Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden. Deel 104

Mededelingen

Eerste congres van de IFRWH/FIRHF, 3-7 juli 1989

De International Federation for Research in Women's History/Federation Internationale pour la Recherche de l'Histoire des Femmes (IFRWH/FIRHF) is opgericht in april 1987 en is sinds september 1987 een interne commissie van het International Committtee for the Historical Sciences (ICHS). Het doel van de IFRWH is het bevorderen en coördineren van onderzoek naar alle aspecten van de geschiedenis van vrouwen op een internationaal niveau. Om dit te realiseren wordt in zoveel mogelijk landen contact gezocht met vrouwenhistorici, met het verzoek een nationaal comité op te richten. Deze nationale comité's worden opgenomen in de IFRWH/FIRHF. Ook Nederlandse historicae ontvingen vorig jaar een brief met het verzoek een nationaal comité op te richten en zich aan te sluiten bij de IFRWH/FIRHF. Het ‘Dutch Committee on Women's History’ is in november 1988 opgericht. In juli 1989 vond in het ‘Bellagio Study and Conference Center’, eigendom van The Rockefeller Foundation, het eerste internationale congres van de IFRWH/FIRHF plaats, met vertegenwoordigsters van 21 nationale comité's. Nederland was een van de zes landen die in Bellagio officieel als nieuw lid werden aangenomen.

Het congres in Bellagio was niet alleen bedoeld om concepten, thema's en problemen in het hedendaagse onderzoek naar de geschiedenis van vrouwen te bespreken, maar diende ook ter voorbereiding van het congres van de ICHS in Madrid in augustus/september 1990. Vrouwengeschiedenis maakt deel uit van het programma in Madrid met een chronologische sessie over ‘Changes in women's occupations and social status since the Industrial Revolution’ en een thematisch onderdeel gewijd aan ‘Changes in women's life cycles in a socio-economic and political perspective’. Voor inlichtingen kan men zich wenden tot het Kontaktadres landelijk overleg vrouwengeschiedenis, Keizersgracht 10, 1015 CN Amsterdam, of tot Francisca de Haan, Erasmus Universiteit Rotterdam, Fd 313, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam.

Le voyage revolutionnaire 12 en 13 oktober 1989

Frans-Nederlands symposium over de bicentenaire van de Franse Revolutie georganiseerd door Rudolf Dekker en Willem Frijhoff (Erasmus Universiteit), met medewerking van Mona Ozouf (CNRS Parijs). Voorzitter: prof. dr. W. Frijhoff.

Donderdag 12 oktober 1989, 14.30-17.00 uur. Les voyages et contacts: Mona Ozouf; Joost Rosendaal; Judith Vega; Dominique Godineau.

Vrijdag 13 oktober 1989, 10.00-3.00 uur. Les échanges et transferts: Jaques Lafon; Christian-Marc Bosséno; Tine van Raamsdonk; Anje Dik.

Vrijdag 13 oktober 1989, 14.30-17.00 uur. Les images et utopies: Antoine de Baecque; Frans Grijzenhout; Jean-Marie Goulemot; Willem Frijhoff. Ingang symposium: Prinsengracht 644a. Voertaal: Frans. Reservering: 020-224936. Frans Instituut - Maison Descartes, Vijzelgracht 2a, 1017 HR Amsterdam.

Colloquium Religieuze opvoeding in de Nederlanden 24 november 1989

Het najaarscolloquium van de Belgisch-Nederlandse vereniging voor de geschiedenis van opvoeding en onderwijs, georganiseerd door de Sectie theoretische en historische pedagogiek van de Vrije Universiteit van Amsterdam zal plaatsvinden op vrijdag 24 november 1989 van 10.30 tot 16.15 uur in het Hoofdgebouw Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105 te Amsterdam. In vier lezingen wordt aandacht besteed aan thema's uit de geschiedenis van de geloofsoverdracht binnen verschillende kerken, en in gezin, school en jeugdorganisatie in Nederland en Vlaanderen, zestiende tot twintigste eeuw. Aanmelding door overmaking van ƒ25,- op postgiro 4994166 ten name van J.C. Sturm, Amsterdam, onder vermelding van ‘colloquium’. Informatie bij Sectie THP-VU, Van der Boechorststraat 1, 1081 BT Amsterdam, telefoon 020-5486957.

