Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. Deel 9

[p. 126]

Het necrologium van het karthuizer-klooster nieuwlicht of Bloemendaal buiten Utrecht,
Medegedeeld door Mr. L. van Hasselt.

Wie immer in de gelegenheid zich bevond een necrologium te doorbladeren zal ras bespeuren dat hetgeen Matthaeus in zijne Fundationes et fata, p. 419 en volgg., ons als dat der Karthuizers buiten Utrecht opdischt geen anderen naam mag dragen dan dien van een hoogst onbeduidend excerpt. Uit zijne verklaringen ‘Nec ex tabulis quicquam superest praeter Necrologium¹⁾’ en ‘Necrologium illud hoc est’ mag men wellicht besluiten, dat hij het origineel voor zich heeft gehad, doch al ware zulks niet het geval en stond slechts een corrupt handschrift of een extract ten zijnen dienst, ook dan blijft het onverklaarbaar hoe de geleerde schrijver, die zoovele doodenboeken bestudeerde,

1) Op de onjuistheid dezer uitspraak werd reeds in de vergadering van het Hist. Genootsch. van 9 Mei 1857 door den Hoogl. B.J.L. de Geer gewezen. Zie Kronijk v.h. Hist. Genootsch., 1857, blz. 129, waar tevens eene opgave der beneficia voorkomt. Ook in de Rijksarchieven te Utrecht worden, behalve de als necrologia bekende handschriften, nog eenige documenten uit het convent afkomstig bewaard.

[p. 127]

het weinige ons door hem aangeboden voor een necrologium kon uitgeven. Hoe dit zij, gelukkig bevinden wij ons in staat alsnog iets beters te leveren en dewijl het Bestuur van het Historisch Genootschap eene meer volledige uitgave van het necrologium niet onbelangrijk achtte, noodigde het mij uit, onder verwijzing naar twee handschriften welke in de Rijks-archieven te Utrecht worden bewaard, daaraan mijne geringe krachten te willen wijden.

Terwijl ik mij vlei aan den wensch van het Bestuur zooveel ik vermocht te hebben voldaan, meen ik aan het hierachter medegedeelde necrologium de korte omschrijving der bedoelde handschriften te moeten laten voorafgaan, alsmede de uiteenzetting van de wijze waarop ik daarvan gebruik maakte.

Het eene handschrift, bekend als het necrologium der Karthuizers buiten Utrecht, hetwelk, vermits het deel uitmaakt van de zoogenaamde collectie Booth¹⁾, door mij handschrift B zal worden genoemd, is een goed geconserveerde foliant, geheel uit perkamenten bladen bestaande en 138 bladzijden²⁾ bevattende, waarvan geheel onbeschreven blz. 10-12, 17 en 18, 74, 88, 96-98, 110, 114, 129-132. Tusschen blz. 36 en 37 bevindt zich een brokstuk van een blad, dat waarschijnlijk eveneens onbeschreven bleef. Blz. 36 toch eindigt met II Kal. Maji terwijl blz. 37 met Kal. Maji aanvangt, zoodat aan eene lacune niet valt te denken. Het geheel is vervat in twee schutbladen en een perkamenten band, welke het opschrift van de hand van Lapp van Waveren voert: ‘Anniversarium Carthusianorum,

1) Zie supplem. inventaris van het archief der prov. Utr., n^o 346. Collectie Booth, A, 13.

2) De bladzijden der twee handschriften werden door mij met potlood genummerd.

[p. 128]

Vallis Novae Lucis, sancti Salvatoris, Ultrajectensis’, terwijl aan den voet van het eerste blad, recto, evenzeer door eene latere hand werd aangeteekend: Lib. F. 85e, seqq., welke aanduiding wel in verband mag staan met den inventaris der handschriften enz. van het convent.

In de inleiding, blz. 1, deelt een der kloosterlingen, die slechts als ‘frater exiguus’ wil bekend staan, mede dat zijne compilatie zal bevatten eene opgave van den tijd, waarin het huis werd gesticht en ingelijfd en de kloosterkerk gewijd, voorts zal vermelden de namen der priors, die der extranei aan wie aldaar eene sepultura is toegezegd, als mede die der priors, fratres en extranei die er hun graf alreede vonden, terwijl ook eene opsomming der beneficia propter Deum legata daaraan zal worden toegevoegd. Van een necrologium, gelijk wij het blz. 21-68 in ons handschrift aantreffen, is in die inleiding geenerlei sprake en evenmin van verschillende andere zaken aldaar behandeld, en dewijl deze ook door andere handen werden bewerkt, hebben wij te denken aan eene latere bijeenvoeging van verschillende stukken, die, hoezeer onafhankelijk van elkander ontstaan, toch meestal zoodanig verband hielden, dat zij gevoegelijk in een deel konden worden te zamen gebracht. Wel zal men bij oppervlakkige beschouwing geneigd zijn, hier en daar overeenkomst te zien tusschen de hand van den frater exiguus en die waarmede naar mijne meening de later toegevoegde gedeelten werden geschreven, doch kan eene nauwkeurige vergelijking van het schrift niet nalaten ten dien opzichte sterken twijfel te wekken.

Onze frater begon zijn werk in het jaar 1440 (48 jaar na de stichting van het convent), en ook de overige gedeelten van het handschrift, te weten die waarvan de bewerking niet aan hem mag worden toege-

[p. 129]

schreven, werden, uitgenomen de voorschriften omtrent de missen, blz. 69-71 en 89-92, welke mij voorkomen eerst in het laatst der 15^de of in het begin der 16^de eeuw te zijn opgeteekend, naar het schrift te oordeelen, ongetwijfeld in den zelfden tijd aangevangen. De rubrieken welke daartoe aanleiding gaven, zoo als de lijsten der priors, der begravenen, het eigenlijk gezegde necrologium enz. zijn door de latere kloosterbroeders tot aan de jaren 1580/81 bijgehouden.

Het tweede handschrift¹⁾, door mij naar den schenker Mr. J.A. Grothe, met de letter G aan te duiden, vormt een niet geheel onbeschadigd kwarto deeltje, groot 46 bladzijden en wel 7 bladen perkament en het overige papier. Het eerste blad ontbreekt. Het boekje bevat slechts een calendarium met uitvoerige opgave van de festa immobilia benevens eenige namen van personen voor wie zielmissen moeten worden gelezen. Uitgenomen sommige annotatien, welke twijfel laten, is het door ééne hand geschreven en wel tusschen de jaren 1450 en 1460 of kort daarna. Ofschoon dit handschrift als een necrologium bekend staat mag het dien naam, wegens de beknoptheid van den inhoud, nauwelijks dragen. Het schijnt slechts ten gerieve van één der fratres te zijn vervaardigd en zoo veel en zoo weinig daarin opgenomen als de bizondere behoefte vereischte.

Het handschrift B liet ik, zij het dan ook in andere orde, waarover later, geheel afdrukken. Het eigenlijk gezegde necrologium hetwelk, zooals reeds werd opgemerkt, in B de blz. 21-86 inneemt, werd aangevuld met den inhoud van handschrift G en wel zoo dat daaruit werden overgenomen eerstens al de festa immobilia. Met het oog op de groote onzekerheid waarin wij nog verkeeren ten opzichte van de data waarop

1) Zie supplem. inventaris v.h. archief der prov. Utr., n^o 346*.

[p. 130]

ze hier te lande op verschillende plaatsen werden gevierd, scheen mij die toevoeging gewenscht¹⁾. Voorts nam ik al de namen en de meest belangrijke annotatien over welke in B ontbreken, doch liet de vermeldingen: Sol intrat arietem, taurum, leonem etc. weg en evenzeer, ten einde niet in noodelooze herhalingen te treden, de verkorte opgaven van de voornaamste festa in iedere maand vallende en aan den voet der bladzijden geplaatst. Wellicht is men van oordeel dat ik, door aldus beide handschriften op kleine uitzonderingen na in hun geheel weer te geven, mijne taak te breed heb opgevat. Vooral wat het eigenlijke necrologium betreft, kan men de meening zijn toegedaan dat de kennis van vele namen, als daar zijn Jan Pietersz., Pieter Jansz. enz., wanneer ze zonder nadere omschrijving worden aangetroffen, van weinig nut is, zoodat zulke aanwijzingen van personen zonder schade hadden kunnen worden weggelaten. Toch meende ik daartoe niet te mogen overgaan. Voor den uitgever van handschriften is het een der eerste vereischten den tekst zoodanig weer te geven dat het origineel voortaan niet dan in zeer bizondere gevallen zal behoeven te worden geraadpleegd, waartoe volledigheid onontbeerlijk is. Wat weggelaten werd moge den uitgever bekend zijn, den lezer blijft het een geheim, tenzij hij zich de moeite getrooste het origineel ter hand te nemen en juist datgene te verrichten wat de eerste

1) Het calendarium van het bedoelde handschrift wijkt in menig opzicht af van dat van Weidenbach. Met het calendarium Trajectense is het door mij niet vergeleken. Dat het echter ook daarmede niet geheel overeenstemt blijkt uit de aanmerking op III. Id. Julii, waar wij lezen: ‘Celebratur festum sancte Margarete communiter secundum Kalendarium Trajectense’, terwijl dezelfde heilige later XIII Kal. Augusti voorkomt en derhalve door de Karthuizers op dien dag schijnt ts zijn vereerd.

[p. 131]

zich voornam hem te besparen. Daar komt bij dat de Jan Pieterszoons enz., die aanvankelijk als onbekenden voor ons optreden, dikwerf, in verband met gegevens van elders, zeer wel te recht kunnen worden gebracht.

Ten einde duidelijk te doen uitkomen welk gedeelte aan het eene, welk aan het andere handschrift is ontleend, werd, met afwijking van § 9 der Bepalingen over de uitgave van handschriften, door het Bestuur van het Hist. Genootschap vastgesteld, de tekst van het handschrift G cursief ingelascht. Bedoelde afwijking geldt echter slechts het eigenlijk gezegde necrologium. Ten opzichte van het overige gedeelte van het hierachter afgedrukte is de regel van § 9 gehandhaafd.

Van de orde in handschrift B betracht meende ik te moeten afwijken. Gelijksoortige zaken zijn daarin zoodanig gescheiden dat de lezer daarvan niet dan met groot ongerief kan kennis nemen. De inleiding en de geschiedenis der kloosterstichting liet ik op hare plaats. Onmiddelijk daarna meende ik het verhaal van de stichting der orde en het Argumentum quod ordo Carthusiensis est a sede apostolica confirmatus, welke in het handschrift de blz. 77-86 innemen, te moeten laten volgen. Daarachter plaatste ik de lijst der priors, de opsomming der beneficia enz. De mutatien welke in dier voege plaats hadden, zullen in een appendix nader worden aangeduid. Vermits toch deze inleiding moest worden gedrukt alvorens met het zetten van het overige een aanvang kon worden gemaakt, kon de paginatuur à priori niet worden aangegeven. Een aantal verkortingen, door mij in het eigenlijke necrologium aangebracht, zullen ter plaatse in eene noot worden opgehelderd.

[p. 132]

In nomine Domini amen. Ad perpetuam memoriam habendam de tempore fundacionis et dotacionis atque confirmacionis sive incorporacionis domus Nove lucis sancti Salvatoris prope Trajectum, ordinis Carthusiensis, consecracionisque ecclesie ejusdem; de venerandis quondam patribus qui eidem domui ab inicio ut priores successive prefuerunt; de vivis extraneis utriusque status et sexus hominibus, quibus ad eorum magnam instanciam graciose in dicta domo concessa est sepultura per priorem et conventum ipsius pro tempore existentes; de beneficiis quibusdam, per honestas personas prefate domui propter Deum legatis et ad earum desiderium et memoriam certis temporibus, statutis per licenciam presidentis, conventui dicte domus, ut luculencius inferius continetur, graciose ministrandis; necnon de nominibus priorum et fratrum ejusdem domus ac locis ubi ecclesiastice traditi sunt sepulture extraneisque, status et sexus predictorum, quorum corpora in supradicta domo existunt tumulata et de nominibus, tumulis sive sepulchris eorundem; ego, frater quidam exiguus, professus monachus domus Nove lucis prenarrate, ordinis Carthusiensis prelibati, prout melius potui, diligenti desuper facta a senioribus nostris inquisicione, presertim de nominibus et locis defunctorum, non tamen quod omnia nomina discere valebam, aliqua enim recesserunt a memoria ipsorum, licet pauca, vel dubitaverunt in aliquibus locis sive sepulchris qui ibidem erant sepulti, propter longi temporis distanciam sive eorum a dicta domo corporalem absenciam, nomina et loca ipsorum defunctorum debite discernere

[p. 133]

aut specificare non valendo, sicut de singulis pretactis per ordinem postea patebit, anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo, in mense Novembris, presens scriptum, caritate compellente consensuque venerabilis patris nostri domni Thome, prioris prefate domus moderni, ad hoc interveniente, desuper compilavi ad finem ut nos fratres, impresenciarum in hac domo degentes et posteri nostri aliique extranei forte in eo legentes, contenta ipsius sciant necnon recordentur salubriter bone memorie nobilium dominorum fundatorum nostrorum, benefactorum, patrum et fratrum sepedicte domus aliorumque pretactorum qui jam de hac vita decesserunt et imposterum, Deo volente, decedent, jam in presenti scripto sive opusculo intitulati sive intitulandi, mediantibus devotis oracionibus aliisque piis operibus et suffragiis debitis ad Deum omnipotentem pro eis humiliter et sepissime fundendis et agendis, quatenus ipsos per suam ineffabilem misericordiam atque hujusmodi oraciones, opera et suffragia cicius a penis purgatorii, si qui ibidem fuerint, misericorditer liberare et secum in sua immensa gloria dignetur eternaliter collocare. Amen.

Sequitur primo de fundacione et dotacione domus nostre Nove lucis sepedicte necnon consecracione capituli domus et ecclesie, brevis forma sumpta ex prohemio libri de elemosinis sive beneficiis, domui nostre graciose impensis, specialiter conscripti.

Nobilis quondam et prepotens baro domnus Zwederus, dum vixit domnus dominorum de Gaesbeeck, de Putte et de Strijen, divine inspiracionis illustratus radio, de claustro nostri Carthusiensis ordinis erigendo antea propositum habuit, quod salubriter opere complere volens accersivit ad se bone memorie venerabi-

[p. 134]

lem patrem domnum Tydemannum Graeuwert, oriundum de Trajecto, tunc priorem domus Vallis gracie juxta Brugis dicti nostri ordinis, singulariter sibi notum et plurimum familiarem, cum quo et ipse de construenda domo nostri ordinis prius habuerat quandoque sermonem. Cum autem dictus pater ad eum venisset, ipse, scilicet prefatus baro, cum consilio ejusdem patris de prenarrate domus edificiis faciendis necnon de redditibus assignandis, tam per litteras proprias et sigilla quam per publica instrumenta, quas et que dictus pater aput se retinuit, seipsum strictissime obligavit, anno videlicet Domini millesimo tricentesimo nonagesimo primo, vicesima secunda die mensis Augusti, prout ex cartis que aput nos in suis servantur locis potest colligi et plenius inveniri. Denique, hiis ita prehabitis, sepedictus baro mittens scripsit unacum predicto domno Tydemanno priore cum plena informacione de singulis ad priorem Carthusie, supplicans eidem humiliter et instanter quatenus futuram novellam plantacionem per eum fiendam ex parte ordinis dignaretur admittere et dictum patrem domnum Tidemannum eidem in rectorem protinus ordinare. Qui reverendus pater, prior scilicet Carthusie, per omnia precibus nobilis baronis annuit atque, dictum domnum Tydemannum a prioratu domus Brugensis absolvens, eidem dictam novellam plantationem regendam commisit, mandans sibi expresse, ex causa quam hic exprimi non oportet, quatenus dicta nova domus uno ex duobus sequentibus titulis insigniri deberet, hoc est ut domus Are celi vel domus Nove lucis deberet deinceps appellari. Quod cum predicto domino relatum fuisset quatenus ipse domui quam erigere vellet titulum ex duobus predictis sibi magis placentem eligeret, idem devotus baro, quasi non immemor quam pie Salvator mundi, speculum scilicet lucis eterne,

[p. 135]

illum nuper quasi noviter illustrasset lumine vultis sui utpote in blandimento sue ymaginis, statim, cum graciarum actione, letus et alacer elegit titulum Nove lucis. Que illustracio communiter dicitur sic esse facta quod postquam Salvator noster Dei filius, amictus lumine sicut vestimento, splendor paterne glorie et candor lucis eterne, in cor prefati baronis de claustro, ut premittitur, erigendo sanctum occulte propositum immisisset sed, rebus ut assolet per prospera et adversa varie hinc inde sibi succedentibus, dictus baro a sancti propositi fervore intepuisset et, quod pie creditur sibi divinitus inspiratum opere adimplere neglexisset, tandem, tempore procedente, pretactus domnus quadam vice devocionis causa sancti Salvatoris visitavit Veronicam, que in quodam Francie opido, nomine Monsteriolo, fertur esse. Dicitur namque communiter, quando sancta matrona, scilicet Veronica, peciit a Domino Salvatore sui vultus sibi dari formam vel ymaginem, quod tunc dicta matrona eidem Salvatori pannum prebuit triplicatum, quem, postquam idem Salvator sue sanctissime faciei aptasset, dicte matrone reddidit sicque ipsa tres ymagines, que ob hoc Veronice dicuntur, recepit. Harum trium Veronicarum vel ymaginum una dicitur adhuc in loco esse predicto. Hanc preterea Veronicam seu ymaginem cum prefatus baro, ut dictum est, gracia devocionis visitans, suam coram illa oracionem fecisset sicut venerabilius suo more potuit, videbatur eidem, prout ipse postmodum duobus primis prioribus hujus domus successive retulit, quod dicta ymago se ab illo velut indignans avertit. Super quo idem baro non sine metu admirans atque rem volens cercius experiri, locum in quo stetit iterum iterumque mutando, dictam ymaginem ex alia atque alia sui parte cum veneracione timida est diligenter intuitus sed semper, ut dixit, sibi notabiliter videba-

[p. 136]

tur quod eadem ymago se ab illo undique et ubique averteret sicut prius. Quo viso prefatus dominus, tristis reversus ad propria, in seipso diebus ac noctibus cogitavit anxie si forte propter aliquam precipuam sui culpam hoc ei sic potuerit accidisse. Ipso itaque, cordetenus revoluente diversa peccata, quibus dictante consciencia formidavit verisimiliter sui Dei ac Salvatoris se specialiter meruisse offensam, tandem occurrit ejus animo quomodo sanctum propositum, dudum conceptum de nostri Carthusiensis ordinis erigendo monasterio, non solum adhuc opere non implesset sed quasi a mente insuper removisset omnino. Tunc ille, compunctus super hoc, firmiter in seipso statuit velle suum propositum quo cicius posset, adjuvante se Domino Salvatore, perducere ad effectum. Que facto, dictus baro in suo proposito firmus, non longo post tempore predictam ymaginem decrevit iterum visitare, ad quam cum venisset et suo ritu eam crebrius hinc inde cum humili supplicacione aspiceret, videbatur sibi notabiliter, sicut dixit, quod dicta ymago non solum icut prius se ab illo non averteret sed, dulciter se ad eum vertens, quasi vivens homo serenum insuper et hylarissimum eidem apparatum preberet. Quod ipse considerans gracias nimirum Salvatori exhibuit et non tristis et merens velut ante sed letus et gaudens ad propria remeavit. Post hec idem dominus nolens amplius differre quod proposuit illud ad debitum finem perducere curavit. Deinde prenominatus dominus Tydemannus, novus rector, profectus est versus Trajectum unacum duobus patribus sibi a priore Carthusie assignatis, priore scilicet Gandavi atque vicario monialium sancte Anne juxta Brugis, ad providendum videlicet de loco habili atque fundo pro domo predicta ibidem, secundum modum et formam nostri ordinis, construenda. Licet enim fundator libencius eam alibi quam aput

[p. 137]

civitatem habuisset predictam, rectori tamen, quia inde, ut dictum est oriundus fuerat, magis ibidem fieri eam placuit, cui tandem fundator ob singularis ad-invicem familiaritatis et dileccionis graciam in hoc cessit. Cum autem dictus rector Trajectum veniens pro diversis ibi circumquaque institisset fundis, sibi propter situm et alias juxta sensum suum conveniencias magis placentibus quam iste in quo degimus, propter diversa tamen obstacula hinc inde occurrencia nullum prorsus alium obtinere potuit absque notabilibus atque magnis dispendiis et jacturis. Unde accidit quod idem rector contra suam voluntatem et propositum, quadam, ut ita dicam, necessitate compulsus, emeret fundum istum, anno videlicet Domini millesimo tricentesimo nonagesimo secundo, die vicesima mensis Februarii. Sed quia idem fundus, nomen a re sortitus, ab innumeris fere annis antequam ibi claustrum fieret Vallis florum vulgariter est vocatus, eo quod semper sicut adhuc annis singulis, verno presertim tempore, diversis floribus habundaret, verisimiliter estimandum est divina pocius quam humana disposicione dictam domum ibidem locatam fuisse, quatenus non sine misterio nomen domus edificande, scilicet Nove lucis, cum vocabulo sui fundi, videlicet Vallis florum, sic a longe conveniret in unum. De quoquidem fundo et hoc notabiliter est sciendum quod, veterum attestacione vicinorum, diu ante inchoationem dicti nostri monasterii, luminaria choruscancia nocturno tempore in eodem solebant loco frequenter videri. Novimus eciam quosdam qui dixerunt se, postquam dictum locum ceperamus incolere, lumina juxta dictum nostrum claustrum discurrencia de nocte aliquociens conspexisse. Ubi ergo domus Nove lucis melius potuit locari, ubi fundari magis congrue quam in Valle florum luminaribus, sicut aiunt, choruscante? Rursus dicente patrono nostro, Domino Salvatore, in

[p. 138]

evangelio ‘Ego sum lux mundi’ et iterum per Salomonem in Canticis canticorum ‘Ego flos campi et lilium convallium’, quod nomen potuit habere apcius ejus monasterium quam domus Nove lucis in Valle florum? Ceterum, cum altissimi patroni nostri, Domini Salvatoris, opera sint inscrutabilia et judicia ejus abyssus multa, quippe qui omnia fecit semper atque facit in pondere, in numero et mensura, qui et lucem fecit et creavit tenebras et absque cujus nutu non cadit folium arboris super terram nec consequenter egreditur flos ex terra, quis ergo cognovit sensum Domini si forte, ex causa sibi soli cognita, in predicto loco, tamquam ab eo specialiter electo, et luminaria de nocte et flores fecerit apparere de die ac, si quodam presagio per hoc innueret, tales ibi habitatores fore venturos qui, carnalis conversacionis profugata caligine, et claritate vite luminarium more splendescerent et odore bone fame ad instar florum undique redolerent. In quorum insuper cujusque consciencia, tamquam in lucida mansione, ipse nimirum pausaret virtutum Dominus atque velut in loco florido idem ipse sponsus celestis foret suaviter quieturus. Sed et hoc, quod pene oblitus fui, specialiter est notandum quod districtus hic circumquaque, in quo ista nostra domus est fundaliter situata, vocatur Enghe in nostro vulgari Theutonico, quod Latine arctum aut strictum dicitur vel angustum, quod utique valde videtur cum supradictis racionibus convenire ac si Salvator mundi, patronus noster, nichil faciens sine causa, domum suam, scilicet Nove lucis et Vallis florum, in den Enghe, hoc est in stricto, arcto vel angusto, certis videatur ex causis previdisse locandam, quasi significans per hoc ipsum, quod hujus sue domus habitatores, presentes pariter et futuri, juxta sui status propositum atque secundum titulos ejusdem domus superius declaratos, in nullo se possent salu-

[p. 139]

brius exercere quam si per arctam sui custodiam, latis hujus mundi spretis itineribus, strictam tenendo viam poenitencie, angustam celestis regni portam studeant introire.

Postquam autem dictus fundus emtus fuit prefatus fundator eidem loco certos annuales redditus assignavit anno Domini millesimo tricentesimo nonagesimo secundo, terciadecima die mensis Maji, ut patet ex litteris quas super hoc suo loco tenemus. Dictis autem redditibus assignatis, edificium hujus nostre domus fuit inceptum, cujus quidem edificii primus lapis fuit positus anno predicto, vicesima octava die mensis ejusdem. Postea vero, scilicet anno Domini millesimo tricentesimo nonagesimo quarto, ipso die beatorum Jacobi apostoli et Christofori martyris, fuit consecrata simul et basilicata domus nostra capitularis unacum parvo claustro et dimidia parte cymiterii magni claustri. Deinde fuit domus ista incorporata ordini et dictus rector fuit eidem domui prefectus in priorem anno Domini millesimo tricentesimo nonagesimo quinto, sedente nostro capitulo generali. Sed et primus lapis nostre majoris ecclesie fuit positus per manum dicti prioris anno Domini millesimo tricentesimo nonagesimo sexto, sexta die mensis Julii, presentibus diversis dominis et prelatis aliisque venerabilibus personis, tam ecclesiasticis quam secularibus, valde multis. Quequidem ecclesia postea fuit consecrata anno Domini millesimo quadringentesimo septimo, in crastino sancti Felicis in pincis et sancti martyris Ponciani, sed in die ipsorum de licencia episcopi dedicacio celebratur. Et in eadem sollempnitate fuit totus ambitus fundamentalis dedicatus ecclesie prefate ab eodem suffraganeo, quod ut in pluribus fieri non solet sed secundum sacros canones fieri deberet.

Ex eo autem tempore quo domus nostra predicta

[p. 140]

primum fuit incepta paulativum habuit, favente Domino Salvatore, successum non tantum in bonis ut apparet edificiis sed eciam in reddituum incrementis, quosquidem redditus, a diversis nobis christifidelibus delegatos, partim levamus in presenti, partim vero post mortem delegancium vel nos vel posteri nostri levabimus in futurum. Ita quod verisimiliter estimamus et credimus de gracia Salvatoris, tam nos quam nostros successores et posteros, bonam competenciam habituros, si tamen, secundum nostrorum monita statutorum, humilitatis, paupertatis et sobrietatis in victu et vestitu et ceteris, ad nostrum usum pertinentibus, antiqui Carthusiensis propositi studium perseveret ac postremo Dei amor et mundi contemptus, propter quem ferri et fieri debent omnia, profectum in nobis et posteris nostris de die in diem accipiat, ut speramus.

Item anno Domini millesimo quadringentesimo....¹⁾ obiit peregre in via Romana suprascriptus domnus baro, domnus Zwederus, fundator dicte domus nostre, in Tuschie civitate, nomine Rethis, sepultus ibidem aput Fratres minores, in quaquidem civitate beata virgo Barbara fertur esse sepulta. Dies vero obitus ejus fuit decima Kalendas Maji, in profesto beati Georgii martyris. Cujus ossa postea translata et usque ad nos deducta sunt et in choro nostro in superiori gradu tumulata²⁾. Deinde anno Domini millesimo

1) Dc lacune beslaat eene ruimte welke ternauwernood een woord van vier letters kan bevatten. Wellicht vulde de schrijver het jaartal eerst later in en bleek toen dat de aanvankelijk opengelaten ruimte daardoor niet geheel werd ingenomen.

2) Reeds uit het door Dodt, Archief, II, blz. 77, afgedrukt testamen van Johan van Renesse bleek dat de beenderen van dezen Zweder mitsgaders die van eenige andere leden van zijn geslacht, in lateren tijd naar de st. Antonis-kapel der st. Jans-kerk te- Utrecht werden overgebracht. Toen onlangs de Archivaris der Rijks-archieven te Utrecht aan den grafkelder der Renessen, welke zich in de bedoelde kapel bevindt, een bezoek bracht, vond hij rechts van den ingang het opschrift: Reliquie dn̄orn̄ ac dn̄arn̄ de Gaesbeec, Abcoude, Putten, Strijē que per Jo. a Renesse hui? aedis cacūm ab ijs linea materna descons diruto cornobie Chartustanor n̄ tp̄is niviria huc translate sunt A^o 1597, waarvan het corrupte gedeelte, naar ik meen, aldus moet worden gelezen: hujus aedis canonicum, ab iis linea materna descendens, diruto coenobio Carthusianorum, non temporis injuria, etc.

[p. 141]

quadringentesimo septimo obiit nobilis baro dominus Wilhelmus, dominus de Apcoude et de Duersteden, vicesima tercia scilicet die mensis Maji, qui fuit frater domini Zwederi fundatoris nostri predicti, sepultus in monasterio Sanctimonialium in Wijck prope Duersteden, prout predicta habentur in antiquo libro memoriarum defunctorum prescripte domus nostre. Qui dominus Wilhelmus propter diversa sua beneficia, tam in redditibus perpetuis, multis novis edificiis hic constructis, quam in pecuniis et aliis rebus eidem domui nostre habundanter propter Deum, sicut manifestum est, donata et legata, merito est dicendus ipsius domus nostre secundus fundator. Oremus igitur nos et eciam posteri nostri in hac devote domo et fideliter pro eis necnon ipsorum parentibus, conthoralibus, liberis, benefactoribus et amicis ut misericordiam a Deo et gloriam consequi valeant sempiternam. Amen.

Hic sequuntur ea que habentur in refectorio nostro de origine ordinis nostri etc.

Anno Dominice incarnacionis millesimo octogesimo secundo, dum sollempne studium floreret Parisius, precipue in philosophia, theologia et jure canonico, sicut generaliter consuevit, tale ibidem prodigium dicitur accidisse. Quidam enim doctor egregius et precipuus, tam vita ut videbatur quam fama, doctrina insuper

[p. 142]

et sciencia, necnon moribus inter omnes doctores Parisienses excellenter ornatus et mirabiliter graciosus, gravi et ultima infirmitate preventus, non diu decumbens, diem clausit extremum. Cumque tota illa die qua defunctus est, more Parisiensi in aula funere in feretro decumbente, fuissent continua decantata officia defunctorum, in crastino mane congregata ibidem universitate Parisiensi, tam scolarium quam doctorum, ut tam honorabili viro sollempnem et venerabilem preberent funeralis officii sepulturam, cum reverendi viri feretrum, in quo funus jacebat, elevare vellent ad ecclesiam deferendum, subito cunctis stupentibus qui mortuus videbatur et erat elevato capite residit in feretro ac omnibus audientibus alta et terribili voce clamavit: ‘Justo Dei judicio accusatus sum!’, et hoc dicto caput deposuit et decubuit mortuus sicut prius. Qua voce cuncti attoniti et territi deliberaverunt ipsum illo die nullo modo fore sepeliendum sed usque in crastinum reservandum. Mane ergo sequenti cum multitudo magna convenisset dictumque funus sicut prius vellent ad ecclesiam deportare, defunctus, sicut prius elevato capite, dolorosa et terribili voce intonuit: ‘Justo Dei judicio judicatus sum!’ Quam vocem multitudo, que ibi aderat, audiens et intelligens stupuit plus quam prius et alterutrum conquirentes quid sibi vellent innuere tam insoliti et inexperti defuncti clamores adhuc determinaverunt ipsum usque ad aliud crastinum nullatenus tumulandum. Tercio vero die cum propter ista prodigia fere tota civitas convenisset et funus cunctis preparatis vellent ad tumulum deportare, defunctus sicut prius jam tercio altissimo et mestissimo clamore personuit: ‘Justo Dei judicio condempnatus sum!’ Qua horribili sentencia audita quasi omnes immenso fuerunt timore ac tremore percussi, certi facti de dampnacione tanti viri, qui inter alios et super alios

[p. 143]

videbatur honestate vite, claritate fame, dignitatis excellencia et multiplici sciencia et sapiencia prefulgere. Ea tempestate erat ibi magister Bruno, doctor famosus, nacione Theutonicus, de civitate Colonia, non obscuris parentibus natus, ecclesie Remensis canonicus et ibidem scolarum magister, qui, supradictis vocibus salubriter territus atque compunctus, allocutus est quosdam socios suos ibi presentes infrascriptis vel similibus verbis, dicens: ‘Eya karissimi quid faciemus? Omnes simul peribimus, non salvabitur nisi qui fugerit. Si in viridi hec fiunt, in arido quid fiet? Si homo tante dignitatis, tante litterature, tante sciencie, qui videbatur tam honeste vite, qui erat tam celebris fame, sic indubitanter est dampnatus, quid nos miserrimi homunculi faciemus si lugubri voce unius homuntionis tam horribili ac stupendo timore ac tremore concussi et stupefacti sumus? Quid faciemus cum rugitus leonis, cum extremi judicii tuba in aures nostras percrebuerit, cum omnes audiemus: “Surgite mortui, venite ad judicium!”? Quo tunc fugiemus, quomodo in tam horribili judicio, ubi columpne celi contremiscent et angeli terrebuntur et territi purgabuntur, apparere poterimus? Ubi tunc latebimus? Impossibile erit latere, intolerabile apparere. Fugiamus igitur a facie gladii, preoccupemus faciem Domini in confessione. Venite! adoremus et procidamus ante Deum, ploremus coram Domino, qui fecit nos! Postquam igitur vocem ejus audivimus non obduremus corda nostra sed exeamus de medio Babilonis, egrediamur Pentapoli, igne et sulphure jam succensa¹⁾, et, exemplo beati Pauli heremite ac beati Anthonii, Arsenii et Euagrii et aliorum sanctorum, cum beato Johanne Baptista, antra deserti queramus, in montibus nos salvos faciamus ut eterni judicis iram

1) Het handschr. heeft succensam.

[p. 144]

et sentenciam dampnacionis eterne ac diluvii peccatorum in archa Noe, in navicula Petri, in qua Christus ventum et tempestatem cessare fecit, id est in navi poenitencie, evadere valeamus et pervenire possimus ad portum et tranquillitatem salutis eterne!’. Hiis atque similibus verbis et sentenciis seipsum et quosdam socios suos alloquens et exhortans deliberaverunt ipse et sex alii probi viri secum abrenunciare mundo et omnibus pompis ejus ad perfectam poenitenciam peragendam, heremi deserta competencia querere et ibidem, relictis omnibus diviciis, deliciis et honoribus hujus mundi, accipere crucem suam et nudum Christum nudi per arctam viam sequi, que ducit ad vitam, et latam ac spaciosam deserere que amatores et sectatores mundi perducit ad supplicia dampnatorum. Et quia jam audiverant famam sanctitatis sancti Hugonis, episcopi Gratianopolitani, qui prius aliquo tempore ejusdem magistri Brunonis in scolis socius creditur extitisse, Sancto spiritu inspirante, ad sanctum memoratum episcopum simul accedere decreverunt et ejusdem auxilium et consilium requirere, ut in ejus dyocesi, quam audiverant multis desertis montibus habundare, mererentur locum congruum obtinere, in quo suum sanctum et salubre propositum possent effective mancipare.

Septem ergo viri memorati, magister scilicet Bruno cum sex sociis, ad prefatum sanctum episcopum predictam ob causam, duce Sancto spiritu, pervenerunt, quos idem episcopus non solum gratanter sed et reverenter acceptans benigne tractavit et voti compotes ibidem effecit. Ipso namque consulente, comitante, pariter et inuante, Carthusie solitudinem intrantes, cellulas in eadem construere inceperunt anno Domini millesimo lxxxiiii, episcopatus vero dicti sancti Hugonis quarto. Viderat autem prefatus sanctus episcopus circa idem

[p. 145]

tempus per sompnium in eadem solitudine Deum sue dignacione habitaculum construentem, stellas eciam septem itineris sibi ducatum prestantes. Erant enim, ut prefertur, et hii septem. Qua propter non istorum tantum sed et eorum qui successerunt eis consilia libenter amplexus est et usque ad mortem Carthusie habitatores tam consiliis quam auxiliis semper fovit. Licet vero et prius divini amoris totus arderet incendiis, non aliter tamen ad discipline celestis exercicia eorum exemplis ac familiaritate inferbuit quam si flammanti quis faci alias plures cirumponat ardentes. Et ideo libenter cum eisdem semper mansisset, in tantumque heremum Carthusie devotus incolebat et sedulus ut eum magister Bruno nonnunquam exire compelleret, ita dicens: ‘Ite ad oves vestras et eis exsolvite quod debetis!’

Feliciter ergo fuit fundata et inchoata domus et religio Carthusiensis tempore summi pontificis Gregorii septimi, cui successit in papatu Victor papa qui valde modico tempore, id est tantum anno uno et circiter mensibus quatuor, supervixit. Quo mortuo Urbanus secundus creatus est cujus magister Bruno prius preceptor fuerat et magister. Hic cito post creationem suam, recordatus sapiencie ac sanctitatis necnon discrecionis eximie magistri sui Brunonis, statim cogitavit eum secum habere ut eum dirigeret et juvaret ad apostolatus sollicitudinem perferendam. Postquam ergo magister Bruno prefatus heremum Carthusie sex annis laudabiliter jam rexisset, summus pontifex predictus eum in archiepiscopum Remensis ecclesie, ad quam, annuente papa eodem, electus fuerat, voluit confirmare. Sed idem venerabilis magister Bruno, nullo modo consenciens, ipso archiepiscopatu spreto atque contempto, usque ad finem vite sue, in solitarie vite proposito firmus, humilitate constans, caritate fragrans, devoci-

[p. 146]

one fervens, Deo semper adhesit et sic itinerarii sui cursum feliciter consummavit. Quem gloriosum patrem adeptum esse bravium et coronam felicitatis eterne divina clemencia per multa miraculosa indicia declaravit.

Argumentum quod ordo Carthusiensis est a sede apostolica confirmatus.

Quoniam diversi diversimode de ordine nostro Carthusiensi loquuntur secundum quod plus vel minus ordini afficiuntur eidem, inter quos aliqui opinari videntur quod idem ordo sancte matri ecclesie minus sit acceptus vel gratus nec a sede apostolica, sicut cetera religionum genera, confirmatus nec a summis pontificibus, qui hucusque fuerunt, receptus vel eciam approbatus sed hactenus sic permissus, nullam racionem aliam pretendentes nisi non esum carnium nimiumque, ut ajunt, ordinis ejusdem rigorem, ea propter hujus opinionis sequaces audire dignentur sui gracia argumentum quod in speculo lucide racionis proponitur oculis sane mentis.

Quod scilicet dictus ordo ab anno Domini millesimo lxxxiiii sub tot summis pontificibus, sibi invicem succedentibus, usque in presens tempus absque confirmacionis, approbacionis ac notificacionis titulo non potuisset utique perdurasse, si tot tamquam varie tempestates interim eidem frequenter ordini renitentes accusacionesque quam plures ab adversariis coram summis pontificibus super materia predicta sepe habite non essent ventilate racionabiliter et cedate, sed pocius jam diu fuisset deletus idem ordo penitus et destructus, qui magis e contrario, sicut impresenciarum cernitur, in omni regione propicio Deo domibus ac personis multiplicatis profecit et crevit in timore Domini necnon de die in diem magis ac magis proficit atque crescit. Stat quoque adhuc per graciam Jhesu Christi

[p. 147]

sicut et semper stetit a primeva sui origine in sacrosancte matris ecclesie racione, gracia et favore, ita quod non tantum ab uno vel duobus aut tribus sed a plurimis sanctissimis summis pontificibus non solum fuit et est approbatus et confirmatus sed eciam excellenter et magnifice commendatus, amplis quoque ac graciosis privilegiis exemptus et preditus, multis quoque graciis ac beneficiis premunitus. De quo quidem ordine summus pontifex Alexander tercius priori et fratribus Carthusie ita scribit: ‘Cum sitis religioni et honestati, favente Deo, dediti et operibus virtuosis intenti, preter commune debitum vos speciali perogativa tenemur diligere ac fovere vestrisque semper intendere commodis et augmentis. Inde est quod nos, religionem vestram, que per Dei graciam redolet circumquaque odore virtutum, volentes de die in diem robur et incrementum suscipere et ad anteriora semper extendi, ea, que per capitulum generale ordinis vestri provida circumspectione disposuerit vel ordinaverit, auctoritate apostolica confirmantes rata et firma decernimus imposterum permanere’. Item dominus Alexander quartus ita scribit priori Carthusie et omnibus prioribus in generali capitulo congregatis: ‘Amictus lumine sicut vestimento Dei filius, Dominus Jhesus Christus, suam sacrosanctam ecclesiam quasi tot videtur illustrasse luminibus quot in ea constituit gradus et ordines virtutum insigniis et divini cultus studio refulgentes. Inter personas siquidem alias quas in laudem sui nominis virtus altissimi ab antiquis temporibus usque nunc assumpsisse dinoscitur, illi quasi videntur precipui qui vestri sanctitatem ordinis sunt professi. Vigiles enim et solliciti ad hoc studuerunt assidue inveniri quod et sponsus celestis in eorum conscienciis haberet lectum floridum et Christiana religio de ipsorum conversacione angelica sumeret sanc-

[p. 148]

titatis exemplum. Sede apostolica de hoc multitudinem spiritualis leticie sepius consequente, ita quod ipsa, in eis tamquam in odore agri pleni cui benedixit Dominus sine intermissione delectans, eos inter alios ecclesie filios precipue dileccionis amplexibus et graciosi favoris affluencia confovebat, multis nichilominus de diversitate fidelium ad hoc vacantibus quod circa religionem tam famosam et celebrem sincerissime dileccionis effunderent largitatem.’

