hertoghe van Oostrycke, hier voor de poorte was, ende begeerde in te commene, ende te sprekene, metter goede lieden van der wet,
| |
| |
ende hy geen ander zwarichede en begeerde te doene, ende den voorseyden Francoys van Bassevelde zeyde zonder last, dat men metten hertoghe niet te spreken en hadde, ende dat men tale, noch spraecke, noch geen conversasye, met hem hebben en zoude, noch men wilde geen vreeimdt volc by der stede hebben, twelc van hem den voorseyden Francoys zonder last niet en behoort ghezeyd te zine.
Item voord zo kend den voorzeyden Francoys, dat met Nyclaeus Davelu, ende Jan Breydel ende andre goedwilleghen ghevanghen waren, hy kend dat hy, noch zyn medeghezellen geen auctoriteyt en hadden om hemleden te condampneeren, noch geen kennesse up hemleden thebbene, up mer Nyclaeus specialic, mids dat hy oofmeester was van den hertoghe van Oostryke; boven dien hy kend dat hy, daer by, daer hover ende daer an ghezyn heeift, daer zyleden voorseyd ghecondampneerd waren ter doot.
Item voord zo kend hy den voorzeyden Francoys, dat hy ende meer ander ghezyn hebben te Dudzeele, ten razeerne van den casteele.
Item voord zo kend hy, dat hy omtrend sente Maertin messe, anno 85, was hy Francoys voorseyd ende meer andre, als ghedeputeerde by den kuenync van Vranckeryke, om te vercrygene zeker lettren van fafuer roerende ende angaende dat de leden van Vlaendren niet reformael en zouden zyn, van creminele zaken zekeren tyden van jaren gheduerende, niet tegen staende dat in den pays van Vrankeryke ghesloten was.
| |
Pieter van der Heeke.
Item eerst, dat hy was dienare van der stede van Brugghe, hy wel wetende dat die de voorseyde stede onlancx gheregierd hadden, dat al haerleden zaken vyolentelic, ende buuten alle
| |
| |
redenen ghesteld hadden, ende datse ooc tghemeene volc van dezer stede, in al zulker subjeccyen ghehouden hadden dat niemend om de justicye keerele, van den hertoghe van Oostryke niet spreken en dorste, ende in al zulker rebellichede ghehouden, dat als den hertoghe begeerde ende screef om zinen zuene in handen te hebbene, ende gheontfangen te zine, als vader, voorvoocht ende momboore van zinen zuene, den jongen hertoghe Phylips, onzen erfachtegen prinche.
Item voord, zo kend de zelven Pieter van der Heeke, dat hy wel gheweten heift, dat de guene, die hem wethouders van den voorseyden stede ghesteld hebben, geen macht en hadden nyemende te condampneeren, of ooc tapsolveerne ghemerct dat by den scrivene van den hertoghe van Oostryke, de admisnistracye van justicyen, verboden was, hy Pieter, voorseyd, nochtans prezend ghezyn heeift, daer men mer Nyclaeus Davelu shertoghen ooftmeester wien de kennesse van dien ende alzulke persoonen toebehoord.
Item voord, zo kend hy dat hy Jan Breydel, ende meer andre jammerlicken ghepynd hebben ghezyn ende daer naer tyrandelicken, honder tecsel van justicyen, vermoord, ende ter dood hebben ghebrocht ghezyn.
Item voord, zo kend den voorseyden Pieter van der Heeke, dat hy meer huut ghezyn heeift, om zyne meesters te ghelievene dan anders, ende die rudelic ghepynd hebben ghezyn, hy Pieter voorseyd die ghetracteerd heeift, met dreigementen, naer zyn vermogen, ende alzo doende om die in kennesse te bryngene van tguend dies men hemleden anleggende was.
Item voord, zo kend hy dat hy den heeraud commende van den hertoghe van Oostryke, dat hy die dede commen in de Speypoorte die gheslooten zynde, ende van daer dede gaen in de Gendpoorte, den heeraud daer voren commende,
| |
| |
hy Pieter voorseyd hadde daer eenen waghen ghereed, ende dede den voorseyden heeraud int slod voeren te Gend, daer hy langhe tyd in ghevangen was.
