Boekzaal der geleerde wereld. Jaargang 1715

[p. 97]

Algemeen letternieuws.

Vrankryk.

PArys. Men heeft hier al voor eenigen tyd de uitnemende overzetting van alle de Brieven van Cicero aan Atticus in VII deelen verkogt. De vertaalder is de Heer Mongault, die voor eenige jaaren een deel daar van uitgaf.

De Heer Rollin, Kolinklyke Hoogleeraar der Welsprekentheit, en Lid van de Akademie der Gedenkpenningen en Opschriften, heeft een nieuwen druk van Quintiliaan uitgegeven, onder den titel M.F. Quintiliani Institutionum Oratoriarum libri XII. in 2 deelen, in 12.

Barbou heeft een nieuwe druk van Virgilius van Vader de la Rue uitgegeven, in 4. en in 12. in 4 deele.

De Jansenisten gaan te Parys, zo wel als in Holland, aan zeer ievrige geschriften tegen 't Hof van Rome en de Constitutie uit te geven; onder anderen eenen Brief van een voorname Juffrou, waar in men onderzoekt, hoe verre het de vrouwen vrystaat, om over de Godsdienst waarheden te redeneren.

Rouaan. 't Was op den 29 January 1715. als de vermaarde Heer B. Lamy aan een Bloedbraking overleed, out zynde 74 jaaren. Door zyne geleerde Verhandelingen word hy in 't gemeen zeer beklaagt. Hy heeft over verscheide zaken van veel belang geschreven, als over de Stelkonst, Rekenkonst, Meetkonst, Werktuigkunde, Wysbegeerte, Welsprekentheit, Zedekunde, Gondgeleertheit, en over den Bybel. Deszelfs werken worden

[p. 98]

tegenwoordig, zo te Parys als te Lion, herdrukt.

Toulouse. De Heer Astric, Raad en Geneesmeester van den Koning, enz. Koninklyke Hoogleeraar van de Ontleed- en Geneeskunde, heeft onlangs uitgegeven een Verhandeling over de verteering van de Maag, enz. in 8. 400 Bladzyden groot.

Engeland.

Londen. Het derde Stuk van de Historie der Reformatie in Engeland, door den overleden Heer Burnet, kwam onlangs in 't ligt. 't Is een Stuk in folio, van ontrent 800 Bladzyden, en is aan den Koning opgedragen.

Als ook the History of the most Serene House of Brunswyk Lunenburg, &c. Dat is: De Historie van het doorluchtige Huys van Brunswyk Lunenburg, in alle takken van zynen oorspronk, tot de komste van Koning George op den Brittannischen Troon.

Ook is hier in 't ligt gekomen de Historie van de Ordre der Kousseband, opgedragen aan den Prins van Wallis, als eersten Ridder der zelve, in 8.

Duitschland.

Hal. De Heer Wolfius, Hoogleeraar in de Wiskonst alhier, geeft het tweede Stuk van zyne Wiskonstige werken in 't ligt.

De Heer Ludwig, Hoogleeraar in de Regten, en Geschiedenissen, heeft zyn uitleggingen over de Goude Bulle voltoit, in 't Hoogduitsch.

Helmstad. De Heer Kochius, Hoogleeraar in

[p. 99]

de Wysbegeerte in deze Hooge Schole, geeft eene Verhandeling, over de nutbaarheit der Samaritaansche Gedenkpenningen, aan den dag.

Leipzig. De Heer Schmeizel, Hongaar, laat by T. Fritsch alhier eene verzameling van de beste Hongarische Geschiedschryveren drukken.

Italie.

Rome. Men drukt in folio de Naamlyst van de Boekzaal des Kardinaals Imperiali, door den Heer Fontarini opgestelt; men verzekert dat ze in weinig tyds zal uitkomen.

Napels. Men maakt hier veel werks van de Raporti di Parnasso, of Berigten uit Parnas, een schimpagtig werk, op den trant van Luciaan en Boccalyn, en met veel zuiverheit en aangenaamheit geschreven. De Schryver daar van is de Heer Nicolo Amenta, van wien wy hier verscheide Toneelstukken hebben, die wel begeert worden.

Venetie. Het Grieksch Woordenboek van Varinus Favorinus, Bisschop van Nocera, is hier by Bartoli herdrukt. Deze nieuwe druk is schoon en fraai, en de oude was byna niet meer te bekomen.

Nederlanden.