Item Alexander quartus omnibus prioribus Carthusiensibus in quodam libertatis privilegio ita scribit: ‘Thezauro virtutum sic preclara vestra religio suum semper astrinxit affectum quod habetur et in conspectu regis eterni placita et in oculis hominum graciosa. Ipsa siquidem ut columba mitis et humilis et electa Domini specialis pulchra per totum aspicitur omnem a se rugam enormitatis abiciens et maculam deformitatis excludens. Vigilantibus illis qui paterne sollicitudinis in ea gerunt officium quod ibi nulle possunt spine viciorum succrescere sed ipsa florum honoris et fructuum honestatis immercessibili polleat ubertate. Propter hunc etenim sancte conversacionis affectum nunquam ordo vester officio visitacionis vel correctionis indiguit aliene. Cum itaque nos, qui ex hujusmodi virtuosis actibus spiritu in Domino exultamus, claris agnoscamus indiciis dictum ordinem vestrum esse aliis recte vite speculum et salutifere conversacionis exemplum ipsum, sicut olim sic et imposterum ab ejusdem dumtaxat prioribus ac fratribus ydoneis, quos vos filii priores duxeritis deputandos, et a nullo alio visitari aut corrigi debere auctoritate presencium duximus statuendum.’

Clemens quoque tercius eisdem sic scribit: ‘Inter virtutum aromata et sanctorum fragranciam studiorum opinionis vestre balsamus suo nobis odore discernitur,

[p. 149]

que, cum se asperioribus institutis a seculari separet vanitate et preclara resplendeat gloria meritorum, nobis est amplius honoranda. Providendum quoque nobis est diligencius et cavendum ne vestram sanctam quietem alicujus improbitas valeat conturbari.’

Clemens quoque quartus ita scribit eisdem: ‘Admirabilem pulchritudinem, qua splendet et splenduit quasi quadam varietate circumdata pia mater ecclesia, retroactis temporibus adierit plurimum ordo vester a suis fundatoribus viris spiritualibus tamquam adeps a carne penitus separatus, magno pariter et exacto consilio circumcisus, qui, ab hominum segregati consorciis et ad vite subsidia necessaria satis paucis contenti, aquilarum more nidum suum in arduis posuerunt, in preruptis silicibus et inaccessis rupibus habitantes, deliciarum ortum squalentis heremi solitudinem arbitrati, ubi, leccionibus, oracionibus et contemplacioni vacantes, sollicitudine Marthe seposita, elegerunt subsedere ad pedes Domini cum Maria’, et infra: ‘Nos vero et vos et ordinem vestrum et diligimus ac semper dileximus ex affectu in quo bone memorie qui secundum carnem nos genuit pater noster et religiose vixisse noscitur et agonem suum feliciter creditur consummasse.’

Talia et hiis similia vel majora senserunt pariter et scripserunt de ordine antedicto summi pontifices Urbanus secundus et tercius, Innocencius secundus, Celestinus tercius, Lucius tercius, Honorius tercius, Gregorius nonus et decimus et eciam dominus Benedictus, de ordine assumptus Predicatorum. Horum autem sanctorum patrum ultimo positorum tam scripta quam dictamina sunt hic causa brevitatis omissa.

Beatus quoque Bernardus in epistola missa ad fratres Carthusienses de domo Montis Dei, cum quibus residere aliquociens assuetus, ob quod et cellam sibi proprie deputatam apud eos habuit, inter ceteras lau-

[p. 150]

des et instructiones ejusdem ordinis ita scribit: ‘Epulari in Domino et gaudere oportet quod Christiane religionis speciosissima porcio, que celos propinquius tangere videbatur, mortua erat et revixit, perierat de mundo et inventa est. Auditu auris audiebamus nec credebamus, legebamus in libris et mirabamur de antiqua vite solitarie gloria et magna in ea gloria Dei cum subito invenimus eam in Campis silve, in Monte Dei, in Monte pingui, ubi jam de ea pinguescunt speciosa deserti et exultacione colles accinguntur. Ibi enim jam per vos se offert omnibus et in vobis se monstrat et ignota hactenus innotescit in paucis simplicibus, ipso eam vobis ingerente, qui in paucis simplicibus totum mundum sibi subjecit, ipso mundo mirante. Licet enim magna et divina plane fuerunt miracula que Dominus gessit in terris hoc tamen unum super omnia alia emicuit et cuncta cetera illustravit quod, sicut dictum est, in paucis simplicibus totum mundum et omnem sapiencie ejus altitudinem sibi subjugavit. Quod et nunc cepit operari in vobis “Ita pater, quoniam sic placitum est ante te, abscondisti hec a sapientibus et prudentibus et revelasti ea parvulis.” “Nolite ergo timere pusillus grex”, ait Dominus, “sed omnino confidite quoniam complacuit Deo patri dare vobis regnum!” Videte enim vocacionem vestram fratres! ubi sapiens inter vos, ubi scriba, ubi conquisitor hujus seculi, nam et si sunt aliqui inter vos sapientes, per simplices tantum sapientes aggregavit, qui reges olim et philosophos hujus mundi per piscatores sibi subjecit. Sinite ergo, sinite sapientes hujus seculi, de spiritu hujus mundi tumentes, alta sapientes et terram lingentes, sapienter descendere in infernum! Vos autem dum foditur peccatori fovea, sicut cepistis, stulti facti propter Deum per stultum Dei, quod sapiencius est hominibus, Christo duce humilem apprehendite disciplinam ascendendi

[p. 151]

in celum. Vestra igitur simplicitas jam multos provocat ad emulationem; vestra sufficiencia et altissima paupertas jam multorum confundit cupiditatem; vestrum secretum jam earum rerum, que tumultum facere videntur, pluribus incutit horrorem.’ Et infra: ‘Sed hec novitas non est novella vanitas. Res est enim antique religionis profecto fundate in Christo pietatis, antiqua hereditas ecclesie Dei a tempore prophetarum premonstrata. Jamque nove gracie sole exorto, in Johanne Baptista instaurata et innovata, ab ipso Domino familiarissime celebrata, ab ejus discipulis ipso presente concupita, quia gustata ejus suavitate optimum sibi judicavit Petrus in hoc semper esse.’ Et infra: ‘Sileant ergo qui, in tenebris de luce judicantes, vos arguunt novitatis ex habundancia male voluntatis, ipsi pocius arguendi vetustatis et vanitatis. Sed et laudatores et detractatores semper estis habituri sicut et Dominus, laudatores preterite et quod bonum in vobis amant hoc in eis amate, detractores dissimulate et pro eis orate.’ Et infra: ‘Si enim ad singula volueritis vel laudatoribus respondere vel cum detractoribus litigare tempus perdetis, cujus in proposito sancto amissio non levis jactura est.’ Et infra: ‘Grandis vobis restat via. Altissima est enim professio vestra, celos transit, par angelis est, angelice similis puritati. Non solum vovistis omnem sanctitatem sed et omnis sanctitatis perfectionem et omnis consummacionis finem.’ Hec beatus Bernardus qui et multa alia similia vel majora scribit de ordine supradicto. Huic autem ultimo verbo beati Bernardi, scilicet quod ordo Carthusiensis vovit omnis sanctitatis perfeccionem, alludit et consonat interpretacio ipsius nominis supradicti. Secundum enim beatum Jheronimum et Remigium in interpretacionibus Hebraicorum nomen ‘Cartus’ interpetratur ‘perfecta vocacio’ vel ‘perfecte vocatus’; ‘ya’ id est ‘Deus’ vel

[p. 152]

‘Dominus’ seu ‘dominator’. Inde Carthusia, id est perfecta vocatio Domini. Quod quidem nomen non fuit illi ordini tam humana institucione impositum quam divinitus institutum ut eciam ipsa significacio nominis professionis excellenciam et perfectam ordinis ostenderet sanctitatem, sicut et de Adam legitur qui primis individuis specierum secundum proprietatem ipsorum prima nomina designavit. Nec ista ut dicta capiantur ad excellenciam abjectarum et fragilium personarum sed pocius ad defensionem et laudem ordinis memorati, non tam humanitus quam divinitus instituti.

Ostenso autem quid antiqui sancti patres de ordine Carthusiensi senserunt, nunc ad moderni fere temporis summos pontifices verba vertentes de illis breviter perstringemus, qui, non solum spiritualibus sed et temporalibus beneficiis dictum ordinem confoventes, domos ejusdem ordinis fundaverunt et dotaverunt atque pro structuris earum copiosas impensas liberaliter tribuerunt.

In primis dominus Innocencius papa tercius, ille precipuus canonista prope Romam egregiam fundavit domum ordinis antedicti ac de proprio suo dotavit in honore sancti Bartholomei, adiciens eidem ordini privilegia graciosa.

Item dominus Johannes papa vicesimus secundus in Avinione residens super Durenciam juxta eandem civitatem sollempnem fundavit domum atque plura et pulcherrima ordini predicto concessit privilegia. Sed et Innocencius papa sextus aliam prope Avinionem ultra Rodanum, in propria videlicet curia, domum fundavit sollempnem necnon et dotavit, sepultus ibidem, libertates et exempciones ordini predicto adiciens valde largas. Is pariter, ut fertur a fidedignis, spreto summo pontificio, dictum ordinem Carthusiensem intrasset si a cardinalibus non fuisset preventus.

[p. 153]

Urbanus quoque papa quintus, dicti ordinis zelator, unam de septem principalibus racione urbis ecclesiis, scilicet Jherusalem, que alias ad sanctam Crucem dicitur, contulit et auctoritate apostolica incorporavit ordini sepedicto.

Item Gregorius papa undecimus, post illud flebile majoris domus Carthusie incendium, anno scilicet Domini millesimo trecentesimo septuagesimo, pro celeri dicte domus reparacione sex milia francorum transmisit, proponens ibidem sepeliri si in Avinione obisset.

Quid plura, omissis regibus Francie, Anglie, Bohemie, Ungarie, Arragonie, Cicilie, Naverne ceterisque regibus, ducibus et terrarum principibus, baronibus quoque aliisque nobilibus necnon precipuis ecclesiarum prelatis, dicti ordinis domos usque in hodiernum diem fundantibus, occurrit venerandus moderni fere temporis doctor eximius, magister scilicet Johannes Andree, maximus ille sui temporis tam legista quam eciam canonista. Is aliquando varias hinc inde a studentibus contra Carthusienses audierat detractores quasi caritati repugnarent per non esum carnium ordinisque nimium secundum eos rigorem. Qui tandem perlecto quodam tractatu, nuper edito per egregium phisicum magistrum Arnoldum de Nova villa, continente videlicet inter multa illic scripta quod Carthusienses in suo proposito preter esum carnium bene stare possent argumentacionibus racionabilibus super hoc deductis. Hunc idem doctor, magister scilicet Johannes Andree, suis legistis et canonistis interloquendo, sinceriter allegavit, inter cetera ita dicens: ‘Quare ergo nunc quam plures patribus et amicis meis Carthusiensibus aput quos est vera religio detrahere non verentur?’ Cui eciam doctori tandem dicti Carthusienses, occasione data propter quosdam calumpniatores, suas regulares constituciones, licet a sede apostolica quam pluries

[p. 154]

examinatas, approbatas et eciam confirmatas, ab eodem tamen diligencius examinandas humiliter tradiderunt. Quibus diligenti scrutinio singillatim perlectis, idem doctor publice contestatus est se nunquam audivisse vel legisse aliquam vitam sive regulam cum tanta discrecione atque sobrietate, humilitate quoque ac caritate per omnia institutam. Atque post hec ita Carthusiensibus in caritate Christi devinctus est quod non solum emulos eorum repressit in quantum potuit, verum eciam sollempnem dicti ordinis domum prope Bononiam fundavit pariter et dotavit.

Quod similiter in Decretalibus de Carthusiensibus mencio plerisque in locis fiat diligens lector poterit repperiri.

Sed et qui ordinem Carthusiensem de hoc calumpniando accusant, quod infirmis suis carnes vel pinguia non ministrat, non videntur legisse vel vidisse librum secundum beati Jheronimi contra Jovinianum, ubi valde diffuse istam questionem disputat, ostendens multis racionibus et exemplis quod, sive ad salutem corporis, sive anime, carnes monachis nullo modo sunt necessarie, ita inter cetera dicens: ‘Illi arbitrantur carnes sanitati congruas qui volunt abuti libidine et in cenum demergi voluptatum. Monacho sanitas absque viribus necessaria est.’ Hec ille.

Et hec perpauca sufficiant pro presenti super dicta materia, que in aliis quibusdam tractatibus, a diversis doctoribus inde confectis, est diffusius disputata.

Explicit.

Hic consequenter per ordinem ponuntur nomina venerabilium patrum qui successive predicte domui nostre, scilicet Nove lucis, ut priores prefuerunt.

In primis dominus Tidemannus Graeuwert, primus

[p. 155]

iniciator, rector et prior hujus domus, ut supra habetur, qui prius in domo Hollandie et postea istius domus professus obiit.

Item secundus fuit dominus Theodericus Brune, unus de patribus qui istam domum inceperunt.

Item tercius fuit dominus Theodericus Sloyer, monachus professus domus nostre prope Amsterdam.

Item quartus dominus Bernardus, monachus professus domus in Monichusen prope Arnhem.

Item quintus dominus Henricus Wit, monachus professus hujus domus.

Item sextus dominus Aelbertus Buer, monachus professus domus nostre in Monichusen.

Item septimus dominus Henricus Milde, alias de Culenborch, professus hujus domus.

Item octavus dominus Henricus de Veethusen, monachus professus in Monichusen.

Item nonus dominus Aelbertus Buer suprascriptus.

Item post ipsum fuit decimus in ordine dominus Henricus van der Laen, monachus hujus domus.

Item undecimus fuit dominus Otto Amilii, monachus professus istius domus.

Item duodecimus in ordine fuit dominus Walterus Pelgrimi, monachus domus nostre prope Amsterdam.

Item tercius decimus prior fuit dominus Thomas de Mynen, monachus hujus domus.

Item post ipsum fuit dominus Henricus de Heeswijc, monachus hujus domus, scilicet xiiii^us.

Item quintus decimus fuit in ordine dominus Johannes Voss, monachus istius domus.

Item sextus decimus fuit dominus Nycolaus Gerardi, monachus domus Antwerpie.¹⁾

1) In margine werd door een latere hand aangeteekend: primo et post hujus of post hoc.

[p. 156]

Item septimus decimus dominus Jacobus Backer, monachus domus.

Item octavus decimus dominus Adrianus Storm, monachus hujus domus.

Item nonus decimus dompnus Henricus de Heeswijc, pro secunda vice, monachus domus hujus.

Item vicecimus dominus¹⁾ Weremboldus de Leydis, monachus hujus domus.

Item vicesimus primus dominus Wilhelmus Leyden,²⁾ monachus hujus domus.

Item vicesimus secundus dominus Christianus de Mera de Haerlem, monachus hujus domus.

Item vicesimus tercius dominus Otto de Amersfordia, monachus hujus domus.

Item vicesimus quartus dominus Lambertus de Amsterdam, monachus hujus domus.

Item vicesimus quintus dominus Nicolaus de Amsterdammis, monachus hujus domus.

Item vicesimus sextus dominus Theodricus Duys de Amsterdammis, monachus hujus domus.

Item vicesimus septimus dominus Johannes Ysbrandi de Haerlem, monachus professus hujus domus. Obiit 1524.

Item vicesimus octavus dominus Petrus Zass de Trajecto, monachus professus hujus domus. 1525.

Item dominus Volpardus de Gravia vicesimus nonus, monachus noster professus. 1540.

Item tricesimus dominus Florencius de Monickendam, monachus professus hujus domus.

Item tricesimus primus dominus Nicolaus de Haerlem, monachus hujus domus.

1) Na het woord dominus volgt het doorgehaalde woordje ‘de’.

2) Of Leydis. De verkorting kan zoowel het een als het andere beteekenen.

[p. 157]

Item tricesimus secundus dominus Lambertus de Brienen, professus domus monachorum et ibidem olim prior.

Item tricesimus tercius dominus Bartholomeus de Schoenhovia, monachus professus hujus domus.

Item tricesimus quartus dominus Theodericus Mennen, professus domus Sophie.

Item tricesimus quintus dominus Bartholomeus de Schoenhovia supradictus, monachus professus hujus domus.

Sequuntur hic quedam beneficia pro conventu nostro deserviencia et ex speciali gracia presidentis pro tempore eidem conventui ministranda ad instanciam sive memoriam donatorum hujusmodi beneficiorum, qui ea precipua devocione sive tali intencione propter Deum domui nostre donaverunt et legaverunt, prout inferius lacius patebit.

Adventus. Quadragesima¹⁾.

Primo bone memorie Henricus Vos, civis Trajectensis, legavit nobis quasdam terras, sitas in Galencoep, de quarum fructibus sive proventibus, juxta communem cursum ad hoc sufficientibus, voluit et desideravit quod singulis diebus Dominicis, tam in Adventu quam in Quadragesima necnon duabus sollempnitatibus de Domina nostra ibidem venientibus, ministrabitur conventui nostro potagium de fructibus amigdalorum et istud fiet quolibet anno imperpetuum secuturo ad memoriam ejus.

1) De woorden Adventus, Quadragesima, Lampas, Barbare etc., welke in dit gedeelte boven de omschrijving der beneficia zijn geplaatst, worden in het handschrift in margine gevonden.

[p. 158]

Lampas.

Item idem Henricus et domicella Elysabeth, ejus uxor, legaverunt nobis viginti scuta Burgundie, ea condicione ut singulis noctibus perpetuo lampas accensa arderet supra sepulchrum eorundem in magna Galilea¹⁾. Que condicio postea dicitur esse mutata propter negligenciam sive inconvenienciam dicte lampadis accendende, ita quod lampas pendens retro in ecclesia accendi et ardere debet qualibet nocte deinceps loco alterius lampadis prenarrate.

Barbare.

Item quondam domicella Sophia de Rinevelt legavit nobis in perpetuis redditibus unum florenum Bavarie, exponendum pro vino Renensi, ministrando singulis annis futuris conventui nostro in die sancte Barbare, videlicet quarta die mensis Decembris.

Sanctificacionis beate Virginis.

Item domicella Aleydis Zoudenbalch legavit nobis in redditibus perpetuis unum nobile aureum, exponendum pro pitancia conventui nostro ministranda altera die post festum Sanctificacionis beate Marie, scilicet in die anniversarii domicelle Diliane, matris domini Tydemanni Graeuwert, primi prioris hujus domus, ut idem anniversarium tanto a nobis et a posteris nostris melius et devocius celebretur.

Circumcisionis.

Jacobus Sloyer, civis Trajectensis, donavit nobis unum scudatum antiquum perpetui redditus, monete regis Francie, exponendum pro vino Renensi minis-

1) Otte vermeldt in zijn Archäologisches Wörterbuch, in voce Galilaea, o.a. ‘In Karthäuserklöstern versteht man unter Galilaea major. Gross-Galilaea, den grösseren Kreuzgang, an welchen die einzelnen Zellen gebaut waren, und unter Galilaea minor, Klein-Galilaea, den gewöhnlichen, an der Kirche belegenen Kreuzgang.’

[p. 159]

trando in die anniversarii quondam domicelle Aleidis, uxoris sue, videlicet proxima die post Circumcisionem Domini, singulis annis futuris.

Octava Epiphanie.

Item idem Jacobus similiter Sloyer legavit nobis adhuc unum scudatum antiquum Francie in perpetuis redditibus, exponendum pro vino Renensi, quod ministretur quolibet anno conventui nostro in die anniversarii sui, scilicet in profesto octavarum Epiphanie Domini.

Mathie.

Item executores testamenti quondam domini Aelberti de Muden, canonici ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, sepulti aput nos, legaverunt nobis propter Deum pro salute anime ipsius unum denarium, dictum een gulden Peter, in perpetuis redditibus, exponendum in anniversario ejusdem domini Aelberti, scilicet in crastino beati Mathie apostoli, pro vino Renensi conventui nostro ministrando singulis annis semper duraturis.

Gregorii.

Item magister Henricus Foeck, dum ultimo vixit canonicus ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, legavit nobis annuatim 1 gulden Peter pro vino, ministrando feria sexta ante festum Gregorii perpetuis temporibus, eciam multa alia bona nobis fecit in vita, post obitum quinquaginta florenos Renenses et unum calicem etc.

Annunciacionis gloriose Virginis.

Item Arnoldus Braseman, opidanus Amsterdammensis, legavit domui nostre pro anima Elyzabeth, uxoris sue, aput nos sepulte, unum scutum antiquum Francie, singulis annis perpetuo futuris exponendum pro vino Renensi, conventui nostro ministrando altera die post festum Annunciacionis gloriose virginis Marie.

XVI Junii, XXX Octobris.

Item magister Henricus Foeck et domicella Aleydis

[p. 160]

Zoudenbalch, mater ejus suprascripti, legaverunt nobis perpetuo, bis in quolibet anno, sedecim pintas, mensure civitatis Trajectensis, melioris vini Renensis, videlicet qualibet vice totidem ministrandas, scilicet XVI Junii et XXX Octobris mensium diebus. Quod vinum perpetuis temporibus amministrabunt fratres Cistercienses in Yselsteyn, unde habemus eorum litteram etc.

Lampas. Visitacionis beate Virginis.

Item Ghijsbertus Loeff, dictus Berchmaker, et domicella Elzabena, ejus uxor, cives Trajectenses, dederunt nobis mediam partem decem et dimidii jugerum terrarum, sitarum in Marsenveen, de quarum proventibus pecierunt ut lampas ante sacramentum in ecclesia nostra jugiter arderet et teneretur necnon ut in die Visitacionis beate virginis Marie conventui nostro pitancia daretur. Quorum peticioni prior et conventus, protunc existentes, consenserunt litteram, conventus sigillo sigillatam, sibi desuper tradendo.

Petri ad vincula.

Item ex ordinacione confratris nostri Henrici de Heeswijc, monachus hujus domus, facta ante ejus professionem, ministrabitur singulis annis perpetuis in anniversario quondam Johannis de Heeswijc, patris sui, quod est circa festum beati Petri ad vincula, vinum Renense, pro quo expositum est scudatum antiquum Francie¹⁾.

1) Achter het woord ‘Francie’ vervolgt eene andere hand, gedeeltelijk in margine: Nota, ordinacionem hujusmodi, factam a domino Henrico de Heeswijc, capitulum nostrum generale confirmavit anno lvii, prout in cedula lecta in conventu lacius [ ]ebat. De eerste letters van het laatste woord zijn onleesbaar doch zal met het geheel het een of ander synoniem van het veelal gebezigde ‘continetur’ bedoeld zijn, wellicht ‘patebat.’ Daarna volgt dan, altijd van dezelfde hand: tam in anniversario patris quam matris. Nota tamen quod, en na drie onleesbare woorden, diebus abstinencie hujusmodi gracia.

[p. 161]

Annunciacionis beate Marie virginis.

Item in anniversario Haze, matris ipsius Henrici de Heeswijc, que obiit in profesto Annunciacionis Dominice, exponetur similiter scudatum Francie pro vino Renensi conventui nostro perpetuis temporibus ministrando, de quibus duobus scudatis annui et perpetui redditus habundanter idem frater Henricus nobis satisfecit.

Tecle.

Item Henricus de Reno, armiger, sepultus aput nos, legavit nobis in testamento suo quatuor scudata antiqua, monete regis Francie, in perpetuis redditibus, de quibus desideravit ut daretur deinceps singulis annis futuris conventui nostro bona pitancia in die anniversarii sui, quod est in festo Tecle virginis, quatenus eo devocius pro ipso tunc oremus.

Item domicella Aleydis, mater Johannis de Clivis, redditi et confratris nostri, legavit domui nostre tot redditus perpetuos ut de eis debeant ministrari conventui nostro 28 libre guets mets ghengbaers singulis annis futuris post obitum ejusdem in die anniversarii sui pro memoria sua melius et devocius facienda, videlicet ut quevis persona domus nostre, album ordinis habitum deferens, inde habeat unam libram. Quod si in predicto anniversario vel infra 14 dies proxime subseqentes non fuerit observatum aut ministratum negligencia presidentis, tunc hujusmodi 28 libre ghengbers, tociens quociens hoc contigerit, devolventur ad hospitale sancte Barbare Trajectensis, prout in littera conventus, quam idem hospitale desuper habet, plenius est expressum.

Infra octavas Epiphanie est ejus anniversarium superius inscriptum, scilicet decima die Januarii¹⁾.

1) Deze volzin werd in het handschrift in margine geplaatst.

[p. 162]

Item domicella Elyzabeth de Wercouden dedit nobis quinque jugera terrarum, sita in Maeslant, empta cum pecuniis suis, locata pro nunc annuatim pro sex cum dimidio scutis Hollandie, monete quondam domini ducis Wilhelmi, comitis Hollandie, per eam levandis quam diu vixerit et post mortem ejus proventus dictarum terrarum debent exponi quolibet anno in perpetuum duraturo pro confectione quadam dicta vulgariter ghengbraessen, dividenda inter fratres conventus nostri equaliter in die quando anniversarium ipsius in domo nostra celebrabitur ad perpetuam ejus et suorum memoriam, prout in littera conventus, sibi desuper tradita, plenius continetur.

Item Petronella Zelandrina, specialis hujus domus amica, legavit nobis in testamentum perpetuum unam scuttellam argenteam, cum qua in precipuis festis candelarum in summo altari ad missam ministrare consuevimus et peciit instanter ne a domo nostra alienetur et hoc tunc temporis optinuit a presidente, prout in antiquo libro memoriarum erat descriptum.

Item honesta matrona Gheertrudis, relicta Johannis Romer, legavit domui nostre certas terras, juxta Wercouden sitas, et multa alia bona, de quibus petiit ut conventui nostro ministraretur egregia pitancia piscium et mingelenum vini Renensis optimi vel pro eo vini Malvatici in cellis in die anniversarii ejus et feria quinta post octavas Pasche vinum Renense optimum vel pro eo vinum Malvaticum ejusdem mensure pro memoria mariti ejus supradicti. Et si prior in hoc defecerit tenebitur qualibet vice ad sex florenos dandos hospitali sancte Barbare in Trajecto, quam ordinationem visitatores provincie nostre, auctoritate capituli, confirmaverunt et litteras desuper factas suis sigillis munierunt.

Nobilis domina, domina Anna de Ravensteyn, lega-

[p. 163]

vit domui nostre certas terras, in Zelandia sitas, valentes omni anno ultra sex florenos, pro memoria domini Adriani de Bursalia, domini de Brugdam, prioris mariti sui, de quibus petiit conventui nostro ministrari omni anno pitanciam et vinum in die anniversarii ejus, quam ordinationem visitatores confirmaverunt et litteras desuper, ut supra.

Item honesta Gheertrudis de Hoern legavit domui nostre unum et dimidium florenum aureum, pro quibus petiit conventui ministrari vinum Renense in die anniversarii ejus, quam ordinationem visitatores provincie nostre, auctoritate capituli generalis, confirmaverunt et litteras desuper factas suis sigillis munierunt.

Item honesta virgo nomine Digna Zas, filia Ghysberti Zas, dedit conventui nostro certam summam pecuniarum quibus prior emit certas terras, sitas juxta conventum, quarum fructibus petiit ut conventui nostro ministraretur egregia pitancia piscium et mingelenum vini Renensis optimi in cellis die anniversarii ejus. Et si presidens in hoc defecerit, tenebitur, qualibet vice, ad sex florenos dandos ecclesie sancti Jacobi in Trajecto, quam ordinationem visitatores provincie nostre, auctoritate capituli, confirmaverunt et litteras desuper factas suis sigillis munierunt.

Item honeste virgines Margareta et Agnes, sorores confratris nostri domni Theodrici, emerunt a conventu nostro viginti florenos annuos redimibiles, quarum una obiit et remisit nobis graciose ex predictis sex florenos annuos, petens ut propinetur (c)onventui omni ebdomada Adventus et Quadragesime semel lac amigdalinum. Post vero alterius mortem, que adhuc superest, etiam propinabitur monachis ex supradictis redditibus in Quadragesima tantum una......¹⁾ olii

1) Het woord dat de maat aangaf is uitgeschrapt.

[p. 164]

olivarum, sic quod omnes proventus predicti totaliter devolventur ad usum conventus nostri. Quam ordinationem visitatores provincie nostre, auctoritate capituli, confirmaverunt et litteras desuper factas suis sigillis munierunt.

Item honestus vir Teodricus de Authuesden, alias Růtenberch, pater confratris nostri domni Ghijsberti Růtenberch, legavit conventui nostro duodecim florenos Hollandie pro pulte cicerino, quale diebus candelarum ministrari solet, in die anniversarii sui, 24 scilicet Septembris, singulis annis in perpetuum conventui ministrando, quam legationem et ultimam voluntatem prior pro tempore et visitatores approbaverunt.

Item honorabilis dominus Wilhelmus Punt de Thiela, cappellanus conventus ten Daell, magnus amicus et benefactor ordinis nostri et precipue domus nostre, dedit eidem domui nostre, in anno xlvi supra xv^c, centum et sexaginta duos florenos Karolinos¹⁾ sive Brabantie, pro quibus empti sunt redditus perpetui pro domo nostra, et petiit ac ordinavit ut de illis ministraretur conventui nostro bis in anno perpetuis temporibus in sui memoriam bonum vinum Renense, altera scilicet die beate Anne et altera Presentationis Virginis gloriose, cuilibet monacho, converso, reddito et donato, qui soli in cellis commedunt, singulis eorum unum mingelinum boni vini Renensis et eisdem diebus quatuor mingelinos ejusdem vini in coquina et quatuor mingelinos in refectorio fratrum laicorum pro fratribus laicis in-simul ibidem commedentibus. Inde sunt littere in archivis nostris, sigillis visitatorum et domus nostre sigillate, sub pena trium florenorum, quotiens omissum fuerit, ad usum sororum conventus beate Marie Magdalene in Trajecto, unde

1) Het handschrift heeft Karilinos.

[p. 165]

habent litteras sigillo domus nostre sigillatas. Obiit prescriptus honorabilis dominus 15 Januarii a^o xlix, sepultus in conventu then Daell prescripto. Cujus anima requiescat in sancta pace. Amen.

Hic annotantur beneficia maximorum benefactorum domus nostre, in principio hujus libri specialiter nominatorum, unacum quibusdam perpetuis oneribus exinde per priorem et conventum pro tempore faciendis pro salute animarum ipsorum et suorum parentum, amicorum et benefactorum, ad que, ut inferius patet, sunt obligati.

In primis nobilis baro quondam domnus Zwederus, dum vixit dominus dominorum de Gaesbeke, de Putte et de Stryen, principalis fundator ejusdem domus nostre, ipsam solempniter dotavit, pro priore et conventu donans ei in redditibus bonis et perpetuis, pro sustentacione eorundem prioris et conventus pro tempore, summam quadringentarum et quinquaginta coronarum antiquarum, monete regis Francie, aurearum et legalium, in Zeelandia dumtaxat existentibus, hiis exceptis que exposuit pro terris quas¹⁾ hic habemus juxta domum nostram. Et, ut dicitur a senioribus nostris, ipse dominus fundator, demptis premissis, liberaliter solvit pro libris, edificiis et aliis dicte domui nostre necessariis ultra summam quinquaginta milium antiquorum florenorum Ghelrie. Retribuat sibi propterea immortalis²⁾ Deus, pro cujus honore id fecit, unacum suis parentibus, liberis, consanguineis, amicis et benefactoribus gaudium sempiternum. Amen.

1) Achter het woord ‘quas’ heeft het handschrift in margine: Scilicet Bloemendael cum suis attinenciis, continentem 22 jugera vel circiter terrarum.

2) Hier en op andere plaatsen heeft het handschr. ‘im̄ors’.

[p. 166]

Item, sublato pretacto domino fundatore ex hac humanitate, generosus baro dominus Wilhelmus, dominus de Apcoude et de Duersteden, frater ejus legitimus pie memorie, intelligens quod premissa, per dictum fratrem suum donata, juxta exigencia nobilis et preciosi operis de hac domo nostra debite perficienda in edificiis et aliis requisitis minime sufficerent volensque idem opus suis bonis temporalibus ulterius perficere et sibi ex hiis thezaurizare in celis bona eternaliter duratura, ecclesiam nostram inceptam perfici et orientalem partem magne nostre Galilee cum septem cellis ibidem existentibus unacum pluribus aliis edificiis domus nostre de novo erigi et construi fecit, pro quibus, sicut communis testatur fama, exposuit tria milia et quingenta nobilia aurea, monete regis Anglie, vel circiter. Insuper proposuit pro tunc dotare antedictas septem cellas pro monachis in eisdem habitaturis et Deo imperpetuum ibidem famulaturis; sed in brevi tempore cursum vite sue consummavit, ipsum suum propositum imperfectum relinquendo. Habuit tamen domus nostra ex parte ejusdem, preter summam prenominatam pro edificiis expositam, tam in vita quam post obitum ejus, tot et tanta bona mobilia, que, si exposita fuissent pro perpetuis annuis redditibus in Zeelandia, utique racionabili estimacione se extendissent ad sufficientem sustentationem pro septem monachis perpetuo necessaria vite desuper tribuendis et ministrandis. Ipso enim defuncto, provenerunt domui nostre de clenodiis suis venditis circa summam quinque milium coronarum auri antiquarum, monete regis Francie, et, ut aliqui seniorum nostrorum firmiter asseruerunt, ipsa summa erat major, nam unus dixit quod domus nostra inde recepit 4900 scudata antiqua, monete regis Francie, alius vero testabatur quod summa hujusmodi erat quinque milia scudata antiqua ejusdem monete, que quasi una-

[p. 167]

cum multis aliis pecuniis solvebantur pro dampnis et incommodis que domus nostra eo tempore vel circiter perpessa est occasione aggerum nostrorum in Stryen. Item prefatus dominus de Apcoude emit nobis terras nostras, sitas prope domum agriculture nostre, ex quibus prepositura ecclesie sancti Johannis Trajectensis annuatim et hereditarie habet quinque ciclos argenti. Item circa 21½ mensuras terrarum, vulgariter dictas meeten lants, minus 52 virgis in Pernisse. Item circa undecim meeten lants in Portegale et in Oedenvliet domui nostre propter Deum donavit. Item ad instanciam ejus simul fuerunt recepti ad osculum et postea investiti et professi in hac domo domini Wilhelmus Vryman de Delff, Theodericus Růůsch et Symon de Aemsterdam monachi et sacerdotes.

Pro premissis et aliis bonis per eundem dominum de Apcoude vel ex parte ejusdem, tam domui nostre quam aliis religiosis domibus et personis quibuscumque sive alias qualitercumque, ad honorem et laudem Dei salubriter factis, ipse recipiat bona centupliciter meliora necnon vitam eternam cum domino Jhesu Christo Salvatore et patrono nostro sibi ea graciose concedente. Amen.

Item post prescriptos dominos de Gaesbeke et de Apcoude ab inicio fuerunt maximi benefactores et amici prefate domus nostre Otto Koudaver de Gheervliet et Agatha uxor ejus legitima, qui, salvis aliis donis et promocionibus diversis atque laboribus, pro utilitate ejusdem domus nostre factis et impensis, dederunt in vita sua ad fabricam in prompta pecunia mille florenos aureos, monete Hollandie. Item post obitum utriusque ipsorum legaverunt nobis nonaginta quinque mensuras terrarum, jacencium in Portegale, de quibus bona habemus munimenta et fuimus multis annis, prout adhuc sumus, in pacifica possessione levandi fructus et proventus earundem terrarum, que singulis annis

[p. 168]

impresenciarum locate sunt pactionariis pro magna pecunie summa, sicut alibi patet manifeste. Et est notandum quod inter preces dominicales in capitulo per presidentem semper exprimuntur, dum jubet orari pro defunctis, dicens: ‘et specialiter pro fundatoribus et benefactoribus nostris, videlicet pro domno de Gaesbeke, domino de Abcoude ac Ottone Koudaver et eorum conthoralibus et liberis etc.,’ et hoc sic non fit de aliis benefactoribus defunctis nominati nisi ex speciali causa et hoc raro. Concedat immortalis Deus prescriptis Ottoni et Agathe sue uxori pro prelibatis suis beneficiis, nobis liberaliter impensis, perhenne gaudium, si id nondum fuerint assecuti, cum sanctis suis, de cujus contrario pie speramus.

Item domicellus Wilhelmus de Merode, illo tempore quo bone memorie dominus Henricus de Veethusen erat prior domus nostre et conventus noster, occasione paupertatis, que provenit propter dampna sive incommoda pretactorum aggerum in Stryen, per domos ordinis nostri extiterat divisus, eidem priori tradidit sexcentas coronas Francie, cum quibus peciit emi redditus perpetuos in Zeelandia ad usus domus nostre sub certis condicionibus, inter quas una erat, quod ipse Wilhelmus desideravit a conventu nostro ut infra annum proximum postquam ab hac vita decederet, reciperet duas personas ad ordinem super dictis bonis sive redditibus, si tamen celle in domo nostra vacarent eodem tempore seu nisi conventus vel aliqui de conventu tunc essent emissi propter paupertatem ad hospitandum in domibus ordinis nostri alienis et in eo casu duo monachi domus nostre sic emissi ad domum nostram deberent vocari et ibidem sustentari quousque Deus provideret quod dicte due persone recipi possent et eis necessaria de bonis nostris commode ministrari et deinceps, ipsis defunctis, aliis loco earum

[p. 169]

recipiendis perpetuo et sustentandis. Item due cedule de presenti materia lacius conscripte aput nos sunt invente, quarum una in franceno, ligata in libro magno, continente copias¹⁾ summatim bona et redditus domus nostre cum situacionibus eorum, mencionem facit juxta modum prescriptum de duabus personis; alia vero papirea fuit comprehendens quasi eundem modum, salvo quod ibi habetur dumtaxat de una persona recipienda et sustentanda perpetuo vel de alia domo vocanda, prout prenarratur. Sed attentis redditibus et bonis emptis pro dicta principali summa ipsius domicelli Wilhelmi, qui extendebant se annuatim circa sexaginta coronas Francie, ut patet ex tenore cedularum predictarum, videtur, reservata semper potiori racione, quod cedula de duabus personis recipiendis magis est attendenda et per nos servanda quam alia de una persona, eciam cum illa sit ligata in libro ad futuram rei memoriam et in franceno conscripta, ut prefertur, alia vero nuda papiri cedula non ligata existit.

Et est notandum quod pro pretacta principali summa fuerunt empta bona in dominio de Voern, parcium Zeelandie, in loco dicto Dircxlant, que postea vendita sunt a priore et conventu domus nostre et cum pecuniis inde receptis erat redempta illa summa pecunie annua quam domus nostra dudum tenebatur monasterio canonicorum Regularium de Nucia, Coloniensis dioceseos, et cum residuo erat partim empta illa terra sita juxta Amersfordiam, vendita nobis per oppidum Amersfordense, quam adhuc habemus. Item, ipso domicello Wilhelmo viam universe carnis ingresso, fuerunt successive ad ordinem in domo nostra primo recepti et professi pie memorie domini Henricus van der Laen et Johannes Taets monachi et sacerdotes,

1) Het handschr. heeft copiai.