Studiedag vrouwengeschiedenis en brongebruik 24 november 1989

De Studiegroep vrouwengeschiedenis van de vroegmoderne tijd houdt op vrijdag 24 november 1989 een studiedag te Utrecht. Het thema van deze dag is: brongebruik bij vrouwengeschiedenis van de vroegmoderne tijd. Historici, neerlandici en kunsthistorici geven lezingen in vier workshops over de bronnenproblemen waarmee zij bij hun vrouwenhistorisch onderzoek te maken hebben. Spreeksters zijn Mirjam de Baar, Liesbeth Heenk, Judith Hokke, Kitty Kilian, Florence Koorn, Machteld Löwenstein, Marit Monteiro.

Lotte van de Pol en Agnes Sneller. Aan de orde komen onder meer gerechtelijke en kerkelijke bronnen, egodocumenten, literaire teksten en iconografisch materiaal. Nadrukkelijk worden ook niet-historici uitgenodigd om aan deze interdisciplinaire studiedag deel te nemen. Nadere informatie bij Mirjam de Baar, telefoon 030-341138 of bij Kitty Kilian, telefoon 030-322484.

Call for Abstracts. International History Conference on the Nort Pacific Region

The first conference, to be held 21-24 March 1990 in Portland, Oregon, titled ‘The Great Ocean’, will focus on the peoples of the North Pacific Rim (the maritime regions of present-day China, Korea, Japan, Siberia, western Canada, and north-western United States) before the year 1600. The subsequent four conferences, one each year through 1994, will deal with succeeding centuries. Papers selected for and delivered at the conference will be published by the Oregon Historical Society Press as a volume in the North Pacific Studies Series. The ultimate goal will be a series of five volumes that convey major currents and themes in the region's history; papers selected for presentation will be those that contribute to this objective. The language of the conference will be English. The focus will be the region's history, but contributions from ancillary disciplines, such as cartography, ethnography, and economic history, are also welcome. Some funding will be available. Scholars working in North Pacific studies are invited to submit abstracts and vitae to Peter A. McGraw, Assistant Director, North Pacific Studies Center, Oregon Historical Society, 1230 S.W. Park Avenue, Portland, OR 97205, USA (503/222-1741).

Congres geautomatiseerde archivering en ontsluiting van historische data 27 en 28 april 1990 in Leiden

Dit congres wordt georganiseerd door het NHDA (Nederlands historisch data archief), de VGI (Vereniging voor geschiedenis en informatica) en de Vakgroep geschiedenis van de Rijksuniversiteit Leiden. Centraal zal op dit congres staan de documentatie en beschikbaarheid van historische gegevens, die door middel van computers zijn opgeslagen. Voor het middaggedeelte op vrijdag over het thema Computeranalyse van historische data worden individuele onderzoekers opgeroepen een bijdrage van ongeveer twintig minuten te leveren. Met nadruk wordt er op gewezen dat in deze sessie de onderzoeksmethoden en -resultaten centraal staan en niet de gebruikte systemen van opslag en raadpleging. Na afloop van het congres zal een selectie van de gepresenteerde papers als speciaalnummer van de Cahiers VGI gepubliceerd worden. Opgave is mogelijk tot uiterlijk 1 januari 1990 op het volgende adres: Congrescommissie NHDA, t.a.v. mevrouw drs. N.S. van Hall of drs. H.D. Tjalsma, Vakgroep geschiedenis RU Leiden, Doelensteeg 16, 2311 VL Leiden. Daarbij vermelding van onderwerp en een samenvatting (maximaal één bladzijde A4-formaat); indien een demonstratieversie beschikbaar is graag opgave van besturingssysteem en eventuele specifieke hardware vereisten. Inlichtingen: telefoon 071-272719 of 272720.