Dordrecht. Uit den Boekwinkel van Joannes van Braam heeft men in 't kort weder te wagten, het stigtelyk boekje van den Heere Jean de la Placette, genaamt de Eenvoudige Disgenoot, of eene Verhandeling van het waardig ten Avond-

[p. 100]

maal gaan, 't geen wy meenen dat door den Eerw. Heer Joh. d'Outrein, Bedienaar des Goddelyken Woords te Amsterdam, uit het Fransch vertaalt is, in 8.

Alkmaar. By Klaas Mol is gedrukt de oorspronk van de Romans, door den vermaarden Heer Huet, uit het Fransch vertaald door Mr. Kind, in 8.

Amsterdam. By P. Humbert word in 't Fransch gedrukt het leven van Anna Stuart, Koninginne van Groot Brittannie, in 8.

By Etienne Roger zyn sedert eenigen tyd gedrukt deze navolgende Boeken.

Les Fables d'Esope, & de plusieurs autres excelens Mythologistes, accompagnées du sens moral & des Reflexions de Monsr. le Chevalier Letrange, traduites de l'Anglois, avec les Figures dessinées & gravées par F. Barlouw, 4.

Les Entretiens des Voyageurs sur la mer, en 4 vol. 12.

Les Cantiques de l'Ecriture Santie tant de l'Ancien que du Nouveau Testament Paraphrasez en Sonnets, par Reineville, 8.

La Chaine d'Or pour enlever les Ames de la terre au ciel, traduit de l'Anglois du Docteur Stevens, 8. quatriême edition.

Traité de toute sorte de Chasse & de Pêche, contenant la maniere de faire, raccommoder & teindre toutes sortes des Fillets: & de prendre aux Pieges toutes sortes d'Oiseaux & Bêtes à quatre pieds &c. en 2 tomes, avec figures.

Noch is by den zelven onlangs uitgekomen, Histoire de la Bastille ou l'Inquisition Françoise, avec figures.

[p. 101]

Joannes Pauli meend in 't kort uit te geven het gebruik der Wereldbeschouwinge, enz. door den Heere B. Nieuwentyd, Burgermeester en Raad der Stede Purmerend, waar in op een stellige wyze de volmaaktheden Gods, die uit zyne werken kennelyk zyn, neffens de Goddelykheit van zyn H. Woord word aangetoont, in 4. Op zynen tyd zal van dit deftig werk in onze Boekzaal een wytloopig verslag gedaan worden.

By gemelden Boekverkooper zal eerstdaags gedrukt worden Judas de Aardschelm voor alle eerlyke luiden, of de levensbeschryving van Judas Iskarioth, door Pater Abraham, Hofprediker van wylen den Keizer Leopoldus, zynde een werk, waar in allerlei Staats- en Stantspersoonen op een geestige wyze braaf geroskamt worden. Uit het Hoogduitsch vertaalt door J. Schoolhouder, in 8.

By Nikolaas ten Hoorn is tegenwoordig onder de pers de H. Aardryksbeschryving van den Heere Hubner, waar achter zal gevoegt worden de Staatkunde en wyze van Regeeringe van 't Joodsche volk, van haar begin af tot na de tyden van Christus; beide uit het Hoogduitsch vertaalt door J. Schoolhouder, in groot 8.

By Hendrik Strik staat in 't kort uit te komen eene Verklaring van alle de Euangelische Parabolen, van den zeer geleerden Heere Campegius Vitringa, Hoogleeraar in de hooge Schole te Franeker, in 4. Voormaals in de Latynsche tale gedicteert, en nu vertaalt, en met Aantekeningen verrykt door den Heer J. d'Outrein, 't geen nevens alle deszelfs Schriften zyne Liefhebbers wel zal vinden.

[p. 102]

By Johannes Ratelband word gedrukt Salomon voorgestelt tot eenen spiegel der Overigheid; de verdrukte Job; de Vriend in de Nood, alle door den vermaarden Schuppius: uit het Hoogduitsch vertaalt door J. Schoolhouder, in 8.

By Hendrik van de Gaete word uitgegeven de Eneas van Virgilius in zyn zondags pak, Vierde Boek. in 8. 51 Bladzyden.

Onder de Fransche (Burlesque) snaakagtige digters, vindmen niemand koddiger, als den vermaarden Scarron, die de man was van een zekere bekende Hofdame. Onze Fokkenbrog veterde hem braaf na, zo hy hem niet overtrof; immers Overbeek, van Rusting en anderen mogten'er hunne muts wel na goojen. 't Waren maar dwergen in vergelykinge van dien Reus. Die hunne werken by malkanderen ziet zal zulks aanstonts kunnen ontdekken. De berymer van het Vierde Boek van den Eneas door Virgilius, zal ons hier in ook zyn kunst toonen. Van de Faam en 't gerugt zegt hy iets, dat vry snaaks is, en met eenen door de dagelyksche ondervinding bewaarheid word. Luister eens.

