|
| |
[1483]
[1483-1-1]
Item up den eersten dach van Laumaend, anno 83, doe was te Brugghe de Halle becleed metter stede wapenen, behanghen met lakene, tes te wetene, rood, blaeu ende wit, ten twee plaetsen, tes te wetene: ooc daer stond den heere ende de wet, ende daer der stede speeilieden stonden, ende men slouch de clocke op de voorseyde Halle, ende telken slage van der voorseyde clocke zo speeilde de voorseyde stede speeilieden, ende ooc ondertusschen twee trompetten, ende ooc elc trompet met eene banniere van der stede wapene, ende dit al ghedaen zynde, zo quam mynen heere den Baelju, mynen heere den Schoudheetene ende Schepenen
| |
| |
dezer stede van Brugghe, zeere excellentelicken, ende met goeder manieren, ende voor hemleden draghende, zes barnende toordsen, ende gyngen tot op de voorseyde Halle, ter plaetsen ghecostumeerd, ende an elcken voorseyden toordse hanghende eenen schild metter stede wapenen, ende gaven daer te kennen ende publyerden den waerachtigen pays, tusschen der crone van Vranckericke ende den lande van Vlaenderen, geduerende eewelic ende tallen daghen, belooft ende bezworen deen metten andren, de Fransche heeren, ende ooc de heeren van den voorseyde landen van Vlaenderen, dat ghemaect ende ghesloten by voorme van huwelicke, tes te wetene, den dolphin van Vranckericke, ende de dochter van Maximilyaen, hertoghe van Oostricke, mir vrauwe Margriete hertoginne van Braband, ende gravenede van Vlaenderen. God lof ende danc van zyner ghebenedyde gracie, die hy ons van dien verleend heeft. Item up den zelven dach, doe waren de stocken inghetrocken die ten voorseyden Halle huut staken, in voorme van wapenynghe, ende ter cause van den voorseyden orloghe.
| |
[1483-1-4]
Item up den vierden dach in Laumaend, anno 83, doe was ter voorseyde Halle huut geroupen de voorseyde pays ende alle dartykelen en pointen die daer ancleven.
| |
[1483-1-5]
Item deze twalf pointen hier naervolghende geschieden alle, up den 5den dach in Laumaend, anno 83, ende al met grooter wysheyd ende voorzienichede.
Item eerst up den 5den dach in Laumaend, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael, ende in de zelve processyen waren ghedregen de dry weerdege ryven ende fierters van der stede, Sinte Donaes, Sinte Bonifacius ende Sinte Loy, ende waren ghedregen duer de Oochstrate, hover dhoude Muelenbrugghe, voor by tclooster van den Predicaren, duer den Braemberch, hover de grote
| |
| |
Heechoudbrugghe, duer de Wullestrate rondomme de merct, over de Wisselbrugghe, over de plaetse Mauberdt ende alzo tSinte Donaes weder in.
Item up den 5den dach in Laumaend, anno 83, doe hadden de Poortegaloysen ghemaect vier vieren in de Hinghelsche-strate, ende haerleden logye behangen met rooden lakene, ende eenen schild van haerleder wapene daer in hanghende, ende boven in de upperste veinster den standaerd huutstekende, met huerleder wapene, ende de voorseyde logy vooren betemmerd, ende daer up staende hondert barnende toordsen.
Item voord de Catelanen int cromme Gendhof, bachten der Oosterlynghen plaetse, die hadden daer ghemaect een groot vier, by den fonteyne, ende haerleder huus behangen met tapytseryen, zeere heerlic ende chierlic, en eenen schild van haerleder wapene daer an ghesteld, ende seventich barnende toorsen daer vooren staende.
Item de coopmannen van den Oosterlynghen, die hadden haerleder plaetse, int viercante betemmerd, ende dat al behangen met rooden lakene, ende vul van haerleder wapenen daer an ghesteld, ende hadden daer boven upstaene int viercante hondert barnende toordsen, ende boven up den tor van haerleder huus een vyftich, ende in den middel van der voorseyde plaetse gemaect een vier van 400 heekin blocken goed brauwers houd.