NOG VERKRIJSGBARE UITGAVEN VAN HET NHG

Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN)

Vanaf 1980 zijn volledige jaargangen te verkrijgen (ƒ77,50; voor studenten ƒ42,50, inclusief verzendkosten).

De volgende themanummers zijn nog te leveren:

Federalism. History and current significance of a form of government, 94 (1979) afl. 3;

Bourgondië en de Noordelijke Nederlanden, 95 (1980) afl. 2;

Herrijzend Nederland, 96 (1981) afl. 2;

A Bilateral Bicentennial. Two hundred years of Dutch-American relations, 1782-1982, 97 (1982) afl. 3;

Mentaliteitsgeschiedenis, 98 (1983) afl. 3;

Willem van Oranje, 99 (1984) afl. 4;

De bijdragen van buitenlanders aan het geschiedkundig onderzoek en de geschiedschrijving van België en Nederland, 100 (1985) afl. 4;

Nederland 1955-1973. Ontwikkelingen en internationaal kader, 101 (1986) afl. 1;

Steden in Nederland en België in de eerste helft van de negentiende eeuw, 101 (1986) afl. 4;

Politieke theorie en de Nederlanden, 102 (1987) afl. 3;

Het water, 103 (1988) afl. 4.

(Per themanummer ƒ22,50; voor studenten ƒ17,50, inclusief verzendkosten).

Nederlandse Historische Bronnen

NHB I (417 p., ledenprijs ƒ45,-, inclusief verzendkosten);

NHB II (432 p., ledenprijs ƒ50,-, inclusief verzendkosten);

NHB III (319 p., ledenprijs ƒ56,50 inclusief verzendkosten);

NHB IV (Briefwisseling Willem van Oranje en Jan van Nassau, 143 p., ledenprijs ƒ15,-, inclusief verzendkosten);

NHB V (336 p., ledenprijs ƒ60,-, inclusief verzendkosten);

NHB VI (‘Voor u persoonlijk’. Brieven van minister van buitenlandse zaken jhr. A.C.D. de Graeff aan gezant J.P. graaf van Limburg Stirum (1933-1937), 178 p., ledenprijs ƒ30,-, inclusief verzendkosten);

NHB VII (Egmond en Beme. Twee verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen, vi + 146 p., ledenprijs ƒ35,-, inclusief verzendkosten).

De NHB's I, II, III en V zijn bundels kleine bronnen.

Bibliografische reeks van het NHG

Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen, samengesteld door M. Carasso-Kok (xix + 498 p., ledenprijs ƒ95,-, inclusief verzendkosten);

Aanwijzingen voor tekstbewerking en annotatie, samengesteld door E.H. Kossmann en C.B. Wels (15 p., ƒ3,50, exclusief verzendkosten);

Richtlijnen voor het uitgeven van historische bescheiden (6e herziene druk, 28 p., ƒ7,50, exclusief verzendkosten).

Inhoud

[pagina 721]

Mededelingen

NHG-congres

Op 10 en 11 mei 1990 organiseert het NHG in de aula van de VU een tweedaags congres over Geschiedschrijving en tweede wereldoorlog. Vijftig jaar na de inval. Inleiders en co-referenten uit binnen- en buitenland zullen discussiëren over de volgende thema's: de meidagen van 1940, het verslagen leger, de verwerking van het trauma van mei 1940 binnen de krijgsmacht, verzet en collaboratie, de betekenis van de oorlog voor het overheidsapparaat, de oorlog en het gezag en de oorlog als bron van affaires. De congresuitnodigingen zullen in de loop van februari 1990 worden verzonden. Inlichtingen bij het secretariaat van het NHG, postbus 90406, 2509 LK Den Haag, tel. 070 3140363.

