|
| |
Brvylofts-dicht.
DRie uren heeft den tijt van't rijpe menschen leven,
Die d'een voor d'ander naer malcand'ren slaen beneven
Seer helder van geluyt, seer mercklick van ghewach,
Het zy dan dat sy slaen by nachte of by dach.
Soo ras als op haer wijst het uyrwerck met den wijser
Dat van den meester is ghevracht van stael of yser,
Soo rasse als de clock een van dees drie slaet,
En dat de Sonne is ghebracht tot haren graet:
Dan sietmen op de Aerd', en in het dal van trueren
Over den armen mensch, dry groote wercken beuren,
Ghedeelt naer haren tijt, verscheydelick van aert,
So datmen voor de een wel dickmaels is vervaert.
De eerste ure is de uyr wanneer wy treden
Heel teer en machteloos uyt onse moeders leden.
Wanneer wy noch bebloet eerst voelen dese locht,
En uyt een doncker huys int ruyme zijn ghebrocht.
De uyr van ons' Gheboort'. Maer als dees' is gheslaghen,
En dat de lueren zijn nu buyten ons behaghen,
En t'lichaem is ghesterckt van seen'wen en van bloet,
En dat de dochter Gods de wijsheyt ons ghemoet
Verciert met haren glants, verciert met rijpe sinnen,
Begaeft met oordeels macht, bestiert in haer beginnen,
En neffens dit in ons al heymelijcken rijst
Een vyer dat met zijn vlam naer t' vrouwen herte wijst:
Dan slaet de tweede uyr de clocke der natueren,
Die wil ons dan terstont naer t'houwlicx bedde vueren,
En roeyt ons tot een werck, het welck men int ghemeen,
Met een Godsalich woort, noemt Trouwen een aen een,
Een werck dat alder eerst uyt s'Hemels hooghe salen
Met seghen uyt den throon verschoont quam neder dalen.
Want aenghesien aldaer het trouwen en den bandt
Geen plaetse hebben moest, so sond' die God op 't landt.
Vier deelen heeft dees' uyr, sy slaet door vier quartieren,
Die t'samen onder een het houwelick bestieren,
Waer van het eerste wort met vryen door gheset,
Het tweede naer t'gevry door trouwen wort verlet.
Het derde deel des uyrs, dit sien de donck're ooghen
Des nachts voorby ons gaen, als liefde haer vermoghen
Vertoont met bly ghelaet, en sonder swaer ghekarm
De min haer selven heeft ontvanghen met den arm.
Maer als dan liefdens vyer uytlockt die cleyne spruyten
Die aen de tafel staen, als bloemkens uyt en muyten,
Den levenden huysraet, dat soete tijt-verdrijf,
Dat kinderlicke volck, den troost van man en wijf,
| |
| |
Dan slaet de volle uyr, de ure van het trouwen,
Gheslagen door Gods wil om quaden brant te schouwen.
Dan is het al volbracht, dan heeft men wit en jouw,
Dan heeft den pijl geraect het ooghmerc van den trouw
Maer als t'dan is gheleeft, en dat de volle jaren
De toppen van ons hooft gaen verwen met grau haren,
En t'aenghesichte out gherimpelt wordt ghenoemt,
En naer der aerden vloer gaet kijcken omghecromt,
En dat den ouden man gaet minderen zijn sinnen,
En nu ten tweeden mael begint zijn kintsche minnen,
En stamelt in zijn spraeck, en tsittert aen zijn lijf,
En struyckelt in zijn ganck, versieckt, vercout, en stijf,
En nu den lesten dach op d'aertrijck wort verheven,
Die God besloten heeft tot t'swacke menschen leven,
En nu zijn vasten wil en yser stercken raet,
Waer tegens noch de Hel, noch duyvels macht bestaet,
Ons roepen wil tot hem, en in het Hof der erven:
Dan slaet de derde uyr, de ure van het sterven,
Die gheeft dan haren slach, als t'maghere gheremt
Seer hol van aenghesicht ons corte leven ment.