Item voor de coopman van den Spangaerden in haerleder strate geheeten de Langhe Wynckel, die hadden daer ghemaect vier vieren, ende teen vier dat stonde voor de ronsenael, ende dat was ghemaect crucewys, ende men ghynker wel honder duere, crucewys daert stond en barnende gemaect met vier poorten, ende ten tweenstede, in de voorseyde strate, up de stagen ghemaect liggende dry pypen met goe- | |
| |
den wyn, ende alle menschen, die daer quamen ende ghynghen, mochten daer af drynken diet tgeliefde; ende haerleder huus betemmerd, ende daer up staende een honderd barnende toordsen.
Item voord, de Busschayers hadden ooc een vier up de Sint Jansbrugghe ghemaect, met twee torren, ende daer tusschen tfaetsoen van eender brugghe, hovertrocken met canevetsen, ende dat beschildert met haerleder wapenen, ende daer ghemaect staende, lanchs der voorseyde brugghe, vyftich barnende toordsen.
Item up de Beurse, hadden Florentinen ooc een vier gemaect Casteelewys met seven torren, ende rondomme met eender voye beneden, met twee poorten daer up, ende daer inligghende casteelwachters trompende, spelende met instrumenten, ende de logye van der Beurze behanghen met rooden lakenen, ende daer in ghemaect staende de wapenen van den Florentinen, ende de Beurze betemmerd int viercante, ende daer in staende 400 barnende toordsen.
Item voord de Halle van der stede, op de grote merct, daer den Wyzer staet, die was behangen metter devyse van der stede, rood, wit en blaeu, en der boven staende al barnende een groot vier, ende in den Burch voor der stedehuus, waren ghemaect staende een vyftich barnende toordsen ende naer der noene, ten twee hueren, zo waren daer ghespeeilt abatementen ende spelen van zinnen, ter cause van den voorseyden payse; ende de voorseyde stede hadde upghehangen vier zelveren prysen, twee zelveren schalen, een zelvere lozanne, daer up geschildert met helegen Geest, ende een zelveren croes, ende snavends zo barrenden alle de voorseyde toordsen.
Item tambocht van den schiplieden hadden tschip ghesteld in de reye by Sint Jansbrugghe, vul goed barnync- | |
| |
houd, ende daer stonden drye masten up gherecht, ende dat schip stond daer in barnende alzo lange alst mochte.
Item voord in de Steenstrate, daer hadden tambocht van den temmerlieden haerleder huus betemmerd, ende daer up ghemaect staende twee honderd barnende toordsen, ende hadden ghemaect een instrumend, in den middel van der strate, eenen mast, zeere lanc staen drayende met nieten van honder de heerde, ende daer an ghemaect een temmerwerc, ende hadden daer up staende, an den voorseyden mast, 300 barnende toordsen, twelc was chierlic om zyen.
Item voord tambocht van de cordewaniers, in de voorseyde Steenstrate, hadden ghemaect dry schoone costelicke vieren voor haerleder huus, ende haerleder huus betemmerd ende daer up staende 400 barnende toordsen, zeere rykelic.
Item voord tambocht van de schiplieden, die maecten voor tvleeschuus, in den Braemberch, 13 vieren zeere costelic ende groot, ende decten daer eene tafele zeere chierlic, ende stelden daer an 13 haerme lieden, ende gaven hemleden thetene ende te drynckene brood, vleeschs, wyn ende bier, om de minne Gods ende ter heeren van den payse voorseyd.