De Faam is aanstonts voort gevlogen,
Door d'omgeleegen Steden heen.
Dat dier mengt waarheid met de loogen,
Gelyk als hutspot onder een.
't Is bly, wanneer 't iets komt te vooren
Van groot en klein, in dorp of stad.
't Heeft duizent oogen, duizent ooren
En duizent bellen aan het g...

Klugtig verbeeld onze Digter de razerny van

[p. 103]

Dido, wanneer ze hoorde dat Eneas, om met de geheele Vloot op te kramen, zich gereed maakte, want

Zy raast en tiert gelyk bezeten:
Net als een Appelwyf, wiens mand
Is van de Jongens omgesmeten....

De Lezer kan uit deze weinige regelen zien dat het klugtig genoeg opgestelt is, en we wyzen hem derhalven na het werkje zelfs.

By Gerard onder de Linden zal men in 't kort uitgeven Ovidius Nazoos Heldinnebrieven, uit het Latyn in 't Nederduitsch vertaalt door J. van den Vondel. Waar achter bykomen drie Brieven van A. Sabinus, antwoordende op drie Brieven van Ovidius, mede uit het Latyn, door den Heer D.V. Hoogstraaten, en de Brief van Fedre aan Hippolitus, en Hippolitus aan Fedre, uit het Latyn van Ovidius en Sidronius Hosschius, in Nederduitsche Vaarzen gebragt door J. de Haas, in 4.

Als ook het zyn en aanwezen van God, als Schepper en bestuurder van alles wat wezen heeft ontfangen, uit het bestaan en de uitwerkselen der schepselen ontwistbaar betoogt, en na 't geringe verstand der allereen voudigste geschikt, uit het Fransch van den Eerw. Heere François de Salignac de la Mothe Fenelon, Aardsbisschop van Kamerik, enz. Schryver van de gevallen van Telemachus, waar noch by zal komen het leven van den Autheur, die tot lof van hem door de Akademie is uitgesprooken, in 8.

By Dirk Hesselman word uitgegeven Redevoering over de nutbaarheid van de geleerdheid en de wetenschappen, ten opzigte van 't gemee-

[p. 104]

ne welzyn; door den Heere J. Barbeyrac, Professor te Lauzanne. Uit het Fransch vertaalt door J. Schoolhouder, in 8. Een werkje, hoewel klein, nochtans zeer fraay.

Het Kunstgenootschap Nil Volentibus Arduum heeft doen herdrukken Andromache en Ifigenie, Treurspelen van den Heer Racine, merkelyk verbetert, en van misslagen gezuivert. Waar op binnen korten tyd het overige der werken van het gemelde Kunstgenootschap zal afgedrukt, en dus dezelve compleet te bekomen zyn by de Erven van Jakob Lescaille, en andere Boekverkoopers.

Alle deze werken zyn van nieuws zeer opgeheldert, en elk Spel met een sierlyke Titelprint verzien, enz.

By J. Steenhouwer en H. Uitwerf, is gedrukt l'art de ne point s'ennuyer par Mr. de Deslandes, dat is, de konst om zig zelven gerust te stellen, in 12, 138 Bladzyden.

Rotterdam. By Johannes Hofhout, is nieuwelyks met Privilegie herdrukt Les Avantures de Telemaque, fils d'Ulisse, ou suite du Quatrieme livre de l'Odyssée d'Homere par Monseigneur François de Salignac de la Mothe Fenelon &c. Derniere edition plus ample & plus exacte que les precedentes. By deze laatste druk, die beter als de voorgaande is, zyn verscheide konstplaaten gevoegt. Daar by is het op wit papier en met een nieuwe en zindelyke letter en naar de egte Kopy van den Autheur gedrukt. De voorgaande druk is in minder dan 3 Jaren uitverkogt, niet tegenstaande de valsche nadrukken, daar de Boekverkoo-

[p. 105]

per Moetjens zich met regt in zyn voorberigt over beklaagt.

Als ook La nouvelle double Grammaire Françoise & Angloise, par Messrs. Festeau & Mauger, corrigée & augmentée par celle de Bojer, in 8.