Item voord, ten 7sten, zo kend hy Pieter voorseyd, als dat hy princepalic in dit last ghecommen es by toedoene van Jan van Ryebeke, ende Loodewyc Steylin, beede de strancste ende dhonredelicste int voorseyde regemend Gode clagende dat hy se noyt en kende.
Item voord, zo kend hy Pieter voorseyd, dat hy te rade ghezyn heeft, den poorters van dezer stede van Brugghe te bedwyngene, rente te copene.
| |
[1485-7-5]
Item up den 5den dach in Hoymaend, anno 85, als de voorseyde justicye up de groote merct, voor de Halle, ghedaen was, doe quam ons harde gheduchte heere ende prinche Maximilyaen, den hertoghe van Oostryke, in den Burch, ende daer nam hy mer Lodewyc de Crane, de roede, als van den bailjuschepe, ende hy gafse mynheere van Huutkerke, ende hy reed up dien zelven tyd, ons harde gheduchte heere ende prinche voorseyd, met zeere schonen chierlicken ende princhelicken state, ende reed ter alzo ter Cruuspoorten huud, ryden spelen, ende hy quam bin den zelven havende weder in de stede.
| |
[1485-7-6]
Item up den 6den dach in Hoymaend, anno 85, doe waren ghesteld ende huudghesteken de vier oofden van den vier voorseyde persoonen, poorters van dezer stede van Brugghe, ende waren elc ghesteken up eenen glavyeschachd, vooren ter voorseyde Halle, honder den wyzer, boven Onzer Liever Vrauwe. Ende up den zelven dach voorseyd, anno 85, doe vertrac ons harde gheduchte heere ende prinche Maximilyaen, met zeere schonen chierlicken ende princhelicken state, huut zynder goeder stede van Brugghe, tooter goeder
| |
| |
stede van Gend, met zeere lettel min of meer, dan met 1600 volcx, honder te peerde, te wagene ende te voed, ende hy hadde doe hier ghezyn 16 dagen, ende hy voerde als ghevangen man, ende honder zyn subjeccye, mynheere van den Gruudhuuse.
| |
[1485-7-8]
Item up den 8sten dach in Hoymaend, anno 85, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten broeders van den Predicaren, ende daer was ooc mede ghedregen den weerdeghen fierter ende glorieus lichame van Sinte Donaes. Godelof ende danc.
| |
[1485-7-22]
Item up den 22sten dach in Hoymaend, anno 85, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael, ten Freminueren, ende daer was mede ghedreghen den weerdegen fierter van Sinte Maximus, die rustend es toot Sinte Donaes, den weerdeghen fierter van Sinte Bonifacius ende den weerdeghen fierter van Sinte Loy.
| |
[1485-8-1]
Item up den 1sten dach in Oust, anno 85, doe waren ghehouden ende ghedreghen processyen generael ten Augustinen, ende daer was mede ghedregen, den weerdeghen fierter van Sinte Bazelis, die rustend es tSinte Donaes.
| |
[1485-8-10]
Item up den 10den dach in Oust, anno 85, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten Wyngaerde ende daer was mede ghedregen tsoete, weerdich, helich ghebenedyde houd van den genadegen, ende gloryeusen cruce van onzen behouder Christi Jhesus ghebenedyd, dat rustend es tOnzer Liever Vrauwe; voord zo was daer mede ghedregen, t'weerdig, helich, ghebenedyd ende glorieus rilyke van den heleghen, weerden, gloryeuzen oofde van den heleghen vriend Gods ende martelare Sint Jan Baptista, dat rustend es toot Sinte Donaes, ende daer was mede ghedreghen den weerdeghen fierter van Sinte Aernoud, die rustend es te Houdenburch, ende den habd van Houden- | |
| |
burch die ghync mede in de voorseyde processye, heerlic ende chierlic, ende hy dede tofficye van de messe.