Dit zijn drie uren snel die haest'lick henen drijven,
Die altijt stroomwijs gaen, en oyt in stilte blijven,
De eerst' gaet naer de tweed', de tweede naer de lest,
De leste is ons perck, ons eynde, en ons rest.
De eerste ure comt met tranen ingheslaghen,
Van t'cleyne teere kindt, de tweede met behaghen
Van t'eensghesinde paer, de derde met een schrick,
Die binnen ons verweckt den lesten ooghenblick.
Het werck van d'eerste uyr, van t'leven te beginnen,
Dit eyscht den mensch alleen, het tweede van te minnen,
Vereyscht hier teghens twee, het derde van de doot,
Brenght wed'rom een voor een in sterven druck en noot.
Het eerste maeckt ons wat, het maeckt ons volle menschen,
Het tweede maect ons meer, het maect ons naer ons wensen
Dat wy den naem verstaen van Vader, Moeder lief,
Het derde maeckt ons niet, en neemt ons als een dief.
Nochtans soo zijn zy t'saem van onsen God besloten,
Want sy niet by gheval, of door gheluckich loten,
Of door ons toedoen zijn, sy dalen uyt de kist
Van Gods verholen raet en wijsheyt onghemist.
O Nieu-ghetroude paer, die nu ten tweeden male
Door onvergalde min, ontfanght de schoone schale
Der Liefden overweer, die wederomme zijt
Ghebonden met den bandt, waer in ghy u verblijt.
O twee van eener ziel, O Een van twee ghelieven,
O Een door verschen trou, O Twee die door u lieven
Ghesmolten zijt in Een, in een van wil, van moet,
In een van doen, van werck, in een van goet, van bloet
Aenmerckt den rappen tijt, die over ons gaet swermen,
En denckt eens in u sin, en met een diep erbermen,
Dees' uren gelden ons. Ons' eerste is voorby
Ons' tweede slaet van daech, ons' derde wachten wy.
Uw' houw'licx uyr is hier. Want d'eerste is ghestreken,
De derde is by God tot haren tijt versteken,
De middelste die is ghebracht tot haren graet,
Want binnen Amsterdam soo hoor ick dat sy slaet.
Ghy hebt den tijt ghehadt, den dach die heeft ghescheenen,
Wt t'hooghe firmament op d'aertrijcks laghe leenen,
Die ic sien comen heeft in dit rondtwerpich Al,
En doen den eersten tree in dit ellenden-dal.
Gheschrey was doen uw' stem. Waer mede ghy deed 't weten
Dat ons dese werlt veel drucks wort toeghemeten,
Want sy een sorg huys is, een bane van gheloop,
Een smart van tegenspoet, daer tranen staen te coop,
Een herbergh van verdriet, een stadt vol onghenuchten,
Een winckel wel versien van kermen en van suchten.
| |
| |
Hier naemt ghy uwe plaets, hier quaemt ghy beyde staen
Tot dat u onsen God soud' elders heeten gaen.
Doch in dees eerste uyr, soo sietmen vele sneven,
En sluyten haren tijt: en tseffens haer begheven
In leven en in doot, jae eer haer is bekent
Wat dat het sterven is, tot sterven zijn ghewent.
Soo dat sy tot de uyr van trouwen niet gheraken,
Maer vroech in hare bloem haer groene leven staken,
En scheyden in haer comst, en comen in haer gaen,
En t'samen den adieu, en willecom ontfaen.
Doch Godt des werelts Heer, door wiens hant ende crachten
Ghy zijt het gheen' ghy zijt, door wiens wil ende machten
Ghy doet al dat ghy doet, die door sijn wijsen raet
Den eenen langher laet, den and'ren cort den draet,
Die ons den adem gheeft, die wederom met schichte
Een felle doot versiet, en voor haer boogh doet swichten,
Den ras-gevelden mensch, die heeft u naer den tijt,
Van dese eerste uyr, ghegheven trouws respijt.
