Die eerste Bliscap van Maria

[p. XXXI]

Wijze van uitgave

De Eerste Bliscap heeft ook buiten den kring der vakgeleerden steeds groote belangstelling gewekt, zoodat de uitgave niet louter voor philologen mag berekend zijn. Daarmede is bij de wijze van uitgave rekening gehouden.

De tekst is nauwkeurig naar het handschrift afgedrukt, met dien verstande:

1.	het onderscheid tusschen korte en lange s is opgegeven, en i en j, u en v zijn gebruikt naar hun hedendaagsche klankwaarde;
2.	eigennamen, en verder alle woorden die er mede gelijk staan, zijn voorzien van een hoofdletter, ook waar zulks in het handschrift niet het geval is;
3.	de tekst is naar moderne opvatting geïnterpungeerd; waar het handschrift leesteekens heeft, wordt dat echter in de noten opgegeven;
4.	de verkortingen zijn opgelost; voor zoover het teekens met méér dan één waarde betreft, hebben de voluitgeschreven vormen die het meest voorkomen, tot grondslag gediend, en zijn deze in de noten geregeld vermeld;
5.	in het aan- en vaneen schrijven der woorden is in den regel het handschrift gevolgd; waar dat niet is geschied, wordt het in de noten medegedeeld. Waar het niet boven allen twijfel verheven is, of twee woorden werkelijk ááneen-, of alleen maar dicht ópeen geschreven zijn, is gehandeld naar eigen inzicht, gewoonlijk zonder nadere rekenschap;
6.	van alle verandering aan de lezing van het handschrift is in de noten nauwkeurig rekenschap gegeven; die veranderingen zijn onmiddellijk herkenbaar aan den cursieven druk. Toevoegingen staan daarenboven tusschen rechte haakjes en zijn daardoor zonder nadere aanwijzing kenbaar. Ronde haakjes doen dus alleen dienst als leesteekens, naar het gewoon gebruik. Uitgelaten letters of woorden zijn vervangen door punten, eveneens tusschen rechte haakjes geplaatst: één punt per uitgelaten letter, maar in geen geval meer dan drie.

[p. XXXII]

7.	het handschrift is door ons gefolieerd; de voorzijde der bladen met a, de keerzijde met b beteekend. Het begin van elke nieuwe bladzijde van het handschrift is aan den kant van den tekst aangegeven.
8.	de verzen zijn geteld en aan den kant om de vijf genummerd. Daarbij zijn de regels, waarvan de hemisticha elk door een ander personage gesproken worden, als een eenheid geteld. J.F. Willems heeft hetzelfde gedaan, maar fout geteld; Moltzer heeft elk hemistichon als één regel geteld; zoodat beider uitgaven een aantal verzen meer tellen dan deze.
9.	alle eigenaardigheden van het handschrift: rasuren en verbeteringen van den kopiïst, aanvullingen en kantteekeningen van andere handen, en alles wat verder tot de kennis van de Middelnederlandsche handschriftkunde dienstig zijn kan, staan in de noten nauwkeurig vermeld;
10.	behalve van noten, die betrekking hebben op den toestand van het handschrift en op de constitutie van den tekst, gaat deze uitgave vergezeld van ophelderende aanteekeningen. Die aanteekeningen betreffen hoofdzakelijk de bedoeling van den tekst en de concordantie met de bronnen; een enkele maal geven ze ook verklaring van voor den gewonen lezer niet dadelijk doorzichtige taalvormen. Grondslag dezer annotatie is: dat niemand de Eerste Bliscap lezen zal, noch kan, zonder het Middelnederlandsch Woordenboek bij de hand te hebben, zoodat niets verklaard is van al datgene wat door het opslaan van Verdam te vinden is, ook al gaat dat vinden soms met eenige moeilijkheid gepaard. Alleen bij verschil van meening met Verdam wordt deze genoemd of aangehaald. Van onaannemelijke verklaringen van J.F. Willems of Moltzer wordt slechts bij uitzondering gewag gemaakt. De bijlagen zijn volgens dezelfde methode uitgegeven, met dit verschil, dat men zich nog meer aan de handschriften gehouden heeft.