| |
[1485-8-22]
Item up den 22sten dach in Oust, anno 85, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten Carmers ende die waren duer de Breydelstrate, hover de Merct, duer de Vlamyncstrate, hover de Buerze, duer de Zouterstrate, voor by Sint Jansbrugghe, duer tGendof, hover de Kermersbrugge, ende alzo ten Carmers in. Item van daer scheedende, gaende hover der Oost proosche, voor by Jerusalem cappelle, duer de Roodstrate, ter rechterhand ommeslaende, lanchs de Langhestrate, voor by den broeders van den Predicaren, voor by tclooster voorseyd, omme slaende tluchterhand, streckende alzo voor by den Braemberch, toot hover de grote Heechoudbrugge, duer de Wullestrate, ende alzo weder duer dBreydelstraetkin toot in den Burch. Item daer commende an t'Noordoosthende van den schepenenhuuse, honder tbeeilde van Maria, stond weerdeghelicken ende chierlicken gedect een trezoor met gouden laken tooter heerden, ende daer up eene ghewyde dwale, ende in dese voorseyde processye, aldus draghende was mede ghedregen tweerde, helich, ghebenedyde, warachtig, gloryeus sacramend Christi Jhesus twelc es rustende tSinte Donaes, ende in den Burch commende, alzood voorseyd es, zo was thelege, ghebenedyde sacramend ghesteld rustende op den voorseyden houtaer, ende alle de voorseyde processyen staende in oordenancyen, alzo daertoe dient, ende daer was Christi Jhesus almachtich gheanebeeid met sange, ende met bedynghen ende solempnitacye gheboden, met gouden candelaren, met zelveren wyroocvaten, met barnende waschlichte, ende met wyroocke, ghelyc als daer toe dient, hem lovende ende danckende, van zynder zoeter ghebenedyder, die hy ons verleend hadde, duer de
| |
| |
welke gracye ic hem bidde, dat hy ons noch voord verleenen zal.
| |
[1485-8-26]
Item up den 26sten dach in Oust, anno 85, doe was ontooft ende ghereeht metten zweerde, vander ende byder wed vander stede van Brugghe, eenen geheeten Lodewyc Steylin, wilen heer burchmeester van den coerse ghezyn hadde, ende was hoverghedaen by justicye van onzen harden geduchten heere ende prinche wege, den hertoghe van Oostryke, ende dat ter cause, ende om eeneghe zeker poynten ende artykelen, daer dander vier voorseyde om storven, 52 dagen voor hem.
| |
Dit achtervolghende es tverlyd van Lodewyc Steylin wiens ziele God ghedyncke. Amen.
Item int jaer ons heeren 1485, den 26sten dach in Oust, zo was te Brugghe, ghewezen ter vierschare van schepenen vander stede van Brugghe, te ontoofdene, ende te stervene metten zweerde, Lodewyc Steylin, ende dit naervolghende verlyd, was ghelezen hover hem, ter vierschare voorseyd.
Item den voorseyden Lodewyc was ghevanghen ten bevele van onzen harden geduchten heere ende prinche, den hertoghe van Oostryke, en van Bourgongnen.
Item den voorseyden Lodewyc heeft gekend en gheleden, buuten alle pynen van banden ende van ysere, dat hier naer volchd.
Item eerst, dat hy was int regemend van den voorseyden stede, daer hy als burchmeester van den coerse, ende voorvoocht van den zes ghecommitteerden van der zelver stede, ende anders, gheregierd heeift, ghecommen es, by toedoene ende ter verleedynghe van Jan van Ryebeke, mer Jan van Nyeuwenhove ende Willem Mooreel, ende ghebuerde tiegen zinen danc, ende wille, zonderlynghe dat hy burchmeester
| |
| |
ghemaect was, twelc hy zeere weygerde, want hy doe ghenouch beduchtede, claechde, ende zeyde dat hy in thende noch daer omme zoude moeten lyden.
Item voord zo kend hy noch, dat als onzen harden gheduchten heere ende prinche hier voor de stede quam, ende begheerde in ghelaten te zine, anno 84, up den 24sten dach in February, hy doe den voorseyden Lodewyc, als burchmeester daer af gheaverteerd wezende, quam ter Smedepoorte, ende ter Ezelpoorte, ende ter vesten van de stede van Brugghe, met sergianten, schadebeletters ende roode caproenen, ende met noch meer andre ghezellen in wille, ende in meenynghe, tghemeene volc van dezer stede, deen ende dandre, die daer ghecommen waren om den voorzeyden hertoghe te ziene, hemleden, van de voorseyde vesten te doen gane, het ware by slaeghen of andersins, up dat sy van daer niet en hadden willen gaen, alzo zy deden, als zy hem zagen commen met zinen state, wand hy Lodewyc voorseyd van dien advyze was den voorseyden hertoghe niet in te latene.