[p. 170]

nunc de hac vita sublati. Requiescant simul in patrie celestis eterna beatitudine. Amen. Post quorum obitum suscepti et professi sunt domini Henricus de Delff et Jacobus Wilhelmi.

Item venerabilis domina Anna de Cortkeen, militissa bone memorie, propter Deum donavit domui nostre tanta bona ut ex parte ejus monachus in domo nostra reciperetur et sustentaretur temporibus successive perpetuis cum eisdem bonis. Et dominus Otto Amilii, jam ex hoc seculo peremptus, hujusmodi ex causa primus erat receptus ad ordinem in domo nostra et professus monachus et sacerdos. Requiescat uterque cum Christo eternaliter. Amen. Et ipso domino Ottone defuncto receptus est ad professionem dominus Bruno Jacobi.

Item honeste persone Lambertus Tuer et domicella Margareta, ejus uxor, cives Trajectenses, intuitu Dei et salutis animarum suarum, per aliquos annos antequam debitum nature Deo persolverunt, donacione pura et irrevocabili, que dicitur inter vivos, dederunt et donaverunt domui nostre redditus perpetuos et vitales aliaque bona alibi lacius descripta, de quibus pecierunt sustentari in necessariis vite duos monachos et teneri in domo nostra perpetuo. Et domus nostra dicto tempore hujusmodi bona apprehendit et ad usus proprios applicavit, dictis conjugibus adhuc viventibus et sibi hec subtrahentibus quasi secundum statum suum pro regno celorum consequendo, quod eis jam corporibus exutis concedere Deus dignetur misericorditer.

Et post hanc donationem premissa ex causa successive fuerunt in domo nostra ad ordinem recepti, investiti et professi domni Hugo de Woerden et Henricus Bor monachi et sacerdotes. Et est notandum quod de predictis bonis conventus noster aliqua bona hereditaria, sita in Zoes, vendidit et inde ex ipsa ven-

[p. 171]

dicione recepit et levavit quadringenta et septuaginta quinque scudata aurea antiqua, monete regis Francie, floreno aureo Renensi cum dimidio pro quolibet scudato computato et in tali valore persoluto ab honesto viro Nicolao de Oestrum, cive Trajectensi. Que pecunie summa exposita fuit occasione aggerum nostrorum in Stryen anno Domini millesimo cccc quadragesimo vel circiter dum quondam nobilis domnus Ludovicus, domnus dominorum de Moerkerke et de Meerwede, conventus noster prefatus atque alie persone, terras habentes prope locum dictum de Maesdam, in et prope Stryen, parcium Zeelandie, partim in Leodiensi et partim in Trajectensi diocesi situatas, negocium aggeracionis earundem suarum terrarum causa utilitatis communiter inceperunt ad circumdandum sive circumvallandum ipsas terras aggeribus hyemalibus contra maris flumina, procellas, tempestates atque alia illius patrie pericula provida consideracione precavendi. Qui aggeres, licet magnis laboribus, periculis et expensis ad preoptatum finem quasi sunt deducti, maxime tamen aggeres circumdantes terras domus nostre, vulgariter nominatas de grote Riethvere of der Monijkenlant in Stryen, dicte Leodiensis diocesis, auxiliante Domino nostro Jhesu Christo, patrono et Salvatore nostro, qui desuper et de infinitis aliis bonis, eidem domui nostre ad ipsius honorem liberaliter factis et donatis, sit millesies benedictus nunc et in eternum. Amen.

Item conclusum est per priorem et conventum domus nostre antedicte, eo tempore quando pretacta bona in Zoes sita in territorio Trajectensi vendi debebant, quod cicius quo commode fieri posset tanta bona, extendentia se ad summam scudatorum preexpressam, vendi deberent de bonis nostris minus utilibus sive aliis, sitis in Zeelandia, quorum vendicio magis utilis esse videretur pro domo nostra supradicta. Et ipsa

[p. 172]

equalis summa inde recipienda exponeretur pro bonis terris sive redditibus hereditariis, infra idem territorium Trajectense consistentibus, ad usus dicte domus nostre quodque in libris tunc deberet annotari, quod hujusmodi bona sive redditus comparati essent cum tanta pecunia sicut provenerit ex vendicione dictarum terrarum sive bonorum in Zoes ad perpetuam Lamberti et conjugis sue prefatorum memoriam, tam a nobis quam posteris nostris, habendam, videlicet ut hoc scientes pro eis fideliter et devote Deum valeant exorare.

Item circa principium anni Domini millesimi cccc quadragesimi secundi domus nostra emit erga domicellum nostrum Jacobum, dominum de Gaesbeeck etc., decimas in Scalcwijck, in territorio Trajectensi, vulgariter nominatas die Leydenberchsche thienden, pro quingentis et septuaginta quinque antiquis scudatis Francie, solutis de pecuniis provenientibus occasione pensionum vitalium ducentorum florenorum Renensium, quas Petro Pot, sue uxori et duobus eorum liberis solvere promisit. Que decime asscribi debent Lamberto Twr et ejus uxori prescriptis, loco bonorum suorum in Zoes, qondam nobis donatorum et per nos ut premittitur venditorum saltem ad quantitatem summe quadringentorum et septuaginta quinque scudatorum antiquorum Francie, ex venditione ipsorum bonorum in Zoes per nos recepte, ad meliorem memoriam dictorum Lamberti et sue uxoris habendam, quousque eadem summa, de bonis nostris in Zeelandia, jam Cornelio de Almonde venditis sive aliis ibidem tempore conveniente vendendis, fuerit ex parte domus nostre recepta et iterum exposita pro bonis terris sive redditibus hereditariis in territorio Trajectensi supradicto consistentibus, tunc dictis conjugibus specialiter asscribendis, sicut conventualiter est conclusum.

Item honorabilis vir domnus Theodricus Weert, ca-

[p. 173]

nonicus ecclesie beate Marie Trajectensis, in vita sua emit cum pecuniis suis diversa bona hereditaria ad usus domus nostre judicialiter translata et, morte ejus interveniente, ad eandem plenarie devoluta. Quorum occasione promissum est eidem, adhuc viventi, quod statim post mortem ejus duo monachi in domo nostra ad ordinem reciperentur et deinceps sustentarentur perpetuis temporibus, illi vel alii loco illorum suscipiendi nisi forte paupertas ad tempus nos excusaret desuper sive necessitas. Et memoria ejus singulis mensibus anni cujuslibet perpetuo est observanda cum collecta propria: ‘Deus cujus proprium etc.’ singulariter in missa et agenda defunctorum, prout hec et alia plura in litteris nostris, sibi super hoc traditis, quarum copie inter alias copias litterarum, sigillo conventus nostri munitarum, existunt descripte, plenius specificantur. Et domini Petrus Alardi et Nycolaus de Kerker de Aemsterdam de consensu ejus, adhuc tunc viventis, pro monachis futuris fuerunt ad ordinem eodem die suscepti et deinde investiti ac post annuam probacionem, ut moris est, professi in domo nostra memorata. Ita quod, quamdiu ipsi monachi et sacerdotes vitam duxerint in humanis, non obligamur aliquem recipere in monachum nomine seu ex parte domini Theodrici prelibati, quem Deus omnipotens centumpliciter de donis nobis concessis renumerare dignetur, mediante gloria celesti, sibi sine fine misericorditer tribuenda. Amen.

Anno Domini millesimo cccc quadragesimo dilectus noster in Christo confrater, Johannes Wilhelmus, filius Arnoldi de Delff, primo nobiscum venit habitare Deo serviturus et deinceps singulis annis sequentibus usque ad annum presentem, quo hec scripta sunt, videlicet annum millesimum cccc quinquagesimum secundum, de expensis cibi et potus ac ceterorum sibi in domo

[p. 174]

nostra ministratorum¹⁾ condigne, cum pecuniis datis vel defalcatis sibi per nos debitis, officialibus nostris satisfecit. Deinde idem Johannes anno Domini millesimo cccc quadragesimo secundo, prima die mensis Februarii, ad honorem Dei, beate Marie virginis, matris ejus, atque omnium sanctorum, pure propter Deum et in veram elemosinam, pro salute anime sue ac animarum bone memorie magistri Arnoldi de Dorp, fratris sui, dum ultime vixit decani ecclesie sancti Petri Trajectensis, in choro nostro sepulti, qui eciam nobis legaverat in testamento suo centum scudata Burgundie, per dictum Johannem persoluta, semel dumtaxat, et suorum parentum, amicorum et benefactorum, tam vivorum quam defunctorum, specialiter tamen Hildegondis, filie magistri Nycolai van der Stege, et Eve, filie Arnoldi Touwe, quondam legitimarum uxorum, atque Eve, filie ipsius Johannis, domui nostre hereditarie et irrevocabiliter donatione, que dicitur inter vivos, dedit atque donavit de bonis suis propriis, videlicet censum hereditatium 25 librarum vel circiter, 40 grossis pro qualibet libra computatis, vulgariter dictum die hofstede huere in opido Goudensi, Trajectensis dioceseos, annuatim circa 24 scudata Hollandie Wilhelmi faciencium. Item quatuor eciam jugera terrarum, in Maeslant sita, de quibus censu²⁾ hereditario ac jugeribus quatuor citra domus nostra fuit et adhuc est in possessione pacifica levandi redditus exinde provenientes aut alias disponendi desuper prout nobis placuerit, nichil dicto Johanni aut alteri ejus nomine ulterius deliberando. Insuper eo tempore similiter prefatus Johannes nobis et domui nostre pretacte tamquam verus et unicus collator et pa-

1) Het handschrift heeft ministratos.

2) Na het woord censu volgt het doorgehaalde woordje ‘de’.

[p. 175]

tronus cujusdam capellanie, per prenominatum fratrem suum dominum decanum dudum dotate et fundate cum sex libris Hollandie et tribus cum dimidio jugeribus terrarum, sitis in Maeslant, que potest deserviri ubicumque collatori pro tempore placuerit et perpetuari in quocumque loco sacrato¹⁾, juxta tenorem fundacionis ejusdem, cum omnibus suis juribus et pertinenciis, plenarie resignavit, transtulit et donavit unacum diversis terris et redditibus perpetuis, alibi lacius specificatis, perpetue seu hereditarie, que simul valent annuatim, scilicet bona dicte capellanie et terre ac redditus, hic non specificati, annis singulis circa triginta florenos Renenses, quos levabit magister Arnoldus Touwe, rector dicte capellanie, quamdiu fuerit rector ejusdem. Et post obitum ipsius, vel forte si in vita sua desierit esse rector prefate capellanie, ipsa cum bonis suis et aliis terris et redditibus pretactis libere devolventur ad nos et domum nostram ex donacione Johannis prenominati, prout in litteris, desuper confectis et per reverendum in Christo patrem et dominum nostrum, dominum Rudolphum, episcopum Trajectensem, confirmatis, lacius continetur.

Item circa preexpressum tempus, scilicet principium anni xlii, dicta domus noster emit erga domicellum nostrum de Gaesbeeck bona de Ymmichusen cum suis pertinenciis pro mille centum et 22 scudatis antiquis, monete regis Francie, quorum mediam partem, scilicet quingenta et sexagi(n)ta unum scudata antiqua Francie, dictus Johannes nobis ut supra propter Deum pie tunc ad hoc donavit. De dicta tamen medietate bonorum in Ymmichusen hiis, que inde libere proveniunt, ad vitam suam sibi reservatis.

Item adhuc memoratus Johannes dedit nobis, modo

1) Alias eene losse vicarie.

[p. 176]

quo supra, pecunias sufficientes, cum quibus empte sunt domui nostre perpetuo medietas decimarum buten den Polrechendijck, ander Mazen, protendencium vant tZwaensgat buten dijcks langes totten eynde van der heerlicheit van Stryen, necnon piscaria, protendens van tZwaensgat usque ad piscariam domicelle Elyzabeth, relicte Johannis Emerici, valentes communibus annis, scilicet medie decime et piscaria prefate circa 22 florenos Renenses annuatim, interdum plus et aliquando minus, reservans sibi de eisdem usufructum et quod libere valet disponere desuper in vita sua ad beneplacitum suum, videlicet vendendo eas seu donando aut alias alienando, et in tali casu ab eo requisiti tenemur dictas medietatem decimarum et piscariam resignare ad usum suum, unde recepit litteras conventus nostri. Si vero in vita sua hujusmodi resignacionem non pecierit, tunc hereditarie, ipso defuncto, devolventur ad domum nostram pleno jure.

Eciam diversa alia dedit et fecit ad utilitatem domus nostre in exponendo diversa, tam pro edificiis celle et factura sepulchri sui cum petra suprajacente in ecclesia, pro impetracione cujusdam negocii et aliis piis operibus necnon succurrendo, sepius mutuando pecunias non modicas officialibus nostris aut alias eis subveniendo consiliis et auxiliis sive laboribus, prout immortalis Deus omnia melius novit et sibi ac suis prenarratis millesies dignetur retribuere. Unde quam plurimum nos et posteri nostri astricti sumus ferventer Deum exorare, specialiter tamen celebrantes missas in altaribus in ecclesia nostra consecratis ad honorem sanctorum Apostolorum et Martirum, sicut in parietibus juxta hujusmodi duo alteria descriptum est luculenter, quod sic dudum a priore et conventu pro se et suis successoribus conventualiter est conclusum fieri perpetuis temporibus.

[p. 177]

Non videtur major esse benefactor domus nostre impresenciarum, post illos tres precipuos, videlicet pie recordationis dominos de Gaesbeeck et de Apcoude ac Ottonem¹⁾ Coudaver, benefactores suprascriptos, quam Johannes Willam memoratus. Licet aliqui, ut superius patet, obligaverunt nos ad recipiendum personas aut alias pretextu beneficiorum suorum, quod idem Johannes a nobis non desideravit, licet majora beneficia, ut prefertur, nobis graciose propter Deum contulit, se et suos pretactos nostris communibus oracionibus fiducialiter committendo. Eciam quam devotus et obsequiosus ipse nobis omnibus fuit et est de presenti necnon inclinatus adhuc ad benefaciendum domui nostre de bonis suis temporalibus sicut satis apparet. Oremus igitur fideliter omnes Deum pro eo et suis omnibus, vivis et defunctis etc.

Item per et post obitum dicti Johannis Willam pleno jure devolute sunt ad domum nostram prefate medie partes dictorum bonorum de Ymmichusen et decime buten den Polrechendijck et integra piscaria, protendens van tSwaensgat etc., sicut superius lacius habetur, de quibus habuit usufructum quamdiu vixerat in humanis, sed, ipso defuncto, et citra fuit et est in pacifica possessione hujusmodi bonorum de Ymmichusen, decime ac piscarie ipsa domus nostra. Insuper recepimus adhuc ex donatione sive legatione prefati Johannis Willam, postquam ab hac vita decesserat, de bonis mobilibus, scilicet pecuniis inventis et hiis quas in vita sua officialibus nostris mutuavit, sibi nondum persolutis, necnon de rebus suis et clenodiis venditis, quorum summa simul computata extendebat se ad sexcentos florenos aureos Renenses, quos voluit exponi pro bonis hereditariis, ad usus sepedicte domus

1) Na Ottonem volgt het doorgehaalde ‘de’,

[p. 178]

nostre, nunquam vendendis seu alienandis a domo nostra. Quod si, absit, hoc fieret, tunc devolverentur ad domum sancti Spiritus in Delff ad usus pauperum, prout in testamento suo plenius continetur. Item adhuc ornamentum blavium cum stola pro diacono de panno de Damasco in festis candelarum utendum. Item ornamentum de serico nigro cum cruce alba cum apostolis. Item aliquos bonos libros juris, in libraria nostra signatos et intitulatos, aliosque libellos Theutonicales diversaque utensilia sua, que in domo nostra remanserunt non vendita, cum aliis, quod fieri consenciit in testamento suo sive ejus ultima voluntate, presertim dum hujusmodi manerent in domo et utilitati ejus deservirent. Oremus igitur fideliter pro eo et suis, sicut superius. Et eciam juxta altaria Apostolorum et Martirum in ecclesia nostra in parietibus scriptum extitit, quod multum promeruit, prout suprascribitur.

Domicella Aleydis Hesselt pie memorie, mater quondam confratris et redditi nostri Johannis de Clivis, obiit anno Domini mccccxlii, infra octavas Epiphanie ejusdem, et sepulta est in novo edificio sive nova capella, ad partem australem ecclesie nostre consistente juxta medium altare, scilicet beate Marie virginis gloriose. Pro cujus novi edificii seu capelle erectione et dicti altaris ornatu, unde eciam inferius aliqua descripta sunt, ipsa de pecuniis suis, prout prefatus filius suus retulit, pie, ad honorem Dei et beate Virginis et salutem anime sue et suorum, dedit et exposuit bene centum et triginta florenos Renenses.

Item per obitum dicte domicelle Aleydis ad domum nostram hereditarie sunt devolute terre quedam, quas citra habuimus et adhuc habemus, scilicet nunc in anno quinquagesimo secundo, quo hec scripta sunt, in dominio de Heenvliet, per eam empte et domui nostre propter Deum donate ultra plures annos antequam

[p. 179]

de hac vita migraverat, sibi usufructu de eisdem quamdiu viveret reservato. Et, ut dicitur, hujusmodi terre in Heenvliet dudum solebant valere annuatim duodecim nobilia, sed modo sunt locate annuo pro 22 florenis Renensibus.

Item similiter, mediante obitu ipsius domicelle Aleydis, hereditarie ad domum nostram devolvebatur quarta pars, excepta una quarta parte illius quarte partis, nobis empta et propter Deum donata per quondam Johannem Kroeck, filium Gerardi, familiarem nostrum, de 36½ gemet hooftlants, sitis int Zuutlant, emptis erga quondam Reynaldum de Brakel. Quam partem, scilicet tres partes unius quarte partis de hujusmodi terris, ipsa persolvit, reservans sibi, ut supra, desuper usufructum. Et post emptionem et persolutionem dictarum terrarum aggeres ibidem sunt infracti, pro quorum restauracione seu reparacione facta asseritur quasi tantum exposuisse, sicut fecit principaliter pro empcione partis terrarum hujusmodi sibi contingentis. Predictas terras int Zuutlant eciam adhuc habemus et dicuntur valde bone facientes annuatim, pro parte dicte domicelle Aleydis circa......... florenos Renenses. Et de istis terris voluit et ordinavit, adhuc vivens, quod conventui nostro annuatim deberent ministrari perpetuis temporibus, infra quindenam proximam postdiem obitus seu anniversarii sui, pro memoria sua melius et devocius facienda, viginti octo libre vulgariter goet mets ghengbers, videlicet cuilibet persone, hic habitanti et album habitum ordinis nostri deferenti, una libra. Quod si neglectum fuerit aliquo tempore et non observatum, tunc, quociens hoc contigerit, hujusmodi 28 libre ghenbers illo dumtaxat tempore devolventur ad hospitale beate Barbare Trajectense. Et hoc dudum prior et conventus domus nostre observare promiserunt, quemadmodum in quadam patenti

[p. 180]

littera, sigillo dicti conventus sigillata et hospitali predicto tradita, plenius continetur. Item predicta domicella Aleydis ad usus dicte domus nostre et confratris nostri, predicti filii sui, postquam hic ad ordinem receptus fuit, exceptis premissis, plura donavit et legavit, tam in vita quam in morte, sicut pluribus constat, in prompta pecunia, in clenodiis argenteis et diversis aliis rebus, quarum pecunie summa et rerum valorem Deus melius novit.

Item adhuc dedit et legavit domui nostre unam bonam bibliam Theutonicalem in tribus voluminibus, pulchre descriptam in bona materia et bona littera necnon bene illuminatam, sub hac condicione, quod ipsa biblia semper in domo nostra permanebit et nulli extra domum concedi debeat. Quod si contrarium factum fuerit, extunc voluit dicta domicella Aleydis quod ipsa biblia vendatur et pecunie inde provenientes pauperibus Christi erogentur, prout in instrumento publico testamenti seu ultime voluntatis ipsius, per Franconem, filium Johannis de Steenre, notarium publicum, confecto et subscripto, lacius est expressum, eciam cum quibusdam aliis per eam nobis et aliis legatis. Oremus igitur fideliter pro dicta domicella Aleyde, tam magna benefactrice nostra et pro quibus ipsa hoc in vita sua desideravit, tam vivis quam defunctis, precipue pro confratre nostro et filio suo, Johanne prenarrato, sicud juste tenemur.

Item honestus quondam vir Johannes Tullenzoen, civis Trajectensis, specialis amicus et magnus benefactor domus nostre, in vita sua instanter propter Deum peciit ut ipsius ac suorum parentum, benefactorum et amicorum, tam vivorum quam defunctorum, memoria specialiter haberetur a sacerdotibus, celebraturis missas perpetuis temporibus in altari quod constructum et consecratum est in sacristia nostra,

[p. 181]

specialiter ad honorem Dei et omnium sanctorum confessorum, ac pro eo et suis predictis in missis suis fideliter et devote exoraturis Deum. Quod prior et conventus domus nostre sic fieri concluserunt unanimiter, non longe postquam viam universe carnis fuerat ingressus, per se et posteros nostros, quia idem Johannes hoc bene promeruerat erga nos et domum nostram prefatam. Et in testimonium hujus rei tunc temporis cedula juxta dictum altare affixa fuit premissa continens luculenter, que adhuc ibi existit. Obiit enim prefatus Johannes anno Domini millesimo cccc quadragesimo octavo, sepultus in magna nostra Galilea juxta vitream fenestram, quam antea ibi fieri procuraverat expensis suis, in festo Purificacionis gloriose virginis Marie. Retribuat sibi et suis immortalis Deus magna beneficia que domui nostre fecit et contulit, alibi lacius conscripta, centupliciter, pro qua re Deum humiliter sumus astricti exorare.

Prior et conventus domus hujus pie propter Deum annuerunt et consenserunt pro se et suis successoribus, quod missas celebrantes in altari sancti Johannis Evangeliste, sito in nova capella, contigua ecclesie nostre, prope januam ibidem in occidente, habebunt in eisdem suis missis memoriam orando Deum pro animabus honeste quondam vidue Margarete, relicte Johannis Beth, matartare domni Johannis Alberti de Amerstadam, monachi et confratris nostri dilecti, necnon Cristine filie sue, uxoris Petri Hollant, sepulte in parva Galilea, hoc tamen adjecto si aliquis dictorum celebrantium illud ex negligencia omitteret, quod propter hoc non peccaret. Que quidem Margareta domu(i) nostre quedam bona donavit et dereliquit post obitum suum, intuitu Dei et salutis animarum ipsius et filie sue pretacte specialiter. Pro quibus ipse Deus sibi ac filie ac suis parentibus, benefactoribus et amicis, vivis

[p. 182]

et defunctis, retribuere misericorditer dignetur vitam sempiternam.

Prior et conventus suprascripti, modo pretacto, annuerunt et consenserunt ut a celebrantibus missas in altari sancte Barbare virginis et martiris, sito super toxale nostrum, ita fiat pro Theoderico Thome de Parijs, cive Trajectensi, et Athalisia, ejus uxore legitima, notabilibus benefactoribus nostris.

De novo edificio unacum tribus altaribus in eodem erectis, ad partem australem ecclesie nostre existentibus pariter et confectis.

Item strennuus vir dominus Bertoldus de Assendelff, miles Trajectensis dioceseos, et honeste persone Nicolaus, filius Jacobi de Aemsterdam, cum Sophia, ejus uxore, ac domicella Aleydis Hesselt, mater confratris et redditi nostri Johannis de Clivis, ad laudem et gloriam omnipotentis Dei, beate virginis Marie, Dei genitricis gloriose, Omniumque sanctorum, pro salute animarum suarum ac ipsorum parentum, amicorum et benefactorum construi fecerunt illud novum edificium, contiguum australi parti ecclesie nostre, in quo tria altaria sunt erecta, cujus tocius edificii superficialiter consummati expensas predictus Nycolaus cum uxore sua circa terciam partem et prescripta domicella Aleydis terciam partem solverunt et dominus Bertoldus, miles prefatus, pro reliqua tercia parte dedit dumtaxat circa centum scudata Burgundie. Residuum vero illius tercie partis clemencia Dei nobis aut habunde procuravit vel procurabit, unicuique retribuendo, nunc sive in futurum, prout ipse Deus singulis noverit fore necessarium, non simpliciter sed multipliciter, juxta misericordiam ejus consuetam.

Quibus edificio atque altaribus quasi ad plenum

[p. 183]

constructis, idem Nycolaus, pro se et dicta sua uxore, altare, ibidem situm in oriente, quod modo altare sancte Crucis nominatur, specialiter elegit atque, mediantibus tabula curiose depicta desuper posita, figuram Dominice passionis continente, picturis vitro et aliis ibidem apparentibus, ornari eciam fecit suis expensis et procuravit se et eandem suam uxorem, huic seculo corporaliter exutos, ante dictum altare desiderans in loco ad hoc deputato ecclesiastice tradi propter Deum sepulture, quod sibi a conventu modo concessum est graciose. Prefata vero domicella Aleydis secundum altare, scilicet medium ibidem, appellatum altare beate Virginis, sibi specialiter adoptavit, illud fulciendo tabula desuper posita, partim excisa sive sculpta in ligno et pro parte picturata - sculptura vero seu excisio demonstrant manifeste annunciationem, nativitatem et circumcisionem Domini nostri Jhesu Christi, pictura vero desponsationem beate Marie et sancti Joseph, oblationem trium magorum in Bethleheem atque presentationem Domini Jhesu, oblati in templo a parentibus, continet, - necnon pictura vitro aliisque ibidem existentibus. Ante quod altare suam sibi elegit sepulturam in loco ad hoc assignato. Concessa enim est eidem ultra plures annos sepultura aput nos antequam idem edificium inceptum est.

Item procuravit eciam Johannes, filius ejus predictus, ab ea vel alio ad usus ejusdem altaris quendam pannum aureum qui summo altari nostro de consensu ejus extitit adaptatus et pendere consuevit ante illud in precipuis quibusdam festis candelarum, salva tamen hac condicione, quod sacrista ecclesie nostre pro tempore debet in singulis festis candelarum, si ad ejus memoriam devenerit, ibidem ponere, si non fuerit, ornamentum van der Veer vel quasi simile, ut cum eo in dicto altari, temporibus licitis, posset celebrari in memoriam

[p. 184]

dicte domicelle Aleydis et suorum. Post cujus obitum, quem Deus facere velit felicem, tanta bona hereditaria pecuniis suis domui nostre dudum empta, reservato sibi eorundem usufructu quamdiu vitam duxerit in humanis, ad eandem domum nostram pleno jure devolventur quod cum eisdem idem altare sufficienter dotaretur pro perpetua cappellania, sicut hujusmodi bona lacius alibi sunt descripta.

Item tercium altare, stans in occidente, vocatum altare sancti Johannis Evangeliste, juxta quod in vitro, ibidem existente, nomen et arma suprascripti domini militis patenter inscripta conspiciuntur, eidem solet asscribi.

Celebrantes igitur in prenarratis altaribus studeant habere ibidem specialiter memoriam ipsorum, pro eis humiliter et devote Deum deprecando ut divinam graciam in presenti et gloriam in futuro seculo eternaliter cum sanctis consequi mereantur. Amen.

Item anno Domini millesimo cccc tricesimo octavo, ipso die beati Columbani abbatis, reverendus in Christo pater, dominus Johannes, episcopus Kortagensis, suffraganeus reverendi patris domini nostri, domini Rodolphi, episcopi Trajectensis, prehabitis sollempnitatibus ad hoc requisitis, juxta ritum ecclesie consecravit dictum novum edificium in honore gloriose Dei genitricis virginis Marie cum prenominatis tribus altaribus, quorum primum, scilicet in oriente, fuit consecratum in honore sancte Crucis et beatorum Andree apostoli et Anthonii abbatis, secundum vero, scilicet medium, in honore ejusdem gloriose Dei genetricis Marie sanctorumque Johannis Baptiste, Bartholomei apostoli et Jeronimi confessoris, tercium vero altare, in occidente, in honore beatorum Johannis Ewangeliste, Marie Magdalene et Agnetis.

Et est notandum quod ille parvus locus ibi contiguus,

[p. 185]

ubi continue pendent modo ampulle et mundantur per se quasi segregatus, dicto tempore non fuit consecratus, ex causa quod ibidem, aut necessitate vel utilitate, silencium a sacrista vel fratribus interdum nequeat commode observari.

Officium benefactorum¹⁾.

Anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo, in mense Aprilis vel circiter, prior et conventus domus Nove lucis sancti Salvatoris, prope Trajectum, ordinis Carthusiensis, pro se et suis successoribus salubriter ordinaverunt quod de cetero singulis mensibus cujuslibet anni perpetuis temporibus debet fieri in dicta domo semel, in tali die quando anniversarium ex ordine celebrabitur per priorem et conventum ejusdem domus pro tempore, memoria fratrum ipsius domus necnon parentum, fratrum, sororum, amicorum et benefactorum eorundem. Insuper memoria fundatorum et benefactorum predicte domus, precipue tamen bone memorie domni Zwederi domni de Gaesbeeck, domni Wilhelmi, domni de Apcoude, sui fratris, Ottonis Coudaver, Lamberti Thuer ac domicelli Wilhelmi de Merode ac eorum conthoralium, filiorum, parentum, amicorum et benefactorum atque magistri Arnoldi de Dorp, dum vixit decani ecclesie sancti Petri Trajectensis et domne Anne de Cortkeen, cum eorum parentibus, amicis et benefactoribus. Qui preexpressi magna et perpetua beneficia prefate domui Nove lucis propter Deum et salutem animarum suarum reliquerunt. Pro quibus specialiter dici debet in missa et in agenda prenominati anniversarii ‘Inclina famulorum ac famularum’ in secundo loco et loco tricennarii cur-

1) De titels ‘Officium benefactorum’ en ‘Confraternitates’, aan het hoofd van deze afdeeling en de volgende geplaatst, komen in het handschrift niet voor.

[p. 186]

[rentis]¹⁾, ‘Deus cui proprium’, vel alia debita collecta, in tercio loco et in eadem missa addi debet tractus, scilicet ‘De profundis’ cum collecta ‘Omnipotens qui vivorum’ in ultimo loco, pro omnibus fratribus dicte domus, eorum parentibus, fratribus, sororibus, amicis, ipsiusque domus benefactoribus et amicis, adhuc in vita presenti existentibus, ut immortalis Deus singulis, tam vivis quam defunctis, graciam et misericordiam eis necessariam facilius tribuere dignetur. Amen.

Nota, capitulum nostrum generale confirmare ordinacionem de tractu ‘De profundis’ et ‘Omnipotens qui vivorum’ sed graciose indulsit de collecta in 2^o loco, ut supra, anno lix.

Item circa pretactum tempus prior et conventus domus memorate, ad magnam instanciam bone memorie domni Theodrici Weert, tunc canonici ecclesie beate Marie Trajectensis, precipui benefactoris et amici ejusdem domus, pro se et suis successoribus sibi promiserunt quod singulis mensibus semel post mortem suam facerent ejus memoriam cum collecta propria, videlicet ‘Deus cui proprium’, in agenda et missa defunctorum perpetuo duraturis. Quod si hoc negligerent, tunc pro qualibet tali negligencia darent hospitali sancti Bertolomei in Trajecto, ad usus pauperum, unum florenum Renensem, prout in littera desuper confecta sigilloque conventus sigillata lacius continetur. Studeant igitur prior et conventus pro tempore ipsius domus propter Deum promissum adimplere, ne ex eorum negligencia penam incurrant prelibatam fiantque ipsius promissi violatores nec penam realiter solvant antedictam²⁾.

1) De woorden: loce tricennarii cur[rentis] heeft het handschr. in margine.

2) De woorden: ‘nec penam realiter solvant antedictam’ zijn in het handschr. in margine geplaatst.

[p. 187]

Et, ut melius prescripte memorie perpetuis temporibus observari valeant, inferius in quolibet mense pertinenter sunt signate.

Nota, capitulum nostrum generale graciose consensit de memoria hic habenda simul cum collecta pro domino.....

Confraternitates.

Domus Hollandie.¹⁾

Item domus Hollandie, prope Montem sancte Geertrudis, ordinis Carthusiensis, habet plenam cum domo nostra Nove lucis sancti Salvatoris, prope Trajectum, ejusdem ordinis, fraternitatem, ita quod prior et conventus cujuslibet domus predicte, pro tempore existentes, pro alterius domus fratribus, maxime defunctis, tantum in speciali tenentur facere sive persolvere sicut pro propriis domus sue fratribus, videlicet integrum monachatum. Et defuncti non habent proprium diem obitus singulorum pro anniversario in kalendaris ambarum domorum intitulandum, sed associantur cum proximo. Et ista fraternitas durabit perpetuis temporibus, que per plures annos jam inter eos laudabiliter existit observata.

Domus Amsterdammensis.

Item domus sancti Andree prope Aemsterdam, predicti ordinis nostri, habet similem cum domo nostra prescriptam perpetuam fraternitatem, salvo quod defuncti fratres in alterius domo non habent proprium diem obitus eorum pro anniversario sed associacionem cum proximo anniversario post obitum ipsorum, si in die qua decedunt ab hac vita proprium anniversarium in kalendario non habetur. Et de dictis duabus fraternitatibus domorum Hollandie et Amsterdamensis

1) In het handschrift in margine geplaatst, even als het onderstaande ‘Domus Amsterdammensis.’

[p. 188]

habemus litteras, sigillis conventuum earundem sigillatas, quas require in cistula intitulata ‘de diversis’, superius.

Item in carta capituli nostri generalis, facta anno Domini millesimo cccc undecimo, expresse continetur, quod domnus noster papa graciose concessit omnibus personis ordinis nostri omnes illas indulgencias quas fratres ordinis Predicatorum in ecclesiis suis habent in festo beati Thome de Aquino et per ejus octavas. Que indulgencie sunt, sicut a fratribus Predicatorum domus Trajecti in scriptis dudum recepimus, anni xlviii, dies bis mille quingenti, triginta karene, lxxxviii anni papales.

Item venerabiles domni prelati et capitula ecclesiarum sancti Salvatoris, beati Petri et sancti Johannis Trajectensium atque prior et conventus domus nostre pro se et posteris ipsorum inierunt et firmaverunt insimul, pro salute animarum suarum, caritativam fraternitatem, concedentes sibi hinc inde plenariam participationem omnium spiritualium bonorum suorum, prout in litteris patentibus, sigillis ecclesiarum et conventus prescriptorum sigillatis, desuper confectis, traditis et receptis, tam per dictos dominos prelatos et capitula divisim datis, quam per priorem et conventum pro tempore, plenius continetur. Quarum copie de verbo ad verbum habentur in libello, de magnis elemosinis sive beneficiis domui nostre legatis propter Deum edito et conscripto, et principales litteras dominorum prelatorum et capitulorum supradictorum habemus in archivis nostris juxta alias litteras nostras. Et est notandum quod in singulis litteris nostris, quas ipsi vice versa a nobis habent de materia pretacta, inter cetera sic habetur:¹⁾ ‘Adicientes insuper ex gracia speciali, quod, cum

1) In margine het woord ‘Nota.’

[p. 189]

obitus cujuslibet vestrum, quem Deus post longa bone vite curricula felicem faciat et beatum, nobis fuerit intimatus, pro vobis faciemus devotam defunctorum memoriam sicut pro nostris karissimis facere solemus, juxta consuetudinem nostri ordinis et statuta.’

Domus nostra habet fraternitatem de consensu capituli nostri generalis cum Cisterciensibus in Yselstyn sub certis modo et forma, in litteris desuper confectis, descriptis et in magno collectario nostro manifeste annotatis.

Cum infrascriptis domibus, ecclesiis et personis domus nostra habet perpetuam fraternitatem sive societatem specialem, sicud lacius habetur in principio collectarii nostri, quo ebdomadarius in choro nostro cotidie utitur, maxime in vesperis et laudibus.¹⁾

Hollandie.²⁾

Primo cum domo nostra Hollandie, prope Montem sancte Gertrudis, videlicet quod nos tenemur pro singulis defunctis illius domus conventualibus, tam clericis quam conversis, persolvere plenum monachatum et habent associationem anniversarii cum proximo in domo nostra. Et similem graciam habemus in predicta domo Hollandie.

Aemsterdam.

Item similiter tenemur facere in omnibus pro personis defunctis domus nostre prope Aemsterdam et persone illius domus vice versa idem tenentur facere pro nostris.

1) Men vergelijke den inhoud van deze afdeeling met dien van de voorgaande.

2) De titels ‘Hollandie’, ‘Aemsterdam’. ‘Yselsteyn’, etc. zijn in het handschrift in margine geplaatst.

[p. 190]

Yselsteyn.

Item quilibet de sacerdotibus nostris tenetur legere pro quolibet priore, monacho, clerico, reddito, converso et qualicumque novicio, defuncto in monasterio Cisterciensi de Yselsteyn, quatuor missas defunctorum, in quibus prima et principalis collecta debet esse in singulari ipsius defuncti statui conveniens vel si magis placet unum integrum psalterium cum 7 psalmis poenitencialibus et litaniis sanctorum. Singuli clerici non sacerdotes hoc idem. Conversi vero nostri ducentis vicibus ‘Pater noster’ et totidem ‘Ave Maria.’ Et quilibet donatus noster professus, sine proprio vivens, ‘Pater noster’ en ‘Ave Maria’ quinquaginta vicibus. Pro quolibet vero donato professo monacho, in Yselsteyn defuncto, sine proprio ut supra, singuli sacerdotes nostri dicent unam missam defunctorum vel unam quinquagenam psalterii cum una collecta, quod ultimum clerici non sacerdotes eciam facient et quilibet conversorum et donatorum nostrorum quinquaginta vicibus ‘Pater noster’ et totidem ‘Ave Maria.’ Omnes enim persone dicti monasterii in Yselsteyn habent plenariam participacionem bonorum domus nostre in meliori forma, tam presentes quam future. Eciam persone profecte pro negociis domus et alibi defuncte participant in omnibus ac¹⁾ si mortue fuissent in monasterio de Yselsteyn. Tamen qualescumque hospites, ibi diem vite sue finientes, non erunt participes hujus societatis, ita quod ex debito pro eis nichil fieri debet seu ipsi viventes ibidem pro nostris defunctis ad aliquid non astringuntur. Et in omnibus persone domus nostre, tam presentes quam future equalem habent graciam in monasterio de Yselsteyn eis concessam, sicud pre-

1) Het handschrift heeft ‘an.’

[p. 191]

mittitur, prout hec et alia in litteris desuper confectis, hinc inde datis et receptis lacius continentur.

Prelati et capitula trium ecclesiarum

Trajectensium.

Item venerabiles domni prelati et capitula ecclesiarum sancti Salvatoris, beati Petri et sancti Johannis Trajectensium atque prior et conventus domus nostre pro se et posteris ipsorum inierunt et firmaverunt insimul, pro salute animarum suarum, caritativam fraternitatem, concedentes sibi hinc inde plenariam participacionem omnium spiritualium bonorum suorum, prout in litteris patentibus, hinc inde traditis et receptis, plenius est descriptum. Sed in privato nichil speciale tenemur facere pro eis nisi quando obitus alicujus ipsorum nobis nunciatus fuerit, quod pro eis faciemus devotam defunctorum memoriam sicut pro nostris karissimis facere solemus, juxta consuetudinem nostri ordinis et statuta. Et ista clausula habetur in litteris nostris pretactis.

Monachatus¹⁾.

Infrascriptis personis ordinis nostri ad eorum instanciam prior et conventus domus nostre pro tempore graciose concesserunt monachatum pro singulis eorum defunctis, ut moris est a nostris persolvendum, et ipse interim vice versa pro nostris defunctis monachatum solvere tenentur.

Primo concesserunt domno Arnoldo, olim vicario domus sancte Anne prope Brugis, ibidem professo.