Hartog Beem prijs

In februari 1983 heeft de eerste prijsuitreiking van de Hartog Beem prijs plaatsgevonden. De prijs wordt uitgereikt voor een originele studie (al of niet eerder gepubliceerd) op het gebied van de geschiedenis der Joden in Nederland, die geschreven is door een auteur, die op het tijdstip van sluiting der inzendingen de leeftijd van 35 jaar nog niet heeft bereikt. De hoogte van de prijs bedraagt ƒ2.500,-. Deze zal in het algemeen om de twee jaar worden uitgeloofd. Inzendingen dienen te worden gericht aan het secretariaat van de commissie voor de geschiedenis van de Joden in Nederland, p/a Joods Historisch Museum, Jonas Daniël Meijerplein 2-4, 1011 RH Amsterdam. Zij dienen voor 1 september 1990 te zijn ontvangen. Inzendingen dienen gevat te zijn in een envelop zonder vermelding van afzender en vergezeld te zijn van een blanco envelop bevattende een opgave van naam, adres en geboortedatum van de inzender. Op de buitenzijde van de envelop kan ter herkenning een motto worden aangebracht.

Congres over confessionele politiek

Op 9 maart 1990 organiseert de Vereniging voor de geschiedenis van de twintigste eeuw i.o. in het Academiegebouw te Utrecht een congres over het thema ‘Een eeuw confessionele politiek in Nederland’. Tot de sprekers behoren prof. dr. H.W. von der Dunk en prof. dr. D. Th. Kuiper. De toegangsprijs bedraagt ƒ25,-; voor studenten en aio's/oio's ƒ15,-. Nadere inlichtingen kunnen verkregen worden bij het Instituut voor geschiedenis van de Rijksuniversiteit Utrecht, Lucas Bolwerk 5, 3512 EG Utrecht.

Symposium 12 en 13 oktober 1990 Nederlands Scheepsvaart Museum

Op 12 en 13 oktober 1990 organiseert het Rijksmuseum ‘Nederlands Scheepvaart Museum’ in samenwerking met de Rijksuniversiteit Leiden (zeegeschiedenis) een symposium met als thema: ‘The interchange, influence and development in mercantile marine relations, between the United Kingdom and the Netherlands in the period 1700-1850’. Inlichtingen bij: W.F.J. Mörzer Bruyns, Nederlands Scheepvaart Museum, Kattenburgerplein 1, 1018 KK Amsterdam, telefoon 020-5232247, fax 020-5232213.

Verhuizing

Het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen is verhuisd. Met ingang van 1 november 1989 is het nieuwe adres: Oude Boteringestraat 52, 9712 GL Groningen. Het telefoonnummer (050-636830) en de openingstijden (van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur) blijven ongewijzigd.

NLCM

NLCM is de afkorting voor het onderzoeksprogramma Nederlandse literatuur en cultuur in de middeleeuwen, ingesteld als zogenaamd Pionier-project door de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en de Rijksuniversiteit Leiden. Het project staat onder leiding van prof. dr. F.P. van Oostrom. Voor de periode 1989-1994 voorziet het project in de aanstelling van in totaal elf onderzoekersin-opleiding (oio's), die dissertatie-onderzoek zullen verrichten op veelbelovende deelterreinen. De oioplaatsen staan in beginsel open voor afgestudeerden van alle universiteiten; ongeveer twee keer per jaar zal hiervoor worden geadverteerd in de landelijke pers.Wie op de hoogte wil blijven van de activiteiten binnen het project kan zich verzekeren van (gratis) toezending van de NLCM-Nieuwsbrief door zich schriftelijk op te geven bij het secretariaat: NLCM, t.a.v. mw. drs. A.B.M. Nijenhuis, P.N. van Eyckhof 1, Postbus 9515, 2300 RA Leiden. De Nieuwsbrief zal ongeveer twee keer per jaar verschijnen.

NOG VERKRIJGBARE UITGAVEN VAN HET NHG

Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden (BMGN)

Vanaf 1980 zijn volledige jaargangen te verkrijgen (ƒ77,50; voor studenten ƒ42,50, inclusief verzendkosten).