Item voord, zo kend hy Lodewyc voorseyd, dat hy als burchmeester van den coerse, daer hover ende daer by was, daer men mer Nyclaeus Daveluu ende Jan Breydel, ende andre ghetermineerd ende ghepynd waren, om dat zy verstand hadden van den hertoghe van Oostryke hem inte helpene, ende leeifden zo rudelicken metten voorseyden mer Nyclaeus, Jan Breydel ende meer andre, daer mer Jan Van Nyeuwenhoove doe, als schoudheeten zynde, daer hover stond, daer dat den voorseyden meer Jan zeyde, dat om de ziecte, ende cranchede van den voorzeyden mer Nyclaeus, de schepenen van der voorseyde dezer stede, niet en wilden daer hover staen dat men hem pinen zoude, waer up dat den voorseyden mer Jan verandwoorde zeere stran- | |
| |
ghelic ende zeyde, en moyd hu niet, latene wel ende zeere pynen, wand hy es oofmeester, wand hy weet al dat men weten zoude of in zulke gelyke woorden van substancyen, ende Willem Moreel als burchmeester van schepenen, zeyde, als dat hyt zelve doen zoude, ende hemleden wel regieren zoude, al en haddy maer eenen schepenen, twelc zonder twee schepenen niet en behoord ghedaen te zine.
Item voord, zo kend hy noch, dat hy by eendrachtichede van den dry leden van den lande van Vlaendre was ten omme worpen van den casteele van Dudzeele.
Item voord, zo kend hy noch, dat hy daer hover ghestaen ende eesch ghemaect heeift, als burchmeester van den coerse ter vyerschare van Brugghe, daer mer Jooris Gyzelen, Jacop de Heere ende Jan Wyts ghebannen waren als verraders, omme dat zy den voorseyden hertoghe, ons harde gheduchten heere ende prinche, met hem ghecommen waren toot voor de stede. Item voord, hy kend dat hy verhoorde den uploop dat tvolc van den voorseyden hertoghe dagelicx dede, up dit land, ende dat tvolc van dezen lande, daertieghen onghewillich viel, om dat te weder stane, ende ooc hy verhoorde wel dat men geenen capiteyn vinden en conste, doe zeyde hy Lodewyc voorseyd: waerd dat ic my der oorloghe verstonde, ic wilde wel quyte zyn van mynen burchmeesterschepe ende zelve capiteyn zyn, om huut te trecken ende tvolc te leedene, tieghen den voorseyden hertoghe, ende alle zyn welwillenden.
Item voord, zo kend den zelven Lodewyc voorseyd, hoe dat hy hier te Brugghe hoorde zeggen by eenen penchyoenaris van Gend, hoe dat by den 3 leden van Vlaendren ghesloten was, den heere Willem van Harenburch te zendene, de somme van 100 lib. g., te wetene de 50 lib. g. in gelde, en dandre 50 lib. in buetre ende in kazen, waer of tlast hadde
| |
| |
Anthuenis Labee, ende dat was om inte nemene tslod van Ludsenburch, ende dat ten behouve van onzen jongen erfachtegen prinche, den grave Phylips, van den welcken poynte hy Lodewyc voorseyd, ghelyc den andren van den 3 leden, ghenouch ooc van dien opynyoene was.
Item voord, zo kend hy, dat hy mede te rade en daer hover ghezyn heeift, als burchmeester van den coerse, in de schepenen camer van Brugghe, daer hover eenghedregen ende ghesloten was, de ghedeputeerde van der stede van Brugghe, ligghende te Gend, brieven vercreghen hadden, zonder van den hertoghe Phylips, by den welken men verbieden zoude te treckene ter Andworpmerct ende up te stellene een nyeuwe Brugghemerct, om die te houdene ghelyk de brieven daer up vercreghen dat bet verclaerzen.