Item domino Cornelio, professo monacho in Monichusen, nobiscum ad tempus hospitato.

Item domino Hugoni de Wercouden, monacho professo domus nostre prope Brugis.

1) Deze titel wordt in het handschrift niet gevonden.

[p. 192]

Item domno Johanni Steenken, monacho professo in Monichusen, dudum priori domus Hollandie.

Hic sequuntur quedam privilegia et indulgencie domui nostre specialiter concesse.

In primis reverendus pater, bone memorie dominus Florencius, episcopus Trajectensis, diversas emunitates sive libertates ecclesiasticas nobis et domui nostre atque bonis nostris graciose donavit, quia tempore fundacionis et dotacionis domus nostre ipse erat episcopus Trajectensis, rathificando et comprobando dotacionem dicte domus nostre cum addiccione graciarum suarum in litteris suis desuper confectis, inter cetera dicendo: ‘Locum, edificia, annuos redditus omniaque et singula, prout suprascripta sunt et per dictum dominum Swederum donata noscuntur, vice et nomine ordinis et fratrum Carthusiensium ex nunc recipimus et admittimus, necnon eadem bona, locum et redditus predictos eisdem ordini et fratribus, ut prior et fratres futuri ejusdem monasterii nostrorum antecessorum et successorum nostrorum episcoporum Trajectensium necnon ecclesie nostre predicte et status ipsius ammodo¹⁾ in suis oracionibus teneantur habere memoriam illeque retribuat qui suis largitoribus centuplum et vitam eternam est pollicitus accepturos, perpetua et pura largicione donamus. Ipsumque locum et edificia in ipso constructa et imposterum construenda in monasterium prioris et fratrum ordinis Carthusiensis erigimus et creamus. Ipsosque redditus annuos predictos ac bona, predia, agros, prata, pascua, nemora, paludes, stagnas²⁾, piscarias, pensiones, bona et res alias immo-

1) Het handschr. heeft ‘āmōdo’. Het streepje boven de ‘o’ houd ik voor eene schrijffout. Ammodo = dehinc, deinceps, Gall. désormais, zie du Cange, in voce.

2) Lees ‘stagna’.

[p. 193]

biles, mobiles et se moventes et que et quas et qualia ipsis priori et conventui futuris, largicione fidelium et quibuscumque aliis justis titulis, evenerint eidem monasterio, priori et fratribus confirmamus. Basilicam quoque et altaria ac cymiterium consecrare et officinas benedicere in eodem loco, adjuvante nos Domino, cum oportunum fuerit, intererimus. Et ex tunc, prout ex nunc, sepulturam liberam pro fratribus et familiaribus suis necnon hiis, qui devocionis et religionis causa ibidem suam sepulturam elegerint, salva canonica porcione ecclesiis ad quas sepeliendi hujusmodi pertinebunt, et ut cymbala et campanas habere divinaque missarum et aliorum solempnia peragere, vitam monasticam secundum regulam beati Benedicti necnon observancias et statuta ejusdem ordinis ducere aliaque omnia et singula habere, facere et exercere, prout ad monasteria, priores, fratres et conventus ordinis Carthusiensis de communi jure, privilegio vel consuetudine pertinere consuevit et dinoscitur, et quod prior Carthusie dictum locum omnesque et singulas pertinencias ejusdem auctoritate propria ingrediatur prioremque et fratres ac alia eidem monasterio congruencia secundum regulam, statuta et observancias predictas in eodem loco disponat et ordinet, prout ad eum pertinet, concedimus, licenciamus et tenore presencium indulgemus etc.’ Litteras pretactas habemus in archivis nostris signatas per N.V.¹⁾

Item pie memorie reverendus pater, dominus Fredericus de Blanckenhem, dicti domini Florencii in episcopatu Trajectensi successor, eciam auctoritate sua ordinaria donationem, cessionem et assignacionem omnium et singulorum bonorum, in litteris quondam do-

1) De lezing ‘N’ is onzeker. Met de letter ‘V’ kan het getal 5 bedoeld zijn.

[p. 194]

mini de Gaesbeeck, principalis fundatoris domus nostre, specificatorum, ac omnia et singula in eisdem litteris expressata laudavit, rathificavit, approbavit et in Dei nomine confirmavit, decernens et volens universa bona domui nostre data, donata, concessa et assignata dandaque in futurum¹⁾, donanda, concedenda et assignanda de cetero inantea pro perpetuis temporibus futuris fore et esse ecclesiastica et spiritualia et omnibus jure, immunitate et libertate ecclesiastica frui debere et gaudere.

Item domnus dux Albertus, quondam comes Hollandie et Zeelandie, ac dominus Wilhelmus, filius ejus et successor in ipsis comitatibus, confirmaverunt donationem et assignacionem bonorum dicti domini fundatoris, hoc humiliter petentis, prout premissa lacius patent in litteris fundacionis cum tranfixis earundem, quas require A. 2.

Item anno Domini millesimo cccc sexto venerandi quondam patres domini Henricus et Johannes, domorum Hollandie et Maguncie, ordinis nostri, priores, auctoritate domni Carthusie ac capituli generalis, domum circa festum Assumpcionis gloriose virginis Marie²⁾ visitantes atque a priore et conventu ejusdem domus humiliter rogati, assignaverunt et concesserunt eisdem scilicet monachis hos terminos, postmodum a bone memorie reverendo patre domino Stephano, priore Carthusie, ceterisque diffinitoribus capituli generalis confirmatos, sicut littera, eorum sigillis roborata, declarat manifeste quam desuper habemus.

Termini monachorum³⁾.

Primo videlicet totam aream infra fossatum ejusdem

1) Het hanschr. heeft ‘futuicum.’

2) De woorden ‘gloriose virginis Marie’ zijn in margine bijgevoegd.

3) De titels ‘Termini monachorum’ en ‘Termini procuratoris etc.’ heeft het handschr. in margine.

[p. 195]

domus contentam cum omnibus suis attinenciis presentibus vel futuris. Item pomerium ultra predictum fossatum cum suis attinenciis quibuscumque. Item Vallem florum inferiorem, vulgariter nominata leghe Bloemendale, usque ad ultimum campum exclusive ejusdem Vallis versus fluvium dictum Vechte. Item Vallem florum superiorem, vulgariter dictam hoghe Bloemendale, juxta dictam Vallem inferiorem collateraliter tendendo et terminando directe per transversum de termino ultime nominato versus et usque ad pomerium supradictum. Item quandam parvam insulam que vocatur vulgariter die oude Vechte cum suis attinenciis universis. Quequidem omnia loca simul, preter dictam aream, secundum communem estimacionem circa decem jugera agrorum continere putantur.

Termini procuratoris et possessionum domus nostre.

Item pro terminis procuratoris et possessionum prefate domus dicti patres assignaverunt et concesserunt, auctoritate qua supra, spacium quinque leucarum, circumquaque per girum largiter summendarum. Insuper, quamvis possessiones ille, jacentes in dominiis de Putte et de Stryen, quas dominus fundator noster pretactus domui nostre assignavit dotis seu donacionis nomine, circa quinque vel sex miliarium spacium extra predictos terminos sint locate, tamen quia eedem possessiones pro longe majori parte pro tunc fuerunt pascua, que secundum statuta nostra extra terminos possunt licite possideri, ideo ut dicte fratres domus prefatam dotationem suam integram et totalem, tam pascua quam non pascua, unacum quibusdam aliis possessiunculis, eidem dotacioni finitimis et vicinis, que domui nostre postmodum elemosinaliter provenerunt, necnon ut possessionem, presertim illam jacentem in territorio de Voirne, in districtu, vulgariter nominato

[p. 196]

Oudenhoirne, a domino decano Hagensi quondam elemosinaliter¹⁾ sibi datam nec ultra dimidiam leucam a possessionibus predictis distantem, valeant licite possidendo habere, predictis fratribus sive domui nostre auctoritate supradicta, concesserunt facultatem, adicientes eis ex gracia speciali, quod et alias possessiones, fratribus domus nostre imposterum, predictis in locis, simili modo dandas seu alias quovis justo titulo proventuras, valeant ibidem, propter eorundem locorum et dictarum possessionum mutuam confinitatem, licite retinere. Quere litteram hujusmodi desuper confectam in litteris de diversis.

Copia littere de terminis procuratoris adhuc alia.²⁾

‘Frater Johannes humilis prior Carthusie ceterique diffinitores capituli generalis dilectis sibi in Christo priori et conventui domus Nove lucis, prope Trajectum, ejusdem ordinis salutem et pacem. Tenore presencium vobis concedimus pro termino procuratoris quinque leucas patrie ad omnes differencias viarum domus vestre circumquaque et quod idem procurator sexies in anno possit ultra istos terminos ad possessiones domus vestre remotiores accedere, quando presidens indicaverit.’

Sequitur copia littere capituli nostri generalis super licencia extraneorum sepeliendorum etc.

Frater Franciscus, humilis prior Carthusie, ceterique diffinitores capituli generalis ordinis Carthusiensis dilectis nobis in Christo priori ac conventui domus Nove

1) Het handschr. heeft ‘elemosinaliter quondam’ doch zijn de teekens, waarmede eene omzetting van woorden wordt aangeduid, daaraan toegevoegd.

2) In het handschr. is deze brief geplaatst achter de hierna volgende copia littere capitule nostri generalis super licencia etc.

[p. 197]

lucis, prope Trajectum, ejusdem ordinis, salutem et pacem in Domino sempiternam. Ex parte vestra nobis extitit significatum quod honeste seculares persone utriusque status atque sexus interdum, magno devocionis desiderio inflammate, humiliter sibi propter Deum petunt conferri in domo vestra predicta et obtinere suorum corporum, dum ab hac luce decesserint, sepulturam, quarum omnium peticiones aliquibus annis secundum expressum numerum, singulis domibus ordinis nostri annuatim ad sepeliendum extraneos dumtaxat concessum, supplendo non valetis exaudire. Nos vero, vobis et hujusmodi personarum secularium, tam presentium quam futurarum, devocioni graciose succurrere volentes, vobis et vestris successoribus impperpetuum, tenore presencium, indulgemus ut tales, postquam locum sepulture sive loca vobiscum elegerint et personaliter per eas vel ex parte ipsarum hoc a vobis fuerit Dei amore humiliter desideratum, eciam si numerum pretactum excedant, si vobis placuerit, tociens quociens hoc acciderit, in dicta domo vestra ecclesiastice possitis tradere secundum formam ordinis nostri sepulture, hoe diligenter attento ne aliquis vestrum per se vel alium, quacumque ex causa, aliquam personam ad petendum hujusmodi sepulturam specialiter inducat vel quod persona sepelienda sit aliquo excommunicacionis, suspensionis aut interdicti vinculo sive alio crimine irritata sive quod ibi aliquid lateat illicitum seu reprehensibile quod in vestrarum animarum, domus vestre seu tocius ordinis nostri posset quovis modo cedere detrimentum. Datum cum apposicione sigilli domus Carthusie in testimonium premissorum anno Domini millesimo cccc quadragesimo secundo, sedente nostro capitulo generali.

Quere litteram hujusmodi in litteris de diversis.

[p. 198]

De indulgenciis infrascriptis littere desuper confecte queri debent in litteris de diversis unacum participacione ordinis Predicatorum.

Item quondam venerabilis pater Thomas de Firmo, sacre theologie professor ac tocius ordinis Predicatorum magister, anno Domini millesimo cccc tercio, quarta die mensis Aprilis, concessit priori ceterisque fratribus conventus nostri specialem participacionem universorum bonorum spiritualium que per fratres dicti ordinis Dominus Jhesus Christus per mundum fieri dederit universum in vita pariter et in morte ut multiplici suffragiorum presidio et hic augmentum gracie et in futuro mereantur eterne vite premium possidere.

Item dominus Fredericus, episcopus Trajectensis suprascriptus quondam, anno Domini millesimo cccc octavo, ipso die sancte Barbare, ad noticiam suam perducto quod prior et conventus domus nostre, in missis suis ejus memoriam peragentes, pro ipso ad Deum preces fundere consueverant speciales, ipsis priori et conventui ac eorum successoribus diversim contulit indulgenciam quadraginta dierum, quociens in missis suis ejus memores essent ac pro ipso seu successoribus suis episcopis Trajectensibus pro tempore exorarent, ut prefertur.

Item bone memorie dominus Mathias, episcopus Buduanensis, predicti domini Frederici episcopi suffraganeus, simili ex causa totidem contulit dierum indulgencias priori et conventui domus nostre, tam presentibus quam futuris, ac cuilibet eorum quociens essent memores ipsius, in missis eorum Deum pro ipso fideliter exorando. Et istam graciam fecit idem suffraganeus dominus anno Domini millesimo cccc quarto decimo, ipso die Undecim millia virginum.

Item reverendus in Christo pater, dominus Rodol-

[p. 199]

p(h)us de Diepholt, episcopus Trajectensis, graciose concessit anno Domini millesimo cccc tricesimo sexto, die quinta mensis Septembris, priori et fratribus ac conversis domus nostre ac cuilibet eorum suisque posteris et eorum eciam servitoribus et familiaribus, domesticis, continuis commensalibus, vere penitentibus, confessis et contritis, qui ambitum domus nostre majorem singulis diebus, imploraturi a Domino veniam delictorum in humilitate spiritus, circuirent, tociens quociens hoc facerent, quadraginta dies indulgenciarum.

Item anno Domini millesimo cccc quadragesimo secundo, in die sancto Ascensionis Domini, lecta fuit quedam littera coram conventu nostro, sigillo plumbeo consilii Basiliensis, ut prima facie aparuit, munita, inter alias litteras in archivis nostris existentes a quodam fratre inventa, continens quod sanctissimus in Christo pater et dominus noster, dominus Eugenius, papa quartus, fratribus domus nostre, auctoritate sua apostolica, xi Kalendas Februarii, anno suo quinto, indulsisset, ut prior ejusdem domus pro tempore existens singulis eorum et pro tempore existentibus fratribus ipsius domus omnium peccatorum suorum, de quibus corde contriti et ore confessi forent, semel in mortis articulo plenam remissionem, in sinceritate fidei, unitate sancte Romane ecclesie ac obediencia et devocione ipsius Eugenii pape vel successorum suorum canonice intrancium persistentibus, satisfacto tamen hiis quibus propterea fuerit satisfactio impendenda, impendere valeat. Et ne, quod absit, propter hujusmodi graciam redderentur procliviores ad illicita imposterum committenda, volebat idem dominus noster papa quod, si ex confidencia remissionis hujusmodi aliqua forte committerent, quoad illa predicta remissio eis nullatenus suffragaretur. Quodque per unum annum, a tempore quo dictum indultum

[p. 200]

sive gracia ad ipsorum noticiam perveniret computandum, singulis sextis feriis, impedimento legitimo cessante, jejunarent. Quod, si predictis diebus ex precepto ecclesie regulari observancia injuncta penitencia, voto professionis, astricti vel alias jejunare tenerentur, una alia die singularum septimanarum ejusdem anni, qua ad jejunandum ut premittitur non essent astricti, jejunarent. Et, si in dicto anno vel aliqua ejus parte essent legitime impediti, anno sequenti vel alias quam primum possent modo simili supplere hujusmodi jejunium tenerent. Porro, si forsan alias prelibatum jejunium in toto vel in parte quandocumque adimplere commode non possent, eo casu prior predictus jejunium ipsum in alia opera pietatis, prout animarum suarum saluti expedire videret, commutare valet, que ipsi pari modo deberent adimplere. Alioquin hujusmodi indulti sive gracie ipsius domini Eugenii pape concessio nullius existeret roboris vel momenti.

Anno Domini millesimo cccc sexagesimo primo, in octava Visitacionis gloriose virginis Marie, reverendus in Christo pater et dominus, dominus Franciscus, episcopus Interamnensis, in Anglia, in Scocia, in Ybernia, in Bisontinensi, Remensi et Coloniensi provinciis ac in tota terra domini ducis Burgundie legatus etc., in domo nostra Carthusiensi Nove lucis, prope Trajectum, existens, presente venerabili patre nostro domno Jacobo, ejusdem domus priore, hoc attestante, pie ac graciose concessit et indulsit priori et conventui dicte domus et eorum successoribus, quod, quociens aliquis ipsorum eum haberet in memoria et pro sancta Romana ecclesia ac pro ipso Deum orando, specialiter in missa, ille haberet quadraginta dies indulgenciarum de injunctis sibi penitenciis, ex auctoritate sibi concessa etc. Insuper idem dominus episcopus et legatus eodem tempore graciose concessit et indulsit similes

[p. 201]

indulgencias non celebrantibus et familie prefate domus nostre, quociens Deum simpliciter ut supra pro sancta Romana ecclesia et pro ipso aliquis eorum oraret ille consequeretur easdem indulgencias. Hoc tamen puto esse intelligendum, semel dumtaxat in quolibet die, salvo judicio saniori. Donavit hujusmodi indulgencias enim viva voce, de quibus tamen libenter dedisset litteras verisimiliter si desuper rogatus fuisset.

Anno Domini mcccc sexagesimo secundo, xxiiii die mensis Februarii, reverendus in Christo pater Zegerus de Dixmuda, reverendissimi patris ministri generalis super fratres Minores de observancia, Cismontanarum parcium generalis vicarius, domnum priorem, vicarium et procuratorem ceterosque patres et fratres, tam clericos quam laicos, domus nostre ad confraternitatem suam et ad universa et singula fratrum suorum et sororum suffragia recepit, in vita pariter et in morte, plenam eis et specialem participationem omnium carismatum et spiritualium bonorum, videlicet missarum, oracionum, officiorum divinorum, predicationum, leccionum, jejuniorum, disciplinarum, vigiliarum ceterorumque bonorum graciose conferendo que per fratres sibi commissos et sorores sancte Clare, sibi subditas, fieri dederit auctor bonorum omnium Dei filius, prout in littera ejus desuper confecta, sigillata et in archivis nostris posita plenius continetur. Nota, octingenta, scilicet viii^e, monachi fratrum et sororum Minorum de observancia dicuntur esse sub ejus cura et regimine et in singulis fiunt satis notabilia pro hujusmodi fraternitatem et participacionem habentibus in speciali.

Reverendus in Christo pater domnus Martinus, Dei gracia episcopus Magionensis, anno Domini mccccxliii in monasterio Vallis gracie, prope Brugis, ordinis Carthusiensis, tres tabulas, ymaginibus sanctorum de-

[p. 202]

pictas et decenter ornatas, solempniter benedixit pie memorie domno Johanni Vos, priori pro tunc ejusdem monasterii et postea domus nostre, - quarum prima, que major fuerat, erat insignita ymaginibus beatissime Dei genetricis Marie, sanctarum Barbare et Elyzabeth, que impresenciarum pertinet ad dictam domum nostram et habetur in altari beate Barbare virginis et martiris, super toxale in ecclesia nostra - desiderans predictas tabulas singulas singulariter debite venerari omnibus vere penitentibus, confessis et contritis. Qui ante dictam tabulam nostram matrem misericordie, celi reginam, Dei genetricem, cum angelica salutatione salutaverit aut Barbaram sive Elyzabeth cum Dominica oracione et angelica salutatione honoraverit, suffragia earundem devote implorando, tociens quociens hoc devote adimpleverint, de omnipotentis Dei misericordia, beatorum Petri et Pauli apostolorum auctoritate confisus, quadraginta dies indulgenciarum de injunctis sibi sive de jure injungendis penitenciis misericorditer in Domino relaxavit. Et, quoniam indulgencie preter mentem concedentis in alteram personam extendi non possunt, ex speciali gracia concessit premissas pro amicis, vivis vel defunctis, dummodo extra ordinem predicte tabule non devenirent, per quemlibet posse promereri, prout in littera patenti, desuper confecta et sigillo prefati domini episcopi sigillata, plenius continetur.

Varia¹⁾.

In²⁾ carta capituli nostri generalis, edita anno Domini millesimo quadringentesimo octavo decimo, ex-

1) Aan deze afdeeling gaf ik den titel ‘Varia.’ De inhoud daarvan vult dien der vorige afdeelingen aan.

2) In margine wordt het woord ‘Nota’ gevonden.

[p. 203]

presse habetur quod felicis recordacionis domnus Martinus, papa quintus, graciam generalem et perpetuam tunc fecerat omnibus personis ordinis ac eciam donatis ordinis nostri ut possint in mortis articulo absolvi ab omnibus peccatis suis cum plenitudine potestatis.

Anno domini millesimo ccccxlvii, mensis Julii die octava, prior et conventus domus nostre, domno Arnoldo de Aemsterveen, monacho professo domus Sanctimonialium beate Anne prope Brugis, ordinis nostri, graciose et caritative fraternitatem et societatem domus nostre concesserunt, videlicet ut quivis de conventu teneatur pro anima ejus, dum decesserit, ut moris est, persolvere sex missas vel duo psalteria cum associacione anniversarii cum proximo post diem obitus sui, si tunc nobiscum anniversarium non fuerit ipso die intitulatum. Et ipse dominus Arnoldus pro nostris vice versa defunctis leget pro singulis sex missas vel duo psalteria aut tres missas et unum psalterium, prout hec et alia in litteris, hinc inde desuper confectis, traditis et receptis, plenius continentur. Qui dominus Arnoldus eodem anno ordinatus est, postea vicarius domus sue.

Capitulum nostrum generale graciose indulsit anno Domini mccccli quod nos et posteri nostri in hac domo deinceps singulis annis futuris, videlicet quarta Decembris, possumus celebrare festum beate Barbare virginis et martyris cum xii leccionibus sine capitulo, cujus misse officium est sicud Agathe.

Item tunc eciam rathificavit et approbavit omnia anniversaria sive associaciones anniversariorum defunctorum, ultra numerum rite concessum in Kalendariis nostris descriptorum, de quibus duabus graciis habemus litteram dicti capituli nostri generalis patentem et sigillatam in forma.

Item anno Domini millesimo cccc quinquagesimo

[p. 204]

octavo idem capitulum nostrum generale nobis graciose indulsit quod uti possumus parva quadam¹⁾ amphora argentea et vasculo argenteo deaurato pro fratribus certis temporibus communicaturis, quas nobis legavit ad hoc pie memorie Johannes Willam de Delff, sepultus retro in ecclesia infra lampadem, quodque in ipsius memoria die anniversarii sui super sepuichrum ejus duas candelas accendere valeamus propter plura bona que idem Johannes domui nostre legavit in vita et in morte propter Deum.

Item dictum capitulum generale eodem anno lvii eciam ex gracia nobis concessit quod propter decorem divini officii habere possumus et certis uti temporibus thuribulo argenteo ac aliis vasculis et clenodiis argenteis, tunc apud nos existentibus.

Item anno lix prefatum nostrum capitulum generale graciose nobis indulsit ut in quolibet mense semel in agenda et missa anniversarii possumus dicere collectam ‘Deus cui proprium’ singulariter pro domno Theodrico Weert perpetuis temporibus, sicut multis annis fecimus.

Item eodem anno similiter indulsit in alia agenda et missa anniversarii ad dicendum in quolibet mense semel perpetuis temporibus collectam: ‘Inclina famulorum et famularum’ in secundo loco pro principalibus fundatoribus, benefactoribus, parentibus et amicis nostris; tractus et ‘Omnipotens qui vivorum’ ammodo non dicentur, etc.

Item anno Domini mcccclxii, feria secunda post festum Sacramenti, conventus noster concessit domino Cornelio, monacho professo domus Carthusiensis in Monichusen et hic nobiscum ad tempus, de jussu ordinis nostri, hospitato, monachatum, post obitum ejus a clericis nostris per 6 missas vel per duo psalteria

1) Na het woord ‘quadam’ heeft de tekst andermaal ‘parva.’

[p. 205]

et a laicis per ‘Pater noster’ suo more persolvendum, unde directa est sibi desuper cedula papirea hoc continens cum impressione sigilli prioris.

Item postea eciam similiter concessit domno Hugoni de Wercouden, monacho domus nostre prope Brugis, qui nobis remisit litteram, in ea promittens se facturum pro nostris defunctis eodem modo etc.

Item concessit conventus noster domno Theodrico Bor, presbytero, monachatum.

Hic sequuntur aliqua concernentia officium defunctorum et primo de missa benefactorum, quando ex ordine dici debeat et quomodo.

De missa benefactorum.¹⁾

Sciendum est quod singulis ebdomadis persolvenda est ex ordine, secundum formam statutorum nostrorum, una missa pro benefactoribus, exceptis ebdomadis Nativitatis Christi, Pasche et Penthecostes. Que eciam non debet dici in festis duodecim leccionum si alia dies infra ebdomadam fuerit, in qua reddi potest in privato. Nec cantatur eciam in conventu nisi ante feriam quintam. Potest tamen differri usque ad Sabbatum in privato dicenda propter tricennarium, anniversarium vel aliam missam impedientem.

Item dicta missa pro benefactoribus specialiter reddenda est in privato eciam in illa ebdomada quando imponitur annuo officium benefactorum in conventu. Item missa benefactorum et tricennarii currentis una est, id est, quod pro eis tantum una missa dicitur eodem die in conventu aut in privato.

1) De titels ‘De missa benefactorum’, ‘De missis anniversarii presentis defuncti’, ‘De translacione anniversariorum’ etc. heeft het handschr. deels in den tekst, deels in margine, somwijlen in beiden.

[p. 206]

De missis anniversarii presentis defuncti et tricennarii currentis.

Item pro anniversario et presente defuncto due misse fiunt. Missa defuncti cantatur in conventu et missa anniversarii legitur in privato.

Item pro mercenario et pro presente defuncto alio una missa cantatur a priore sed pro singulis dicitur specialis oratio. Si duo sacerdotes simul defuncti essent, pro secundo diceretur ‘Deus cui proprium singulariter famuli et sacerdotis tui.’ Si duo essent laici, pro primo ‘Deus cui proprium’ in singulari et pro alio ‘Inclina’ singulariter. Si unus esset sacerdos et alius clericus vel laicus aut femina, pro singulis specialis eorum oratio dicenda est statui aut sexui conveniens.

Item pro anniversario et tricennario currente una dumtaxat missa dicitur in conventu aut in privato.

Item si in Sabbatis occurrerit anniversarium vel tribus capituli generalis aut aliis diebus, propriam missam matutinalem habentibus de vivis, tunc anniversarii missa reddenda est in privato.

Item infra quasdam octavas festivitatum, ut de instante festivitate missa cantetur in conventu, anniversarii missa potest dici in privato. Ex consuetudine domus hujus, scilicet infra octavas Visitacionis, et ex novis statutis infra octavas Sacramenti et Assumpcionis et Nativitatis gloriose Virginis.¹⁾

Item quando dies vacans non fuerit in ebdomada pro missa Dominicali cantanda, tunc anniversarium potest dici in privato ut de Dominica cantetur in conventu.

Item si in festis capituli aut Dominicis diebus presens defunctus occurrerit sepeliendus, missa ejus in

1) In het handschr. is deze volzin in margine geplaatst.

[p. 207]

conventu prius reddi debet quam de festo vel de Dominica, vel fiet pro disposicione prioris.

Item missa conventualis presentis defuncti excludit missam conventualem festi trium leccionum, ne cantetur in conventu.

De translacione anniversariorum.

Item anniversarium potest transferri propter officia benefactorum, capituli generalis et Cluniacensium inchoanda. Et eciam propter tricennaria carte capituli etc., necnon ne tricennarium nimis differatur, hoc est, ne currens expiret inchoandum, et propter¹⁾ alias commemoraciones in conventu pro defunctis celebrandas.

De collectis dicendis in missis et agendis etc.

De collectis sive suffragiis dicendis in missis et agendis anniversariorum, tricennariorum officiorum, brevium, monachatuum et de distributione suffragiorum secundum statum vel numerum personarum et que et quot collecte dici debeant in singulis hujusmodi missis et agendis, patenter habetur in illo libro papireo circa finem, communiter jacente in choro, in sede sacerdotis, cum multis aliis. Et est notandum quod eedem collecte, que dicuntur in missis pro anniversariis, tricennariis officiis, brevibus et monachatibus, dicuntur eisdem numero et ordine in agendis ipsorum, salvo quod interdum in missis ipsis additur in fine collectarum: ‘Omnipotens qui vivorum’ ex ordine dicendis, videlicet in crastino festivitatis Reliquiarum sanctorum et sanctarum.

Item quando in conventu imponuntur officia benefactorum, capituli generalis et Cluniacensium ac tricennarium regine Francie.

Item quando imponuntur illa duo tricennaria ex carta capituli annuo, scilicet pro omnibus presentibus

1) De lezing ‘propter’ is onzeker.

[p. 208]

etc. et pro omnibus benefactoribus capituli et participacionem ordinis habentibus etc.

Item quando super ebdomadam ex debito ordinis cantatur vel legitur missa pro benefactoribus.

Item adhuc in quolibet mense semel in missa anniversarii quando fit memoria generalis fundatorum, specialium benefactorum, parentum et amicorum nostrorum etc. que fit ex gracia conventus.

De brevibus.

Quando plures breves simul denunciantur, prima collecta, omnibus defunctis ibidem contentis conveniens, debet dici pro eis in singulis brevibus cum ceteris collectis, scilicet pro tricennario currente propria collecta et quatuor collectis assuetis, donec omnes breves finiantur. Misse tamen pro brevibus debite in eadem ebdomada quando veniunt persolvi debent a sacerdote ebdomadario aut ejus vicario vel in choro eorum, prout lacius extitit declaratum in libro sive libello prenarrato. Eciam quomodo possunt defalcari per tricennaria, ex carta capituli conventualiter observata, aut per superfluos breves in ebdomada preterita ultra duos tunc persolutos.

De collecta tricennarii graciosi.

Notandum est quod de voluntate presidentis aliquando in agenda et missa anniversarii solent imponi tricennaria graciose pro defunctis, quorum suffragia dicuntur immediate post collectam anniversarii et ante collectam tricennarii currentis.

De missa presentis defuncti.

Quando missa celebratur in conventu specialiter pro aliquo defuncto presente sepeliendo aut sepulto, dum ejus exequie fiunt ad instanciam amicorum ejusdem, tunc prima collecta dicitur propria pro ipso, deinde pro alio defuncto, si adesset, et tunc pro anniversario aut alio officio defunctorum, si agi contigerit, et tunc

[p. 209]

pro tricennario currente et tandem fidelium in ultimo loco. Et si missa conventualis cantaretur pro alio officio defunctorum, dicenda est in eadem propria collecta in secundo loco pro presente defuncto.

De mercenario defuncto.

Item pro mercenario apud nos defuncto quilibet nostrum tenetur dicere ‘Placebo’ in cellis et ebdomadarius unam missam.

De crastinis Omnium sanctorum et Reliquiarum.

In crastinis Omnium sanctorum et Reliquiarum dicuntur misse defunctorum in conventu, nisi venerint in Dominica. Tunc transferuntur ad feriam secundam proximam, sicut plenius patet in libello pretacto.

De officio benefactorum post Circumcisionem Domini.

Post Circumcisionem Domini singulis annis, quam cicius dies vacaverit, imponitur in conventu officium benefactorum, nisi impositum fuerit per translationem anniversarii.

Officium capituli generalis post octavas Penthecostes.

Singulis annis post receptionem carte capituli generalis imponitur, die vacante vel anniversario translato, officium capituli generalis.

Officium Cluniacense, Luce Evangeliste.

Circa festum beati Luce Evangeliste, die vacante vel anniversario translato, imponitur officium pro Cluniacensibus et in eodem officio associatis. Et quilibet celebrans de ordine nostro tenetur dicere similem missam annuo pro quolibet trium officiorum vel unum psalterium pro quolibet officio, ad quod clerici non celebrantes similiter obligantur legere tria psalteria simul.

Tricennarium Amblardi. Marci Evangeliste.

Tricennarium olim concessum domno Amblardo,

[p. 210]

episcopo, inchoari debet in conventu circa festum beati Marci Evangeliste, quolibet anno, die vacante.

Tricennarium Taylarandi. Anthonii.

Inchoandum est tricennarium domni Taylarandi, cardinalis, singulis annis in conventu, dum dies vacaverit, circa festum beati Anthonii.

Tricennarium regine Francie. Principium Marcii.

Circa principium mensis Marcii, die vacante, imponitur in conventu quolibet anno tricennarium pro regina Francie et pro suis.

Collecte¹⁾ dicende in singulis officiis et tricennariis perpetuis suprascriptis plane sunt specificate in libello memorato.

De collectis ex debito dicendis pro monachatibus in missis et agendis.

Pro qualibet persona defuncta habente monachatum in ordine nostro sive ex gracia capituli generalis, sive domus sue professionis, sive presidencie, sive fraternitatis alicujus domus ejusdem ordinis, sive alias, dum vacaverit dies, speciale imponitur tricennarium, in quo prima collecta est dicte persone conveniens, secunda pro tricennario, si currat, et tunc alie quatuor assuete. Que collecte eciam dici debent in missis privatis que debentur a singulis pro dicta persona, monachatum habente. Et nota quod monachatus denunciatus super annum persolvi debet cicius quo commode potest et non protelari usque sequens capitulum generale, sicut habetur in ordinacionibus capituli generalis anno xxx.

Que monachatus importat.

Item anno Domini mccccxlvii capitulum nostrum generale declaravit quod officium monachatus, a quo, tamquam a majori, cetera minora beneficia derivantur,²⁾

1) In margine staat het woord ‘Nota.’

2) Het handschr. heeft ‘dirivantur.’

[p. 211]

jure statutorum nostrorum importat primo brevem, 2^o tricennarium, 3^o anniversarium perpetuum, 4^o duo psalteria vel pro quolibet psalterio tres missas. Et ideo priores sint solliciti quod persolutio monachatus, tricennariorum ipsorum et scripsio anniversariorum in kalendariis conventualibus, pro debito consciencie et animarum defunctarum salute, fiat ammodo diligenter. Et anno sequenti, scilicet xlviii, idem capitulum addidit, declarantes peramplius, quod, quando dicti monachatus in carta capituli imponuntur, jure novi statuti propter tricennarium in monachatu inclusum brevis detrahitur, salvis domibus in quibus persone ordinis sine carta prefati capituli habent plenum beneficium monachatus.

De anniversariis scribendis.

Item priores postquam redierint ad domos suas, capitulo generali scilicet celebrato, vel cartam capituli receperint, anniversaria per capitulum generale ordinata in kalendariis conventualibus infra 15 dies scribi faciant, alias lapso termino a vino abstineant donec fecerint. Et nichilominus pro tam gravi negligencia habeant in futuro capitulo recognoscere culpam suam. Anno xliiii, in ordinacionibus capituli generalis.

De beneficiis non impetrandis aut concedendis nisi etc.

Item nullus prior aut conventus alicui extraneo monachatum, tricennarium seu brevem, per totum ordinem solvendum, impetret nec capitulum generale aut prior Cartusie tale beneficium concedat nisi prius certificetur litteris fidedignis seu alias quod sit talis ordinis nostri amicus et benefactor, cui merito hujusmodi beneficium sit concedendum. Anno xxi, ubi supra.

Pena contra negligentes scribere diem obitus habencium beneficia.

Quia denunciantes monachatus vel anniversaria sepe

[p. 212]

negligunt scribere diem obitus predictorum in prejudicium eorum, propterea ordinamus ut predicti denunciantes, qui sic diem obitus non scribunt, solvant pro qualibet omissione predicta sex missas defunctorum pro dictis habentibus beneficia predicta. Anno xxviii, ubi supra.

Ut specifice nomina defunctorum denuncientur etc.

Insuper illi qui mittunt vel nunciant dicta beneficia seu eciam breves et tricennaria vel hujusmodi beneficia ordinis tam super annum quam in capitulo generali scribant, eciam cum cognomine defuncti, si sit sacerdos vel non. Et specialiter de personis ordinis scribant expresse cujus domus fuerit ultimo professus. Anno xix.

De anniversariis que transferuntur.

Ordinamus¹⁾ quod pro anniversariis que transferuntur non oportet expectare diem vacantem sed comprehendantur cum aliis anniversariis in primo ordine celebrandis, nisi dies vacans occurreret intra prefata anniversaria translata et illa que sunt in primo ordine celebranda, nam tunc translata in prima die vacante persolvantur. Anno xxxix.

De anniversariis ut supra.

Ubi dies vacantes non sufficiunt jure statutorum pro tricennariis inchoandis, anniversaria possunt interpolate transferri taliter, quod tricennaria capituli ante Kalendas Novembris ex toto valeant inchoari. Et capitulum generale preterea indulget quod a dictis Kalendis usque ad recepcionem carte futuri capituli possint aliqua ejusdem carte tricennaria juxta discrecionem presidencium preveniri etc. Anno xlii, ubi supra.

De habentibus duplex beneficium in una domo.

Quando aliqua persona ordinis nostri de speciali

1) De tekst heeft ‘Or.’

[p. 213]

gracia habet aliquod beneficium spirituale, tricennarium aut monachatum vel hujusmodi per totum ordinem et de statuto domus sue vel presidencie simile beneficium aut racione monachatus vel alias, declaramus quod domus illa non ad duos monachatus vel duo tricennaria et hujusmodi sed ad unum tantummodo tenetur pro illa persona in hoc casu. Anno xx.

De diversis obitum fratris tangentibus et aliis.

Quando in obitu fratris nostri¹⁾ ordinis ille, qui eum sepelivit, non est presens in refectorio, mensam benedicit ille qui agit vices prioris. Sic eciam dicimus de tribus solempnitatibus Nativitatis, Pasche et Penthecostes, quarum officium pertinet ad priorem. Et quando talis sepultura contingit die qua faciende sunt confessiones communes, omittatur ipsa die colloquium post prandium propter confessiones. Anno xx.

De diversis infirmum ac defunctum etc. concernentibus.

Capitulum nostrum generale concessit prioribus et ceteris presidentibus domorum ordinis quod secundum discrecionem eorum, consideracione temporum et infirmorum, valeat dispensare ne osculentur subditi infirmum in articulo mortis. Item ut cadaver defuncti sepeliri potest, missa pro eo non cantata, si de reservacione cadaveris in ecclesia crederent periculum imminere. Item ne infirmus in articulo mortis deponatur super benedictum cinerem sed sufficit lectum in quo jacet modico cinere respergi, non obstantibus statutis etc. Anno xxii.

1) Het handschr. heeft ‘nostris.’

Hic aliqua subscripta sunt de missis de vivis et aliis etc. Et primo de nudo officio misse dicendo in conventu post missam conventualem.

[p. 214]

De nudo officio misse conventualiter dicendo.¹⁾

Notandum est, quod, quando feria quarta vel feria sexta Quatuor temporum in Adventu occurrit festum beati Thome Apostoli vel presens defunctus hic sepeliendus, tunc nudum officium dicitur in conventu de hujusmodi feria post missam festi vel presentis defuncti conventualiter celebratam. Et simili modo fit quando festum beati Mathei vel sanctorum martirum Mauricii et sociorum ejus venit feria quarta vel feria sexta Quatuor temporum post festum Exaltacionis sancte crucis.

Item quando feria sexta post octavas Sacramenti habetur propria missa 12 vel trium leccionum, tunc nudum officium Dominicale dicitur Dominica infra octavas post missam conventualem de Sacramento, quia dies tunc non vacat in prima ebdomada pro missa Dominicali cantanda.

Item quando festivitas Visitacionis gloriose virginis Marie accidit in Dominica, tunc post missam conventualem ejusdem festivitatis dicitur nudum officium de Dominica, quia ex consuetudine domus nostre per totam ebdomadam sequentem cantatur in conventu de ipsa festivitate missa, singulis scilicet diebus.

Item quando diebus Dominicis cantatur missa in conventu de aliquo festo et in ebdomada sequente non vacat dies, in quo cantari potest de Dominica missa, sive quando non occurrit tunc anniversarium in privato dicendum, ut pro eo in conventu cantetur, tunc eciam post missam festi in ipsa Dominica dicitur nudum officium ipsius misse Dominicalis. Anniversarium vero potest dici in privato ut cantetur in conventu de Dominica, dum alia dies vacans non fuerit.

1) Deze titel alsmede de onderstaanden werden in het handschr. in margine geplaatst.

