Biografie Bulletin. Jaargang 11

[p. 158]

Schrijvershuizen
Rozen in het spoelwater
Het huis van Marjorie Kinnan Rawlings
Monica Soeting

Toen de Amerikaanse filmacteur James Stewart in de zomer van 1956 in het gehucht Cross Creek in Florida aankwam om aan de verfilming van de roman The yearling - Jody en het hertenjong in Nederlandse vertaling - mee te werken, keek hij vijf minuten rond, belde een taxi en liet zich linea recta naar Californië terugrijden. Gelukkig vond men een waardige vervanger voor Stewart: Gregory Peck nam de rol over.

Wat Stewart in Cross Creek zo tegenstond dat hij er een paar dagen durende autorit voor over had om weg te komen, vermeldt het verhaal niet. Misschien kon hij niet tegen het klimaat: zomers is het in Florida zo heet en vochtig als een stoombad. Misschien ook waren het de primitieve omstandigheden waaronder gefilmd werd. Men had Stewart in het huis van de drie jaar eerder overleden schrijfster van The yearling willen onderbrengen, maar in vergelijking met Stewarts eigen huis was dat waarschijnlijk niet veel meer dan een hutje. Het had geen airconditioning, slechts één slaapkamer had een eigen badkamer en de rest van de kamers was klein en hokkerig. Toch heeft het huis van Marjorie Kinnan Rawlings (1896-1953) iets buitengewoon aantrekkelijks. Het staat midden tussen sinaasappel- en citroenbomen en wordt omringd door twee meren. Cross Creek is nog steeds een gehucht, maar het is een prettig gehucht. Het is er stil zonder dat je je er eenzaam voelt.

Toen Kinnan Rawlings het huis in 1928 kocht, was het onderdeel van een boerderij. De bewoners leefden van citrus- en kippenteelt, en twee koeien, een muilezel, een groot aantal kippen en verschillende landbouwmachines hoorden tot de inventaris.

Kinnan Rawlings besteedde vijf jaar aan het opknappen van het huis. Ze verfde alles wit en liet een overdekte waranda bouwen die ze als werkkamer gebruikte. Ze legde een moestuin aan en plantte zoetgeurende sierstruiken. Aanvankelijk was ze van plan om van de opbrengsten van de citrusplantage te leven, maar dat idee moest ze al gauw opgeven. Een geluk bij een ongeluk: ze stortte zich op het schrijven van proza. Daarvóór had ze uitsluitend als journaliste gewerkt.

In 1930 stuurde Kinnan Rawlings haar eerste korte verhaal naar Scribner's Magazine. De hoofdredacteur was zo enthousiast dat hij haar aanmoedigde om aan een roman te beginnen. Zo verscheen in 1933 South Moon Under en twee jaar daarna Golden Apples. Voor The yearling, gepubliceerd in 1938, kreeg Kinnan Rawlings in hetzelfde jaar de Pulitzer Prijs.

The yearling werd onmiddellijk een kas-

[p. 159]

Schrijftafel van Marjorie Kinnan Rawlings. (foto: Margreeth Soeting)

succes. Kinnan Rawlings stopte de winst in de aanleg van een badkamer met een wc - tot die tijd had ze het met een outhouse in de tuin moeten doen. ‘Nothing is more tangible for one's money than plumbing’, schreef ze over haar nieuwe voorzieningen. Toen de badkamer klaar was, werd hij met een groot badkamerfeest geopend. De glazen stonden op de lage stortbak van de wc, en het ijs en de frisdranken dreven in het bad rond. Een grote bos rozen stond in ‘a prominent and appropriate position’ - waarschijnlijk dus in de wc pot.

De rest van het geld ging op aan minder aangename zaken. In 1942 publiceerde Kinnan Rawlings Cross Creek (verfilmd in 1983), waarin ze over haar huis, de omgeving en ook haar buren vertelde. Een van die buren beschouwde het boek als een breach of privacy en stapte naar de rechter. Het proces duurde vijf jaar. Uiteindelijk werd de schrijfster tot $1,- boete veroordeeld. Omdat ze echter ook de proceskosten betalen moest, was ze geruïneerd. Haar geldzorgen, maar ook haar buitenissig drankgebruik, ziekte en twee auto-ongelukken zorgden ervoor dat ze pas in 1953 een volgend boek uitgaf. Het jaar daarop stierf ze aan een hersenbloeding.

Toch kun je Kinnan Rawlings leven niet tragisch noemen. Ondanks de ruzie met haar buren weigerde ze te verhuizen. Het huis in Cross Creek maakte haar gelukkig. ‘I do not know how any one can live without some small place of enchantment to turn to’, schreef ze. Als je het huis bezoekt, dat tot en met Kinnan Rawlings jurken in de klerenkast in oude staat is gehouden, begrijp je wat ze bedoelt. Het maakt vooral een geborgen indruk.

[p. 160]

‘Marjorie Kinnan Rawlings State Historic Site’ is dagelijks te bezichtigen, behalve in augustus en september. De verhalen over Kinnan Rawlings verschillen per gids. Alle gidsen wijzen op de kast waarin Kinnan Rawlings tijdens de drooglegging haar drankvoorraad verborgen hield. Sommigen zijn ervan overtuigd dat Ernest Hemingway in het logeerbed geslapen heeft en de meesten vertellen uitvoerig hoe Kinnan Rawlings in haar primitieve keuken de heerlijkste maaltijden kookte. Slechts een enkeling geeft toe dat Kinnan Rawlings weliswaar de supervisie in handen had, maar dat haar zwarte bedienden het echte werk deden. Een van hen, Idela Parker, schreef een boek over haar tijd bij Kinnan Rawlings. Een vrouw met een gouden hart, zegt ze over haar werkgeefster. Maar Kinnan Rawlings kon ook hard zijn, en zelfzuchtig. En hoewel ze zich inzette voor de civil rights movement en daarover contacten onderhield met Indira Gandhi, besloot Parker haar na een aantal jaren juist vanwege haar houding tegenover zwarten te verlaten. Het volgende voorval was typisch. Kinnan Rawlings was dol op het geven van dineetjes. Vóór het eten - dat door Parker gekookt was - haalde ze haar zwarte bedienden de woonkamer binnen en bood hun sterke drank aan. ‘'t Maakte me woedend’, schrijft Parker. ‘Gedeeltelijk vanwege de drank [Parker dronk niet], maar vooral vanwege de manier waarop Mrs. Rawlings en haar gasten ons in ons bijzijn belachelijk maakten en dachten dat wij dat niet merkten. Ik liep dan de kamer uit en ging kwaad op de oude groene bank op de waranda achter het huis zitten. Het eten moest natuurlijk weer worden opgewarmd en ik zou lang moeten wachten eer ik kon opruimen en naar bed gaan, alles vanwege de whisky.’

Parker besloot naar New York te verhuizen. Daar vond ze zonder problemen een baan als huishoudster, voor een loon dat heel wat hoger was dan wat ze bij Kinnan Rawlings verdiende. De exhuishoudster van de schrijfster van The yearling was de rijke familie waarbij ze terechtkwam een hoge prijs waard.

Marjorie Kinnan Rawlings State Historic Site. Route 3, Box 92, Hawthorne, Florida 32640. Telefoon: (00-1) 352-466 3672.

Literatuur:

Marjorie Kinnan Rawlings, Cross Creek (Collier Books, New York 1987)

Idela Parker, Idela. Marjorie Rawlings' perfect maid (Gainsville, University Press of Florida 1992)