Item voord, als dat angaende den blochuuse, al wast zo dat hy daer hover niet ghezyn en hadde, daer dat ghesloten ende hover eenghedregen was, tvoorseyde blochuus up te stellene, hy Lodewyc voorseyd kend nochtans dat hy sichtend dickend ende menichwerven daer hover, ende ten rade ghezyn heeift ten schepenen camer van Brugghe ende helders metten andren, daer men communicacye ende communykeerde om alt zelve blochuuse te houdene ende thonderhoudene, de payementen van den ghezellen te bewegene, engienen ende buspoeder, ende voord andre zaken die daer toe behoorden, ten voorseyde blochuuse te zendene, van den welken zaken Jan de Lombeel tlast hadde, ende daer of den principael beweger was, ter causen van den welken blochuuse groot grief, dickend ende menichwerven geschied es, van moorden, branden, rooven, vrauwen cracht, ende veel meer andre zaken geschied zyn ende daer mede den lande van Vlaendren, ende specialic de stede van Brugghe, neeryngheloos ghezyn heeift, waerby dat de coopmanschepe, ende
| |
| |
den coopman niet ind voorzeyde land van Vlaendren commen en wilde.
Item voord, hy kend noch dat hy te rade daer hover ende daer by ghezyn heeift, daer ghesloten, ende hovereen gedregen was te makene, ende te nemene alyancye van Vrankeryke, ghelyc ende in de vorme als de brieven daer of zynde, te vullen verclaerzen ende inhouden.
Item voord, angaende den cost van den Francoysen, bin den lande van Vlaendren, dat dat al gheavyzeerd ghezyn heeift, by den ghedeputeerden van den dry leden van Vlaendren te Gend, die hy Lodewyc voorseyd niet en wiste wye zy waren; hy kend dat by den rapoorte van den ghedeputeerden van dezer stede van Brugghe, hy verstaen ende wel gheweten hadde, dat om dat land te beschuddene, ende te bewachtene van den uplopen ende schaden, die den hertoghe van Oostryke, ende den zynen doen zoude moghen ten frontuere van den voorseyden lande van Vlaendre, ghecommen zouden hebben Francoysen toot 200 glavyen.
Item voord, zo kend hy noch dat hy met Jan van Ryebeke ende andre van dezer stede van Brugghe, toot elf personen, present ghezyn hadden daer communicacye ende rancynghe ghebuerde, ende dat ter begeerte van mynheere van Beveren die doe hier binder stede van Brugghe ghecommen was, met zekeren poynten ende artyklen van mynen voorzeyden gheduchten heere, roerende ende angaende den pays van deze stede van Brugghe, ende den Bruchschen quartiere, daertoe den meestendeel van den personen wel ghenegen waren, maer den voorseyden Jan van Ryebeke zeyde daer ende vermaende de bezegeldhede ende de alyancye ghemaect by Gend, Brughe ende Ypre, hy Jan voorzeyd zeyde ende hopende daer, dat indien den pays van Brugghe, ende den Brughschen quartiere alleenlic voord ghynge, dat dat
| |
| |
wezen zoude contrarye der voorseyde alyancye die ghemaect, belooft ende bezegeld was, tusschen den Francoysen, ende den lande van Vlaendren, ende hy zeyde noch dat tsanderdaechs die van Gend zouden zyn te Brugghe, voor de poorte, met meer andre woorden ende redenen die Lodewyc voorseyd niet vooren en staen, by den welken zy doe schieden ende bleef alzo den voorseyden pays achter ende onghesloten.
