Boekzaal der geleerde wereld. Jaargang 1715

Algemeen letternieuws.

GY ziet, Leezer, hoe verre onze Uittreksels reets geloopen zyn, terwyl we de boekstoffe liefst in deeze maent haeren loop laeten wilden. Hier door zyn wy ook genootzaekt, in te korten en tot de andere maent het vreemt Letternieuws te bespaeren. Dan zullen wy by malkanderen eene heele rest opgeeven. Zie daer nu wat inlantsch nieuws, en hou 'er u, bidden we, voor deeze reize meê te vreden.

Nederlanden.

Maastricht. De Heer du Rondel, eerst hoogleeraar in de welspreekendheid te Sedan, en daer na Professor in de Historien en geleerdheid in deeze stad, is hier onlangs gestorven. Het was een man van uitsteekende geleerdheid en door-dringent oordeel, 't geen alzins uitblinkt in zyne Schriften, van alle Geleerden zo geroemt. Dezelve bestaen in eene uitgaef van Museus in 't Grieksch en Latyn, met aenmerkingen; Het leeven van Epikurus, in 't Fransch: Eene Latynsche verhandeling De Vita & Moribus Epicuri; een werkje de Gloria, of over den Roem, Eene verhandeling over den Chénir van Pythagoras; over een Hoofdstuk van Theofrastus, enz.

Behalven deeze gedrukte werken heeft 'er de

[p. 105]

Heer du Rondel nog verscheidene na gelaeten, die, zo men hoopt, ten nutte van 't gemeenebest der Letteren, ook haast het licht zullen zien.

Dordrecht.

By Dirk en Kasper Iohannes Goris wordt voor de vyfde maele gedrukt, het Euangeli van Mattheus door den Heer S. van Til; een boek zoo wel bekent, als des Hooghleeraers groote Naem.

By Iakob van Hamelenbergh is gedrukt, BRIEF wegens de WAERE GENEESKUNDE VERHEERLYKT, uitgegeven door den Heer Abraham van Limburch, Stadts Geneesheer t' Amsterdam: opgestelt en zyn Ed. toegezonden door Abraham den Back Med. Doct. De Schryver van dezen Brief zegt aen den Heer van Limburch, zonder doekjes daer om te winden, dat hy bevonden heeft dat de vermaerde Baglivius in deze verheerlykte Geneeskunde schandelyk is berooft van het gene hem alleen toequam: en dat de Amsterdamsche Stadts Dokter niet volstaen kan met zyne Kaaperyen te bedekken onder een voorwendsel dat hy tweemael van een zekeren Schryver Spreekt. eene misdaet, die hy by de Geleerden onverschoonlyk en strafwaerdig noemt. Want hy hout voor oneerlyk de naamen der genen, die eenen Schryver de behulpzame hant bieden, niet te noemen, daer het te pas komt: dewyl dit noemen noch schande, noch nadeel kan toebrengen. De Dortsche Geneesheer verzet zich dan met eenigh rechttegen den Amsterdamschen, uit agting, die hy voor den naem en Schriften van Baglivius ongeschonden bewaert, en zy strekt hem tot een prikkel en spoor, om zyn E. den ontroofden lof, en verdienden roem naer vermogen weder te geven. Wyders tracht hy in het over lezen van des Heeren Limburchs Werkje, onder verbetering, aen

[p. 106]

te toonen, wat zyn oordeel ontrent het zelve zy; zonder uit quaedaerdigheit hem te zullen ontrusten, bevelende gaerne het oordeel van onzydigen, of hy dat gene berispt, 't gene hy niet verstaet, en waer van hy den bescheiden Lezer zal laten oordeelen, of het boven zyn begrip gaet.

Dit doet de Heer de Bak dan vervolgens: en wy willen gelooven dat hy, die zyn party zoo dapper onder de oogen komt, magtigh is om op zyn eige beenen te staen; matigende ons de keure over dit geschil niet aen, maer bevelende de zaeke van dit paer Abrahammen aen den Artseny kundigen Lezer.

Amsterdam.

By Iohannes Ratelhant is nu van deeze maent uitgekoomen eene Verhandeling der gelegentheit van het Aerdsche Paradys, door den Heer Pieter Daniel Huët, Bisschop van Avranche en Lit der Fransche Akademië, eerst in het Latyn heschreven en door den Auteur zelven in het Fransch overgezet, verbetert en vermeerdert, en nu naer den zevenden druk in het Nederduitsch Vertaelt van L. Le Long.

Dit keurlyk en doorgeleert Letterwerkje, in 8 en 26 bladen groot, is met een sierlyk Tytelplaetje en een naeukeurigh Kaertje verzien. De Heer Pieter Rabus heeft reets den Latynschen druk behandelt in de Boekzaele van Mai en Juny 1700, bladz: 500; ook den Franschen, naer welken deze Vertaeling gedaan is, in July en Angusty 1701 blad: 697. Het koomt ons hier in het Nederduitsch wel en net te voren, en het is uitgevoert, gelyk een werk van die soorte weezen moet. Des Vertaelers oogmerk was onzen leesgierigen Lantgenooten, dien de toegang tot andere taelen missen moght, die schade te vergoeden. Worde anders van des Leezers zyde zyn arbeit met goetkeuringe verzoet en voor aengenaem

[p. 107]

ontfangen, hy belooft (en zal zyne belofte houden) eene andere Verhandeling van deezen Schryver te laeten volgen.

Deeze zal Salomons Scheepvaert naer Ophir weezen. De ongemeene stoffen, die 'er zoo geleerdelyk in bewerkt zyn, moeten ons den Vertaeler daer toe doen aenspooren, en wy zullen mooglyk van dat stukje den Leezer eene Uittrekking aenbieden, voor het tegenwoordige met des Heeren Rabus woorden de Liefhebbers te vrede stellende: Was de Heer Huët door zyne zeer geleerde Schriften niet wytberoemt, ik gaf hier zynen lof te leezen; doch dit is onnoodigh. Ik zal van deeze werkjes (hy spreekt ook van Salomons Scheepvaert) afscheiden, met mynen Leezer te verzekeren, dat hy daerin vinden zal veele Schriftuurplaetsen opgeheldert, veele Outheden in het licht gebracht, en voornaementlyk (het welk by de Pausgezinden wat ongemeen is) eene volkoome oneenzydigheit, die elk Schryver, hoedanigh gezint, naer verdienste looft of laekt.

Men ziet hier op de door des Konings van Vrankryk de volgende Tydtschriften, gestelt door den Heer Jakob de Wilde, die door zyne Outheiten Penningkunde genoeg bekent is.

Sur le lit de la mort de Louis le Grand,
le 1 Septemb. 1715.
LOVIS
DIEV DONNE
REDONNE
ICI
L'ESPRIT.
Epitaphium.
VENIT VIDIT VICIT.
ELVXIT DIV.
VIXITQVE HODIE.