Item deze twalf voorghenoemde poynten gheschieden alle up den 5den dach in Laumaend, anno 83.
| |
[1483-1-16]
Item up den 16den dach in Laumaend, anno 83, doe was in den Burch, eenen joncman zyn hand af ghehauwen by justicyen. Item ende up den zelven dach, doe quam ter Gendpoorten in, van der goeder stede van Gend, dambassaden van den coninc van Vranckericke, heerlic ende met schoonen state, met 200 peerden.
| |
[1483-1-17]
Item up den 17den dach in Laumaend, anno 83, zo was eenen man dood ghesteken, by sint Janskerke, dat hy bleef liggende up de strate; hy hiet Thomaes, ende hy was yzer- | |
| |
voerder, ten Craneweeichuuse, ende het dede eenen geheeten Hoofte, hy woende in de hezelstrate, ende het was eenen spellemakers cnape.
| |
[1483-1-18]
Item up den 18den dach in Laumaend, anno 83, doe was eenen Spaengiaerd ghehangen, by justicyen; hy was huut Spaengen, maer van der nacye niet.
| |
[1483-2-6]
Item up den 6den dach in Spurkele, anno 83, doe viel eenen temmerman, ende hy hiet Pr Lelye, in de reye, by sKermersbrugghe, ende hy versmoorde daer int water, van dronckenschip, ende hy was ghevischt up den 19sten dach in de zelve maend. God hebbe zyne ziele. Amen.
| |
[1483-2-24]
Item up den 24sten dach in Spurkele, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten broeders van den Predicaren.
| |
[1483-3-5]
Item up den 5den dach in Maerte, anno 83, doe was in den Burch ghemaect een schavood, ende daer was up ghesteld eenen ghehieten Michiel van der Meersch, ende was eenen slotemakere, ter cause, om dat hy hadde gheconterfeyt eenen valschen slotel, toot een contoor, ende was ghecondampneerd daer te stane 3 dagen, ende daer thenden ghebannen te zinen 3 jaren, up zyn ooft, huuten lande van Vlaenderen.
| |
[1483-3-18]
Item up den 18sten dach in Maerte, anno 83, doe quamen de eerweerdege ambassaden van Vranckericke van der goeder stede van Gend, bin der goeder stede van Brugghe, ter Gendpoorte in, met zeere schonen state, ende daer quam mede den eerdschen busschop van Riemen, ende den busschop van Lyons, ende den ofmeester van den coninc van Vranckericke, ende noch vier weerlicke heeren, ende veele ander rudders.
| |
[1483-4-10]
Item up den 10den dach in April, anno 83, doe quam ons harde gheduchten heere ende prinche Maximilyaen van zynder
| |
| |
goede stede van Gend toot in zyn goede stede van Brugghe, met schonen state, met 300 ende 60 peerden; hy hadde doe van hier ghezyn 30 weken.
| |
[1483-4-17]
Item up den 17den dach in April, anno 83, doe vertrac ons harde gheduchten heere ende prinche van zyne goede stede van Brugghe toot zyne goede stede van Gend, met 300 ende 80 peerden; hy hadde doe hier ghezyn acht dagen.
| |
[1483-4-20]
Item up den 20sten dach in April, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael toot Sinte Donaes, ende daer was mede ghedregen Sinte Bonifacius, Sinte Bazelis ende Sinte Loy. God lof ende danc.
| |
[1483-4-27]
Item up den 27sten dach in April, anno 83, doe was ghevonden eenen verdroncken man, by de Cruuspoorte, ende gheanschaud van de heeren ende de wet, ende hy hiet Boudin de Vleeschauwere, ende hy was eenen berbier, ende hy was de zuene van eenen vry scrinewerker te Brugghe; de vader van hem, hiet Gelein de Vleeschauwere. God ontferme zyn ziele, ende alle zielen, daer Gods bede vooren begierd.
| |
[1483-4-28]
Item up den 28sten dach in April, anno 83, doe was eenen joncman dood ghesteken in den houden Gendwech, hy hiet Jan, ende hy was eenen spoormakere, ende het deden de zuene van een vrauwe, te Brugghe, geheeten Calle Cazins. God hebbe zyn ziele. Amen.