Item voord, angaende de 1200 lib. g. sjaers onlancx vercocht up tvoorseyde land van Vlaendren, hy Lodewyc voorzeyd kend dat tslod van dien ghenomen was by den dryen leden te Gend, alzo hy verstaen hadde, by den rapoorte van den ghedeputeerden ende heeift die volgende, ende daer hover ghezyn, daer de poorters van dezer stede hondboden ghezyn hebben, ende verzocht om van der voorzeyde rente te copene, ende dat toot den persoonen, alzo zy hem excuseerden, elc zegghende voor hem zelven, ic en hebbe geen geld, dat daer doe ghezeyd was, alzo wel, by hem Lodewyc voorzeyd, als by andre, die hem daertoe gehoordeneerd waren; hy zeyde, tes nood dat ghi geld vind wand men wild gheleend ooc noch ghegeven hebben, wand my begeerter rente, daer vooren te ghevene, ende hy zeyde, vercoopter omme hu zelver ende neeimd van der voorzeyde rente; hy Lodewyc voorzeyd hem daer in zeere stranghelic ende rudelic dragende ende hem hebbende by dregementen, den wederzeggers die te vanghene, ende anders te traytierne tieghen de rechten, ende privylezen van dezer stede, hy zegghende dat men dat geld, bekeeren moeste om dbescud van den lande van Vlaendren tieghen den hertoghe van Oostryke, ende andre, die tvoorseyde land van Vlaendren crancken ende uploop doen wilden, nochtans dat dat was tieghen den welvaert van den gemeenen lande van Vlaendren, alzo dat wel ghebleken es.
| |
| |
Item voord hendelicken zo kend den voorzeyden Lodewyc Steylin, dat alle tguend dat hy ende andre regierers, hy, ende zyn medepleghers, daer inghedaen, ende was up ghezeten hebbende wille ende meenynghe om den hertoghe van Oostryke onzen harden gheduchte heere ende prinche, huut zynen lande van Vlaendren crachtelic te houdene, ende alzo honder tecsel van onzen erfachtegen prinche, den hertoghe Phylips zinen zuene, ende hem, die met crachten thondhoudene, ende alzo in tvoorzeyde regemend te blyvene, ende daer of niet te scheedene, ende hadden liever hemleden beholpen met alle de weereld, ende dit land van Vlaendren metten ghemeente, ende inwonende van dyen, die alle te laten beroven ende bederven dan te commene ter oodbedyencye van onzen harden gheduchten heere ende prinche, den hertoghe van Oostryke, ende dat den voorzeyden mer Jan van Nyeuwenhoove, ende Willem Moreel, ende Jan van Ryebeke de principale van alle qualicvaerden gheweeist hebben, ende die hem, ende andre meest met groter instigacien, ende anderzins daer in verleed hebben in dit grote erreur ende dolynge, daer in ghecommen zyn tiegen den voorzeydenheere ende hertoghe van Oostryke ende zin welwillende.
Item dit wel verlyen, al hoverzien int langhe, avys ende van dyveerschen clerken ende prachtizienen, dat deze materye naer rechte wel ghedisponeerd es, om den persoon diet ghekend ende gheleden heeift criemelic te condempneeren ende te excuteerne van de live, ende niet min: dat goed ware voor de condempnacye, dat ons gheduchten heere ende prinche, of zinen groten raed, daer of ooc gheaverteerd waren.
Item dese voorseyde poynten ende articlen, ende elc byzondre den voorzeyden Lodewyc Steylin overlesen heeift, den 12sten dach in Oust, 85, presend meer Pieter Lanchals,
| |
| |
rudder ende schoudheeten, Joos van Halewyn, als burchmeester van den coerse, mer Joos van Vassenare, rudder, burchmeester van schepenen, Jacop de Witte, Jan van den Ryne, Jan van Wulfsberghe, Jacob de Heere, Mathys de Brouckere, Jacop van Schore, Jan van Muenkereede, Antheunis Baedschaerd ende Matheeus de Nys, schepenen.