[p. 215]

De missa Dominicali.

Item omni feria sexta vacante ab Adventu Domini usque ad Dominicam Quinquagesime missa cantanda est in conventu de proxime precedente Dominica, nisi prior aliter jusserit.

Item missa Dominicalis, que dici non potest in Dominica propter festum concurrens, dicitur in conventu prima die vacante in eadem ebdomada, que si non vacaverit vel anniversarium propterea in privato dicendum non occurrerit, dicitur nudum officium, ut supra habetur.

De aliis missis diversis et translacionibus festorum.

Item quando festum sanctissimi Sacramenti venerit in vigilia Nativitatis beati Johannis Baptiste cantantur conventualiter due misse, prima de festo et secunda de vigilia et tunc festum sanctorum Johannis et Pauli accidit in Dominica quod transfertur ad feriam secundam subsequentem. Et commemoratio sancti Pauli occurrens in octava Sacramenti transfertur ad diem sequentem et octave sancti Johannis tunc transeunt cum commemoratione, sed missa dicitur in privato de eis.

Sacramenti et Nativitatis Johannis.

Item quando solempnitates Sacramenti et Nativitatis sancti Johannis prescriptorum similiter veniunt in uno die, tunc missa de vigilia Nativitatis sancti Johannis dicitur in conventu feria quarta, scilicet in profesto Sacramenti, sed festum beati Johannis transfertur usque ad feriam sextam et incipitur in secundis vesperis Sacramenti a capitulo et fit commemoratio de Sacramento. Item cum octave Sacramenti venerint in festivitate beati Johannis Baptiste, tunc fient in vigilia ejusdem festivitatis.

De missa festi trium leccionum persolvenda.

Item missa festi trium leccionum, si concurrat cum missa solempniori, dicenda est in privato a vicario

[p. 216]

ebdomadarii ad quem pertinet solempnior, si tamen fuerint parati etc.

Item missa festi trium leccionum, si occurat feria quarta in diebus capituli generalis, dicetur in conventu et missa capituli predicti scilicet ‘Salus populi etc.’ in privato.

Item missa festi trium leccionum non dimittitur propter missam propriam de jejunio vel vigilia simul occurrentem, nam ambe misse cantantur in conventu, prima de festo ante terciam et deinde alia post terciam, sextam vel nonam, secundum exigenciam temporis. Et est notandum quod quando sic ebdomadario due proprie misse de vivis occurrunt, simul uno die in conventu cantande, tunc missam magis solempnem cantat ipse ebdomadarius et aliam viearius ejus, impedimento cessante, quod si acciderit vicarii eorum supplent vices ipsorum, exceptis tribus festivitatibus Nativitatis Christi, Pasche et Penthecostes, sicut in statutis nostris hoc lacius continetur. Sed quando una est de festo trium leccionum et alia de jejunio vel vigilia, ut premittitur, tunc missam de festo cantat ebdomadarius et aliam vicarius ejus, si ambo parati sint, alioquin ut supra.

De missa beate Virginis Sabbato persolvenda.

Item missa beate Virginis Sabbato dicenda in conventu aut in privato spectat ad sacerdotem ebdomadarium septimane sequentis, nisi tunc occurreret propria missa de festivitate, octavis aut vigilia ejusdem beate Virginis conventualis, que pertinet ad ebdomadarium pro tunc existentem vel ejus vicarium. Et quando ebdomadarius sequentis septimane in dicto Sabbato non est paratus, tune missa beate Marie sibi competens persolvenda est in cursu communi.

De Annunciacione Dominica.

Item quelibet domus ordinis nostri debet transferre,

[p. 217]

dum opus sit, festivitatem Annunciacionis Dominice juxta modum dioceseos sue, ubi sine scandalo modus ordinis nostri de eadem servari non potest. Anno xxix in carta.

De festo beati Mathei etc.

Item quando festum beati Mathei apostoli accidit in Dominica, tunc transfertur ad feriam terciam sine capitulo proxime sequentem, propter historiam Thobie inchoandam. Et festum beatorum Mauricii et sociorum ejus observatur die proprio, scilicet feria secunda.

De festis et Dominicis concurrentibus aut continuatim venientibus. Quomodo observari debeant aut transferri in ordine nostro.

De duobus festis 12 leccionum aut uno cum Dominica continuatim etc.¹⁾

Quando duo festa 12 leccionum vel unum cum Dominica continuatim veniunt, tunc de primo dicuntur secunde vespere usque ad capitulum exclusive et de hinc officium alterius subsequentis peragitur et fit commemoratio de primo.

De festivitate candelarum et festo 12 leccionum continuatim venientibus.

Quando festum candelarum subsequitur immediate post festum 12 leccionum aut capituli, tunc in secundis vesperis ipsius festi totum officium fit de solempnitate candelarum et fit tantum commemoracio de presenti festo. De Dominica similiter est intelligendum.

Quando festum candelarum transferri debet transfertur cum capitulo, candelis et refectorio quoad monachos.

1) Deze titel alsmede de onderstaanden werden in het handschr. in margine geplaatst.

[p. 218]

Festa candelarum non transferuntur ad dies in quibus habentur festa 12 leccionum sed ante vel post ut festa 12 leccionum propriis suis diebus valeant celebrari, quando hoc fieri potest.

De festis candelarum etc.

Si duo festa candelarum immediate sibi successerint, vespere festi subsequentis inchoantur a capitulo in secundis vesperis primi festi et fit commemoratio de primo, exceptis illis unde contrarium habetur in statutis, videlicet in festivitatibus candelarum sanctorum Stephani prothomartyris, Johannis Evangeliste ac Innocentum et tribus diebus sequentibus solempnitatem diei Pasche et tribus diebus post sanctum diem Penthecostes.

De duobus festis transferendis.

Quando duo festa 12 leccionum simul transferuntur, officium majoris festi primo agitur, eciam si ultimo veniat, puta festum capituli primo et post ea festum 12 leccionum.

De officiis Dominicalibus quando ibidem festum occurrit.

Quando ab octava Penthecostes usque ad Adventum festum 12 leccionum occurrit in Dominica, totum cantatur de festo et commemoratio fit de Dominica ad utrasque vesperas, laudes et missam et prima die vacante dicitur missa Dominicalis in conventu, sin autem nudum officium ejusdem in eadem Dominica post missam festi, prout supra habetur, nisi tunc historia esset inchoanda que in alia Dominica dici non posset, tunc cantandum esset de Dominica et prima die vacante in ebdomada de festo est celebrandum sine capitulo. Et in illa Dominica nulla commemoracio facienda est de ipso festo, nisi celebrari deberet feria secunda sequente. Tunc incipitur a capitulo in secundis vesperis Dominice et fit commemoracio de eadem.

[p. 219]

Excipiuntur tamen Dominice que veniunt in Exaltacione sancte crucis et in octavis Nativitatis beate virginis, prout lacius continetur in prima parte statutorum ante caput 26.¹⁾

De officiis Dominicalibus deficientibus et superfluis.

Item quando officia Dominicalia prescripto tempore non sufficiunt, ultima oracio etc. et ultimum evangelium cum sua omelia et officium misse, si iniquitates, quociens necesse est, iterantur. Et quando non sufficiunt ab octavis Epiphanie usque ad Septuagesimam, tunc iteratur officium ‘Adorate’ quousque ad ipsam Septuagesimam perveniatur. Si vero superfluunt, illud officium quod superfluit dicetur in ebdomada precedente si dies vacaverit vel anniversarium potest dici propterea in privato ut supra.

De imposicione Septuagesime.

Item capitulum nostrum generale anno xliiii ordinavit quod si in futurum aliqua contentio fieret sive discrepatio inter doctores cathedralium ecclesiarum sive dioceseos super imposicione Septuagesime, sicut tunc anno precedente fuerat in diversis mundi partibus, quod domus ordinis nostri cum ordinariis prelatis, in quorum diocesi sunt site, propter scandalum vitandum se habeant conformare.

De collecta Adesto.

Item ex ordinacione capituli, facta anno xxxi, vicarius vel sacrista ponet in die sancto Pasche post prandium cedulam in tabula de collecta ‘Adesto’, dicenda pro patribus ad capitulum profectis etc.

De oracionibus ‘Deus qui corda’ vel ‘Pretende etc.’

Item similiter vicarius vel sacrista ponet Dominica

1) Het handschr. heeft ‘an-c. xxvi.’

[p. 220]

proxima ante capitulum nostrum generale post prandium cedulam in tabula de continuacione oracionum ‘Deus qui corda’ vel ‘Pretende etc.’ pro patribus existentibus in eodem capitulo. Anno ut supra.

De precibus dicendis pro novo priore.

Item si in tribus diebus ante Pascha contingat domum aliquam orbari priore, tunc preces fieri debent pro eleccione novi prioris in silencio, sicut preces horarum canonicarum reticendo post psalmum ‘Gloria Patri.’ Anno xxii.

Hic quedam subscripta sunt specialiter consideranda de modo pulsandi etc.

De festis in Adventu.¹⁾

In primis in festis capituli que occurrunt super ebdomadam in Adventu ad nonam ad primum signum ad ecclesiam convenimus.

De Sabbato jejuniorum temporalium.

Item Sabbato jejuniorum temporalium in Adventu ante sextam fit parva pulsatio, deinde, alio signo pulsato, sextam missam et nonam continuamus.

De die Cinerum et duobus diebus sequentibus et festis ibidem etc.

Item in die Cinerum et duobus diebus sequentibus ante sextam fit parva pulsatio, deinde, secundo signo pulsato, sextam missam et nonam continuamus. Et si in hiis tribus diebus festum 12 leccionum, non habens capitulum, occurrat, dicitur de eo missa de mane ante terciam. Si vero capitulum habeat, dicitur post terciam ad quam cicius consueto pulsandum est et fiet intervallum inter missam et sextam. Et deinde fit parva pulsatio ante sextam, post quam, alio signo

1) Deze titel en de onderstaanden heeft het handschr. in margine.

[p. 221]

pulsato, sextam¹⁾, missam et nonam continuatim dicimus in conventu.

De pulsu in Quadragesima ferialiter.

Item per totam Quadragesimam cum pulsatur ad sextam super ebdomadam ferialibus diebus repercutitur signum, excepto Sabbato Dominica in Ramis precedente.

De festis in Quadragesima.

Item in festis capituli que occurrunt super ebdomadam in Quadragesima ante nonam fit parva pulsatio.

De Sabbato ante Ramos Palmarum.

Item Sabbato ante Dominicam in Ramis Palmarum semel pulsatur ad vesperas.

Quando dormitur in festis.

Item per totum annum, quando dormitur ante prandium vel post in festis capituli et candelarum, fit ante nonam parva pulsatio ad evigilandum, et eciam in vigilia Penthecostes, feria quarta, sexta et Sabbato ebdomade Penthecostes.

Quando generale est interdictum.

Item quomodo pulsandum est tempore generalis interdicti aut cessationis a divinis aut qualiter tunc officium divinum celebrandum est in ordine Carthusiensi, tam pro vivis quam in defunctis sepeliendis, luculenter declaratum est per plures famosos utriusque juris doctores et jurisperitos, quorum scripta desuper habentur retro in libro sacerdotis ebdomadarii. Ibi requiri possunt.

Et eciam multa alia de pertinentibus ad divinum officium habentur in illo libello papireo compilato satis deserviencia maxime noviciis et aliis minus expertis sive exercitatis in observanciis ordinis nostri; qui

1) Het handschr. heeft ‘sexta.’

[p. 222]

libellus deputatus est communiter manere pro communi usu fratrum in sede sacerdotis in choro.

Necrologium¹⁾

Januarius habet dies XXXI Luna XXX.

Officium benefactorum.

III. A, Kalende. Circumcisio Domini. Candelarum.

O. generosus dls. Ghijsbertus, filius d. Wilhelmi de Apcoude, fratris fundatoris nostri. Item memoria no-

1) De titel ‘Necrologium’ wordt in de handschriften niet gevonden.
Het necrologium is, zie de inleiding, blz. 127 en vlg., aan twee handschriften, door de letters B en G aan te duiden, ontleend. Handschrift G, hetwelk wegens het ontbreken van het eerste blad eerst met b. XVII Kal. aanvangt, is cursief ingelascht, zie blz. 131.
Aanteekeningen in margine zijn, voor zooveel die in den tekst door mij werden opgenomen, tusschen twee staande streepjes geplaatst.
Lacunes alsmede woorden, welke wegens het verdwijnen van het schrift onleesbaar zijn, werden door zoovele punten aangeduid als er waarschijnlijk letters gestaan hebben. Zijn zulke punten bovendien tusschen [] geplaatst dan wordt daarmede bedoeld dat, hoewel het schrift geheel of ten deele nog aanwezig is, zeker woord of zekere woorden niet verstaanbaar konden worden weer gegeven.
De lettersoort ‘Circumcisio Domini’, ‘Candelarum’, ‘Missa’ etc. duidt aan dat in handschr. B eene roode letter is gebezigd. Waar het laatste bloot ter opluistering geschiedde, werd van de bedoelde lettersoort geen gebruik gemaakt.
Voorts zijn de volgende afkortingen aangebracht:

abb.	voor abbas, - atis etc.
archiepi.	voor archiepiscopi.
archieps.	voor archiepiscopus.
conf.	voor confessoris, - res etc.
confr.	voor confrater, - tres etc.
conv.	voor conversus, - si etc.
d.	voor dominus, - ni etc.
dla.	voor domicella.
dle.	voor domicelle.
dli.	voor domicelli.
dls.	voor domicellus.
dna.	voor domina.
dne.	voor domine.
do.	voor domus, - orum etc.
epi.	voor episcopi.
eps.	voor episcopus.
fr.	voor frater, - tris etc. (in den zin van kloosterbroeder.)
Id.	voor Idus.
Kal.	voor Kalendas.
mart.	voor martyris, - rum etc.
mo.	voor monachus, - chi etc.
Non.	voor Nonas.
o.	voor obiit, obierunt.
presb.	voor presbyter, - teri etc.
prof.	voor professus, - si etc.
virg.	voor virginis etc.

De woorden ‘Officium benefactorum’, ‘Tricennarium Tailairandi’, ‘Tricennarium regine Francie’, ‘Tricennarium Amblardi’, ‘Dedicacio domus capituli’ en ‘Officium Cluniacensium’, geplaatst resp. boven Kalende Januarii, c. XVI Kal. Februarii, Kalende Marcii, d. VI Kal. Maji, Kalende Octobris en c. XVI Kal. Novembris, duiden aan dat de daarmede bedoelde diensten omstreeks die data moeten worden verricht.

[p. 223]

bilis dne. de Apcoude, matris ejus. O. Henricus Hessel de Clivis. O. Symon Ruysch, frater d. Theodrici Ruysch. O. dla. Aleydis, uxor Jacobi Sloyer. O.d. Franciscus, archieps. Narbonensis. O.d. Johannes de Monte, mo. do. Portus Marie. O. fr. Bertolomeus, conv. do. Hollandie. O. fr. Johannes Visscher, conv. do. Paradisi in Pruscia. O.d. Nycolaus de Nivario, vicarius do. monialium prope Gosnayum. O.d. Theodricus Bor, amicus noster et fautor ordinis. Memoria Johannis de Poel et dle. Margarete, uxoris ejus.

b, IIII Non. Octava sancti Stephani, prothomartyris. Missa.

[p. 224]

|Vinum ex parte dle. Aleydis, uxoris Jacobi Sloyer.|

O.d. Thimoteus, prior do. Legis Marie prope Rostock. O. Margareta Petri.

XI. c. III Non. Octava sancti Johannis Ewangeliste. Missa.

O. fr. Jacobus Boel, conv. do. nostre prope Amsterdam.

d, II Non. Octava sanctorum Innocentum. Missa.

O.d. Henricus van der Laen, quondam prior hujus do. Memoria Henrici Johannis, apud nos sepulti, cum uxore et liberis. O.d. Symon, prof. do. Colonie. O. Claudius de Castro Luci [......] et dna. Johanna, uxor sua. O.d. Wilhelmus Johannis de Leydis, senior mo. prof., alias prior hujus do. O. Theodricus Ghim, mo. prope Montem sancte Ghertrudis, alias prior, procurator et vicarius ejusdem do.

XIX. e, Non. O. fr. Jacobus de Eyck, conv. hujus do. Item generalis memoria omnium fratrum nostrorum cum eorum parentibus, fratribus, sororibus, amicis et benefactoribus, necnon fundatorum, benefactorum et amicorum ejusdem domus nostre cum suis conthoralibus, liberis, amicis et benefactoribus universis defunctis, pro quibus dicantur propria collecta in secundo loco, sicut superius lacius continetur. O. illustrissimus princeps d. Karolus, dux Burgundie etc. |Istud anniversarium semper debet teneri nisi fuerit Dominica.| O.d. Johannes Berardi, prior do. Rivi. O. magister Reynerus van Eten, canonicus ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis. O.d. Petrus de Bidessem, canonicus sancti Geronis in Colonia. O.d. Wilhelmus de Delft, mo. prof. do. Leodii. O. fr. Andreas, conv. do. Carthusie. O.d. Cornelius Parrel, prof. do. Amsterdamensis.

VIII f, VIII Id. Epiphania Domini. Candelarum.

[p. 225]

O.d. Johannes, mo. et sacerdos do. in Zeytz. O.d. Johannes de Insulis. O. Durandus, mo. Portus beate Marie. O.d. Henricus Grabols, vicarius do. Legis Marie prope Rostock. O. fr. Heymericus, conv. hujus do. O. Otto de Hokelen, civis Aernhemensis. O. reverendus in Christo pater, d. Laurencius Alamandi, eps. Gracionopolitanus¹⁾.

g, VII Id. O. reverendus in Christo pater, d. Amadeus de Sabaudia, eps. Sabinensis lectatus vicariusque, perpetuus fundator do. Petri Castri, ordinis nostri. O.d. Cornelius Boot, fr. d. Gerarti, quondam prioris do. nostre prope Diest. O.d. Jasper, mo. do. Templi Marie prope Lubeck. O.d. Theodericus Crol de Vyanen, mo. prof. do. nostre. O. Egidius Moens, donatus do. Gandavi. O. fr. Franciscus, conv. de Truxillo. O.d. Jeronimus, prior do. Basilee. O.d. Volkerus, mo. prof. do. Delfensis. O.d. Florentius, Monickendamus, senior et olim prior et vicarius hujus do.

XVI. A, VI Id. O.d. Guido Bolieti, prior d. Montis Merule. O. Johannes de Aqua, fr. confr. nostri d. Bernardi de Aqua. O.d. [.......]²⁾ Tack³⁾ de Dordraco ........... O. fr. Jacobus de Dordraco, conv. hujus do. O. honorandus d., magister Johannes Breardi, sacre theologie professor. O. fr. Petrus, conv. do. Friburgi.

V. b, V Id. O.d. Johannes Pont, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Ernestus de Wijc, mo. prof. hujus do. O. serenissima dna. Anna, regina Francie. O.d. Arnoldus Paeds, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Johannes Guilleti, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Petrus

1) Hier volgt, doch door gehaald ‘O.d. Florentius Monnickendamius, senior et olim prior hujus do.’ Zie op den volgenden dag.

2) Het laatste gedeelte van dit woord is waarschijnlijk ‘odus.’

3) Of ‘Sack.’

[p. 226]

Jaquni, prior do. Dorbonis. O.d. Theodericus Moyen, prior do. Hollandie et olim prior domorum Leodii et Delphensis et fidelis procurator do. Campensis et convisitator hujus provincie.

c, IV Id. Pauli, primi heremite.

| Accendantur due candele sub campana. |

| Ghengber ex parte dle. Aleydis Hesselt, ut retro continetur; quere et lege! |

O. Otto Kaudaver de Gheervliet, magnus benefactor et amicus hujus do., ymmo post domnos de Gaesbeeck et de Apcoude quasi fundator precipuus. Item dla. Aleydis Hesselt, mater confr. nostri Johannis de Clivis, redditi, magna benefactrix do. nostre. O.d. Bernardus Nove, scriba Catholonie. O.d. Wilhelmus Mede, vicarius do. Jhesu de Bethleem. O.d. Thomas Menleye. O. egregius d. Claudius.

XIII. d, III Id. O.d. Theodericus Helmont, prior do. beate Katherine prope Antwerpiam et visitator hujus provincie. O.d. Ludowicus de Busco, prior do. Parisiensis. Item Hildegondis, filia Nycolai. O.d. Petrus de Placencia, dudum prior do. Janue. O.d. Jacobus Holwijcle, mo. do. nostre prope Stetin. Item o. Geertrudis, uxor Wilhelmi Symonis de Amstelredam, mater confr. nostri d. Jacobi Backer. O. Johannes Bramout, donatus do. sancti Sixti in Rutila. O.d. Michael Scheepler, vicarius do. Nurenberge. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Petrus, archieps. Toletanus et cardinalis sancte Crucis.

II. e, II Id. | Vinum ex parte Jacobi Sloyer. |

O. dna. Mechteldis de Nesse, militissa, magna benefactrix hujus do. O. dla. Margareta Pots. O. Jacobus Sloyer, civis Trajectensis, habens associacionem. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum, consanguiniorum confr. nostri, d. Arnoldi de Leydis. O.

[p. 227]

illustrissima dna. Anna, ducissa Eboraci. O.d. Christianus, olim vicarius do. Colonie. O.d. Wilhelmus Creyte, mo. prof. do. Silve sancti Martini. O.d. Hillebrandus Brandenpuch, donatus, sacerdos do. Buxie. O. serenissimus d. Maximilianus, Romanorum imperator electus, benefactor ordinis.

f, Id. Octava Epiphanie. XII leccionum. Hilarii, epi. Commemoracio.

O.d. Johannes Roberti de Mauruma, mo. prof. majoris domus Carthusie. O.d. Coenraerdus Coler, mo. do. Celle salutis in Tulrelhuzen. O.d. Johannes Gutala, archidiaconus. O. dla. Katherina de Busco. O. egregius d. Staphanus de Janock. O. Johannes de Gardino. O.d. Blasius de Alaguno, fundator do. beate Marie de fontibus. O.d. Jacobus de Woldercum, mo. do. nostre prope Amsterdam. O. nobiiis Petrus Vernesii, castellanus do. major[...]. O.d. Johannes Baptista [............] partium Castellii.

X. g, XIX Kal. Februarii. Felicis in pincis, conf. Dedicacio ecclesie nostre.

O. reverendus pater, d. Thomas, eps. Bathonensis. O.d. Geraerdus de Keppel, miles, fundator do. beate Marie castri. O. Garwerdus Rodolphi, senior donatus hujus do. O. fr. Ghijsbertus Wolferdi, conv. do. Amsterdamensis.

A, XVIII Kal. O. illustrissima dna. Petronella Damboyse, comitissa Th....... O.d. Henricus Lovanii, mo. prof. do. Antwerpie. O.d. Anthonius de Larcariis, mo. prof. do. Janue. O. honorabilis d. Wilhelmus Punt, capellanus conventus ten Dael, magnus benefactor ordinis et do. nostre, ex parte cujus bis in anno habemus vinum. O.d. Leonardus, prior do. in Cotinge¹⁾, visitator provincie Alemanie superioris.

1) De aanvangsletters ‘Co’ zijn onzeker.

[p. 228]

XVIII. b, XVII Kal. Marcelli, pape et mart. Honorati, epi. Arelatensis. Fursey, conf.

O.d. Matheus. O.d. Nicolaus Curtis, prior do. Josaphat. O.d. Ludolphus Schult¹⁾, dudum canonicus beate Marie Trajectensis et sancti Plechelmi Aldenselensis et postea donatus do. hujus. O.d. eps. Herbipolensis. O.d. Colaerdus Mesdach, mo. prof. do. Gandavi. O. Petrus Carmina, donatus do. Carthusie. O.d. Cornelius Clerici, prior do. Brugis, convisitator provincie Theuthonie. O.d. Johannes Sarde, prior do. Rutile et visitator ac prior domorum Portus Marie, Claudorii et Vallis clare. D. Johannes Raboleti, procurator,

Tricennarium Tailairandi.

VII. c, XVI Kal. Anthonii, abb. Capitulum. Sulpicii, epi. et conf. Trium geminorum fratrum, mart., cum ceteris mart.

| Tricennarium Taylarandi fit circa festum Anthonii cum collecta ‘Da nobis’, ‘Inclina’ cum ceteris pro tricennario. ‘Deus cui proprium’ [....................] |

O.d. Herbernus de Donck²⁾, canonicus ecclesie beate Marie Trajectensis, magnus benefactor hujus do., de quo habemus circiter sexcentos lx flor., item calicem et alia clenodia argentea, exceptis aliis multis que. dedit ad fabricam. Memoria d. Theoderici Weert cum collecta propria sub pena etc. O. illustrissimus princeps d. Ludovicus, lantgravius Hassie et fundator do. ordinis ibidem. O. honorabilis Fredericus die Wit, magnus benefactor hujus do. O.d. Judocus Sartoris, mo. prof do. Carthusie. O. dla. Aleydis, relicta Frederici die Wit predicti. O.d. Georgius Sotarelli, prof. do. Carthusie.

1) G heeft ‘Scout.’

2) G heeft ‘Doncka.’

[p. 229]

d, XV Kal. Prisce, virg. et mart. III leccionum. Coronatio sancti Petri. Mosei et Ammonii, militum et mart. Deicoli, conf. ac abb.

O.d. Nicolaus Kerker, mo. hujus do. O.d. Johannes Goedfridi, mo. prof., sacerdos et procurator do. Amsterdamensis. O.d. Claudius Galberti, mo. do. Carthusie. O.d. Henricus Raescop, prepositus sancte Marie Trajectensis.

XV. e, XIV Kal. Germanici, mart. incliti, qui traditus fuit ad bestias. Launomari, presb. et conf.

O. fr. Bernardus de Rivis, conv. do. Scale Dei. D. Ghysbertus de Hokelen, mo., sacerdos et procurator quondam do. Hollandie juxta Montem sancte Gheertrudis, qui dudum propter infirmitatem suam nobiscum hospes habitavit. O.d. IJsbrandus de Amsteldam, mo. prof. et sacrista, quondam procurator domus Hollandie.

IIII. f, VIII Kal. Fabiani et Sebastiani, mart., cujus gesta preclara habentur et sepius in martyrologio allegantur quia in eis diversorum martyrum passiones describuntur. Missa. Marii et Marthe, mart., cum filiis. Nobilium de Perside, Marcelliani et Marci, mart., et Tranquillini, mart., patris eorum.

O. Bauricus, portarius noster. O. Aefezota van der Sterre et Elizabeth Arnoldi, martartere confr. nostri Nicolai de s Gravenzand. O. nobilis d. Arnoldus de Heerlaer, miles, fundator et dotator octo cellarum in domo sancte Sophie prope Buscunducis. O.d. Heinricus de Duvelandia, prior do. Antwerpie.

g, XII Kal. Agnetis, virg. et mart. Candelarum. Publii, epi. et mart. Patrocli, mart. apud Trecas. Fructuosi, Augurii et Eulogii, dyaconorum, mart. | Candela de speciali licencia ordinis impetrata propter presenciam corporis ipsius, quod est in ecclesia sancti Martini Trajectensis

[p. 230]

valde solempniter in loculo argenteo locatum, unde per totam dyocesem solempniter celebratur etc. |

O.d. Theodericus de Mijnen, senior mo. do. nostre prope Amsterdam, habens associationem. O. dla. Jaconina de Ydropes. O. reverendissimus in Christo pater, d. Aluisius, cardinalis de Arogonia dyaconus. O.d. Rodolphus de Audewater, mo. prof. hujus do. O. Elizabeth, matertera mea. O. Johannes Trind, civis Trajectensis, amicus domus.

XII. A, XI Kal. Vincencii, mart. Capitulum. Tymothei, discipuli beati Pauli apostoli. Anastasii, monachi et mart., cum aliis lxx. Item Vincencii, Oroncii et Victoris, mart.

O.d. Johannes, prior do. Florencie. Item memoria quondam d. Everardi Hotmans, canonici Embricensis, ac parentum, fratrum et sororum ejusdem. O. Lambertus Thuer¹⁾, magnus benefactor hujus do., qui in testamentum perpetuum legavit nobis annuatim xv scuta Francie cum sua uxore, exceptis multis aliis pecuniis et elemosinis, datis per partes. O.d. Henricus, minor²⁾ monachus in Zeytz. O.d. Petrus Lallier, mo. Carthusie. O.d. Johannes de Monasterio, prior do. in Naerenberg³⁾. O.d. Thomas Ockinson⁴⁾, prior do. Assumpsionis. O. soror Perneta de Asonay, monialis professa do. in Melani. O. reverendissimus in Christo pater, d. Oliverus, eps. Hostiensis, cardinalis Neapolitanus, protector ordinis nostri. O.d. Johannes Kremer, prof. do. Carthusie. O.d. Ludovicus, primo prof. Bononie, secundo Ferrarie, qui fuit visitator provincie Tuscie.

I. b, X Kal. Emerenciane, virg. et mart. Hildefonsi, epi. et conf. Ascle, mart., et sociorum ejus. Parmene, dy-

1) G heeft ‘Twr.’

2) Of behoort men te lezen ‘Minor,’?

3) De bedoeling zal zijn ‘Neurenberg.’

4) De lezing is onzeker.

[p. 231]

aconi, qui fuit unus de vii primis. Severiani et Aquile, uxoris ejus, ignibus combustorum.

O. reverendus pater, d. Franciscus Marsint, prior majoris do. Carthusie. O.d. Heinricus Meysenyer, magnus benefactor in Ytinghen. O.d. Egardus, prepositus majoris ecclesie Hildesemensis. O. dla. Barbara, relicta providi viri Johannis Overhoest, fundatoris nove plantationis in Lovanio. O. Arnoldus Spierinc, familiaris hujus do. O.d. Ferdinandus, rex Arrogonie.

c, IX Kal. Babile, epi. et mart., cum tribus pueris, mart., qui cum eodem passi sunt. Item sanctorum mart. Mandonii, Musonis, Eugenii et Metelli, qui igni traditi sunt.

| A. LXX usque ad Dominicam in passione Domini Eptaticum legimus, tam in ecclesia quam in refectorio. |

O.d. Petrus Caudonis, mo. prof. do. Portus beate Marie, alias prior et visitator provincie Aquitanie. O.d. Arnoldus de Hoekelen, prior do. Monachorum, convisitator provincie Theutonie. O. dla. Maria Scorten. O. spectabilis d. Franciscus Faysani.

IX. d, VIII Kal. Conversio sancti Pauli, | festum celebre in civitate. | XII leccionum. Ananye, discipuli, qui eundem baptisavit apostolum. Prejecti, epi. et mart., et Marini, abb. Severiani, epi. et conf., mirande sanctitatis et doctrine viri.

O.d. Christoforus, prior do. Throni in Gennico. O.d. Henricus de Heeswijck, prior do. nostre. O.d. Hylarius, vicarius do. sancti Nycolai Claramontis. O. dla. Ursula Berengier. O. Wilhelmus Campensis, mercator, et Johanna, uxor ejus, magni benefactores do. Wittam. O. Henricus, pater fr. nostri Hectoris; memoria parentum, fratrum ac sororum ejusdem.

e, VII Kal. Policarpi, epi. et mart. Batildis, regine Parisiensis. Sanctorum mart. Theogenis et aliorum triginta sex.

O.d. Michael Virei, prior domorum Vallis bone,

[p. 232]

Vallis benediccionis, Fontis beate Marie, Sancte trinitatis prope Divionem. O. Francisia, uxor quondam Leonardi Kaille, habens associationem. O.d. Manuel de Parch, civis magne Valencie. O. reverendus in Christo pater et d., d. Benedictus, eps. Nicopolitanus. O.d. Ludolphus de Allecmaria, sacerdos, mo. prof. do. Amsterdamensis.

XVII. f, VI Kal. Johannis Crisostomi, epi. Paule, vidue, cujus vitam beatus Jheronimus describit. Marii, abb.

O.d. Johannes Muyn, procurator do. Hollandie.

VI. g, V Kal. Agnetis Secundo. Cyrilli, epi. Alexandrie. Karoli Magni, regis et imperatoris Romanorum, Christiane fidei propugnator constantissimus.

O.d. Fredericus, prior do. Throni. O.d. Wilhelmus de Turri, olim prior sancti Petri in Gandavo, ordinis sancti Benedicti. O.d. Theodricus Persijn, prior do. Delfensis. O.d. Bernardus de Wesalia, mo. prof. et senior hujus do. O. Agnes, relicta Johannis Vos, sepulta apud nos. O. Elizabeth, relicta Henrici Vos, sepulta apud nos.

A, IV Kal. Papie et Mauri, militum mart. Valerii, epi. Treverensis, discipuli beati Petri apostoli.

O. reverendus in Christo pater et d., d. Syboudus, eps. Gracionopolitanus, conservator privilegiorum et magnus benefactor ordinis. O.d. Petrus de Goes, mo. prof. do. sancti Johannis Baptiste prope Diest. O. fr. Bartholomeus, redditus hospes in domo sancti Audomari, prof. do. Novionii¹⁾. O. reverendissimus in Christo pater et d., cardinalis ab Aragonia. O.d. Rodolphus, prof. do. Delphensis, quondam procurator ejusdem do. et etiam Zyriczee.

XIIII. b, III Kal. Aldegundis, virg., sororis sancte Waldetrudis, vidue. Flaviani, mart. Item sancti Ypoliti,

1) Wellicht ‘Noviomi.’

[p. 233]

mart. apud Anthiochiam, cujus passionem Prudencius describit.

O.d. Petrus Ferrarii, prior do. Montis hylaris. O.d. Walterus de Leend, quondam prior prope Buscumducis. O. Johannes Derbon, donatus do. Carthusie. O.d. Sebastianus Senalber¹⁾, benefactor do. in Swals. O.d. Felix Cardon, visitator provincie Francie.

III. c, II Kal. Johannis Elemosinarii, epi. et conf. Metrani, mart., qui multa sustinuit. Saturnini, Tirsi et Victoris. Item sanctorum Leucii, Thirsi et Taleniti, mart. Vigili, epi. et mart.

O.d. Johannes Filioli, mo. et sacerdos domus Carthusie. O. fr. Gerardus, olim primus conv. hujus do., sepultus in domo Brugis. O.d. Martinus, mo. do. Plechtrach. O.d. Robertus Pelz Scotus, mo. do. Vallis benediccionis. Item memoria parentum, fratrum ac sororum confr. nostri d. Hectoris. O. reverendissimus in Christo pater, d. Johannes de Haricuria, archieps. Narbonensis. O.d. Ludolphus Backer, canonicus ecclesie sancti Johannis Trajectensis, amicus et benefactor hujus do. O. Jacobus Wilhelmi.

1) Of ‘Senawer.’

Februarius habet dies XXVIII. Luna XXIX.

d, Kalende. Ignacii, epi. et mart. Brigide, virg. Effremi, dyaconi. Pinonis, mart. apud Smirnam, et aliorum XV.

| Minuciones fiunt in ebdomada LX, scilicet ante Quinquagesimam. |

O.d. Tyelmannus Ofhuys, curatus in Sloten, habens associacionem. O.d. Albertus, senior mo. prof. do.

[p. 234]

sancti Andree prope Aemsteldam. O.d. Wilhelmus Heynrici, procurator do. Amstelredam.

XI. e, IV Non. Purificacio beate Virginis. Candelarum. Sermo. Cornelii, centurionis, qui baptisatus est a beato Petro. Fortunati et sociorum ejus, mart.

O.d. Anthonius de Fonte, mo. prof. do. Fontis beate Marie. O.d. Franciscus de Amsteldam, mo. prof. do. Amstelredamensis. O.d. Jacobus Pallioni, prior do. Silve benedicte. O. Johannes Tullensz, benefactor do., qui legavit nobis x scuta Francie annuatim, exceptis aliis.

XIX. f, III Non. Blasii, epi. et mart. apud Sebastem Capadocie. Celerini, conf., et aliorum mart. Septem mulierum, que collegerunt guttas sanguinis beati Blasii. Waldetrudis, vidue. Berlendis, virg.

O.d. Johannes Span, olim prior domorum in Aspach et Maurbaco. O.d. Johannes Korner, mo. prof. do. Salutationis prope Erfordiam. O.d. Petrus Sas, sacerdos et sacrista, mo. do. Carthusie prope Montem sancte Geertrudis in Hollandia. O.d. Heinricus de Loe, mo. et vicarius do. Capelle. O.d. Lambertus de Amsterdam, mo. prof. do. Delfensis.

VIII. g, II Non. Silee, epi., et Filoromi, tribuni, cum aliis multis de populo martirizatis, sicut legitur in hystoria ecclesiastica.

O.d. Petrus de Arthesio. O.d. Wilhelmus, mo. Angionis. O.d. Wilhelmus Zuucvoit, mo. do. Hollandie. O. Hermannus Heye, civis Trajectensis, sepultus in magna Galilea. Item generalis memoria¹⁾ omnium fratrum nostrorum cum eorum parentibus, fratribus, sororibus, amicis et benefactoribus necnon fundatorum, benefactorum et amicorum domus nostre cum suis omnibus, pro quibus dicatur propria collecta, ut supra.

1) G vermeldt deze memorie op Kal. Februarii.

[p. 235]

Item Johannes Tullensoen, magnus benefactor hujus do. O. Johannes Gherdingh, prebendarius¹⁾ etc. O. illustrissimus et magnificus d. Petrus Enriques, avunculus serenissimi regis Castelle. O. nobilis et generosus d. Paulus Dalaghon, filius et heres nobilium fundatorum do. beate Marie de fontibus. O. reverendus in Christo pater, d. Leonardus, eps. Tortuensis.

A, Non. Agathe, virg. et mart. Capitulum. Aleydis, virg. et abbatisse Vienne. Beati Aviti, epi. et conf.

O.d. Johannes de Molari, alias Frila, miles, magnus benefactor ordinis. O.d. Franciscus. O. magnificus d., d. Jacobus Gartia, utriusque juris doctor in magna Valentia, fautor magnus et promotor bonorum temporalium do. Carthusie et capituli generalis. O.d. Wilhelmus Ledien, donatus do. Portus beate Marie. O.d. Johannes Beth, mo. prof. do. nostre prope Amsterdammis. O. magnificus d. Emericus, protector do. ordinis. O.d. Allardus Nicolay. mo. prof. do. Amsterdamensis. O. fr. Lucas, conv. do. in Lerveld.

XVI. b, VIII Id. Dorothee, virg. et mart. Vedasti et Amandi, episcoporum atque vite sanctitate et conversatione ac miraculis clarissimorum.

O. nobilis dls. Jacobus, d. de Gaesbeeck etc., filius d. Zwederi, fundatoris hujus claustri et magnus benefactor do. hujus, sepultus apud nos²⁾. O.d. Hesselus

1) De lezing is onzeker.

2) In margine: Nota! Lege ea que hic in margine scripta sunt, ne negligencia fiat etc. Bedoeld wordt hiermede de noot aan den voet der bladzijde: Item domus nostra tenetur ex promisso per litteram, sigillo conventus dicte domus sigilatam et executoribus testamenti pie memorie domicelli nostri Jacobi domini de Gaesbeeck etc. traditam, in die anniversarii obitus ejus, feria sexta die mensis Februarii, semel singulis annis perpetuis ante portam ejusdem domus nostre ....... ministrari facere pauperibus Christi quatuor modios tritici panis, mensure civitatis Trajectensis, pro salute animarum ipsius domicelli ac suorum parentum et amicorum.

[p. 236]

Johannis, senior mo. do. hujus, qui ultra lvii annos fuit in ordine nostro post susceptionem sancti habitus ejusdem ordinis. Item memoria Jacobi, filii naturalis prescripti dli. Jacobi, habentis associacionem. O.d. Alexandrinus de Janua, vicarius do. Papie. O. spectabilis vir, magister Karolus de Groet, cancellarius Brabantie, magnus benefactor do. Bruxelle. O.d. Fredericus de Hoern, alias de Montagy. O.d. Balthasar Gabelli, vicarius do. Carthusie.

