Bilderdijkiana in het Vosmaer-archief
In de zomer van 1989 werd het archief van de familie Vosmaer bij de Tweede Afdeling van het Algemeen Rijksarchief in bewaring gegeven. Van dit archief verscheen een jaar tevoren een inventaris van mevrouw M.C. van Leeuwen-Canneman. Het belang van dit archief voor de kennis van het werk van Carel Vosmaer hoeft hier niet meer te worden uiteengezet. Slechts één aantekening is hier op zijn plaats.
Toen Carel Vosmaer in 1888 in Montreux overleed, liet hij op zijn schrijfbureau in Nederland een verzameling paperassen achter, die door zijn zoon Gualtherus Carel Jacob in een portefeuille werden gebundeld met het opschrift ‘Aantekeningen van mijn vader, gevonden op zijn schrijftafel’. In die vorm zijn de stukken in het archief beschreven onder inventarisnummer 298 met een globale beschrijving van de inhoud. Elders in de inventaris, wanneer melding wordt gemaakt van verschillende door Vosmaer samengestelde bundels, wordt naar dit nummer verwezen wanneer Bilderdijk ter sprake komt (p. 56). Dit was voor mij aanleiding om de stukken nader te bekijken.
Inderdaad bevindt zich in de bundel ‘aantekeningen’ een omslagje met stukken, voorzien van het opschrift ‘Bilderdijk’. Hierin werden de volgende kleinere bundeltjes aangetroffen:
| - | Een verzameling aantekeningen over Bilderdijks opvattingen over de dichtkunst, de versvorm, en de verhouding tussen dichtkunst en esthetica in het algemeen, veelal ontleend aan citaten uit zijn werken; |
| - | Drukproeven van artikelen over Bilderdijk, 1885 en z.j. |
| - | Een verzameling briefjes met ‘woorden en zinswendingen’, ontleend aan het werk van Bilderdijk. |
| - | Brieven van J.C. de Marez Oyens, 1884-1885 en dr. J. Wap, 1867-1869. |
| - | Uitnodiging voor de plaatsing van een gedenksteen aan het huis van Bilderdijk aan de Prinsengracht op 22 maart 1867.
N.B. De oorkonde die bij die gelegenheid is gemaakt, is niet beschreven in de inventaris van mevrouw Van Leeuwen, maar voorlopig geborgen op inventarisnummer 1021. |
| - | Diverse losse kladnotities van Vosmaer over: recensenten van Bilderdijk (waaronder enkele kritische noten bij uitspraken van Da Costa, Busken Huet), Bilderdijks bouwkundige opvattingen, Bilderdijks idealisering van het verleden en Vosmaers bezwaren daartegen, de kwestie van Bilderdijks echtbreuk. |
De verzameling Bilderdijkiana op Vosmaers schrijfbureau doet vermoeden dat Vosmaer in het jaar van zijn dood nadacht over enkele essays over Bilderdijks opvattingen inzake dichtkunst en het dichterschap.
J.A.A. Bervoets
Auteursrechtelijk beschermd