De volgende themanummers zijn nog te leveren:

Federalism. History and current significance of a form of government, 94 (1979) afl. 3;

Bourgondië en de Noordelijke Nederlanden, 95 (1980) afl. 2;

Herrijzend Nederland, 96 (1981) afl. 2;

A Bilateral Bicentennial. Two hundred years of Dutch-American relations, 1782-1982, 97 (1982) afl. 3;

Mentaliteitsgeschiedenis, 98 (1983) afl. 3;

Willem van Oranje, 99 (1984) afl. 4;

De bijdragen van buitenlanders aan het geschiedkundig onderzoek en de geschiedschrijving van België en Nederland, 100 (1985) afl. 4;

Nederland 1955-1973. Ontwikkelingen en internationaal kader, 101 (1986) afl. 1;

Steden in Nederland en België in de eerste helft van de negentiende eeuw, 101 (1986) afl. 4;

Politieke theorie en de Nederlanden, 102 (1987) afl. 3;

Het water, 103 (1988) afl. 4.

(Per themanummer ƒ22,50; voor studenten ƒ17,50, inclusief verzendkosten).

Nederlandse Historische Bronnen

NHB I (417 p., ledenprijs ƒ45,-, inclusief verzendkosten);

NHB II (432 p., ledenprijs ƒ50,-, inclusief verzendkosten);

NHB III (319 p., ledenprijs ƒ56,50 inclusief verzendkosten);

NHB IV (Briefwisseling Willem van Oranje en Jan van Nassau, 143 p., ledenprijs ƒ15,-, inclusief verzendkosten);

NHB V (336 p., ledenprijs ƒ60,-, inclusief verzendkosten);

NHB VI (‘Voor u persoonlijk’. Brieven van minister van buitenlandse zaken jhr. A.C.D. de Graeff aan gezant J.P. graaf van Limburg Stirum (1933-1937), 178 p., ledenprijs ƒ30,-, inclusief verzendkosten);

NHB VII (Egmond en Berne. Twee verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen, vi + 146 p., ledenprijs ƒ35,-, inclusief verzendkosten).

De NHB's I, II, III en V zijn bundels kleine bronnen.

Bibliografische reeks van het NHG

Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen, samengesteld door M. Carasso-Kok (xix + 498 p., ledenprijs ƒ95,-, inclusief verzendkosten);

Aanwijzingen voor tekstbewerking en annotatie, samengesteld door E.H. Kossmann en C.B. Wels (15 p., ƒ3,50, exclusief verzendkosten);

Richtlijnen voor het uitgeven van historische bescheiden (6e herziene druk, 28 p., ƒ7,50, exclusief verzendkosten).

NIEUWE UITGAVEN VAN HET NHG

In de serie Nederlandse Historische Bronnen verschijnt eind december a.s. deel VIII:

Bruins' Berlijnse besprekingen. Een selectie uit het archief van prof. mr. dr. G.W.J. Bruins, in het bijzonder de jaren 1924-1930

uitgegeven door J. Th. M. Houwink ten Cate

Bruins, de eerste rector magnificus van de Rotterdamse Handels-Hogeschool en economist van Europese allure, beschrijft in deze besprekingen zijn ambtsperiode als commissaris voor de bankbiljettenuitgifte bij de Duitse centrale bank, de Reichsbank, tussen 1924 en 1930. Bruins was de tweede man binnen de door de internationale financiële wereld geschapen organisatie, die toezicht hield op de naleving van het zogenaamde Dawesplan door de Duitse instanties. Het Dawesplan werd na een decennium van oorlog, hongersnood en (hyper)inflatie begroet als ‘the chief hope of Europe’. Het door de Amerikaanse industrieel Owen Young opgestelde plan voor de stabilisatie van de mark en de wederopbouw van de Duitse economie door middel van buitenlandse kredieten symboliseerde de verbondenheid van de Verenigde Staten met Europa. Bovenal vormde de aanvaarding van het plan door de betrokken parlementen een voorlopig einde van een lange reeks conflicten rond de Duitse herstelbetalingen. Daarom kan het Dawesplan worden beschouwd als de politieke en economische grondslag van de periode van herstel en bloei in Amerika en Europa in de tweede helft van de jaren twintig. Bruins geldt als een van de meest prominente hoeders van die bloeiperiode.

