goedgekeurde en afgehandelde biografieën die in dit deel een plaats zullen krijgen, in hun definitieve versie via Internet worden geraadpleegd (http://www.konbib.nl/infolev/ing/rgp/werkbest/bwn/welkom.htm). Hierna demonstreerde Jos Gabriëls hoe het BWN-bestand op een voor de gebruiker overzichtelijke wijze met behulp van keuzemenu's toegankelijk is gemaakt. Bijzondere aandacht besteedde hij aan de voordelen van on line-publicatie boven publicatie in boekvorm. Eerst demonstreerde hij dit aan de hand van de cumulatieve index op de ruim 1600 biografieën die voorkomen in de vier gedrukte delen. Deze index geeft weliswaar geen toegang tot de teksten zelf, maar biedt wel de mogelijkheid te zoeken op de hierin van iedere persoon opgenomen basisgegevens: de achternaam en initialen, de leefjaren, de functies en beroepen. Met dit zoeksysteem is het bijvoorbeeld vrij eenvoudig om de namen van alle in de eerste vier delen opgenomen legerofficieren of natuurkundigen te achterhalen of om vast te stellen welke in het biografisch woordenboek beschreven beroemdheden in 1881 zijn geboren of welke in 1956 zijn overleden.
Tot slot stond Jos Gabriëls uitvoerig stil bij het pièce de résistence van het BWN-bestand: namelijk de goedgekeurde en afgehandelde biografieën die een plaats zullen krijgen in het vijfde deel en waarvan de tekst nu al via het beeldscherm kan worden geraadpleegd. Het gaat hier om een zich geleidelijk uitbreidend bestand, dat eveneens via een index wordt ontsloten. Opnieuw wees hij op de voordelen van het publiceren via beeldscherm. Het meest in het oog springend zijn de portretten van de beschrevenen. Deze ontbreken in de gedrukte delen, maar kunnen on line gemakkelijk aan iedere levensschets worden toegevoegd. Een ander extra wordt gevormd door achterliggende pagina's, die vanuit de tekst aanklikbaar zijn. Hierin wordt een toelichting gegeven op onderdelen van de biografie. Verder is de inhoud van deze tussentijds openbaar gemaakte levensbeschrijvingen op te vragen via een zoeksysteem, waardoor er op ieder in de tekst voorkomend woord kan worden gezocht. Zo kunnen bijvoorbeeld alle biografieën waarin de woorden ‘Drees’, ‘politionele acties’ of ‘Haarlem’ voorkomen, worden geselecteerd. Tot slot heeft de gebruiker bij iedere levensbeschrijving de mogelijkheid om door het versturen van een email op de tekst te reageren, zodat deze voortdurend kan worden gecorrigeerd en aangevuld.
Salma Chen, conservator afdeling Collecties van het Letterkundig Museum, presenteerde de Catalogus Epistolarum Neerlandicum (CEN). In deze catalogus vindt men brieven in de collecties van de Universiteitsbibliotheken van Amsterdam, Leiden, Groningen en Utrecht, de Provinciale Bibliotheek Friesland, de Stads- of Athenaeumbibliotheek in Deventer, de Koninklijke Bibliotheek, Museum Meermanno-Westreenianum en het Letterkundig Museum. Het betreft brieven van, veelal Nederlandse, letterkundigen, geleerden, kunstenaars, politici en musici. Bijvoorbeeld de brieven uit het Simon Vestdijk-archief, het Anton van Duinkerken-archief, het Hendrik Marsmanarchief, het archief van het tijdschrift De Gids, maar ook uit de archieven van uitgevers. De collecties en archieven beslaan grofweg de periode vanaf de zestiende eeuw tot heden, waarbij het zwaartepunt valt op de laatste honderdvijftig jaar. Tot nu toe zijn er 180 duizend samenvattende briefbeschrijvingen in het CEN-bestand ingevoerd, dat zijn ongeveer 800 duizend brieven die toegankelijk zijn gemaakt. Kostte het voor de oplevering van de catalogus in 1995 vaak heel wat moeite een bepaalde correspondentie te vinden, nu kan men in alle Openbare Bibliotheken, die de moeite hebben genomen een aansluiting op de CEN te nemen, de brievencollecties van de deelne-
Auteursrechtelijk beschermd