V. c, VII Id. Moysetis, epi., qui Sarracenos multos convertit. Item Moysi, abb. Augulii, epi. et mart.

O.d. Jacobus, mo. Carthusie. O.d. Benedictus Gayoni, ultimo prior do. Berne. O Margareta, relicta Johannis Beth, matartara confr. nostri d. Johannis Alberti, magna benefactrix hujus do. O fr. Symon, donatus do. Bruxelle. O.d. Nicolaus, prior do. Vallis jocose. O.d. Petrus Petri, mo. prof. do. Amsteldammensis. O. fr. Claudius, conv. prof. do. Carthusie.

d, VII Id. Pauli, epi. Virdunensis et mo. Mengoldi, militis et mart. Helene, regine, matris Constantini, imperatoris. Dyonisii, Emiliani et Sebastiani, martyrum apud Armeniam.

XIII. e, V Id. Appollonie, virg. et mart., cum multis aliis mart., eadem tempestate interemptis. Item Dyonisii, epi. Alexandrie, exhortatoris prescriptorum mart.

O.d. Christoforus de Mariano, mo. do. Montelli. O.d. Fredericus de Hoorn, mo. do. prope Aemsterdam. O.d. Jacob Dibboud, canonicus ecclesie Trajectensis, benefactor do. hujus. O.d. Ghijsbertus Rogmanius, mo. do. nostre.

II. f, IV Id. Scolastice, virg., sororis sancti Benedicti.

[p. 237]

Sancte Sotheris, virg., que post varia tormenta gladio consummata est. Rome militum decem, martyrum. Item Rome Zotici, mart., et socii ejus.

O.d. Johannes mo. prope Divionem. Item memoria parentum, fratrum et sororum confr. nostri d. Ghijsberti de Wercouden. O.d. Wilhelmus de Leyden, mo. do. Hollandie. O.d. Heinricus, prior do. Montis sancti Michaelis prope Magunciam. O. fr. Symon Huuectere, senior donatus do. nostre prope Bruxellam. O.d. Johannes Dobbenz., mo. hujus do. O.d. Johannes Parvi, vacarius etc. O.d. Wilhelmus Heinrici, mo. prof. do. nostre prope Amsterdammis. O. serenissima dna., dna. Elisabeth, regina Anglie. O. venerabilis Richardus Mawdeleyn, fautor do. Carthusie et diversarum domorum in Anglia. O. generosa dna. Maria de Bergis.¹⁾ O.d. Johannes de Goyes, prior do. Parisiensis.

g, III Id. Desiderii, epi. et conf. Severini, abb. Agaunensis. Eufrasie, virg., que in sacra religione etiam miraculis claruit.

O.d. Oswaldus, prior do. Orti angelorum et duarum aliarum. O.d. Barnaerdus de Aqua, mo. do. hujus. O.d. Tielmannus de Diest, procurator do. Hollandie. O. reverendus pater Gherlacus, eps. Ierapolitanus, suffraganeus d. epi. Trajectensis, amicus domus.

X. A, II Id. Gregorii, pape tercii. Modesti et Ammonii, infantum. Saturnini, presb. et mart., ac sociorum ejus.

O. venerabilis pater, d. Jacobus, quondam prior do. Leodii. O.d. Arnoldus Kaerman, prior do. Capelle et principalis visitator provincie Teuthonie. O. illustrissima dna., dna. Margareta, ducissa Saxonie. O. fr. Anthonius, conv. prof. do. Carthusie. O. reverendus in Christo pater, d. Johannes Volonis, prior do. majoris Carthusie.

1) De ‘g’ is onzeker. Misschien te lezen ‘d’.

[p. 238]

b, Id. Agabi, prophete, de quo Lucas scribit in Actibus apostolorum. Stephani, conf., qui fuit pater multorum monachorum. Poliocti, mart. in Armenia. Lucinii, epi., venerabilis sanctitate viri.

O.d. Garinus in Galdy, prof. primo do. Vallis bone, ultimo do. Carthusie. O. fr. Petrus, redditus laicus do. sancti Johannis Baptiste in Zeelhem prope Diest¹⁾.

XVIII. c, XVI Kal. Marcii. Valentini, mart. Vitalis, Felicule, Zenonis et aliorum plurimorum mart. Item Valentini, epi. et mart. civitate Interamnis. Bassi et sociorum ejus. Cyrionis et sociorum ejus mart.

O.d. Lambertus Johannis, dudum prior Vallis benediccionis. O. Tidemannus, dictus die Lange, civis Trajectensis, benefactor do., sepultus apud nos. Item memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta sub pena, ut supra continetur. O. Fya, uxor Seynonis de Aqua, mater confr. nostri Bernardi de Aqua. O.d. Hugo de tsGravensande, mo. prof. do. Hollandie. O. reverendissimus in Christo pater, d. Theodericus de Můersa, archieps. Coloniensis, magnus promotor religiosorum. O.d. Anthonius Dellenx, prior do. majoris Carthusie. O. do. Johannes Alause, procurator do. Basilee. O.d. Vincentius Paew, mo. prof. hujus do., alias procurator do. Campensis. O. Wylhelmus Dela, prior do. Basseville. O. soror Anna Smeyrs Montis, professa et olim priorissa Brugis.

VII. d, XV Kal. Cratonis, mart., qui a beato Valerio baptizatus est. Faustini, mart., et Jobite, virg. Agapes, virg. et mart., et Thionie, sororis ejus. Quinidii, epi., cujus mortem in conspectu Domini preciosam miracula crebra testantur.

1) De volgende regel is uitgeschrapt, waarna volgt: ‘Ista repetio (misschien is bedoeld “repetitio”) facta est.............. eo quod triplice habuit monachatum.’

[p. 239]

O.d. Johannes Vos, mo. prof. et prior quondam hujus do. O.d. Stephanus, mo. Gracie Dei prope Stetym.¹⁾ O.d. Adrianus de Brilis, mo. prof. do. Delphensis. O.d. Jacobus Baronis, mo. prof. et procurator do. Carthusie, | 1551. | O.d. Cornelius de Mudenberch, mo. prof. et senior hujus do., qui triginta sex annos fuit pervigilans sacrista et ad diem usque mortis sue in officio permansit. O. reverendus in Christo pater et d., d. Damianus Longonus, prior do. majoris Carthusie.

e, XIIII Kal. Juliani, mart., cum aliis numero quinque milibus apud Egiptios. Juliane, virg., mart., que cum diabolo certavit. Honesimi, epi., de quo beatus Paulus scribit. Philemoni, hic, Romam perductus, pro fide lapidatus est.

O.d. Martinus de Scyedam, mo., sacrista hujus do., qui eciam plures scripsit libros. O. magister Arnoldus de Tricht, prepositus ecclesie sancti Johannis Trajectensis, archidyaconus, magnus benefactor hujus do. O.d. Gerardus Weert, prepositus Arnhemensis, benefactor do. O. Gertrudis, uxor Ghijsberti Warinboldi. O.d. Romerus Swaen de Amsterdam, mo. prof. et vicarius hujus do., anno 14. O. Wilhelmus Petri, centenarius, donatus hujus domus. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Erardus de Merka, presb. cardinalis, epi. Leodiensis. O. illustrissimus princeps et d., Johannes, dux Clevensis. Memoria ejusdem reverendi patris, d. Damiani Longoni, prioris majoris Carthusie.

XV. f, XIII Kal. Sanctorum mart. Donati, Secundiani, Romuli, cum aliis octoginta sex. Polocronii, epi. et mart. Silvitii, Taruanensis epi.

O. reverendus pater, d. Foutinus Dandulo, eps. Baduarius. O. Aleydis de Hokelen. O.d. Nicolaus Weesp, mo. prof. hujus do., quondam vicarius in do. Delfensi

1) Of ‘Stetyni’.

[p. 240]

et procurator Zirczee, 1554. O.d. Florencius de Dordraco, prof. do. Hollandie. O. Ulricus Johannis, civis Trajectensis, amicus domus.

IIII. g, XII Kal. Simeonis, epi. et mart., filii Cleophe, qui cxx annorum, mirantibus cunctis, crucis supplicium pertulit.

O. dna. Ysabella, uxor quondam Petri Bonanati. O. Johannes Vos, civis Trajectensis, magnus amicus do. nostre, habens associacionem anniversarii proximi et sepultus apud nos. O. dna. Maria, ducissa Pomeranie et Stetinensis. O.d. Albinus Nigri, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Wilhelmus de Myda, procurator do. Silve sancti Martini, | 1580. | O.d. Jacobus Gaudanus, vicarius et mo. prof. do. Nove lucis prope Trajectum, inferius et olim sacrista ejusdem do. et etiam olim procurator do. Campensis.

A, XI Kal. Gabinii, presb. et mart. Maximi et sociorum ejus, mart. Claudii, mart., ac filiorum ejus.

O. do. Wilhelmus Simonis, mo. prof. Montis Merule, quondam prior domorum Calesii et Portarum. O.d. Henricus de Pitro¹⁾, mo. pro. do. sancte Barbare in Colonia. O.d. Thomas Bigna, mo. prof. do. Janue.

XII. b, X Kal. Apud Tyrum plurimorum mart., qui ad exhortacionem Silvani cum suis passi sunt. Eleutherii, epi. et mart. Eucherii, epi. Aurelianensis et conf.

O.d. Martinus, papa quintus. O. mater d. Theoderici de Wassenaer. O. Gertrudis, uxor Lamberti Mensonis, illuminatoris, que reliquit nobis omnia sua post mortem viri sui. O.d. Johannes Nausionis, prior do. Verne, postea vicarius do. Bertrandi. O.d. Bartoldus, dudum do. Celle salutis in Tukelhausen. O. Johannes Ellingsen, prebendarius do. Templi. O. honorabilis dna. Anna

1) Of ‘Piro.’

[p. 241]

Foderangel, fundatrix do. Transfigurationis Jhesu Christi. O.d. Jacobus Picasse, prior do. Gosnay. O.d. Anthonius de Gravia, alias prior Domus Monachorum. O. Gheertrudis, uxor Ghiisberti Warmboldi, que est sepulta apud nos et eciam alia prescripta.¹⁾

I. c, IX Kal Sanctorum mart. lxxix. Sanctorum Neruli²⁾, Secundini, Servili et aliorum viginti. Bertulphi, conf.

O. serenissimus princeps, d. rex Scocie³⁾, fundator do. Vallis virtutis in Scocia, ordinis nostri ibidem.

d, VIII Kal. Cathedra sancti Petri. Missa. | Festum celebre in civitate. | Papie, epi., discipuli sancti Johannis Evangeliste, et socii Policarpi, mart. Aristionis, unius a lxxii discipulis Christi. Alexandrie sancti Abilii, epi., qui, post beatum Marcum secundus ibidem eps., tredecim annis sacerdocium virtute conspicuus ministravit.

O.d. Johannes Curteti, mo. prof. do. Carthusie. O. honesta matrona Sophia Philipsini, magna benefactrix do. Argentine. O.d. Eligius de Haen, procurator do. Capelle beate Marie. O.d. Jacobus Vennenzoen, prior do. nostre prope Amsterdam. O.d. Theofredus Belloni, procurator do. Carthusie. O. illustrissimus princeps et d., d. Petrus de Tolledo, magnus benefactor domus Neapolis⁴⁾. O.d. Rodericus Valeso, prior do. Paulari et visitator provincie Castelle.

IX. e, VII Kal. Vigilia. Sanctorum mart. lx duorum. Sereni, mo. et mart. Policarpi, presb. et conf., de quo legitur in legenda beati Sebastiani, mart.

| Potagium de amigdalis; nota, inicio, scilicet in

1) De zin schijnt hier afgebroken.

2) Misschien is bedoeld ‘Veruli.’

3) G heeft ‘Scochye.’

4) Onder de letters ‘is’ is eene wijziging aangebracht welke echter niet verstaanbaar kan worden weergegeven.

[p. 242]

Quadragesima, Dominicis diebus, ex parte Henrici Vos etc. | Egregia pitancia ex parte Geertrudis Romeri cum vino Renensi. |

O. sanctissimus in Christo pater, d. Eugenius, papa quartus. O. confr. noster Johannes de Clivis¹⁾, clericus, redditus hujus do. O. Henricus Kerker, pater confr. nostri d. Nycolai Kerker, benefactor domus. O.d. Judocus, filius Petri. O. illustrissimus princeps, d. Arnoldus, dux Gelrie. O. Swederus de Gaesbeeck, filius naturalis dli. Jacobi de Gaesbeeck, filii fundatoris nostri. O. honesta matrona Gheertrudis, relicta Johannis Romers, magna benefactrix hujus do.

f, VI Kal. Mathie apostoli. Capitulum. Locus bisexti. Invencio capitis sancti Johannis Babtiste. Sergii, mart. in Cesarea Capadocie.

| Due candele sub lampade in choro ad instanciam Arnoldi Dorp. | | Vinum ex parte d. Albertus Alberti de Muden, presb. |

O.d. Stephanus. O. magister Arnoldus de Dorp, decanus ecclesie sancti Petri Trajectensis, magnus benefactor hujus do., sepultus in choro monachorum, benefactorum do. O.d. Albertus Alberti de Muden, presb. Memoria parentum ac fratrum d. Gerardi de Arena, confr. nostri. Item d. Tielmannus, prior do. Hollandie. O. Sophia de Raptperus. O. illustrissimus princeps et d., d. Everardus, dux Wirtenburgensis. O.d. Paulus de sancta Agata, prof. do. Ferrarie, qui alias fuit prior sex domorum. O. magnificus d. Justus, baro de Turnone.

XVII. g, V Kal. Plurimorum mart., scilicet Victorini, Victoris, Nicofori etc., qui diversis tormentis et suppliciis consummati sunt.

VI. A, IV Kal. Nestoris, epi. et mart. Alexandri,

1) In G. op den vorigen dag gesteld.

[p. 243]

epi., gloriosi senis, qui Arrium hereticum de ecclesia ejecit ac postea inter trecentos xviii patres in Niceno consilio condempnavit.

O.d. Johannes de Biscopde de Molhusen. O.d. Johannes Roteman, mo. do. in Zeytz. O. Johannes Petri, mo. prof. do. Amsterdam.

b, III Kal. Leandri, epi. et conf. Juliani, mart., cum Euno, ministro suo, graviter passi. Baldomeris, viri Dei. Inventio sancti Johannis Baptiste.

O.d. Hartmodus, canonicus, benefactor do. Herbipolensis, qui habet pro se et suis anniversarium perpetuum. O. Theodericus, frater Johannis, redditi, confr. nostri. O. Wilhelmus Ruysch, pater d. Theoderici Ruysch, confr. nostri. O. Nycolaus Cop, sartor noster senior. O. dna. Maria Scerpeclijn. Item d. Martinus Barronis, prof. do. Cartusię. O.d. Aelbertus de Muden, vicarius ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, sepultus apud nos. O. Nicolaus Amersfordie, amicus do.

XIIII. c, II Kal. Romani, abb. Lugduno. Marcharii et Rufini, mart. Oswaldi, archiepi.¹⁾ Eboracensis, magne sanctitatis viri.

1) Achter ‘archiepi’. volgt, doch doorgehaald ‘confessoris.’

Marcius habet dies XXXI. Luna XXX.

Tricennarium regine Francie.

III. d, Kalende. David, epi. et conf., cujus miri actus describuntur, ac discipulorum ejus. Albini, epi. et conf. Adriani, mart. et Hermetis. Rome sanctorum mart. ducentorum sexaginta. Donati, mart.

| Circa principium Marcii fit tricennarium regine Francie. |

O.d. Thomas Micaleti, mo. prof. Arverie. O. Margareta Verdiere, conversa prope Goesnaum. O.d. Martinus Comprinset, benefactor do. Vallis jocose. O.d.

[p. 244]

Petrus de Ypris, vicarius do. Calesii. O. magister Paulus, barbitonsoris noster, qui xlvii annis nobis fideliter servivit.

e, VI Non. Simplicii, pape. Tauranni, mart., et plurimorum mart. Karoli, comitis Flandrie et mart., qui Brugis requiescat.

O.d. Bonefacius de Scalis, prior do. de Capro. Item generalis memoria¹⁾ omnium fratrum nostrorum cum suis parentibus, sororibus, amicis, benefactoribus necnon fundatorum, benefactorum et amicorum domus nostre prescriptorum defunctorum cum propria collecta in secundo loco, ut supra lacius est expressum. O.d. Gwido de Tornesio, rector do. Correrie. O.d. Jacobus Bakker de Amsterdam, vicarius do. nostre. O. generosus vir Johannes de Lichtervelde et dla. Anna, uxor ejus. O. Johannes Friso, sertor et redditus do. hujus. O.d. Bernardus Preys, prof. et procurator hujus do. et olim infirmarius obsequiosus. O.d. Otto de Doorinc, canonicus ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, benefactor do.

XI. f, V Non. Marini, militis, et Astharii, senatoris, mart., qui, dum prioris corpus sepulture traderet, et ipse quoque martirisatus est. Emitherii et Celidonii, mart.

Venerabilis pater d. Anthonius de Carno, prior do. Aponiaci, qui alias longo tempore fuit reverendus pater prior Carthusie.

g, IV Non. Sanctorum mart. nongentorum. Lucii, pape et mart. Rome. Gaii Palatini, in mare mersi.

O.d. Theodericus Voppenzoen²⁾, decanus Hage ducis, magnus benefactor hujus do. O.d. Henricus, senior mo. in Zeytz. O. dna. Beta de Venetiis. O. dla. Vrouken de Medenblic. O. Hermodus Beyer, cum suis. Item

1) In G op den vorigen dag gesteld.

2) In G op den volgenden dag gesteld.

[p. 245]

memoria parentum d. Alberti Buer. O.d. Theodericus Booth, mo. do. Hollandie. O. dna. Katherina, dicta de Reygersvoert, militissa, mater fr. nostri d. Johannis de Bueren. O. Rijssent, mater confr. nostri, d. Ade de Scoerl. O.d. Johannes, prior dudum do. Loudaniarum. Item o. Sophia, mater confr. nostri, d. Henrici van der Laen. O.d. Egidius de Breda, mo. do. Hollandie. O.d. Gomerius de Medina, prior do. beate Marie de Mirafloris. O. dna. Ursula, benefactrix domorum Almanie superioris. O.d. Alardus de Memelick, sacerdos et mo. prof. hujus do. O. fr. Jacobus Petri, conv. do. Delfensis.

XIX. A, III Non. Foce, mart. incliti sub Trajano. Eusebii Palatini, conf.

O.d. Hamricus Sculteti, prior do. Legis Marie prope Rostock. O. Richardus Penant. O. providus vir Johannes de Veno, cum sua uxore¹⁾. O.d. Claudius Benacti, prof. do. Sellionis et prior do. Averie et olim vicarius monialium de Pollitetris. O. Adrianus Ram, civis Trajectensis, amicus do.

VIII. b, II Non. Victoris, mart., et Victorini et sociorum ejus. Juliani, epi. Toletani, qui ibidem celeber habetur.

O. dls. Arnoldus Truses. O.d. Claudius, procurator do. Carthusie. O. fr. Heinricus Siberti, ortulanus noster, donatus do. nostre, fidelis in suis officiis.

c, Non. Thome de Aquino, conf., de ordine Predicatorum, cujus doctrina fulget ecclesia. Perpetue et Felicitatis, mart., que ambe erant conjugate. Quarum prior, scilicet Perpetua, contempto patre et matre, marito ac liberis, martirisata est ac dilacerata a bestiis cum Felici-

1) Hier volgt, doch doorgehaald, ‘O. fr. Petrus Lyer, donatus, prof. do. Amsterdamensis.’

[p. 246]

tate, Saturo, Revocato, fratre sancte Felicitatis. Saturianus, gladio percussus, anno Domini cclxvii.

| Nota; nos habemus indulgencias in isto festo; quere supra [....] alio libro²⁾. |

Anno Domini mccccxviii o. venerabilis pater, d. Otto de Moerdrecht, dudum prior hujus do., qui fuerat dudum canonicus eeclesie sancti Martini Trajectensis ac, relicta prebenda, in edificacionem et in exemplum plurimorum factus fuerat noster confr. et mo. O.d. Gerardus, d. de Zevenbergen. O.d. Gerardus de Amsterdam, senior mo. do. Hollandie. O. venerabilis pater, d. Jacobus Ruebs, prior do. Gandavi, visitator principalis provincie nostre. O.d. Nicolaus de Haerlem, prior do. sancte Katherine prope Antwerpiam, convisitator provincie nostre. O. illustrissima dna. Elizabet, ducissa Juliacensis, fundatrix nove plantacionis prope Juliacum. O. reverendissimus d. Marcus Boba, cardinalis.

XVI. d, VIII Id. Cypriani, epi., et Poncii, dyaconi, mart. Ascle, mart. Appollonii, Philemonis, Arriani ac sociorum ejus.

O.d. Conraerdus, capellanus ecclesie Babiliensis. O. magister Johannes Keyl, magnus benefactor et promotor do. Delfensis. O.d. Johannes Falk, prior do. Erfordie, qui fuit diu visitator provincie Alamanie inferioris. O.d. Johannes Petri, mo. prof. do. Hollandie.

V. e, VII Id. Gregorii, epi. Nicene, fratris Basilii magni. Paciani, epi. et conf.

O.d. Bonifacius Sanelli, prof. do. Carthusie. O.d. Godefridus Basedu, prior do. Claustri Marie. O.d. Johannes Clerici, alias prior do. Vallis viridis. O. venerabilis d. Johannes Ruffi, canonicus ecclesie Turonis, curatus de Pasato.

2) De lezing ‘alio libro’ is onzeker. G. heeft ‘Nota quod celebrando hoc festo gaudemus indulgenciis quibus Predicatores.’

[p. 247]

f, VI Id. Sanctorum mart. quadraginta duorum, in Perside passorum. Alexandri et Gaii, mart.

| Ante festum Gregorii ex parte magistri Henrici Foeck.....¹⁾ vini Renensi.

O.d. Jacobus, prior do. in Maurbach, visitator provincie Almanie superioris. O. honorabilis vir Ghijsbertus Egidii, alias fundator do. Lovanii. O.d. Michael Cauer²⁾, prior do Porte celi.

XIII. g, V Id. Sanctorum Quirionis et Candidi cum aliis xl militum, mart.

O.d. Andreas, prior do. sancte Trinitatis prope Divionem. Wilhelmus Vryman, pater fr. nostri Wilhelmi Vryman. Goeswinus van Gruuthůůs et uxor ejus. O.d. Coenrardus de Trinsengen, mo. prof. do. Celle beate Marie in Norenberga, qui fuit prior do. sancte Elizabeth prope Ysenacum. O.d. Edmondus, capellanus ducisse Burgondie. O. Judocus de Dilenberch. O.d. Johannes de Lugduno, qui fuit prior 5 domorum. O.d. Jacobus de Brilis, mo. prof. do. Delphensis. O. spectabilis d. Jasper Ursinus, senator de Cracovia, cum uxore sua et familia, magni benefactores. O.d. Petrus Johannis, hospes, prof. do. Amsterdamensis.

II. A, IIII Id. Gregorii, pape. Capitulum. Innocencii, pape, hujus nominis primi. Sancti Pauli, epi. Leonensis, conf. Nicomedie Petri, mart., qui multa sustinuit. Egduni et aliorum septem mart.

O. nobilis et devotus vir Alvarus Auberti, fundator do. nove plantationis in Exericio³⁾. O.d. Johannes Pape, senior mo. do. Antwerpie. O. Wilhelmus van der Woude et Katherina et Anna, uxores ejus, et pro

1) Het woord, waardoor waarschijnlijk de maat werd aangegeven is uitgeschrapt.

2) Of Caver.

3) Of Epericio.

[p. 248]

quibus intercedunt. O.d........ Teunpati. O. fr. Gerardus de Emmenes, conv. hujus do.

b, III Id. Eufrasie, virg. in Thebaide. Petri mart., socii sanctorum Dorothei et Gorgonii. Thensetis et sociorum ejus, mart.

O.d. Johannes de Ruta, mo. do. Petre castri. O. dla. Goeda de Zoudenbalch, magna benefactrix do. nostre. O. illustrissimus princeps et d., d. Karolus dux Sabaudie. O.d. Robertus Kawodi, mo. prof. do. Belle vallis. O. Everardus ten Acker, civis Campensis. O. Ladislaus, rex Ungarie, Bohemie etc.

X. c, II Id. Rome xlvii martyrum, qui a beato Petro apostolo baptizati sunt.

O.d. Alphonsinus, cardinalis tituli sancti Eustachii. O.d. Michael Hartruc, mo. Carthusie etc. O.d. Walterus Johannis, mo. do. nostre prope Amsterdam. O. magister Johannes Pot, prebendarius hujus do. O.d. Theodericus Nycolai de Amsterdam, mo. hujus do. O. Johannes Johannis, mo. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Johannes de Effrem, miles. O. spectabilis d. Adrianus, consiliarius senatus Brabancie. O. Hermannus Johannis, dudum familiaris noster, sepultus apud nos.

d, Idus. Longini, mart., qui latus Domini perforavit. Zacharie pape, hujus nominis primi, magne probitatis viri. Sancte Matrone, mart., que multa sustinuit tormenta.

O.d. Bernardus, mo. Colonie, qui fuit prior in octo domibus ordinis nostri. O. serenissima dna., dna. Maria, regina Castelle et Legionis, alias fundatrix do. beate Marie de Amago. O.d. Georgius Truinamant, vacarius do. Durbonis. O. dna. Johanna Gwilloe. O. venerabilis d. Didacus Secano, scriptor apostolicus. O. illustris princeps, d. Johannes, dux Clivensis.

XVIII. e, XVII Kal. Aprilis. Hylarii, Aquileyen-

[p. 249]

sis epi., et Tyciani, dyaconi ejus. Heriberti, archiepi. Coloniensis. Nyritini, conf., cum sociis suis, quorum miri actus leguntur.

O. Hugo Symonis. Memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta, supra. O.d. Johannes Lodder, mo. do. Templi Marie. O. illustrissima dna., dna. Katherina de Lutzemborch, ducissa Britannie. O.d. Wilhelmus Heuter, mo. prof. do. Delfensis. Nota, feria secunda post Palmarum memoria Agnetis, uxoris Geraerdi Stick, et filie ejus Katherine, uxoris Henrici Johannis. O. magnificus d. Petrus Buchel, magnus benefactor do. in Leweldt. O.d. Gherardus Scoten de Amsterdammis, mo. prof. hujus do. et miles Jherusolimitanus, anno 14. O.d. Timoteus, prior do. Venetiarum, visitator etc. O.d. Johannes Malandrec.

VII. f, XVI Kal. Gertrudis, virg. Patricii, epi. et conf. in Scocia.

O. illustrissimus princeps, d. Albertus, dux Bavarie, fundator do. sancti Viti in Prul.

g, XV Kal. Allexandri, epi. et mart. Ancelmi, Lucensis epi.

Hic fit memoria Ysbrandi Nicolai cum uxoribus suis Hillegont et Marigen, avonculi fratris Wermboldi de Leydis, ex cujus testamento recepimus centum octoginta florenos Renenses, monete Hollandie, pro ornamentis altarium ecclesie nostre. O. honorabilis vir, magister Judocus Cloot, decretorum doctor.

XV. A, XIIII Kal. Translacio beate Marie Magdalene. Johannis, conf. Item sancti Josephi, nutricii Salvatoris nostri Jhesu Christi. Quinti et sociorum ejus, mart.

O. reverendus in Christo pater, d. Guillerinus, primarcha Anthiochenus. O.d. Jacobus Doelman, mo. prof. et procurator do. Delfensis. O. fr. Baptista, conv. do. Ferrarie. O.d. Georgius, mo. prof., alias prior

[p. 250]

do. Templi Marie. O.d. Leonardus, mo. et vicarius do. Brugis.

IIII. b, XIII Kal. Archippi, commilitonis beati Pauli apostoli. Cuthberti, epi, conf., admirande sanctitatis viri. Ulframi, epi, conf.

O.d. Johannes Albuyacy, sacerdos, magnus benefactor ordinis. Memoria parentum, fratrum et sororum, amicorum ac consanguineorum confratris nostri Isbrandi de Zwollis. O.d. Andreas Goeswini, curatus de Vyanen. O.d. Jasperus Joannis Amsterodamius, vicarius noster et prior olim do. Campensis.

c, XII Kal. Benedicti abb. Candelarum. Serapionis anachorite. Lupicini, abb. fratris .... omari, abb.¹⁾.

O.d. Hernerus. O. Pote, rector nove fundacionis prope Nannetas, dudum prior prope Parisius. O.d. Heinricus Best, prof. do. Hollandie. O.d. Hugo de Wercouden, mo. prof. et vicarius do. Vallis gracie prope Brugis. O.d. Symon de Horreo, prior do. Gandavi et visitator principalis provincie Theutonie.²⁾

XII. d, XI Kal. Afraditii, epi. et conf.

O. fr. Gherardus, conv. do. Basilee. O. reverendus pater, d. Nicolaus, eps. Sebastiensis. O. confr. Paulus, conv. do. Delfensis. O. fr. Jacobus, donatus do. Gandavi. O.d. Benedictus, prof. et prior do. Bononie, visitator provintie Thuscie. O.d. Nicolaus³⁾ de Haerlem, qui fuit prior et vicarius hujus do. et olim prior do. Campensis.

1) G. heeft hier in margine eene aanteekening welke niet verstaanbaar kan worden weergegeven. Fol. 9 en 10 van G. zijn voor een goed deel, wegens den slechten toestand waarin zij zich bevinden, onleesbaar.

2) Hier volgt nog eene uitgevlakte memorie. Er schijnt onder meer gestaan te hebben ‘Nicolaus’ en ‘olim prior Campensis.’

3) B. heeft ‘Nicolanus.’

[p. 251]

I. e, X Kal. Victoriani cum xii¹⁾ .... Theodori, presb., conf....... Juliani apud ......

O. Henricus Voscuul, civis Trajectensis, sepultus apud nos. O. Ghijsbertus Wermboldi et uxor ejus, de quibus habemus annuatim circa²⁾ iii scuta Francie.

f, IX Kal. Pigmenii, presb. et. mart. Romuli et Secundoli, fratrum, mart.

| Vinum ex parte matris confr. nostri, d. Henrici de Heeswijck. |

O. religiosa sanctimonialis soror Haza, professa do. xi^m virginum in Trajecto, ordinis sancti Augustini, mater confr. et procuratoris nostri d. Henrici de Heeswijc. Item sorores Mabilia et Elyzabet, filie ejusdem Haze, professe et incluse in domo sancte Cecilie in Trajecto, de tercio ordine, similiter habentes associationem. Item d. Rodolphus de Diepholt, reverendus pater, eps. Trajectensis. O. soror Hildegondis de Heeswijc, filia predicte Hase. O.d. Johannes de Puta, mo. prof. Vallis Dei. O.d. Johannes de Castro, prior do. sancti Oudomari, visitator provincie Pickardie. O.d. Heinricus Hoern, mo. et vicarius hujus do., alias prior do. Campensis. O.d. Gerardus Sael, procurator do. Amsterdammi.

IX. g, VIII Kal. Annunciacio beate virg. Marie. Candelarum. Sermo. Cirini, mart. Rome. Hermelandi, abb.

| Vinum ex parte Arnoldi Braesman de Aemstelredam. |

O. sanctissimus in Christo pater, d. Nicolaus, papa quartus. O.d. Hermannus Scorreken, quondam mo. hujus do. O. soror Daniel, monialis do. de Gosnayo, que alias fuit priorissa dicte do. O. dna. Elyzabeth Loubeyen de Lyaden. O. magnificus d. Nicolaus de

1) De lezing ‘XII’ is onzeker.

2) De lezing ‘circa’ is onzeker.

[p. 252]

Basan, magnus benefactor do. Litis Marie in Prusia. O.d. Robertus Brantegen, magnus benefactor do. in Gandavo. O.d. Arnoldus Pauli, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Johannes, mo. do. Carthusie.

A, VII Kal. Ludgeri, epi. et conf., patroni ecclesie in Leeven, qui fuit de sociis beati Gregorii, Trajectensis epi.

| Vinum, nota, ex parte d. Everaerdi, quondam decani ecclesie sancti Salvatoris. |

O. venerabilis pater, magister Everardus Foeck¹⁾, quondam decanus ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, qui, tempore inchoacionis hujus domus, nobis cum suo collegio²⁾ multas reliquias, vitrum in parte occidentali ecclesie et casulam cum calice donavit. O. Cristina Scamers, Johannes Voecht et Ghijsbertus, ejus frater, nobiles benefactores hujus do. O. Elyzabeth, uxor Arnoldi Vechters, d. Ludovicus Miti et Arnoldus Hugonis. O.d. Arnoldus de Gorinchem, mo. do. Hollandie. O. Gerlacus Johannis de Voerbroeck. O.d. Gerardus Apers, prior Delphensis, convisitator provincie Theutonie. O.d. Marianus de Cuccinio.

XVII. b, VI Kal. Resurrectio Domini. Johannis Heremite, qui, ut refert beatus Augustinus, claruit spiritu prophetie.

O.d. Stephanus de Burgo, mo. do. Carthusie. O.d. Johannes Berodi, mo. do. Coirerie.

VI. c, V Kal. Guntramni, regis, conf. Castoris et Dorothei. Prisci, Malchi et Alexandri, mart.

O.d. Wijlhelmus de Amsteldamis, mo. prof. do. Hollandie.

d, IIII Kal. Pastoris et Victoris. Eustachii, abb. Achacii, epi., conf.

1) G heeft ‘Foec.’

2) De lezing ‘collegio’ is onzeker.

[p. 253]

Memoria Huberti de Jutfaes de Blochoven, civis Trajectensis, dle. Mechtildis conjugis, et parentum, fratrum et sororum, amicorum ac consanguineorum utriusque.

XIIII. e, III Kal. Quirini, tribuni et mart. Rome. Secundi, militis mart....... conf. Reguli, epi., conf.

O.d. Egardus de Hanense, prepositus ecclesie Hildesemensis. O.d. Johannes Blest, mo. prof. do. Gracie Dei prope Stetim¹⁾. O.d. Johannes Beyer, mo. prof. ultimo do. Hassye. O.d. Symon Nicolai de Haerlem, mo. prof. hujus do. O.d. Johannes de Serris, mo. prof. do. Catutci²⁾. O. generosa ac nobilis dna. de Celisia Combee, relicta d. etc.

III. f, II Kal. Amos, prophete. Balbine, virg. Babille, virg., que fuit filia Quirini mart. suprascripti, sepulta juxta eundem.

O.d. Gwilhelmus, dudum prior do. Wittam. O.d. Albertus de Rotenborch, canonicus ecclesie Lubicensis. O. Walterus van den Rijn, amicus domus hujus, sepultus apud nos. O. fr. Johannes Czin³⁾, conv. do. Montis sancti Salvatoris prope Erfordiam et fr. Nicolaus [.....], conv. ejusdem do. O. christianissimus princeps, Francorum rex, d. Franciscus, fautor et magnus benefactor ordinis et do. Carthusie.

1) Of ‘Stetini.’

2) Of ‘Catura.’

3) De lezing ‘Czin’ is onzeker.

Aprilis habet dies XXX. Luna XXIX.

g, Kalende.⁴⁾ Hugonis, epi. et conf. XII leccionum. Theodore, virg., mart. Venancii, epi., mart. Walarici, abb.

4) Boven ‘Kalende’ de aanteekening ‘Vinum ex parte Johannis Romers feria quinta post octavas Pasche. Egregia pitancia cum optimo vïno Renensi.’

[p. 254]

O.d. Theodericus Sloyer, prior hujus do. O. Sophia, uxor Gerardi Milde de Culenborch. O.d. Tidemannus de Spina, licenciatus in sacra theologia, presb. de Buscoducis. O. de Oesterhout. O.d. Ludolphus, presb. de Dordraco. O. dla. Agnes de Wisch. O. fr. Wilhelmus Pawe, conv. do. Hollandie. O.d. Andreas de Franconia, mo. do. in Zeytz. O.d. Medeůs, dux Sabbaudie. O.d. Gerardus Spronck, prior beate Marie in Monachusen, qui fuit visitator provincie Theuthonie. O. illustris d., d. Nicolaus Vron, miles. O. reverendus in Christo pater et d., d. Johannes eps. Suessionensis. O.d. Johannes Aymari, prof. do. Carthusie. O. permagnus d. Francisco Cosmus Medices, magnus benefactor ordinis. O. Agneta¹⁾, uxor Gerardi Stick, sepulte nobiscum, de qua habemus [....] jugera terrarum.

XI. A, IIII Non. Nichecii, Lugdunensis epi. et conf.

O.d. Berengarius Martini de Turribus, civis magne Valencie. O.d. Heinricus Bor de Trajecto, mo. do. hujus. O.d. Thomas, prior Porte celi. O.d. Johannes Bremari, mo. prof. et senior do. Carthusie.

b, III Non. Theodosie, virg. et mart. gloriose, cujus mira tormenta et victorie leguntur. Agapes, virg. Chionie, virg., et sororum, mart.

O. fr. Nicolaus de Dordraco, conv. do. Hollandie. O.d. Judocus de Baenst, miles, magnus benefactor do. Brugis. O.d. Arnoldus Adornes, prebendarius do. sancte Anne prope Brugis. O. fr. Jacobus, conv. do. Carthusie.

XIX. c, II Non. Ambrosii, epi. et conf. Capitulum. Ysidori, Hyspalensis epi. et doctoris, qui multos edidit libros, quorum quidam sunt satis noti.

1) Wellicht is deze dezelfde ‘Agneta’ welke hierboven als ‘Agneta de Wisch’ voorkomt.

[p. 255]

O.d. Petrus de Pisce, mo. do. Carthusie. O.d. Ludovicus de Lichshusen, magister generalis ordinis domorum Theutonicorum. O. dla. Johanna, uxor Gerardi de Reno, magna benefactrix hujus do. O.d. Jheromius Brisio, prior do. Papie et visitator provincie Lumbardie propinquioris et olim convisitator et prior domorum Parme et Janůe.

VIII. d, Nonas. Hyrenis, virg. et mart., sororis Agapis et Thionie. Didimi Alexandrini, conf., cujus ...... beatus Jheronimus.

O. dla. Geertrudis Boots, uxor Johannis de Braeckel. O. fr. Hermannus de Molendino, conv. do. istius. O. Adam Luttikenhuys, civis Trajectensis.

XVI. e, VIII Id. Hyrenei, epi. et conf. Thimothei et Diogenis. Sixti, pape et mart.

O. serenissimus princeps, d. Mathias, rex Ungarie¹⁾. O.d. Nicolaus de Leydis, mo. prof., alias prior do. Diestensis. O. Johannes Gaufridus, olim prior Siligmari etc., visitator Burgundie.

V. f, VII Id. Egesippi, conf., viri sanctissimi, qui²⁾. Peleusius³⁾, presb., mart.

O.d. Johannes Langrischer, quondam prior de Wittam. O.d. Gerardus de Poelgheest, miles. O. dla. Aleydis de Poelgheest, uxor ejusdem. O. Johannes Utengaerde. O.d. Franco Over de Vecht, canonicus ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, specialis amicus hujus domus. O. Hermannus Crom, frater Jacobi Crom. O.d. Stephanus Javoti, quondam procurator do. Carthusie. O. Wilhelmus Bodelli, vicarius do. Melani. O. Christianissimus princeps et d., d. Karolus, rex Francie.

1) Eene latere hand veranderde het in ‘Hungarie.’

2) Een tiental hierna volgende woorden is onleesbaar.

3) De lezing ‘Peleusius’ is onzeker.