| |
[1483-5-2]
Item up den 2den dach in Meye, anno 83, doe zo was ghemaect in den Burch voor der stedehuus, een schavoodt, ende daer waren up ghestelt 6 mannen, ter cause van valscheden ende tuusschernyen; den eenen stond behangen met schalen schinende zelveren, ende dien was daer zyn hand of ghehauwen, ende dander vuf waren behangen met quaert spelen, met beurzen ende met gordriemen, ende elc 6 jaren ghebannen up zyn ooft, van tussemente.
| |
| |
| |
[1483-5-19]
Item up den 19den dach in Meye, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten broeders van den Predicaren, ende daer was mede ghedregen Sinte Bonifacius, Sinte Bazelis ende Sinte Loy. God lof en danc.
| |
[1483-6-22]
Item up den 22sten dach in Wedemaend, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael, ten clooster van Sinte Claren, ende daer was mede ghedregen tsoete, weerde, helich, ghebenedyde bloed, ende elc zwaer ambocht, met twee barnende toordsen ende drye lieden in huer lynwaed ende barvoed, tes te wetene, eenen man ende twee vrauwen, den man was Cornelis de Plaesterare, cnape van den rechter, hier van dezer stede, aldaer honder hem dryen, elc met eender barnende toordse in de handen.
| |
[1483-6-28]
Item up den 28sten dach in Wedemaend, anno 83, doe was hier eenen man gehangen ende dat by justicye van de wet van der stede; men zeyde dat hy was huut Gasschoengien.
| |
[1483-6-29]
Item up den 29sten dach in Wedemaend, anno 83, doe verdranc eene vrauwe, in de Vulderstrate, int Cleenreyken, bachten eenen vulder, gheheeten Adriaen Schaepsooft: het was twyf van Jan Clyngerman, de balanse makere, bachten de plaetse Mauberd, by den drye Kuenynghen. God hebbe huer ziele. Amen.
| |
[1483-6-2]
Item up den 2den dach in Hoymaend, anno 83, doe quam Thomaes Reynevyle, den zuene van Jan Reynevyle, wonende in de Langestrate op den houc van sinte Nycazestrate, ghezeyt den beeilc. Den voorseyden Thomaes, quam ten voorseyden huuse van zynen vader voorseyd, met eenen bloten ende ghetrocken zweerde, ende griefde zynen vader, toot up de doot, ende hy hieu zinen vader eene wonde boven in zyn ooft ende eene wonde in zyn rechter kakebeen, ende hy hieu hem of zynen luchteren duem, ende hy liep alzo metten
| |
| |
bloten getrocken zweerde lancster strate, naer eenen Francoys Huuterburch, ende hy jaechdem in zyn huus, ende van daer ghync hy zitten dryncken in den Cop, in de Langhestrate, ende van daer ghync hy tsanderdaechs tSinte Cruuskerke, buuten der stede, daer was hy ghevangen, ende of ghehaeld metten heere ende metter wed, ende up den derden dach, naer der noene ten zes hueren, was hy verwezen ter vierschare te stervene metten zweerde, ende zyn haer was hem bachten afghesneden, ende up den vierden dach, was een schavood ghemaect in den Burch, ende de justicye was doe daer vulcomen. God hebbe zyn ziele, Amen, ende alle zielen, daer God bede vooren begeerd. Amen.
| |
[1483-6-5]
Item up den 5den dach in Hoymaend, anno 83, doe was te Brugghe, eenen joncman ghehangen by justicye; hy was van Haltre, het dede de wet van den zyseelschen.