Item up den 26sten dach in Oust, anno 85, daer naer, zo was den voorseyden Lodewyc Steylin ghebrocht ter vyerschare van Brugghe, daer alle deze voorzeyde poynten ende artikelen die boven ghescreven staen, ende elc by zonderlynghe hooge ende hover luud ghelezen waren, ende naer de kennesse van dyen by hem ghedaen, dat mer Pieter Lanchals, rudder, schoudheeten, huuter name van onzen harden gheduchten heere ende prinche, concluzye up den voorseyden Lodewyc ghenomen hadde, als dat men hem Lodewyc voorseyd, ter cause van dyen, schuldich ware te excuteerne metten zweerden, als van zyn of te stane, ende alzo te bryngene van levenden live ter dood, als hover den guenen die tiegen de oochede ende der eerlicheden van den voorzeyden onze harde gheduchte heere ende prinche hertoghe van Oostryke ghedaen hadde, ende tiegen den welvaerd van den lande van Vlaendren, ende van der goeder stede van Brugghe, dat alzo by schepenen ghewezen was; ende was de execucye van dyen ghedaen, up de grote Merct, voor de Halle, presend beede de burchmeesters ende schepenen. Item Lodewyc Steylin ontooft zynde, terstond was hy ghekist lichame ende ooft te gadre ende worde ghedregen tOnzer Liever Vrauwenkerke, in Brugghe, ende aldaer begraven. God hebbe zyn ziele en alle zielen. Amen. Daer Gods beede voren begeerd. Amen.
| |
[1485-9-10]
Item up den 10sten dach in September, anno 85, doe was
| |
| |
of ghedaen, ghebroken ende wechghevoerd tschavood, dat was ghemaect up den 5den dach van Hoymaend waer up dat gherecht waren metten zweerde, de vier voorzeyde persoonen ten daghe voorseyd ende Lodewyk Steylin up den 26sten dach in Oust, anno 85; twelcke schavood stond 9 weken ende drye daghen.
| |
[1485-9-20]
Item up den 20sten dach in September, anno 85, doe was ghevonden ligghende vermoord eenen man, tusschen den clooster van den Sartruezen ende Sinte Cruuskerke, thende der dreve van den blaeuwen huuse, in de gracht naest den bezayden lande, ende hy hadde an eenen peerschen keerle ende twee graeuwe cousen, ende een roode colyere up zyn wambays, ende zyn buerze ende zyn geld lach daer by hem, ende hy hadde een breed broodmes in zyn hand, met der snede themwaerd, ende zyn kele die was duer ghesneden toot in den hals, ende hi hadde een snede in zynen buuc beneden zinen navel, eenen dume breed, maer den buuc en was niet duere, ende zyn manlichede was hem of ghesneden, ende hy hiet Loy Robrecht, ende hy was een wedeware, ende hiet in de wandelynghe Loykin Weerettswyn ende hy was van Maeneke Speykin, ende hy was zeere ryke.
| |
[1485-9-21]
Item up den 21sten dach in September, anno 85, doe quam mynheere Phlype monseigneur, te wetene, den zuene van mynheere van Ravensteyn ende den jongen hertoghe van Geldre bin der stede van Brugghe, met zeere schonen state, ende elc trac in zyn herberge met goeder ghezondichede.
| |
[1485-9-23]
Item up den 23sten dach in September, anno 85, doe was dood gheslegen den zot van mynen heere van Muelenbeke, ende het was ghedaen, in de Steenstrate, voor thuus van den Cordewaniers, ende het dede den cnape, in de Crone, in de voorseyde strate. God hebbe zyn ziele ende alle zielen. Amen, daer Gods beede vooren begeerd. Amen. Den doo- | |
| |
den hiet Jan, ende zynen vader es den coster van Pittheem.
| |
[1485-9-26]
Item up den 26sten dach in September, anno 85, doe was eenen man dood ghesteken, ende was een teekenare, in de kaetspelen, ende lach daer dood in de Poytevynstrate, ende het dede eenen Joos Mooreel, een houde cleeder vulder, ende hy woende in de Ezelstrate.
| |
[1485-9-29]
Item up den 29sten dach in September, anno 85, doe was een schaeljedecker dood ghesteken, snavends ten zes hueren, het geschiede in Groenynghe. God hebbe zyn ziele, ende alle zielen. Amen. Ende het dedem een andre schaeljedecker.
| |
[1485-10-4]
Item up den 4den dach in October, anno 85, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten clooster van den Fremynueren, met grooter heeren ende weerdicheden.
| |
[1485-10-25]
Item up den 25sten dach in October, anno 85, doe quam Adryaen Meet, den vleeschauwer van Malen, van Dixmuude; hy quam ter Steenstrate neder, en recht up den houc van der voorseyde strate, voor de Wissele, daer zeech hy neder van zynen peerde, ende bleef daer terstond dood liggende up de strate; hy plochte te wonen te Malen, maer als hy alzo starf, hy woende tusschen Sluus ende Hardenburch. God hebbe zyn ziele. Amen.