[p. 256]

O. honesta Aleydis, relicta Seynonis, magna benefactrix do. Campensis. O. frater Clemens, mo. prof. hujus do., sed nondum promotus in sacris, 1575. O.d. Thomas, dudum prior hujus do., postea prior do. Brugis, ubi defunctus est ac sepultus.

g, VI Id. Dyonisii, epi. Chorinthiorum. Perpetui, epi. Turonensis.

| Feria secunda post Pascha incipitur Eforas in refectorio et legetur ibi totus ante Ascensionis. |

O.d. Zwederus de Boecholt, mo. do. hujus. Item generalis memoria omnium fratrum nostrorum cum eorum parentibus, fratribus, sororibus, amicis et benefactoribus, necnon fundatorum, amicorum et benefactorum hujus domus cum suis omnibus et dicitur pro eis propria collecta, ut supra. O. dla. Margareta Mesmaker. O. Jacobus Petri, donatus hujus do. O. Lambertus van der Hoeve, civis Campensis. O. illustris dna. Beatrix de Luna, fundatrix do. beate Marie de fontibus. O. Hermannus Theoderici de Amsterdam, sepultus apud nos.

XIII. A, V Id. Septem virginum, mart. Procori, dyaconi. Marie Egipciace.

O.d. Marquardus, prior Vallis auxilii in Ungaria. O.d. Everardus, eps. Lubicensis. O. dna. Katherina de Starkenborch, militissa, que dedit nobis calicem ac ornamentum et duo jugera terrarum. O.d. Johannes de Margiaco, mo. Carthusie. O.d. Petrus de Brandenborch. O.d. Thomas de Mijnen, quondam prior ac mo. prof. hujus do. et de post prior Brugis. O. serenissimus princeps et d., d. Eduwardus, rex Anglie. O.d. Matheus Petri, prior do. nostre prope Amsterdammis. O.d. Jaffredus Karoli, presidens paralamenti Delphinalis.

II. b, IIII Id. Ezechiel, prophete. Rome plurimorum martyrum.

[p. 257]

| Anno Domini mccccxlvi, ipso die Palmarum, fuit ventus vehemens et grando, unde fuerunt aggeres destructi et ville ac plures homines subrecti.¹⁾ |

O. fr. Adam, conv. hujus do. O.d. Anthonius de Argentanio, prior do. Legeti. O. generosa dna. Greetken Dark.

c, III Id. Guthlaci, conf. et heremite. Leonis, pape secundi et conf. Zenonis, Veronensis epi. et conf.

O. Bernardus Hoyer, civis Campensis, magnus benefactor do. Campensis. O.d. Timannus Johannis de Amsterdam, mo. prof. et procurator do. Amsterdammensis.

X. d, II Id. Julii, pape. Zozine, abb. Ermingildi, regis et mart.

O. venerabilis pater, d. Jacobus, quondam prior Leodii. O.d. Ludowycus de Sala, prior do. Mantue.

e, Idus. Carpi, epi., Papirii, dyaconi, et aliorum plurimorum. Justini, philosophi et mart. Godeberte, virg. Yde, comitisse Bolonie, vidue.

O.d. Henricus, prior. Memoria Ghijsberti Loeff, dicti Berchmaker, civis Trajectensis, magnus benefactor domus, ac sue uxoris cum liberis eorundem. O.d. Petrus Nycolai, senior mo. hujus do. nostre. O. Johannes Symonis, opidanus Campensis, habens anniversarium perpetuum cum proximo occurrente, attestante littera conventus nostri sigillata. O.d. Cornelius Mouthaen, prof. et infirmarius hujus do.

XVIII. f, XVIII Kal. May. Tiburcii, Valeriani et Maximi mart.........., abb. Domine²⁾, virg.......

| Minuciones fiunt prima ebdomada post octavas Pasche. |

O.d. Robbertus Weff. O.d. Theodricus Zanctes, senior mo. prof. hujus do. O.d. Philippus de Rommersvalis, mo. et sacerdos prof. do. Delfensis. O. fr.

1) Duidelijk leesbaar is ‘subr.’ Liever had ik gelezen ‘subvecti.’

2) Lees ‘Domnine.’

[p. 258]

Wernerus, senior donatus hujus do. O.d. Petrus Esche, mo. prof. et olim prior ac vicarius do. Caturci.

VII. g, XVII Kal. Olimpiadis et Maximi. Maronis, Euticetis et Victorini, mart.

O.d. Albertus, prior do. Orti Christi. O.d. Bernardus de Monte Ferrario, mo. do. Vallis benediccionis. O. Arnoldus Diest, sacerdos, mo. prof. do. Hollandie.

A, XVI Kal. Cesarauguste. Sanctorum xviii martyrum.¹⁾ Celesti et Carisii, mart. Vassii mart.

| Tribus ebdomadibus post octavas Pasche Actus apostolorum legimus et extunc epistolas canonicas usque ad Ascensionem Domini in ecclesia legimus ....... tamen festi xii leccionum legetur in refectorio. |

O.d. Obertus de Nauchia, mo. Carthusie, olim prior Silve benedicte. O. dla. Sophia de Rinenvelt²⁾. O.d. Jacobus Gerardi, senior mo. do. Hollandie. O. honorabilis Theodricus de Ermire et Margareta, uxor ejus. O.d. Walterus Borscede, mo. do. Gracie Dei etc. prope Stetym.³⁾ O.d. Johannes Meisserchud, mo. do. Orti Christi, O.d. Heinricus de Haerlem, mo. prof. do. Hollandie, alias prior. O.d. Blasius, prof. do. in Gennico et olim ibidem prior necnon domus in Aspach. O.d. Johannes Kalvaert, vicarius ecclesie sancte Marie, amicus do.

XV. b, XV Kal. Mappalici, mart., cum pluribus aliis. Aniceti, pape et mart.

O. illustris princeps, d. Philippus, quondam dux Burgundie. O. magister Johannes de Galencoep, doctor sacre theologie, canonicus Trajectensis et decanus ecclesie sancti Petri Trajectensis, qui nobis multos reli-

1) G stelt hare memorie op g, XVII Kal. Marcii.

2) Boven ‘Cesarauguste’ doch met verwijzing naar ‘Sanctorum xviii etc.’ heeft G ‘Horum passionem Prudencius versibus exequitur.’

3) Of ‘Stetyni.’

[p. 259]

quit libros. O.d. Hildebrandus, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O. Nobilis dna. Dyreny, dna. de¹⁾ Zijl, fundatrix do. Zyon in Zelandia prope Ziriczee²⁾. O. Heinricus Grimolt, civis Lubicensis.

IIII. c, XIV Kal. Appollonii, senatoris. Materni, epi. et conf. Eleutherii, epi. et mart., et Anchie, matris ejus.

O.d. Dominicus de Monte regali, prior do. Ferrarie. O.d. Egidius, mo. prof. do. Carthusie. O. honesta matrona Luyana de Horreo. O.d. Adrianus de Sciedam, procurator do. Hollandie, alias prior do. Delfensis.

d, XIII Kal. Elphegi, Cantuariensis epi. et mart., cum multis aliis. Thimonis, dyaconi et mart.

| Festivitas sacre lancee celebratur feria sexta post octavas Pasche. |

O.d. Heinricus Brunen, prior do. sancte Katherine in Lira.

XII. e, XII Kal. Victoris, pape et mart. Mamertini, abb., et Mariani, presb.

O.d. Martinus Clichtensteyn, prepositus majoris ecclesie Bambricensis. O.d. Hildebrandus Swengel, civis Lubicensis. O.d. Nycolaus de Aliate, prior do. Montelli. Item Elburgis³⁾ de Meerlant, benefactrix hujus do. O.d. Ascentius, prior et convisitator do. de Paulari. O.d. Theodricus Poelman, mo. prof. Domus monachorum. O.d. Volkerus de Lichtenberch, canonicus ecclesie sancte Marie. O. Andreas Viscoper, domui nostre multum favorabilis.

I. f, XI Kal. Symeonis, epi. et mart., cum aliis pluribus sub Sapore, Persarum rege, sub quo xvi milia, diversis locis et temporibus, martyrio coronati sunt.

1) De lezing ‘de’ is onzeker.

2) De tekst heeft ‘Zirzee.’

3) G stelt haar d, XIII Kal. Marcii en noemt haar ‘magna amica et benefactrix do. et ecclesie nostre in ornamentis etc.’

[p. 260]

| Opera communia fiunt secunda ebdomada post octavas Pasche. |

g, X Kal. Gaji, pape et mart. Plurimorum martyrum apud Persidem. Translatio beati Dyonisii et sociorum ejus.

O. nobilis d. Zwederus¹⁾ de Apcoude, d. de Gaesbeeck, de Putte et de Stryen, fundator ac dotator istius do. O. Swederus de Boecholt. Johannes, Jacobus et Johannes, filii ejus. Item Mechteldis, uxor predicti Zwederi, et Jutta, filia eorum. O.d. Petrus de Kranchtal, scultetus. O. Johannes de Heye, civis Trajectensis. O.d. Arnoldus de Trajecto, mo. prope Antwerpiam. O.d. Henricus Campis, mo. do. hujus. O.d. Ludowicus Henrici, mo. prof..........²⁾ O. fr. Zanderus Jacobi, donatus hujus do. O.d. Johannes de Cassangar ....... Avionis.

A, IX Kal. Georgii, mart. Adalberti, epi. et mart. Felicis, Fortunati et Achillei, mart. Missa.

O.d. Gwihardus de Angheriaco, mo. Carthusie. Memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta sub pena, prout superius lacius est expressum. O.d....... Forster, mo. prof. do. Orti angelorum in Herbipoli. O.d. Stephanus Swirixe, mo. do. beate Marie in Pomerania. O.d. Stephanus Rosseti de Camboriaco. O. Heinricus Ghijsberti, donatus hujus do. O. Johannes

1) G heeft: ‘Anno Domini mcccc obiit peregre in via Romana, anno gracie Romane, nobilis baro, d. Zwederus de Abcoude, d. de Gaesbeec, de Putten et de Strinen, principalis fundator ac dotator hujus do. Cujus sepulta ossa postea translata et usque ad nos deducta solemniter sunt et in choro nostro ante summum altare tumulata. Que tamen postea locata sunt circa tumbam sepulchri ipsius et suorum, quam filius ejus solemniter satis sicut pater construi fecit insignitam ymagine ipsius et suorum.’

2) Een gedeelte van het blad is hier afgescheurd. Daardoor ontstonden tevens de hierna volgende lacune ‘Cassangar...... Avionis’ en de lacunes op A, IX Kal. Maji en g, III Kal. Maji.

[p. 261]

de Hamersteyn, civis Trajectensis. O.d. Garbrandus Petri, mo. prof. do. Amsterdammensis. O.d. Berengarius Marcadet, miles, magnus benefactor do. Vallis Christi. O. honorabilis d. Heinricus de Cliffod. O.d. Nycolaus, prior do. Fontis, visitator provincie Francie. O.d. Petrus, curatus in Wilß, amicus do.

b, VIII Kal. Melliti, epi. in Anglia. Alexandri, mart., cum ceteris numero xxxiiii.

O.d. Fredericus de Nyenvelt, alias dictus de Zulen, miles, sepultus in magna Galilea, retro capitulum, ante ostium cimiterii, de quo habuimus circiter quinque jugera terrarum. O. Theodericus de Mijnen, pater d. Thome, prioris nostri. O.d. Henricus Mylde, alias de Culenborch, quondam prior et prof. hujus do. O.d. Johannes Franciscus, prior do. sancte Andree de Liccore prope Venecias. O.d. Desiderius Cardoti, mo. Carthusie. O. illustrissima dna., dna., Margareta, ducissa Holzatie. O.d. Petrus Johannis, mo. prof. do. Amsterdammensis. O. magnus d. Garcius, fautor ordinis.

XVII. c, VII Kal. Marci Ewangeliste. Capitulum. Floriberti, Leodiensis epi., conf. Ermini, epi. et conf.

| Circa festum Marci fit tricennarium Amblardi cum collecta ‘Inclina’ pl[..] cum consuetis. Currente tricennario ‘Deus cui proprium’ in secundo loco. |

| Anno Domini mccccxxxiii ortus fuit ventus vehemens, per quem fuerunt arbores erute, domus dissipate, naves periclitate in pluribus locis. |

O.d. Petrus Chaplana, prior do. Vallonis. O. fr. Wilhelmus Sael de Amsterdam, conv. prof. do. Delfensis.

Tricennarium Amblardi.

VI. d, VI Kal. Anacleti, pape et mart., seeundus post Petrum. Marcellini, pape et mart., cum ceteris.

| Anno Domini mccccxxxiv ortum fuit incendium magnum circa portam civitatis in quo monasterium monialium,

[p. 262]

tunc noviter constructum apud nos, scilicet Jherusalem, fuit combustum quasi per totum cum ecclesia et dormitorio. |

O. magister Christoforus de Amstel, amicus et benefactor hujus do. O.d. Heinricus Ottonis, mo. prof. hujus do. O.d. Ysbrandus Johannis, senior do. Amsterdamensis.

e, V Kal. Anastasii, pape et conf., de quo scripsit Jheronimus, quod ejus vita diuturna immeritus fuit mundus frui de grege suo, in epistola ad Principiam, virginem. Antimi, epi. et mart., cum multis aliis.

O.d. Hertmannus, presb., magnus benefactor ordinis. O. fr. Nicolaus Jon, conv. do. Paradisie Marie in Pruscia. O.d. Symon Lechandelier, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Dyonisius Stephani, mo. prof. do. sancti Audomari. O. soror Joanna Labassur, monialis professa do. Gosnay.

XIIII. f, IV Kal. Vitalis, mart. et militis, qui fuit pater sanctorum martyrum Gervasii et Protasii. Translacio sancti Lamberti, epi. et mart. Theodore, virg., et Didimi, mart., qui illam de periculo liberavit et postea cum ea martyrium passus est. Affrodisii, mart., et aliorum.

O.d. Theodericus Růůsch, mo. prof. do. hujus. Memoria parentum d. Petri de Enchusen, confr. nostri. O. frater Heinricus Pecuti, donatus do. Petri castri. O.d. Wencilaus, mo. prof. do. Portumontis.

III. g, III Kal. Petri, mart. Hugonis, abb. Cluniacensis. Roberti, primi Cisterciensis abb. et conf. Thitici, dyaconi, discipuli beati Pauli apostoli [..] Agapii et secundi, mart., cum ceteris.

O.d. Bonefacius, prior Carthusie. O. Agatha, uxor Hugonis de Halst. O. Hugo predictus¹⁾. O. illustris

1) G heeft: ‘O. Hugo de Halst et Aghata, ejus uxor, benefactores do. hujus, de quibus habemus xxx scuta Hollandie pro uno nobili annuo empto pro eorum memoria.’

[p. 263]

princeps d. Ludovicus, dux Legvicensis, fundator do. Passionis Christi. O.d. Wylhelmus Symonis de Amsterdam, sacerdos mo. prof. hujus do., qui fuit .......¹⁾ O.d. Samson, prior do. Siligmari, visitator provincie ..........

A, II Kal. Quirini, mart. Eutropii, epi. et mart. Jacobini, mart., et Mariani, lectoris, cum aliis multis martirizatis. Maderniani, Remensis archiepi., qui sextus eandem rexit ecclesiam.

O.d. Henricus Johannis Otenz., quondam vicarius do. sancti......... O.d. Johannes Felicis, mo. do. Caturci, qui alias fuit monialium vicarius Prati mollis. O. Johannes Goedfridi de Trajecto, sacerdos mo. prof. hujus do. O. magnificus d. Petrus de Baxaert. O. christianissimus d. Franciscus, rex Francie. O. reverendissimus in Christo pater, d. Ludovicus Sumonete, sancte matris ecclesie cardinalis, ordinis protector. O. magnificus d. Anthonius de Leon. O. Margareta, relicta Henrici de Moerdrecht, sepulta apud nos.

1) Zie over deze lacune en de twee volgenden noot 2 blz. 260.

Majus habet dies XXXI. Luna XXX.

XI. b, Kalende. Philippi et Jacobi apostolorum. Capitulum. Jheremie, prophete, qui lapidatus fuit a Judeis. Euermari, mart. Amatoris, epi. Walburgis, virg.

| Anno Domini mccccxxxvii fuit tonitruum vehemens circa monasterium, in quo fuit quedam cella percussa. |

| A crastino Ascensionis Domini usque Penthecosten Apocalipsim, partim in ecclesia, partim in refectorio, legimus. |

O.d. Theodericus Myngelen, mo. do. nostre prope Aemsterdam, habens associacionem. O.d. Egidius Bovini, vicarius do. Carthusie, qui multis annis exercuit officium scribe capituli generalis. O. nobilis et

[p. 264]

generosa dna. Radegunda, benefactrix domorum Carthusie et Aule Marie in Buxia. O. venerabilis d. Rodolphus de Hukelen.

c, VI Non. Athanasii, epi. Germani, epi. et mart., sanctissimi viri. Saturnini et Neopolis, mart.

O. reverendus in Christo pater et d., d. Franciscus, ecclesie Wormensis eps. O. dls. Otto, magnus benefactor do. Brixie.

XIX. d, V Non. Invencio sancte crucis. | Festum celebre in civitate. | Commemoracio. Missa. Alexandri, Evencii et Theodoli. iii leccionum. Juvenalis, epi. et conf. Silvani, epi. et mart., cum plurimis clericorum suorum. Andeoli, subdiaconi et mart.

| Quando de Cruce et de martiribus fiet commemoracio, tunc commemoracio de sancta Cruce precedit secundum statuta. |

O.d. Franco Ofhuys¹⁾, mo. do. hujus. O.d. Gregorius Soultwaert, prior do. in Pomeraria. O. Theodricus Johannis. O.d. Heermannus de Amsterdam et d. Petrus de Enchusen, monachi professi hujus do., et fr. Jacobus Wijlhelmi, donatus hujus do. O.d. Ludowicus Bougij, prior Fontis beate Marie, convisitator provincie Francie.

VIII. e, IIII Non. Quiriaci, epi. et mart., qui antedictus est Judas inventor sancte Crucis. Floriani, mart. Sanctorum xl martyrum. Triphonis, mart. Anthonie, mart., que multa sustinuit propter fidem.

O. dna. Maria de Huele, quondam priorissa sancte Anne. O.d. Arnoldus de Emelisse, prepositus ecclesie beate Marie Trajectensis. O. nobilis dna. Alienora de Zulen, Baronissa, que dedit unam preciosam monstranciam et eciam casulam ac mappas altarium etc. O. Johannes,

1) G heeft ‘Franco de Delf.’

[p. 265]

filius Johannis, pater d. Martini de Sciedam, confr. nostri. O. Jacobus Pillegrim. O. Wendelmoedis, soror Jacobi Crom. O. Robbertus, mo. do. de Wittam. O.d. Gerardus Sculteti, quondam prior in Diest. O.d. Matheus de Risonia, doctor in medicinis. O. Clara Gartalint. O. Lobbruch Amilii. O.d. Petrus Bernardi, mo. prof. Angionis, prior domorum do. Bone montis Rivi, visitator principalis Provincie.

f, III Non. Audoeni, epi. Rothomagensis. Waldrade, virg. Godehardi, epi. Niceti, epi., conf. Hilarii, epi. Arelatensis, conf., et est alius ab Hilario Pictavensi.

O. Robertus Loeck, prior do. Assumptionis beate Marie in Monte gracie. O. reverendus in Christo pater et d., d. Bartoldus, eps. Hildesemensis. O. fr. Ghijsbertus Knijff, donatus hujus do., qui conventui officiosissime multis annis in coquina servivit et in multis processibus juridicis triumphavit.

XVI. g, II Non. Johannis ante portam Latinam. Lucii Cyrenensis. Heliodori, Venusti cum aliis lxxv mart. Item sancti Evodii, epi. et mart.

O. fr. Theodericus Graeuwert, conv. hujus do. O.d. Claudius, prior do. Fontis beate Marie et visitator provincie Francie. O. reverendus pater Petrus de Leydis, prior do. Carthusie. O.d. Judocus Vlinckaert Leerdamius, mo. prof. et senior hujus do.

V. A, Nonas. Domitille, virg., mart., cum Eufrosina et Theodora. Domitiani, epi. et conf. Juvenalis, mart. Item sanctorum Flavii, Augusti et Augustini, fratrum, mart.

O. generosa¹⁾ dna. Joleta, relicta quondam d. de Culenborch, filia d. Zwederi, d. de Gaesbeec, fundatoris hujus do., sepulta nobiscum. | Quatuor candele circa sepulchrum fundatoris. | O.d. Johannes Brubercus, vicarius do. prope Magunciam.

1) G heeft ‘nobilis.’

[p. 266]

b, VIII Id.¹⁾ Wyronis²⁾, epi. et conf. Victoris, mart. et militis.

O.d. Johannes de Bueren, mo. hujus do., sepultus in do. Diestensi, ubi tunc hospitabatur tempore scismatis ecclesie Trajectensis, quando conventus erat divisus. O. Angela, uxor Lamberti de Zulen³⁾. Item memoria omnium fratrum nostrorum necnon fundatorum, benefactorum et amicorum domus istius cum suis parentibus, fratribus, sororibus, amicis et benefactoribus universis, pro quibus dicatur propria collecta, sicut superius habetur etc. O. Eva, filia Arnoldi Touwe, uxor Johannis Willam de Delff, precipui benefactoris do. nostre. O.d. Johannes Sarraceni, prof. do. Vallis benediccionis. O.d. Walterus Pelgrimi, mo. do. nostre prope Aemsterdam, quondam prior hujus do. O.d. Theodericus de Jonghe, mo. do. nostre in Amsterdam. O.d. Heinricus Clerici, mo. prof. et procurator do. Hollandie. O.d. Johannis Brůůn, mo. prof. do. Bruxelle. O.d. Johann s Judoci de Trajecto, mo. prof. hujus do. O. honorabilis dla. Diduwa de Hove, magna benefactrix do. Campensis. O. magnus d. Symon Ruijs. O. reverendus d., d. Cornelius, abb. Ninivensis, ordinis Premonstratensis.

c, VII Id. Gregorii, Nazarezeni⁴⁾ epi. Translatio sancti

1) G heeft in margine ‘Officium capituli generalis fiat tempore suo cum collecta “Inclina” [........] cum consuetis, Currente tricennario “Deus cui proprium” in secundo loco. Pro isto officio celebrantes dicunt unam missam in qua additur “Omnipotens qui vivorum;” non celebrantes unum psalterium.’

2) Boven dezen naam staat aangeteekend ‘Hujus corpus est in ecclesia saneti Martini Trajectensis.’

3) G heeft ‘Enghel van Zulen, sepulta nobiscum, que dedit nobis calicem.’

4) De tekst heeft ‘Nazāzeni.’ Weidenbach, Calendarium, vermeldt de diocesen ‘Nazareth’ en ‘Nazarocensis.’

[p. 267]

Andree, apostoli. Translatio beati Jheronimi. Translatio beati Nicolai, epi.

O. reverendissimus in Christo pater, d. Nicolaus, cardinalis sancte Crucis, ordinis nostri. O. Theodericus Martini, donatus hujus do. O. fr. Symon Broersz, conv., prof. do. Amsterdamensis. O.d. Gregorius Reysch, prior do. Friburgi, visitator provincie Reni. O.d. Ludolphus Groninghen, mo. ac quondam vicarius do. Amsterdammensis. O. Ava, relicta Rotardi Proys, sepulta in capella beate Marie.

d, VI Id. Gordiani et Epimachi, mart., Job, prophete. Calepodii, presb., et aliorum plurimorum mart. utriusque sexus et etatis, cum quibus et Palmachius, consul, cum uxore et liberis ac ceteris de familia sua, passus est. Eciam Simplicius, senator, cum suis.

O.d. Petrus Bruni, vicarius do. Petri castri. O.d. Laurencius Heynmanni, mo. do. nostre prope Amsterdam. O. fr. Johannes de Zwollis, donatus hujus do. O.d. Martinus, prior et mo. prof do. Hassie et Nurenberge. O.d. Johannes Petri de Leydis, mo. prof. do. Delfensis.

e, V Id. Anthimi, presb. et Sisinnii, diaconi, mart., cum sociis suis. Gengulfi, mart. in Burgundia. Majoli, abb. Cluniacensis. Mamertini, epi. et conf., qui instituit letanias ante Ascensionem Domini propter imminentem cladem.

O.d. Nicolaus Gallia, prof. do Carthusie.

f, IV Id. Nerei, Achilei¹⁾ atque Pancracii,²⁾ mart. Item sancti Dyonisii, patrui ejus. Epyphanii, epi. Salamine, magne sanctitatis viri, cujus eciam meminit beatus Jheronimus in scriptis suis.

1) G heeft ‘Achillei.’

2) G teekent bij ‘Pancracius’ aan: ‘cujus corpus sive ossa requiescunt in ecclesia sancti Salvatoris Trajectensis.’

[p. 268]

O.d. Jacobus, prior do. Cellionis. O.d. Arnoldus de Curia, alias prior do. nostre prope Wesaliam. O.d. Theodericus Poelman, mo. prof. Domus monachorum. O. honorandus d. Michael Amigo, dominorum cardinalium clericus. O.d. Theodericus Thome de Amsterdam, mo. prof. do. Delfensis. O. illustris d. Thomas, miles, magnus benefactor domorum Anglie etc. O.d. Franciscus Baffadi, prior, prof. do. Siligniaci, visitator provincie Provincie. O. magister Johannes Dorlo, amicus do., ordinis sancti Johannis.

g, III Id. Servacii, epi. et conf. Hujus corpus fertur esse apud fratres nostros prope Confluentiam, unde et ibi fit concursus in festo ejus.

O.d. Petrus Jay, ultimo prof. do. Lancee. O.d. Johannes Manerke, mo. do. majoris Carthusie. O.d. Hilbrandus Theoderici, senior mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Volquinus de Voerd, mo. prof. hujus do. O.d. Volquinus Jacobi, mo. prof. do. Delfensis. O.d. Tilemanus, prior do. Aule beate Marie in Buxia, visitator provincie Almanie inferioris. O. egregius d. Symeon Ruijs, fautor ordinis. O.d. Jacobus de Elpendam mo. prof. hujus do., 1554.

A, II. Id. Poncii, mart. incliti. Victoris et Corone, mart. Pachomii, abb.

O.d. Jacobus Paes, mercator civitatis Anicii. O.d. Arnoldus Pol, mo. senior prof. do. Montis sancte Ghertrudis. O.d. Stephanus, mo. do. majoris Carthusie et scriba capituli generalis.

b, Id. Passio sanctorum Petri, Andree, Dyonisie ac aliorum. Roberti, conf. Torquati, Tisefontis ac aliorum conf. de eorum societate.

O.d. Leonardus, quondam prior do. Throni in Jericho. O.d. Johannes Taets, dudum mo. hujus do., ultimo tamen in domo nostra prope Antwerpiam prof.,

[p. 269]

sepultus in domo Antwerpiensi, ubi missus tempore scismatis professionem fecit ac obiit. O. Seyno de Aqua,¹⁾ pater confr. nostri Bernardi de Aqua. O.d. Blasius Bellonis, vicarius do. Carthusie. O.d. Anthonius Beyns, mo. prof. do. Brugis. O.d. Nicolaus Amilii de Monikendam, mo. prof. do. Amsterdammensis. O.d. Matheus, prior do. Maurbacensis. O. reverendus in Christo pater, d. Franciscus Reveriginatensis eps., magnus benefactor do. Ville Francie. O.d. Andreas Rapuijs.

c, XVII Kal. Junii. Peregrini, mart., epi. Antisiodorensis. Honorati, epi. et conf. Aquilini et Victoriani, mart. Maxime, virg.

| Feria secunda post Penthecosten incipitur Paralipomenon in refectorio et ibidem legetur donec finiatur. |

O.d. Simon Gherardi, mo. prope Aemsterdam. O. egregius d., d. Wannerus Balduwini, utriusque juris doctor, donatus et fundator do. beate Marie annunciate. O. Nobilis d. Guido Leprenest. D. Johannes Malendoeck, mo. prof. Montis hylaris.

XV. d, XVI Kal. Torpetis, mart. in Tuscia. Eradii, Pauli et Aquilini. O.d. Johannes, prior olim prope Magunciam. Item memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta sub pena, ut supra habetur. O.d. Laurencius Scraper, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Hermannus Vredeland, prior quondam domorum prope Stetin et Franckevoert. O.d. Nycolaus Henrici, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Bonefanatus Berengier. O.d. Adam Samion, visitator provincie Provincie. O.d. Anthonius de Castro, procurator capituli generalis. O. Foysa, relicta Gherardi de Kyllesteyn, sepulta apud nos.

1) G vermeldt hem d, XVI. Kal. Junii.

[p. 270]

IIII. e, XV Kal. Dyoscori, mart. et lectoris. Felicis, epi. et mart.

O.d. Johannes de [....................]

f, XIV Kal. Calotherii, et Parthemii, fratrum, mart. Potenciane, virg. Yvonis, conf. Donstani, archiepi. et conf.

O.d. Franciscus Berengarii, sacerdos.

XII g, XIII Kal. Basille, virg. et mart. Saturnine, virg. Cononis, mart., cum filio. Baudilii, mart. Austregisili, epi.

O. egregia dna. de Turribus. O. reverendus pater, d. Wilhelmus Symonis, abb. Egmondensis. O. Wilhelmus van der Borch. O.d. Anthonius Burlandi, prior do. Petri castri, visitator provincie Burgondie. O. Henricus, avunculus meus.

I. A, XII Kal. Tymothei, Polii et Euthicii, mart. Poliucti, Victorii et Donati.

O.d. Henricus Orsoy, mo. prof. do. Hollandie, quondam prior Omnium apostolorum prope Leodium. O.d. Andreas Garcini, mo. prof. et sacrista do. Carthusie.

b, XI Kal. Julie, mart., virg. Helene, virg. Casti et Emilii, mart., de quibus scribit beatus Cyprianus.

O.d. Michael, mo. do. Portarum, olim prior Allionis. O.d. Garsilius de Grutus, prior do. Monachusen, prope Aernem. O.d. Wilhelmus, mo. prof. do. Celle beate Marie in Nurenberga. O. magister Dyonisius Gryeten, archidyaconus ecclesie Morinensis. O. Bauduinus de Capella. O.d. Johannes Prini, prior do. Majoreni. O.d. Martinus Strelet, mo. prof. do. Basilee. O.d. Nycolaus de Monnikendam, mo. prof., olim sacrista et vicarius.

IX. c, X Kal. Desiderii, epi. et mart., cum sociis.¹⁾

1) Hierbij de aanteekening: ‘cum plurimis de grege suo.’

[p. 271]

Lucii, Montani, Flaviani, cum sociis eorum. Gwiberti, conf.

O. nobilis Baro, d. Wilhelmus, d. de Abcoude et de Duersteden, frater fundatoris hujus domus sed et ipse quasi alter fundator et dotator existit, pro quo, sicut pro illo, in perpetuum orare tenemur ut uterque requiescat in pace. | Quatuor candele accendantur ante sepulchrum suum. | O.d. Johannes Scalp, mo. do. Carthusie. O. Johannes Franconis, pater confr. nostri, d. Hesseli. O.d. Henricus Ottonis, mo. do. Carthusie. O.d. Baltasar, archicomes Thuringie. O. Johannes Crom. O.d. dux Wilhelmus, comes Hollandie. O. Theodericus Egidii, quondam reddituarius noster et benefactor. O.d. Mathias de Keyrspe, mo. ultimo prof. do. Antwerpie. O. fr. Daniel, conv. prof. do. Omnium angelorum in Suals. O.d. Jacobus Balati, canonicus. O.d. Thomas, plebanus superioris Labaci. O. reverendissimus in Christo pater, d. Georgius Damboise, cardinalis Rothomagensis presb. et apostolice sedis legatus, magnus benefactor et fautor ordinis. O.d. Warmboldus de Leydis, quondam prior, procurator et vicarius do. hujus et iniciator do. Campensis.

d, IX Kal. Donaciani et Rogaciani, fratrum, mart. | In honore istorum mart. est constructa quedam domus ordinis. | Zoelli, mart., cum sociis suis. Manahen, Herodis collactanei, doctoris et prophete sub gracia novi testamenti. Johanne, uxoris Cuse, quam commemorant evangeliste.

| Post octavas Penthecostes libros Regum in ecclesia legimus. Possunt eciam incipi si necesse fuerit in festo trium leccionum. Legimus autem eos usque ad Kalendas Augusti. |

O.d. Philippus Rodelli, dudum prior do. Repausatorii. O.d. Nicolaus Moyert, mo. et sacerdos, prof. do. sancte Andree prope Amstelredam, quondam prior in Syon prope Ziericsee. O.d. Johannes Delfus, prof., primus prior do. Lovanii. O.d. Petrus Charneti, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Johannes Johannis de Delff,

[p. 272]

mo. prof., alias procurator do. Delfensis. O.d. Ludovicus de Montfordia, miles et d. de Hazerwoude, amicus do.

XVII. e, VIII Kal. Urbani, pape et mart. Marie, Jacobi et Salome. Conionis, mart., cum filio. Passecratis, mart., et sociorum ejus. Dionisii, epi. et conf. Mediolanensis, cujus reliquias beatus Ambrosius exaltavit.

O. Johannes Livini, fundator do. Montis Syon prope Zierixee, ordinis nostri in Zelandia. O.d. Hector¹⁾, senior mo. hujus do. O. Jacobus Zwaen, pater confr. nostri Romeri de Amsterdam. Item Agatha, mater, Symon et Johannes, fratres, et Cristina, soror ejusdem, habentes associationem. O.d. Hermannus, vicarius do. Gracie Dei prope Stetym.²⁾ O. nobilis dna., dna. Margarita de Broechusen, sepulta apud nos. O. fr. Arnoldus, lector Minorum.

f, VII Kal. Eleutherii, pape et mart. Prisci, Felicis et sociorum ejus multorum. Augustini, primi Anglorum epi. Quadrati, epi., discipuli apostolorum. Item sancti Quadrati, mart., in cujus solemnitate Augustinus fecit sermones.

O.d. Claudius Raneti, mo., primo prof. do. Portarum, secundo do. Carthusie.

g, VI Kal. Bede Venerabilis, presb. et conf. Julii, militis et mart. Germani, epi. Parisiensis, et est alius ab illo Antisiodorensis.

| Due candele accendantur sub lampade que est retro in ecclesia. |

O. Johannes Wilhelmus de Delff, sepultus in ecclesia nostra retro infra lampadem, magnus benefactor hujus do. Item memoria Gerardi Haen³⁾, sue uxoris, libe-

1) G heeft ‘Hector Moordrecht, frater noster, anno LXV.’

2) Of ‘Stetyni.’

3) G heeft ‘O. Gherardus Haen, civis Trajectensis, sepultus apud nos. O. Johannes Wilhelmus prebendarius noster et magnus benefactor. Item memoria uxorum eorum cum liberis.’

[p. 273]

rorum suorum necnon Franconis Godefridi, dle. Gerarde, filie Gerardi Haen, uxoris sue, cum liberis et amicis. O. fr. Claudius Tardili, donatus do. Carthusie.

A, V Kal. Johannis, pape et mart., cujus meminit beatus Gregorius in libro dyalogorum. Wilhelmi, conf., primo comitis et ducis tempore Karoli, postea monachi ordinis sancti Benedicti.

| Hac die fuit positus primus lapis in fundamento do. nostre. |

O.d. Johannes Jacobi, presb. in Delff, habens associationem. O. nobilis vir Balthasar Fer de Perg, fundator do. Ortus¹⁾ Marie in Frankonia. O. Petrus Hollant de Amsterdam, sepultus apud nos. O.d. Allaerdus de Scoenhovia, mo. prof. do. Capelle prope Angiam. O.d. Kymarus Thetel, mo. prof. do. Gracie Dei. O.d. Georgius Bosset.

b, IIII Kal. Maximini, epi. et conf. Treverensis. Sysinnii, Martirii et Allexandri, mart. Rome septem germanorum, mart.

Memoria parentum, fratrum, sororum et amicorum confr. nostri Wilhelmi Symonis de Amsterdam. O. Walterus Godefridi, sartor noster. O. magnificus d. Raymundus Berengarii, procurator bonorum capituli generalis. O. reverendus d. Petrus, canonicus beate Marie Nannetarum, magnus benefactor do. Nannetarum. O. Gheertrudis, relicta Splinteri de Rietvelt, sepulta nobiscum. O. Elizabeth, uxor fratris mei.

c, III Kal. Dympne, virg. et mart., que pro fide et castitate a patre decollata. Felicis, pape et mart. sub Claudio. Gabini et Crispoli, mart.

O.d. Arnoldus Leydis, sacerdos et mo. et sacrista do. nostre. O.d. Thomas, canonicus in Gheervliet.

1) G heeft ‘orti.’

[p. 274]

O. reverendissimus in Christo pater, d. Didacus de Sarmento, eps. Cubensis, alias procurator et prior do. Covis. O. fr. Hermannus, donatus prof. hujus do. O. serenissimus Carolus, Francorum rex.

d, II Kal. Petronille, virg., filie sancti Petri apostoli. Cancii, Canciani, Cancianille, fratrum, mart. Rome, cum pedagogo eorum Proco. Crescentiani, mart.

O. illustrissimus princeps, d. Martinus, rex Arragonum. O.d. Johannes de Asperen et Gerardus de Haerlem, monachi do. Hollandie. O.d. Johannes de Vinia¹⁾, mo. do. Colonie. O.d. Egidius, mo. do. Leodii, qui hic fuit hospes. O.d. Jacobus Thuraw. O.d. Blasius de Rossans²⁾, prior Vallis sancti Nicolai Clari montis, visitator provincie Lumbardie remotioris. O.d. Arnoldus Helmont, prior do. Antwerpie, convisitator provincie Theutonie. O. nobilis Nicolaus Thus, fundator quinque cellarum in do. Compassionis. O.d. Johannes, visitator provincię Alemanię superioris. O.d. Johannis Jacobi, presb. in Delf, amicus et benefactor do.

1) De lezing ‘Vinia’ is onzeker. Misschien ‘Vana’ of ‘Vanu.’

2) Of ‘Cossans.’

Junius habet dies XXX. Luna XXIX.

e, Kalende. Nicomedis, mart. Pamphili, presb. et mart., cujus meminit Eusebius Cesariensis in historia ecclesiastica et beatus Jheronimus dicit se quedam manu ipsius scripta repperisse. Reveriani, mart. et sociorum ejus.

O.d. Salvus de sancto Angelo, prior do. de Capro. O.d. Martinus, prior quondam do. prope Ysenaec. O. Johannes Jepel, amicus hujus do. Item generalis memoria omnium fratrum nostrorum, fundatorum, benefactorum et amicorum hujus do. cum suis omnibus,

[p. 275]

ut supra lacius continetur, pro quibus dicatur collecta propria. O.d. Heinricus Fabri de Delff, mo. hujus do. O. Richardus Johannis, donatus hujus do. O. Johannes Krieck, civis Trajectensis, benefactor hujus do.

XIX. f, IIII Non. Marcellini et Petri, mart. Missa. Fotini, epi. et mart., cum sociis suis xl de clero et populo, cum quibus passa est sancta Blandina et quedam matrone alie.

O.d. Arnoldus de Monte, mo. do. Capelle, habens associacionem. O. reverendissimus d. in Christo pater, d. Richardus, cardinalis presb. et benefactor do. Bruxelle. O. fr. Fiacrius, conv. do. Amsterdammensis.

XIIII. g, III Non. Pergentini et Laurentini, fratrum, mart., puerorum. Herasmi, epi et mart., qui multa tormenta passus est. Ysaac, mo. et mart. Lyfardi, presb. et conf.

O. fr. Brandanus, conv. do. Claustri Marie, habens assotiacionem.

XVI. A, II Non. Quirini, epi. et mart. apud Illiricum, de quo scribit Prudencius quod, ligato ad manum saxo, submersus sit.

O. Jacoba,¹⁾ filia Jacobi Costers, habens associationem. O. fr. Galliacius, conv., prof. do. Ferrarie. O.d. Vincentius Rogman, vicarius do. Hollandie.

V. b, Nonas. Bonifacii, epi., et sociorum ejus, mart., quorum multi requiescunt in ecclesia sancti Salvatoris et de quibus multas habemus reliquias.

O.d. Heinricus Arnoldi, mo. prof. do. Basilee, alias prior ibidem. Obierunt Johannes Amilii et Hildegondis, uxor ejus, parentes confr. nostri d. Nicolai de Amsterdam. O.d. Sixtus, prior in Maurbacho, visitator provincie Almanie superioris.