Nog is 'er by den zelven Boekverkooper voor de 7^de maal onder de pers, l'Homme de Cour, par Balthasar Gracian, avec des Notes de Monsr. de la Houssaye, in 12 groot papier.

Naamlyst van uitgekomene Boeken.

In 't Latyn.

Buddaei (Joan. Franc.) Historia Ecclesiastica Vet. Test. ab orbe condito usque ad Christum natum, variis observationibus illustrata. 4.

Jageri (Jo. Wolf.) Separatismus Hodiernus sub examen vocatus atque Donatismi, Enthusiasmi atque Anabaptismi convictus. 8.

Wolffii (Jo. Christ.) Bibliotheca Hebraea, sive notitia tum Auctorum Hebr. cujuscumque aetatis, tum scriptorum, quae vel Hebraice primum exarata vel ab aliis conversa sunt, ad nostram aetatem deducta &c. 4.

Ouseel (Phil.) Introductio in Accentuationem Hebraeorum Prosaicam. 4.

Accentus Hebraeorum ex Antiquissimo usu lectorio vel musico explicati, & ad usum Hermeneuticum applicati. Accedit Anon. Judaei Porta Accentuum in Latinum sermonem versa a D. Joh. Georg. Abicht 8.

Goeleni (Reinh.) Opera Juridica in tres partes scissa 4.

Zoesii (Henr.) Commentarius ad Jus Canonicum universum. 4.

[p. 106]

Bidloo (Godefr.) Opera omnia Anatomico-Chirurgica. edita & inedita. 4.

Bidloo (Godefr.) de Oculis & Visu. 4.

Etmulleri (Mich. Ern.) Epistolae Problematicae ad virum Clarissimum. Fred. Ruisschium M.D. &c. de Ovario Novo. 4.

Stahlii (Georg. Ern.) Opuscula Chimica, Phisica & Medica 4.

Historia Captivitatis Francisci I. Gall. regis, nec non vitae Caroli V. Imper. in Monasterio; Addita relatio vitae mortisque Caroli infantis Phil. II. Filii. Auth. P. de Sandoval, & Lud. de Cabrera de Cordua, ex Hisp. Ling. in Lat. conversis excerpta. 8.

Ferrarii (Oct.) de Pantomimis & Mimis Dissertatio &c. & Jo. Fabricii Dubia de Ortographiae Latinae Respensionibus. 8.

Annotationes Philologicae in N. Test. ex Polibio & Ariano Collecto a M. Georgio Raphilio. 8.

In 't Fransch.

Sermons sur divers Textes de l'Ecriture Sainte, par Claude Groteste de la Mothe. 8.

Lettres Galantes de Monsr. le Chevalier d'Her ***, par Monsr. de Fontenelle augmentées. 8.

Les Loix & les Coutumes du change des principales places de l'Europe, traduit du Hollandois de Phoonsen, par J. Ricard. 4.

Les nouveaux Rudimens de la Langue Latine, 9 edition. 8.

Histoire du Gilblas de Sentinelle, 2 vol. avec fig. 12.

Oeuvres de Mr. Pavillon de l'Academie Françoise. 8.

Journal Litteraire, tom. 6. 8.

[p. 107]

In 't Nederduytsch.

d'Outrein (Joh.) de Tabernakel van Moses in zynen oorsprong, Bouwkunde enz. beschouwt. 8.

Zaunflifer (Petrus) Messias Voorloopers Boetstemme aan den Jordaanstroom. 8.

Abbadie Christelyke Zedekunde, met een Beregt aan den Lezer, waar in de nu zwevende Broedertwisten ernstig worden afgeraden 8.

Hoogstraten (J. van) Lof van Venetie. 4.

Heidanus (Martinus) beweegredenen tegen het Pausdom. 8.

Theodore, Maagt en Martelares. 8.

Het Gedrag van den Hertog van Ormond. 8.

Walcherse Arcadia, door Matth. Gargon 8. tweede druk.

Til. (Salom. van) Feest-Kerkredenen, uit het Latyn vertaald, door H. Buizen 4to.

De mensch dwazer als het dier Berispdigt, in het Fransch van den Heere Boilleau. 8.

Raport van de geheime Committe, aangestelt door Ordre van 't Lagerhuis, door den Heere Robert Walpole. 8.

Satans Verantwoording, op de vraag, waarom hy sommige menschen heeft aangeset, om de regtsinnige, wyse en seer stigtelyke schriften van de salige Professor Coccejuste lasteren en te verdrajen. Dit tot een Voorlooper van iets naders dien aangaande, door Hoseas Stigtenius. 8.