Aenschout der Sonnen loop, en sijnen snellen waghen,
Die door de solders hoogh des Hemels wordt ghedraghen,
Wat teecken dat hy loopt, wat dach hy nu berent,
Want hy zijn peerden stiert, naer Capricorni ent.
Nu schijnt den witten dach, die tusschen zijn twaelf uren
Die blijde ure heeft, die ure der natueren,
Waer in Natura crijcht, haer alderbesten aert,
En door den sin van twee der liefden wercken baert.
Gheen aenghenamer dach, gheen dach van goeder herten,
Geen dach van schoonder daet, geen dach meer vry van smerten
Doorvlecht het langhe jaer, dan d'welcke in sijn licht.
De oorsaeck van den mensch en van zijn wesen sticht.
Het is der daghen dach, het is den tijt der tijden,
Die vruchtbaer in hem is, en eenicheyt wil mijden,
Den dach die daghen brenght, den tijt die tijden maeckt
Den ghenen die daer door aen tijt en leven raeckt.
Soo langh als desen dach wy menschen niet en halen,
Soo gaen wy hier alleen als arme pilgrims dwalen,
Wy zijn als Adam was, doen hy int Paradijs
Noch zijnde sonder Vrou, ginck dwalen door het rijs.
Dit is den gulden dach, die God heeft willen schijnen,
Op dat als dan den Man sijn eyghen goet soud' mijnen,
Het vleesch haer eygen vleesch, het been zijn eygen been,
En nemen t'ghene was ghenomen uyt zijn leen.
Heer Bruydegom, Vrou Bruyt, die niet door wilde sinnen,
Of door een slinghermin, of jonckheyts stout beginnen
Aenvanght den echten staet, maer door een rijpe sorgh,
Waer voor aen elcken cant uw' Jaren staen tot borgh.
Treedt in den blijden dach, den dach die uw' ghebeden
Versochten van den Heer, die van de aerd' beneden
Voor Gods throon zijn gebracht, waer op getekent wert
Dat ons Bruyt soude zijn met den Bruydgom een hert.
Het Jaer gaet met u in, en met de nieuwe tijden,
Soo gaet ghy op een nieuw' malcanderen verblijden.
Het Jaer begint van nieus, van nieus begint uw' min,
Van nieus soo treedt ghy weer de liefden-camer in.
Den neghenden des Jaers verseghelt u in trouwe,
Den neghenden des Jaers ontlast ons oock van rouwe,
En maeckt ons dat wy zijn verheucht in uwen staet,
Want vrienden vreucht en druc rontsom de vrienden gaet.
Ghebruyckt de blijde uyr, die met haer twee quartieren,
Alree gheslaghen is, en wilt haer werck benieren
Tot sulcken eyndt en wit, waer toe sy is gheset,
Waer toe haer heeft gheschickt Gods raet, Gods wil, Gods wet .
Heer Bruydegom ontfangt die tot u is getreden,
Ontfangt u tweede Bruyt, den spieghel veler seden,
Want die in velen zijn ghedeelt met onderscheyt,
Die heeft der gaven God in haer te saem gheleyt.
| |
| |
Drie peerlen schoon van glans in uwe Bruyt uytmuyten,
Die door de stralen hel der wercken lichten buyten,
Die ghy met haer beerft, het beste houw'licx goet
Dat op de werelt is, is deser peerlen gloet.
De eerste peerl verlicht door Goddelicke stralen
De sale haers verstants, en comt van boven dalen,
Sy drijft den donck'ren nacht, want aenghesien sy is
De Kenniss' onses Gods, soo vlucht de duysternis.
De tweede peerl die is de schoonste aller gaven,
En staet in haer verstant, en wil en hert ghegraven,
T'gheloove onses Gods, het welcke op den mont
Dees geestes onvervalscht, getimmert heeft haer gront:
De derde is in t'Hert, en comt door vele daden
Haer toonen voor den dach, de Liefde vol ghenaden
Is haren eyghen naem, sy is der armen handt,
Sy is der armen troost, en alderliefste pandt.