| |
[1483-6-6]
Item up den 6den dach in Hoymaend, anno 83, doe was te Brugghe ter Halle huut ghelezen ende den heede ghedaen, ende ontfangen van den ghemeene buuc van der stede, den jongen hertoge Phylips onzen herfachtegen prinche ende ingeboren heere van der stede van Brugghe, ende dit was ghedaen by mynen heere den Schoudheete ende twee Schepenen, naer dhoude costume ghecostumeerd. Dat daer ghedaen zynde zo waren ghesteld de banken van der stedehuus, in de Burch ghelykende eene vierschare, ende waren ghecleed metten bancleederen van der stede, ende in die vierschare voorseyd waren ghedaen zitten oofdmannen ende dekenen van der stede, elc naer zyn behoorte, ende mynen heere van Ravessteyn, myn heere van Beveren ende mynen heere van den Ruuthuuse, als capiteyn van dezer stede, ende de heeren van der stede van Gend ende van Ypre, waren ghelegen ter veinsteren van den schepenenhuus, ende ooc de goede lieden van der wet van dezer stede. Daer was
| |
| |
met grooter voorzienichede ende wysheit, ende met goeder manieren, al tselve dat ghezeit ende huut ghelezen was ter voorseyde Halle, ende daer worden ghedaen, al den zelven heed ende ontfanc. God ende Maria willend ons gheven te goede, zy met onsleden ende wy met hemleden. Amen.
| |
[1483-6-7]
Item up den 7den dach in Hoymaend, anno 83, doe haddent dynghelschen behanghen an beede zyden van der strate, van der Kermersbrugge, tooten houc van der Kermerskerke, met lakenen rood ende blaeu, ende besteld met 200 barnende toordsen, ende de voorseyde lakenen behangen met 300 schilden van der wapenen van Ingheland, ende an den houc van der voorseyde kerke, daer was gheleydt een vad met wyne, elcken daer of ghevende, alzo langhe alst gheduerde, ende an den voed van de voorseyde brugge staende een vier ghemaect, in den rechten middel van der strate, van goeden heecken viercanten blocken, ende dit deden de goede coopmannen ende de nacye van den Inghelschen, ter cause van hueren nyeuwen kuenync.
| |
[1483-6-11]
Item up den 11sten dach in Hoymaend, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten broeders van den Freminueren, ende daer ghync in de voorseyde processye, in voorme van amende, in zyn lynwaed, barvoed ende metten bloten oofde, een gehieten Pierkin van Hende, eenen wapenmakers cnape, met een barnende toordse van 2 pond in zyn handen.
| |
[1483-6-18]
Item up den 18den dach in Hoymaend, anno 83, doe was groot messchief van brande in de Ezelstrate, tusschen Sint Jooshuus ende dHezelpoorte, an de zelve zyde van Sint Jooshuus, ende daer verbarrenden acht huusen. God wild ons of beschermen.
| |
[1483-6-27]
Item up den 27sten dach in Hoymaend, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael toot
| |
| |
Sinte Donaes, ende daer was mede ghedregen Sinte Maximus die rustend es tSinte Donaes, Sinte Bonifacius ende Sinte Loy. God lof ende danc.
| |
[1483-8-18]
Item up den 18den dach van Oust, anno 83, doe was te Brugghe hover ghedaen eene vrauwe by justicye ter cruuspoorten uut, te zulker justicie als men daer pleeicht te doene, die beter gheswegen es, dan vele vermaend; ende het was de dochter van eenen verwer ende heet Loy van der Beke. Ende op den 19den dach in November, anno 83, doe warender zes vrauwen hover ghedaen van den zelven sticke, ende ter zelver justicye, ende waren alle zes van hueren ghezelschepe, maer zoe was negen maenden over gehouden, ter cause om datse zeyde bevrucht was. God wilder zielen ontfermen. Amen.
| |
[1483-9-4]
Item up den 4den nacht van September, anno 83, als den 5den dach bedaechde, doe wast groot weder ende sterc van dunder ende van blexeme, van den welken dat gheschiede groot messchief ten broeders van den Predicaren, an de tor van der kerke, hondect ende zeere gheschoffierd, ende noch meer ander schade geschiede in de kerke.
| |
[1483-9-5]
Item up den 5den dach in September, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael te Sinte Donaes, ende daer was mede ghedregen den weerdegen fierter ende glorieuze lichame van Sinte Donaes.