Bruins dankte zijn delicate sleutelpositie deels aan zijn Nederlanderschap. Hij was in de eerste plaats de vertegenwoordiger van een klein, neutraal land, dat redelijk goede betrekkingen onderhield met de jonge, kwetsbare republiek van Weimar en als internationaal crediteur een niet onbelangrijke plaats innam. Bovendien was Bruins sinds 1920 een vertrouwensman van president mr. G. Vissering van de Nederlandsche Bank, die een van de steunpilaren was van de internationale samenwerking tussen de circulatiebanken. Als koninklijk commissaris van de Nederlandsche Bank (1926-1943) bleef Bruins nauw met Nederland verbonden.

Bruins, die onmiddellijk na aankomst in Berlijn een dagboek ging bijhouden, had uit hoofde van zijn ambt dagelijks contact met de fine fleur van de financiële wereld, zoals met dr. Hjalmar Schacht, de president van de Reichsbank. Een selectie uit Bruins’ dagboeken is in deel VIII van de Nederlandse Historische Bronnen gepubliceerd.

De leden van het NHG kunnen tot 29 december a.s. op deze uitgave intekenen. De intekenprijs voor leden bedraagt ƒ35,- (ledenprijs ƒ45,-). De handelsprijs bedraagt ƒ55,-.

De prijzen zijn inclusief verzendkosten. De uitgave telt 248 bladzijden. (ISBN 90 73069 01 7). De boeken zullen begin januari verzonden worden.

In de Bibliografische reeks van het Nederlands Historisch Genootschap verschijnt eind januari 1990 deel 5

Oud Fonds. Systematisch overzicht van alle uitgaven, mededelingen en bijdragen verschenen in publikaties van het Historisch Genootschap, 1845-1969

samengesteld door Th. S.H. Bos, G. van Herwijnen, G.N. van der Plaat en J. Verschoor, met medewerking van M. de Keuning

In het Oud Fonds zijn alle publikaties van het Historisch Genootschap, dat bestond van 1845 tot 1969, systematisch gerubriceerd. De in het Oud Fonds opgenomen titels uit de Kronijk, Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap, Berichten, Codex Diplomaticus en de serie werken van het Historisch Genootschap hebben voor een groot deel betrekking op bronnen. Het zijn grote en kleine bronnen, al dan niet voorzien van een inleiding. Naast bronnen zijn ook archiefinventarissen, regestenlijsten, artikelen, recensieartikelen, recensies, necrologieën en mededelingen gerubriceerd. De groep mededelingen is omvangrijk en bestaat uit, vaak zeer korte, berichten over handschriften, bronnen, recent verschenen boeken, oude boeken en pamfletten, voorwerpen, kaarten, archieven, plannen en commissies. De gerubriceerde titels zijn zo volledig mogelijk weergegeven. Gevolgd wordt de indeling in tien rubrieken, zoals thans gebruikt in het Repertorium van boeken en tijdschriftartikelen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, samengesteld door Th. S.H. Bos. Uit het enorme titelaanbod blijkt dat er bij de algemene en politieke geschiedenis grote aandacht is besteed aan de periode 1555-1648. Het titelaanbod voor de jaren 1589-1595 is zo overweldigend dat gekozen is voor een zeer gedetailleerde presentatie van titels.

De leden van het NHG kunnen tot 19 januari 1990 op deze uitgave intekenen. De intekenprijs voor leden bedraagt ƒ50,- (ledenprijs ƒ65,-). Voor instellingen ƒ60,- (handelsprijs ƒ75,-).

De prijzen zijn inclusief verzendkosten. De uitgave is gebonden en telt circa 384 bladzijden. De boeken zullen begin februari verzonden worden.

Overdrukken

Artikelen betreffende de geschiedenis der Nederlanden die verschijnen in buitenlandse bundels en tijdschriften ontsnappen helaas gemakkelijk aan de aandacht. De redactie van de BMGN zou het daarom bijzonder op prijs stellen indien auteurs van dergelijke artikelen een overdrukje zouden willen sturen naar het redactiesecretariaat, Postbus 90406, 2509 LK Den Haag.

NB Het telefoonnummer van het NHG-secretariaat is gewijzigd en luidt thans 070 3140363

Inhoud