O rijckdom hooch van aert, de welcke hare vruchten
Tot in den Hemel werpt, O schatten die noch suchten,
Verderven noch ellend', de welcke noch den tijt
Met haren wreeden tandt, noch t' ronde Jaer verslijt.
O Bruyt van sacht ghemoet, siet eens wie dat zijn herte
Vermangelt met het uw', siet eens wie dat zijn smerte
Milt mind're door de uw', siet eens wie dat zijn vreucht
Wilt meerd'ren met u vreucht, siet eens wie dat zijn deucht
Wil stercken met de uw', ontfangt tot uwer eere,
Wie hem met u vereert,omhelst tot uwen Heere,
Die beyde hem in u, en u in hem bemint,
Want die zijn vrouwe lieft, die heeft hem selfs besint.
Ghy leyt aen uwe zijd' op welcken Godt de ooghen
Der sorghen heeft gewendt,die met zijn gansch vermogen
Sijn ooghen wederom ghevelt heeft op zijn Godt,
En met ontfanghen cracht bewandelt zijn ghebodt.
Doch hoort den Emstel eens, hy springht met zijn riviere,
Verblijdt in desen dach, en met een swaer ghetiere
Soo wilt hy met ghewelt hem storten in het Ty,
Op dat hy daer zijn vreucht mach bruycken ruym en vry.
De Mase wacht u comst, de Merwe met verlanghen
Gesuyvert door den vloet, die gaen haer stroomen prangen,
Ontrent de Maecht van Dort, en twisten onder een
Wie dat u voeren sal in Dordrecht van haer tween.
Maer och ick hoor gheschrey, ick sie der armen scharen
Die ghy besorghet hebt als Moeder dese jaren,
Haer' ooghen tranen vast, haer lippen slaen ghekarm,
Haer herten zijn vol drucx en droefheyts met ontfarm.
O Moeder segghen zy, wilt ghy uw' armen laten,
O Moeder segghen zy, u by zijn can ons baten,
O Moeder roepen zy, uw' kind'ren blijven hier,
O Moeder roepen zy, u scheyden staet ons dier.
Sy wenschen u gheluck, maer wenschen met haer claghen,
En t'ghene haer behaecht, dat is in haer mishaghen,
Uw' trouwen is haer lief, maer trouwen ende gaen,
En derven uwe sorgh, dit perst in haer den traen.
Maer o ghy arm van gheest, die God hier heeft ghegheven
Den kelck van veel verdriets, van een behoeftich leven,
U trooster sit om hoogh, zijn handt die is ghereet,
Sijn hert dat daelt om leegh te lichten u van leet.
De menschen nemen plaets in plaetsen veelder handen,
Maer die hier boven siet en reyst uyt gheene landen,
Hy blijft aen uwe zijd', hy worpt zijn legher vast
Rontsom de vrome ziel die op zijn wetten past.
Heer Bruydegom, Vrou Bruyt, ic sal mijn dicht gaen sluyten
En laten u voor lest twee houwelicksche spruyten:
De spruyten schillen veel, sy wassen in den trouw,
De eene die heet Vreucht, de ander die heet Rouw.
Sy zijn seer wildt van groey, en wassen sonder maten,
Ten sy dat haer besnoeyt een seker doen en laten,
| |
| |
Daer moet een vaste wet afcorten haer ghewas,
Of anders brenghen sy het ongheluck te ras.
Als Vreucht u beyde gaer aenlacht met soet ghesichte,
Soo wacht de werelt wel, en maticht haer in wichte.
Als Rouw u oock bevangt, verblijdt u zielen dan
Met hem die druck en rouw in blijtschap keeren can.
Gods zeghen zy op u, ghenade, rust en vrede
Die dale op u twee,en houde daer zijn stede,
De Bruyt wesen mach verslonden in den sin
Van haren Bruydegom, en hy in hare min.
Soo langhe dat sy twee verhoocht van staet en weerde,
Door t'sterven mogen sien; dat wy elaes zijn eerde,
En dat de leste uyr haer beyde roepen sal,
En leyden door de doot uyt t' arme tranen-dal.
C.B.
|
|
Auteursrechtvrij