| |
[1485-10-31]
Item up den laetsten dach in October, anno 85, doe was ghevischt eene verdroncken vrauwe, in Groenynghe, ende het was twyf van eenen haerbeyder ter grooter Heechoudbrugge, ende hy es geworden eenen zoudrager. God hebbe huer ziele. Amen. Item up den zelven dach, anno 85, doe zo ghynghen twee ghezellen, in voorme van amende ende beterynghe, elc met eene barnende toordse in zyn hand, tes te wetene, van den schepenen huuse duer de Breyelstrate, hover de Merct, duer de Vlamyncstrate, hover de Beurze, ende alzo voord duer de Zouterstrate, toot in de lange
| |
| |
Winckel, toot voor de nacye int generale van den Spaengjaerden, ende alzo daer commende, elc metten bloten oofde ende barvoed, ter cause van der mesdaed ghedaen tiegen eenege dyveersche cooplieden van der voorzeyde nacye.
| |
[1485-11-4]
Item up den 4den dach in November, doe verdranc, anno 85, een knechtkin van twee jaren houd, ende het versmoorde in een cupe met watre, ende twas tkind van eenen barbier, die heet Clays ende hy woende by Sinte Loys huus, up den houc van eender straete.
| |
[1485-11-6]
Item up den 6den dach in November, anno 85, doe slouch dood, Andries de Zamer, Pieter de Zamers zuene, den tegeldecker, een ander knecht, ende het gheschiede in de Carmersstrate, ter plecke gheheeten, ter Vulder gruppe, tieghen hover een huus dat men heet int Peerdekin.
| |
[1485-11-10]
Item up den 10den dach in November, anno 85, doe was een man ontooft by justicye, ter Coude kuekene, tieghen hover Sinte Andries, ende hy hiet Francoys, ende het dede mynheere den Souvereyn, ende up den zelven dach, anno 85, doe zo was groot messchief van brande in de Ezelstrate, metten minsten quets. God almachtich zy ghebenedyd. Amen.
| |
[1485-11-21]
Item up den 21sten dach in November, anno 85, doe waren de biervoeders van den Brugschen biere of ghesteld, die ghehoordeneerd waren, metten rooden journeyen gheborduerd metten tunnekin bachten ende vooren, ende waren ghehoordeneerd, ende voord ghesteld up den 29sten dach in November, anno 77, die gheduerden, ende bleven an 7 jaer tien dagen min, ende daer wasser 36.
| |
[1485-12-3]
Item up den 3den dach in December, anno 85, doe was een man gevonden up de grote Merct, in de Waermoes merctsnuchtens ten 7 ende ten 8 hueren, ende hy hiet Jacop Michyel, ende hy was een mande draghere, ende een warmoesman, hy
| |
| |
stond daer ter plecke voorseyd, schynende ghezond zynde van herte, ende tgeliefde Gode almachtich ghebenedyd alzo, als dat hy daer neder viel, haestelicken, ende dat hy daer starf terstond, zonder biechte of kennesse, God hebbe zyn ziele. Amen, ende elcken, Jesus Christus, almachtich, ghebenedyt wilder ons of beschermen. Amen.
Voord up den zelven dach, anno 85, doe was groot meschief van brande, inde Sheerzegerstrate, in de huuszynghe van Pieter Taelman, den carreman van der stede van Brugghe, God almachtich, ghebenedyt wil ons ende elcken beschermen voor dat messchief ende voor alle meschieven. Amen.
| |
[1485-12-10]
Item up den 10den dach in December, anno 85, doe waren dry bouven naect ghegeeselt met roeden, up huer bloten lyf, van huuter Burch, hover de groote Merct, duer de Steenstrate, ende alzo al smytende de Smedepoorten huut.
Item tjaer van 85 dat es huut, God almachtich zy ghebenedyt, ende by zynder goeder gracye ghebenedyt, ende grondelooze ontfermachtechede zo begun ic tjaer van 86, ende by zynder zoeter gracye, ic zal tvulhenden. Amen.
|
|