| |
[1483-9-28]
Item up den 28sten dach in September, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael te Sinte Salvator, ende daer was mede ghedregen tsoete, weerdich, helich, ghebenedyde houd van den cruce van ons behouder Christus Jhesus ghebenedyt, dat es rustende tOnzer Liever Vrauwekerke, ende den weerdegen fierter van Sinte Bazelis, die rustend es tSinte Donaes. God lof ende danc.
| |
[1483-10-6]
Item up den 6den dach in October, anno 83, doe quam
| |
| |
groot messchief van buspoeder te makene in den langhen Rollewech, daer bleven dry mannen dood, ende twee wasser thuus ghedregen, niet min dan dood, den eenen was den weerd int Beerkin ende dander die woende ten Hoye, ende zy storven beede. God hebbe der zielen. Amen.
| |
[1483-10-11]
Item up den 11sten dach in October, anno 83, doe verdranc een kindt meysken zynde by de Cruuspoorte; het hiet Betkin, zyn vader is eenen smid ende hy heet Colaerd, ende tverdranc in zyn vaders huus, in eene cupe met watre.
| |
[1483-10-18]
Item up den 18den dach in October, anno 83, doe was in den Burch, eenen man onthooft by justicye, ende hy hiet Michiel de Hond; ende hy was van der Nyeupoord.
Item up den 18den dach in October, anno 83, doe zo was eenen gehangen by justicye, ende die was huut Braband: de cause was omme dat hy int land van Vlaender ghebrocht hadde valsche munte, om tvolc mede te bedrieghene; hem was anghedaen een clocxkin van zwarte toolne, ende daer an waren gehangen vele menichte van dien zelven pennyngen, ende het waren alle dobbel placken. God hebbe zyne ziele. Amen.
| |
[1483-10-29]
Item up den 29sten dach in October, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael tOnzer Liever Vrauwe.
| |
[1483-10-31]
Item up den laetsten dach in October, anno 83, doe was over ghedaen metten zweerde, by justicye, eenen die hiet Jan ende hy was van Geluwe by Corterycke; het dede de wet van den Vryen. God hebbe zyn ziele. Amen.
| |
[1483-11-16]
Item up den 16den dach in November, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten broeders van den Predicaren, ende daer was mede ghedregen Sinte Bonifacius, Sinte Loy ende Sinte Maximus die rustend es tSinte Donaes.
| |
| |
| |
[1483-11-20]
Item up den 20den dach in November, anno 83, doe was eenen priester van Sint Gillis, ende hy heet heer Boudin van Deynzen, ende hy was gheslegen van eenen die men heet Karstoffels; ende dien voorseyden Karstoffels slouch den voorseyden priester met eenen zweerde, toot up de dood, ende dat ter cause van zinen wyve.
| |
[1483-12-1]
Item up den eersten dach in December, anno 83, doe waren ghehouden ende ghedregen processyen generael ten clooster van den Freminueren.
| |
[1483-12-21]
Item up den 21sten dach in December, anno 83, doe was ghevischt eenen verdroncken man, an Sint Jansbrugghe, ende hi hadde an twee roode cousen. God hebbe zyne ziele.
| |
[1483-12-22]
Item up den 22sten dach in December, anno 83, doe waren dry mannen ghestelt in den Burch, up een schavoodt; de twee waren gheslotelt van valsche brieven, den eenen hiet Heindric, ende die was ghebannen tien jaer up zyn ooft, ende dander hiet Vincend, die was ghebannen zes jaer up zyn ooft. Item de derde hiet Cornelis, ende die was dan ooc ghestelt, ter cause van cappynghe, ende die zoude gesteken hebben ghezyn met eenen helsene duer zyn tonge, maer de heere dede hem gracie. De zoete Gods gracie moet ons alle ghebuerne. Amen.
Item tjaer von 83 es huut by de gracie van Gode almachtich ghebenedyt, zo volgd tjaer van 84.
|
|
Auteursrechtvrij