1) G heeft: Quedam devota, dicta soror Jacoba, sepulta nobiscum, de qua habemus annuatim iiii fl. Renenses.

[p. 276]

c, VIII Id. Philippi, dyaconi, unius de vii primis de quibus legitur in Actibus apostolorum. Gundunali, epi. et conf., sanctissimi viri. Apud Tharsum xx mart.

O. fr. Nicholaus de Vinea, conv. do. Hollandie. O. Mechtildis, dla. de Blochoven, soror dominorum Heymanni et Philippi, monachorum prof. do. Hollandie.

XIII. d, VII Id.¹⁾ Maximini, epi. et conf. ecclesie Aquensis, qui fuit ductor Marie Magdalene post apostolorum divisionem. Pauli, epi. Constantinopolitani et mart. Petri, Avencii, Jheremie et aliorum trium.

Item memoria Martini Lamberti et Diduwe, uxoris ejus, parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri, habentium associacionem. O.d. Lambertus Nicolai de Amsterdam, prior hujus do. O. fr. Petrus Buys de Scoonhovia, conv. prof. hujus do. D. Oliverus, prof. et vicarius Domus monachorum, Gosnaij et olim prior Valenchenarum. O. venerabilis d. Gerardus Masuan, canonicus ecclesie cathedralis²⁾ Ruthenensis, magnus benefactor do. Ruthenae.

II. e, VI Id. Medardi, epi. et conf. Hovioniensis.³⁾ Gildardi, epi. Rothomagensis. Eraclii, epi. et conf.

O. Nicolaus Hey, magnus benefactor do. nostre. O. honorabilis vir Petrus Meyschener, secundus fundator do. sancti Laurencii in Itinghen. O. honorabilis dna. Katherina Meyschener, fundatrix do. sancti Laurentii in Ytinghen. O.d. Guillermus Plochoyt, mo. prof. et vicarius do. Brugis. O. nobilis et generosa dna., dna. Maria Hungerfors et Hastiis, Botreaux etc. O.d. Symon Berbier, prior do. Ovioni, visitator provincie

1) G heeft in margine ‘Translacio sancti Servacii.’

2) De tekst heeft ‘cathetralis.’

3) Of ‘Homoniensis.’

[p. 277]

Picardie. O.d. Petrus Jacobi, mo. prof. do. Amsterdamensis. O. reverendus in Christo pater, d. Ludowycus Mercader, eps. Derthusiensis, ordinis nostri Carthusiensis. O.d. Johannes, rector monialium in Jherusalem juxta nos, 1460.

f, V Id. Primi et Feliciani, mart. Vincencii, mart. in Aginno civitate. Hildulphi, archiepi. et conf. Treverensis. Columbe, presb. et conf. in Scocia.

O.d. Alfoncius, primarcha. O.d. Servacius de Zeyst, mo. Memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta, ut supra. O.d. Johannes van Aken, mo. et fr. Johannes Malegijs, clericus, redditus do. Hollandie. Item d. Adolphus de Assradia, prior do. sancti Albani prope Treverim. O.d. Jacobus Dammas, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O. illustrissimus princeps, do. Philippus, dux Burgundie. O. Desiderius Geraerdi, prior do. sancte Trinitatis prope Divionem. O.d. Petrus Wilhelmi, mo. prof. do. nostre prope Aemsterdam.

X. g, IIII Id. Getulii et sociorum ejus, mart. Basilidis, Tripodis¹⁾ et Mandalis ac aliorum xx. Item sancti Zacharie. Censurii, conf., epi.

O. Balage, uxor Baldewini Wissonis de Zyrixe, habens associationem, mater confr. nostri d. Jacobi de Zyrixee. O.d. Johannes de Bolzwardia, mo. prof. hujus do., prior do. Campensis.

A, III Id. Barnabe apostoli. xii leccionum. Felicis et Fortunati, fratrum, mart. in Aquileya civitate, qui variis tormentis aflicti, tandem capite truncantur. Translatio sancti Anthonii.

O. Margareta Kransseldoern. O.d. Adrianus Tack

1) De tekst heeft ‘Tropodis’ met een punt boven de ‘O.’ Een heilige ‘Tropos’ is niet bekend; wel ‘Tripos’ of ‘Tripus.’

[p. 278]

mo. prof. do. Hollandie. O.d. Wilhelmus Frederici, mo. prof. do. Amsterdamensis, de Monikedammis.

XVIII. b, II Id. Basilidis, Cyrini et Naboris., mart. Odulfi, conf., canonici sancti Salvatoris Trajectensis. Kunere, virg., que fuit una sodalium sancte Ursule, cujus corpus est conditum in Renen, oppido Trajeetensi, martirizata in eodem loco post passionem sanctarum virginum per annos aliquot.

O. Bartholomeus¹⁾ Zoudenbalch, notabilis benefactor hujus do. O.d. Anthonius Aymari, rector.

XVII. c, Idus. Anthonii, conf., de ordine Fratrum minorum. Felicule, virg. et mart. Pharildis, virg.

O.d. Thimoteus, prior do. Neapolis et olim domorum Bononie et Pise, qui fuit convisitator provincie Lombardie.

d, XVIII Kal. Julii. Rufini et Valerii, mart. Basilii, epi. Cesariensis. Helizei, prophete apud Samariam. Quinciani, presb.

O.d. Arnoldus de Braeckell, miles ordinis Theutonici. O.d. Wilhelmus de Haer, canonicus sancti Petri Trajectensis.

XV. e, XVII Kal. Viti et Modesti, mart., et Crescencie. Landelini, abb. Esichii, militis et mart., et Julii.

O.d. Johannes, quondam prior do. Londamarum. O. fr. Nycolaus Gerardus, conv. do. Hollandie. O.d. Wynandus, prior Vallis sancte Margarete. O. Johannes Graeuwert de Oestrum, civis Trajectensis. O. fr. Dyedardus, conv. do. Hollandie. O.d. Johannes Heynenz., mo. prof. prope Amsterdam. O.d. Petrus Vos, prof. do. Hollandie. O.d. Johannes Petri de Delft, prof. do. Capelle beate Marie juxta Angiam, dudum prior Montis Syon prope Zirzee. O.d. Johannes

1) In G op den volgenden dag gesteld.

[p. 279]

Terreni, mo. do. Calesii. O.d. Barnardus de Margaritis, prebendarius do. Vallis Pisii et magnus benefactor ejusdem do. O. magister et d. Vincentius Caesarie, m.¹⁾ in Brabantia, thezaurarius generalis, magnus benefactor do. nostre. O. predilectus et fidelissimus confr. noster Wilhelmus Johannis, sarcinator do. nostre, qui et fuit senior donatus. O. magnificus Petrus Wochum, miles. O. Wilhelmus Boelre,²⁾ rector tocius fabrice ecclesie sancti Martini Trajectensis, magnus amicus do. nostre, qui etiam tabulam summi altaris lapideam sculpsit ac preparavit.

IIII. f, XVI Kal. Cyrici et Julite, mart. Ferreoli, presb., et Ferrutonis, dyaconi, mart. Aureliani, epi. et conf., et sancti Similiani.

| Vinum, nota, ex parte magistri Henrici Foeck et Aleidis Zoudenbalch. |

O.d. Henricus Wit, quondam vicarius hujus do., qui fuit reputatus pro valenti theologo a pluribus. O. Ava, soror confr. nostri d. Wilhelmi Vryman. O. Everardus, pater confr. nostri d. Heinrici van der Laen. O. Johanna, filia Johannis Reyneri. O. magister Heinricus Foeck,³⁾ canonicus quondam ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis, benefactor istius do. O.d. Bartholomeus, prior do. Rueremunde. O. illustrissimus d., d. Jacobus de Sabaudia, marchio Totomannus. O. Aleydis Kemerlinc. O. fr. Jacobus de Nova terra, conv. prope Diest. O.d. Daniel de Nova terra, prior do. Diestensis. O. Johanna, famula dudum d. Ottonis,

1) De tekst heeft ‘m.’ Welke titel bedoeld wordt schijnt mij onzeker. Wellicht ‘miles.’

2) Op dezen rector fabrice, van elders wellicht niet bekend, meen ik de aandacht te moeten vestigen.

3) G stelt hem op den volgenden dag.

[p. 280]

confr. nostri, quando canonicus prius fuerat. Que, favore ejusdem, nobis elemosinas secundum facultatem suam divisit.

g, XV Kal. Aviti, presb. et conf. Rome sanctorum mart. ducentorum sexagenta duorum. Wlmari, conf.

O.d. Johannes Bressonis, mo. do. Vallis benediccionis. O. dna. Johanneta de Castelliis. O. nobilis d. Thomas, miles et camerarius d. Edwardi, regis Anglie. O.d. Johannes IJsbrandi de Amsterdamis, mo. prof., alias procurator hujus do.

XII. A, XIV Kal. Marci et Marcelliani, mart. De istis legitur in gestis beati Sebastiani, mart. et de Tranquillino, patre eorum. Marine, virg. et mart. Siriaci et Paule, virg., lapidibus obrutorum.

O. venerabilis pater, d. Gwilhelmus¹⁾, prior majoris domus Carthusie. O.d. Christoforus, mo. do. Carthusie. O.d. Petrus Sutoris, prior do. Patci, prof. do. Parisiensis, alias ibidem prior et Vallis Dei visitator ac convisitator provincie Francie.

I. b, XIII Kal. Gervasii et Prothasii, mart. De istis scribit Ambrosius, quos eciam, Domino revelante, invenit. Missa. Rolandi, comitis et mart., cum multis aliis ex historia Karoli. Ursicini, medici et mart., de quo scribitur in passione Vitalis, mart.

O. nobilis dna. Anna²⁾, relicta quondam d. Zwederi de Gaesbeeck, fundatoris nostri. O. generosus dls. Anthonius, filius dli. Jacobi, filii d. Zwederi de Gaesbeeck et dne. Anne prescripte. O. Detmarus, conv. do. Misericordie prope Frankevoert. O. Johannes Johannis, donatus senior hujus do. O.d. Franciscus Alamandi, mo. prof. et procurator do. Carthusie.

c, XII Kal, Silverii, pape et mart. Novati, conf., fratris Thimothei, Potentiane ac Praxedis, virg.

1) G heeft ‘Gwilhermus.’

2) In margine ‘Cum quatuor candelis super sepulcrum fundatoris.’

[p. 281]

O.d. Johannes Referbont, prior do. Montis sancti Ludovici. O. fr. Theodericus Obrecht, conv. do. Hollandie. O.d. Jacobus Scraper, mo. hujus do. O. honorabilis vir, d. Crispinus Roesses. O. serenissimus d. et princeps, d. Ferdinandus Romanorum rex et imperator, qui multum pro fide contra Turcos laboravit. O. Johannes Jacobi de Amersfordia, amicus do. nostre et reddituarius noster ibidem.

IX. d, XI Kal. Theognesti, epi. et mart., cum sociis. Martini, epi. Tungrensis. Eusebii, Cesariensis epi. Laufredi, abb., eximie sanctitatis. Albani, mart. in Britannia. Demetrie, virg. et mart.

O.d. Philpinus, prior do. Papie. O.d. Johannes Deniseti, mo. Fonteneti. O.d. Symon Pottel, nobilis civis Wyenensis. O. Aleydis de Malsen, sepulta nobiscum cum viro suo.

e, X Kal. Walfridi, mart. in Fresia. Paulini, Nolensis epi. et conf. Decem milium mart., qui passi sunt sub Adriano et Antonio, imperatoribus.

O.d. Robertus, quondam procurator ordinis. O. dla. Aleydis de Beyerden. O.d. Hermannus Clincke, prior Brugis. O.d. Wilhelmus Buser, canonicus ecclesie Trajectensis, benefactor hujus do., de quo habemus x¹⁾ scuta Francie annuatim, exceptis aliis. O. Nicolaus Vrouwijn. O. Henricus Boningh de Colonia et Cecilia, ejus uxor, qui dederunt nobis calicem. O.d. Johannes Osnaburgis, mo. do. Colonie. O.d. Oliverus, mo. prof. do. Carthusie, qui alias fuit sacrista et procurator dicte do. O.d. Heinricus Manden, canonicus ecclesie Hildesemensis. O.d. Johannes Merchtem, mo. prof., alias rector do. Hollandie. O.d. Judocus, mo. prof. et vicarius do. Delfensis. O. reverendus in Christo pater,

1) De lezing ‘x’ is waarschijnlijk de juiste, doch ook kan ‘v’ gelezen worden.

[p. 282]

d. Johannes Gaelhardi, prior do. Carthusie. O. fr. Wilhelmus Richardi, donatus do. nostre, alias castellanus van Ymmichusen.

XVII. f, IX Kal. Vigilia. Missa. Johannis, presb. et mart. Ediltrudis, virg. et regine in Britannia. Hec post lxi¹⁾ annos sepulture incorrupta invenitur.....²⁾ abb., admirande sanctitatis.

O.d. Henricus de Veethusen³⁾, quondam prior hujus do., qui officium laudabiliter finivit. O.d. Theodericus Waelwijn, quondam prior do. Hollandie. O. Illustrissimus princeps et d., d. Philippus Maria, dux Mediolani, fundator do. sancte Marie de gracia prope Papiam. O.d. Johannes Mijo, vicarius do. Scale Dei. O. honorabilis vir Johannes Fonderangel, fundator do. Transfigurationis Jhesu Christi. O. providus vir Johannes van Overheest, primus⁴⁾ fundator nove plantationis in Lovanio. O. Christina, amica do. et benefactrix. O. Weynmodis Crom.

VI. g, VIII Kal. Nativitas Johannis Baptiste. Candelarum. Rumoldi, mart. in Mechelinia. Simplicii, epi. et conf. incliti.

O.d. Emarus Sanelli, mo. et procurator do. majoris Cartusie. O.d. Arnoldus Yels, senior mo. do. Capelle Marie prope Angiam. O.d. Ladislaus, comes de Palost. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Johannes archieps. Biturizensis. O. dla. Katherina de Ghemen.

A, VII Kal. Translacio beati Radbodi, epi. Trajec-

1) Waarschijnlijk moet gelezen worden ‘cclxi;’ door het gedeeltelijk vergaan van dit blad kan het getal niet met juistheid worden tərug gegeven.

2) De eerste letter is onleesbaar. Wat daarop volgt zal zijn ‘ucti’ ef ‘ueti.’

3) G heeft ‘Vethusen.’

4) De lezing ‘primus’ is zeer onzeker.

[p. 283]

tensis, et sancti Lebuini, conf., in Daventria. Item sancti Athalberti, conf. Lucerie, virg., et Ancee, mart., cum sociis suis. Gallicani, mart., qui fuerat Rome consul et patricius, conversus per Johannem et Paulum, mart.

O.d. Jacobus Luber, mo. prof. do. Basilee, qui alias fuit prior ipsius do. et do. Marie in Buxia, convisitator provincie Reni. O. honestus ac providus vir Burchmannus Dobbius Amsterdammensis, pater confr. nostri d. Henrici Dobbii. O. Jacobus de Drakenborch, civis Trajectensis.

XIIII. b, VI Kal. Johannis et Pauli, fratrum, mart. XII Ieccionum. Vigilii, epi. et mart. Maxencii, abb. Pictavensis.

| Gengbrasen ex parte dle. Elizabeth de Wercouden, scilicet sex cum dimidio scuta Wilhelmi Hollandie annuatim. |

O. Wilhelmus de Wynsen, civis Trajectensis, benefactor hujus do., habens associacionem. O.d. Jacobus de Zyrixe, mo. hujus do, frater noster anno lxv. O. dla. Elyzabeth de Wercouden, magna benefactrix do. nostre, cum parentibus suis. O.d. Robertus Crack, mo. novicius do. Vallis virtutis in Scotia. O. honorandus d., magister Johannes Goudourve, decanus ecclesie Vellensis. O. fr. Rodolphus Bonre, do. Parisiensis.

III. c, V Kal. Septem dormientium, qui fuerunt congregati beati Marci. Crescentis, discipuli beati Pauli apostoli. Zoili, mart. Symphorose, cum filiis septem, mart.

O. Bertrandus Nycolai, mercator et civis Barcinonie. Item Hildegondis, filia magistri Nycolai van der Stege, uxor Johannis Willam de Delff. Item Fredericus Wstinc, sacerdos redditus do. Pontus Marie. O.d. Jacobus, prior do. Pomerii. O.d. Johannes Gailhardi, prior do. Carthusie. O. Johannes de Huemen, pictor, cum filiis duobus, domui nostre multum favorabilis.

[p. 284]

d, IV Kal. Leonis, pape, conf. III Ieccionum.¹⁾ Hirenii,²⁾ epi. et mart., cum sociis. Commemoracio. Vigilia, Missa. Benigni, epi. et mart. Hujus martyris ossa sunt in ecclesia sancti Martini Trajectensis. Plutarchi, mart., et sociorum ejus. Potamiane, virg. et mart.

| Nota quod commemoracio Hirenei precedit commemoracionem sancti Johannis Babtiste. Eciam auctoritate sancti [.......] de martiribus, licet in aliquibus kalendariis habeatur simpliciter ‘Hirenei’ et non ‘cum sociis.’ |

O.d. Petrus Amodei, mo. Carthusie etc. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri, d. Wermboldi de Leydis. O. venerabilis pater, d. Wilhelmus Pelt, prior do. Delfensis. O.d. Hubertus de Tua, rector Curerie et olim prior do. Montis Merule et Verne, convisitator provincie et per 25 annos vicarius monialium Prati mollis.

XI. e, III Kal. Petri et Pauli apostolorum. Candelarum. Cassii, Narniensis epi. et conf.

O. fr. Anthonius Gande, conv. do. Carthusie. O.d. Dodo de Bolzwaerdia, mo. prof. hujus do. O. soror Johanna Capette, monialis prof. do. Montis sancte Marie. O.d. Johannes Smit, mo. prof. do. Amsterdammis et multis annis ibidem sacrista. O.d. Martinus Tepier, prof. do. Parisiensis, prior do. Bebue.

f, II Kal. Commemoracio sancti Pauli. XII Ieccionum. Theobaldi, heremite et conf. Marcialis, epi. et conf., cum duobus presb. Sancte Lucine, discipule Petri.

| Minuciones fient prima ebdomada post festum apostolorum Petri et Pauli. |

O.d. Lambertus Amilii, mo. prof. do. Delfensis. O.

1) De woorden ‘III leccionum’ zijn niet met roode letter geschreven, doch rood onderstreept.

2) G vermeldt nog ‘Hirenei, Lugdunensis epi., ut... hic sanctus cum omni fere populo su .. martyrium sustinuit, ut scribitur.

[p. 285]

d. Bruno Loer, vicarius et procurator do. Coloniae. O.d. Johannes Braij, sacrista do. Carthusie.

Julius habet dies XXXI. Luna XXX.

XIX. g, Kalende. Octava sancti Johannis Baptiste. Missa. Aaron, sacerdotis. Salvii, epi. et mart., cum discipulis. Theoderici, abb. Karilephi, epi. et conf. Conrardi, epi. et mart. Domiciani, abb. O.d. Anthonius Cathalami, ultimo prof. do. Carthusie. O. magister Ygromannus et Seyno, pater ejus, magni benefactores do. Campensis. O.d. Johannes Chumer, secundus fundator do. in Ytingen. O. reverendus in Christo pater et d., d. Johannes Damboyse, eps. Albiensis. O.d. Johannes de Padilla, prior do. de Covis.

VIII. A, VI Non. Visitacio beate Marie. Candelarum. Processi et Martiniani, mart. Commemoracio. Sanctorum trium militum, qui cum beato Paulo passi sunt. Aristonis, Crescentiani, Euticiani, Urbani et sociorum eorum. Monegundis, religiose.

| Nota, pitancia ex parte Ghijsberti Loef, Berchmaker.

O.d. Johannes de Euwijs, prior do. Montis sancti Andree prope Tornacum. Item generalis memoria omnium fratrum nostrorum atque fundatorum, benefactorum et amicorum hujus domus, vivorum et defunctorum, cum universis suis parentibus, fratribus etc., pro quibus dicatur propria collecta in 2^o loco, prout superius lacius habetur. O.d. Martinus, eps. Pethinensis. O. nobilis dla. Margareta de Scoenvorst, legitima conthoralis dli. Jacobi, d. de Gaesbeeck etc., filii d. fundatoris do. hujus. O. serenissimus princeps, d. Alfuncius, rex Arragonum. O.d. Augustinus de Vernate. O. Margareta, mater d. Henrici Wit, vicarii do. nostre. O.d. Petrus Oem, vicarius in summo.

[p. 286]

b, V Non Translacio sancti Thome. Musciole, virg. et mart., cum sociis. Gregorii, epi. et mart. Anatholii, epi. et doctissimi viri. Triphonis, mart., et aliorum xii.

O.d. Cornelius de Dordraco, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Joannes Testeli, mo. prof. Carthusie.

XVI. c, IV Non. Translacio sancti Martini. Donati, epi. et mart. Udalrici, epi. et conf. Innocencii et Sebastie, mart., cum aliis xxx.

O. illustrissimus d. Fredericus, comes Cilie et Sagarie. Item reverendus in Christo pater, d. Conrardus, eps. Havelbergensis. O.d. Anthonius Raucheli, prior do. Argentine. O.d. Jacobus Ruusch, prior do. Carthusie prope Montem sancte Geertrudis in Hollandia. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Angelus, cardinalis sancte Crucis. O. Heinricus de Wolffwinkel, pater d. Ottonis, prioris nostri. O. fr. Johannes Cochet, conv. do. Carthusie. O.d. Gwido Mallet. O. magister Johannes Arogonis¹⁾.

V. d, III Non. Domicii, mart., apud Syriam. Zoe, mart., de qua legitur in gestis sancti Sebastiani, mart.

O. Everardus Voscuul, civis Trajectensis, prebendarius noster et magnus benefactor hujus do., sepultus apud nos, habens associacionem. O.d. Wernerus de Mol, canonicus ecclesie Anderlectensis, magnus benefactor do. Bruxelle. O.d. Anthonius de Costis, sacre theologie doctor.

e, II Non. Octava Apostolorum. Missa. Ysaye, prophete apud Judeam. Goaris, presb. et conf. Tranquillini, mart., de quo legitur in gestis sancti Sebastiani mart.

O.d. Gwido de Cromachio, mo. do. de Corenio²⁾. O. Jacobus Coster, pater fr. nostri d. Nycolai Coster,

1) Het slot van deze regel is uitgeschrapt.

2) Of ‘Coremo.’

[p. 287]

cum uxore et liberis. O. dla. Elyzabeth, filia Jacobi Taets. O.d. Gerardus Zelinge¹⁾, canonicus ecclesie sancti Salvatoris Trajectensis. O.d. Albertus Buer, quondam prior hujus do. O.d. Petrus Affan de Ribira²⁾. Item Gerardus Stick, civis Trajectensis, benefactor hujus do., cum Agnete et Aleyde, uxoribus ejus. O. magister Petrus Anseman, benefactor do. monialium sancte Anne prope Brugis. O. predilectus confr. noster Thijmannus Luce, conv., prof. hujus do.

XIII. f, Nonas. Nicostrati et sociorum ejus, mart., de quibus legitur in gestis beati Sebastiani, mart. Pantheni, viri apostolici et..... sapiencia adornati.

| Opera communia sicut secunda ebdomada post festum Petri et Pauli apostolorum. |

O.d. Johannes Releri, prior do. Pomerii, visitator provincie Gebenensis.

II. g, VIII Id. Epictici et Astionis, mart. Translacio sancte Barbare, virg. Procopii, mart. Kiliani, epi. et mart., cum sociis. Landrade, virg. Norberti, archiepi. et conf., fundatoris Premonstratensium.

O.d. Guillermus Tiraldi, alias prior Vallis benedictionis et visitator provincie Provincie.

A, VII Id. Octava Visitacionis beate Marie. XII Ieccionum. Cirilli, epi. et mart. Anatholie, virg. et mart., et Audacis. Rome Zenonis, mart., et decem milium ducentorum trium cum ipso.

O. fr. Theodericus de Heeswijck,³⁾ canonicus regularis in Nazareth, habens associacionem. O.d. Johannes de Columbaria, mo. prof. domorum Herbipolis.

X b, VI Id. Septem fratrum mart., filiorum sancte

1) G heeft ‘Zelync.’

2) Of ‘Ribera.’

3) G stelt hem op den vorigen dag met de toevoeging, ‘frater confratris nostri Henrici Heeswijc.’

[p. 288]

Felicitatis, scilicet Januarii, Felicis, Philippi, Silvani, Alexandri, Vitalis, Marcialis,..... passorum. Rufine et Secunde, virg. et mart. Amelberge, virg., in Gandavo.

Memoria Nycolai Coppenz. de Amsterdam¹⁾ et Sophie ejus uxoris, habencium associationem. O.d. Johannes de Empacterio, procurator do. Vallis benedictionis. O. christianissimus rex, d. Henricus, rex Francie.

c, V Id. Translacio sancti Benedicti, abb. Sidronii, mart. in Senonico. Sancti Sabini, conf. Januarii et Pelagie, mart.

O. illustris d. Renatus de Chalam, miles, marschalcus Subadie, benefactor ordinis ac de fundatoribus Petri castri. O.d. Johannes Mol, primo prof. hujus do., secundo do. Hollandie, olim prior do. Campensis. O. fr. Theodoricus Nicolai Sprenck, donatus et hortulanus hujus do.

XVIII. d, IIII Id. Johel et Esdre, prophetarum. Felicis et Naboris, fratrum, mart. Horum corpora cum trium regum reliquiis a Mediolano Coloniam sunt translata. Hermagori, epi., discipuli sancti......

O.d. Philibertus Marigue, prior do. Fontaneti. O.d. Sampson, mo. prof. do. Vallis viridis prope Parisius. O.d. Hermannus de Barcha, magnus benefactor do. Campensis. O.d. Petrus, sacrista do. Carthusie.

VII. e, III Id. Henrici, imperatoris. Eugenii, Carthaginensis epi., cum universo clero exilio religati.

| Celebratur festum sancte Margarete²⁾ communiter secundum kalendarium Trajectense. |

O.d. Johannes Forchen, senior mo. prof. do. sancti

1) G heeft op den volgenden dag ‘O. Nicolaus Coppensz., magnus amicus noster, sepultus apud nos in capella........ sancte Crucis [......].’

2) Zie echter XIII. Kal. Augusti.

[p. 289]

Salvatoris prope Erfordiam. O. soror Margareta, monialis professa do. sancte Marie prope Brunam¹⁾. O.d. Arnoldus Tou, presb. in Delf, amicus do. et reddituarius noster ibidem.

f, II Id. Vincencii, conf., primo militis et ducis tempore Dagoberti, regis, postea monachi ordinis sancti Benedicti. Heracle, epi. Alexandrie.

O.d. Sigismundus, prior do. Throni beate Marie in Gennico, visitator provincie Alamanie superioris. O.d. Gerardus Schaeff, procurator hujus do.

XV. g, Idus. Divisio Apostolorum, duplex festum secundum kalendarium Trajectense. Plechelmi, epi. et conf., patroni in Oudenseel. Eutropii, Zosime et Bonose, sociorum, mart. Item Philippi, Narsei, Zenonis et decem infantium.

| Anniversarium cum pitantia et vino ad placitum presidentis. |

Memoria honesti Nicolai Hey ac parentum suorum, magni benefactoris do. nostre. O. Petronilla Zelandrina, benefactrix do. O.d. Robertus; senior mo. do. nostre prope Antwerpiam.

IIII. A, XVII Kal. Jacobi, Nisibene epi. Apud Anthiochiam sancti Eustacii, epi. et conf. Hilarini, mo. et mart.

O.d. Laurencius Leydis, vicarius do. hujus. O.d. Theodericus Visscher, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Tymannus Petri, senior mo. prof. et vicarius, alias prior do. nostre prope Amsterdam. O.d. Ludowicus Moser, mo. prof. Basilee.

b, XVI Kal. Allexii, conf. Rome. Sperati et sociorum ejus mart. undecim, qui dicuntur Scillitanorum. Marcelline, virg., sororis sancti Ambrosii.

O. Reverendus in Christo pater, d. Gherardus, eps. Castrensis. Item Petronella, relicta Johannis Franco-

1) De letters ‘am’ zijn onzeker.

[p. 290]

nis, patris d. Hesseli. Item fr. Aelbertus, conv., prof. do. Hollandie. Item d. Lambertus Muelnaer, mo. do. Legis Marie prope Rostock. O.d. Henricus Kreicen, mo. Vallis gracie prope Brugis. O. magister Johannes Heusler, benefactor do. Friburgi. O. reverendus pater, d. Petrus Sarde, prior do. majoris Carthusie¹⁾.

XII. c, XV Kal. Frederici, epi. Trajectensis et mart. Hujus corpus requiescit in ecclesia sancti Salvatoris. Arnulphi, epi. Turonensis et mart., discipuli sancti Remigii. Gugdenes, mart., que multa sustinuit. Juste et Rufine, mart.

O. illustrissimus princeps, d. Franciscus, dux Britannie, fundator do. sanctorum Donaciani et Rogatiani, mart. prope Nannetas, ordinis nostri. O. Walricus Lomber. O.d. Allerdus Wolteri, .mo. prof. do. Amstelredam. O. reverendus pater, d. Petrus Sarde, prior do. majoris Carthusie.

I. d, XIV Kal. Arsenii, conf. et solitarii, dudum senatoris urbis Rome. Epafre, discipuli beati Pauli et Colosensis epi. ac mart.

| Bernoldi, epi. Trajectensis et conf., qui aput sanctum Petrum requiescit. |

O.d. Stephanus de Gandavo, mo. prof. alias prior do. Leodii. O.d. Henricus de Zancten, confessor sororum in Bethleem prope nos.

e, XIII Kal. Margarete, virg. et mart. Joseph, qui dictus est justus. Sanctorum mart. Sabini, Maximi, Juliani cum ceteris.

O. reverendus in Christo pater et d., d. Goswinus²⁾, Scalatensis ecclesie eps., primo prof. do. sancti Johannis Baptiste in Zelem prope Diest, ultimo do. Carthusie. O.d. Wilhelmus Galandeti, presb. do. Boni

1) De twee hierna volgende regels zijn uitgeschrapt.

2) G heeft ‘Goeswinus.’

[p. 291]

passus, primo prof. do. Vallis benediccionis. O.d. Anthonius de Cremona, mo. do. nostre prope Mediolanum. O. Johannes de Over die Vecht¹⁾, amicus do., hic sepultus juxta introitum chori. O. Margareta de Vencia. O.d. Johannes de Montaginaco²⁾. O.d. Johannes Pielli, mo. prof. do. Vallis benedictionis. Obierunt Comen Jan et Margareta, uxor ejus, benefactores domorum Campensis, Delfensis et Lovaniensis. O.d. Jacobus, prior do. Stephani. O.d. Jeronimus, prior prof. Papie. O.d. Symon Geraerdi, prior do. Amsterdammis. O.d. Symon, mo. do. Hollandie. O. Gherardus Vlymen, amicus do.

IX. f, XII Kal. Praxedis, virg., sororis sancte Potenciane, que Rome insimul requiescunt. Danielis, prophete. In Galliis, civitate Massilia, sancti Victoris, militis et mart., contriti in mola pistoria. Item trium militum, qui cum eo passi sunt.

O. honorabilis vir Laurentius Blumevalis et Aleydis, uxor ejus, cum fratribus suis et liberis utriusque sexus. O.d. Arnoldus Martini de Amsterdam, sacerdos et mo. prof. do. hujus. O.d. Petrus de Domno, prior do. Vallis sancti Hugonis, Angionis etc. O.d. Johannes, prof. hujus do., vicarius monialium sancte Anne prope Brugas, alias procurator hujus do. O.d. Johannes Helmont, sacrista hujus do.

g, XI Kal. Marie Magdalene. Candelarum. Sermo. Wandregisili, primo militis, postea mo. ac abb. Platonis, mart., cujus gesta habentur.

| Dedicatio ecclesie Trajectensis, que facta fuit presente imperatore Romano et xii episcopis, sicut invenitur in cronicis. |

O. serenissimus d., rex Castelle et Legionis. O.

1) G noemt hem ‘Overvecht’ en stelt hem op den vorigen dag.

2) Of ‘Montagmaco’.

[p. 292]

illustrissimus princeps d. Karolus, rex Francorum. O. Henricus de Melun. Item Marcilius de Melun, pater ipsius. O.d. Johannes Arnoldi, senior mo. prof. do. Amsterdammis. O.d. Johannes Ros, mo. prof. do. Schale Dei, alias prior dicte do. et 30 annis visitator provincie Cathalonie.

XVII. A, X Kal. Appollinaris, epi. et mart., qui a beato Petro Ravennam missus, gloriosum martirium consumavit. Birgitte, sanctimonialis, a qua habent ortum illius ordinis observatrices, que modernis temporibus in dyocesi Trajectensi oriri ceperunt. Translacio regum, quando a Mediolano translati fuerunt ad Coloniam.

| Item hac die fit processio solemnis cum sacramento et sanctorum reliquiis per circuitum civitatis Trajectensis. |

O.d. Jacobus Pyno, mo. prof. do. Delfensis.

VI. b, IX Kal. Cristine, virg. et mart. Vigilia. Rome sancti Vincencii, mart. Nicee et Aquiline, mart. Judoci, conf. Item militum lxxxiii, mart. O.d. Nycolaus de Cortena, prior do. Florentie. O.d. Franciscus Actuarii, quondam prior do. Portarum.

O.d. Franciscus Gaude, prior do. Calesii. O. Johannes Elselier. O. reverendus pater, d. Wylhelmus, prior do. Carthusie. O. fr. Geraerdus Pauli, donatus do. nostre. O.d. Johannes Pirus, prior do. Divionis, prof. do. Parisiensis¹⁾, visitator provincie Francie. O.d. Tonssarius, prof. et olim prior do. Novionii.

c, VIII Kal. Jacobi apostoli, Capitulum. Christofori, mart. Commemoracio. Cucufatis, mart., et Felicis, mart. Glodesindis, virg. Translatio beati Germani, epi. Parisiensis et conf.

O.d. Geraerdus de Bommel, sacerdos mo. do. Hollandie. O. fr. Nicolaus Berenz., conv. hujus do. O.d.

1) Parisiensis zal wel bedoeld zijn. Er staat ‘Pariēszen̄sz.’

[p. 293]

Johannes Boechorst, mo. prof. do. Hollandie. Anniversarium reverendi patris Guilhelmi Bibancii, prioris Carthusie.

XIIII d, VII Kal. Anne, matris beate Marie, virg. Missa. Jacincti, mart. Rome. Simphronii, Olimpi et Theodoli ac Exsuperie, mart. Herasti, discipuli beati Pauli.

O. Christina, neptis d. Johannis Alberti, uxor Petri Hollant, sepulta nobiscum, habens associationem. Item Elyzabeth, relicta Henrici Voscůůl. O. sanctissimus in Christo pater et d. Paulus, papa secundus. O. reverendus pater in Christo, d. Johannes de Novimagio, prior majoris do. Carthusie. O.d. Guillermus de Tharuo, canonicus, germanus prioris Carthusie. O. sanctissimus in Christo pater et d., d. Innocentius, papa octavus. O. Johannes de Zeechten, civis Coloniensis, magnus benefactor do.

III. e, VI Kal. Lutgardis, virg. Beatricis, virg. Maximiani, Malchi, Marturiani et aliorum iv mart. Hermolagi et sociorum ejus, mart. in passione Panthaleonis.

| Vinum ex parte d. Wilhelmi Punt. |

O.d. Bruno Jacobi de Aemstelredam, mo. do. hujus. O. fr. Adrianus, conv., prof. do. Antwarpie. O. sere nissima dna. Claudia, regina Francie. O.d. Nycolaus de Muto¹⁾, prior do. Padule et provincie remotioris Lomberdie visitator.

f, V Kal. Nazarii, Celsi atque Pantalionis²⁾, mart. | Horum corpora beatus Ambrosius repperit ac levavit e terra. |

O.d. Georgius, mo. Vallis viridis. O.d. Andreas prof. Carthusie. Memoria parentum confr. nostri Hen-

1) Of ‘Muro.’

2) G hecft ‘Panthaleouis, incliti et gloriosi juvenis et mart., quem Dominus mirabiliter in passione confortavit. De cujus corpore lac pro sanguine manavit.’

[p. 294]

rici Borre. O. confr. noster Jacobus Crom¹⁾, diaconus, mo. hujus do. O. Celia²⁾, uxor Gerardi van den Rijn, amici do., sepulta nobiscum. Item memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta etc. O.d. Zegerus, mo. do. Hollandie. O.d. Thomas, mo. prof. do. Janue. O. Mechteldis Simonis Johannis de Amsterdam³⁾. Item d. Bonchardus Runghen, procurator do. Misericordie prope Franckenvoert. Item d. Symon Petri, mo. do. Hollandie. O. dla. Johanna Andree. O.d. Theodoricus Somerensis, mo. prof. hujus do.

XI. g, IV Kal. Felicis, pape. Simplicii, Faustini et Beatricis, sororis eorum, mart. Sancti Lupi, epi. et conf., viri sanctissimi, qui cum beato Germano in Britanniam porrexit. Flore et Lucille, virg. et mart., cum Eugenio, rege, qui eas prius captivaverat et postea cum eis martirizatus est. Marthe, hospite Christi.

O.d. Pilgrinus Nicolai, mo. prof. do. nostre prope Amstelredam. O. fr. Johannes Symonis, laicus redditus hujus do. Obiit magnificus d. Raymundus Berengmarii, qui multis annis fuit procurator bonorum capituli generalis etc. O.d. Heinricus Schut, mo. prof., vicarius do. Amstelredamensis. O.d. Balthaser, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Andreas, rector do. Evencie. O.d. Cornelius Nicolai⁴⁾, prof. do. Amsterdamensis.

XIX. A, III Kal. Abdon et Sennes, mart. Maxime, Donatille et Secunde, virg. et mart.

| Vinum ex parte Johannis de Heeswijck. |

1) G heeft. ‘O. venerabilis et dilectus frater noster Jacobus Crom, speculum et exemplar tocius domus.’

2) G heeft ‘Cecilia.’

3) Na ‘Amsterdam’ is een woord van ongeveer 10 letters uitgeschrapt.

4) De tekst heeft ‘Niclai.’

[p. 295]

O.d. Johannes, prior Capelle et visitator provincie Picardie. O. Johannes de Heeswijck,¹⁾ pater confr. nostri Henrici de Heeswijck. O. Johannes Gautereti, vicarius do. majoris Carthusie. O. fr. Petrus Adorne, clericus redditus do. Brugis. O. Raymundus Everaerdi, mo. ultime prof. do. Carthusie.

b, II Kal. Germani, epi. Antisiodorensis²⁾ et conf., genere, fide et doctrina ac miraculorum gloria clarissimi. Fabii, mart. Item sanctorum Democriti, Secundi et Dyonisii.

O.d. Wilhelmus Ferroni, prior do. Boni passus. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri d. Christiani de Haerlem. O. magister Arnoldus de Vineis, magnus benefactor do. Bruxelle. O. honorabilis vir Wilhelmus Bracebrigghe, magnus benefactor domorum de Schene et Loudomarum. Memoria providi viri Martini Zwart, armigeri illustrissimi ducis Austrie, defensoris personarum et bonorum domus nostre precipui. O.d. Theodricus Johannis, precipuus benefactor do. Campensis. O.d. Bertoldus, vicarius in summo, tempore pestilencie, domui nostre et fratribus multum familiaris.

1) G stelt hem op den volgenden dag met de bijvoeging ‘habens associationem.’

2) G heeft in margine: ‘Hic sciendum quod plures fuerunt dicti Germanus, sicut in martirologio reperitur in diversis locis, scilicet Germanus, Parisiensis eps., et Germanus, mart., quem iste baptisavit, nomen suum imponens ilii, et Germanus, Capuanus eps., de quo Gregorius in Dyalogo.’

Augustus habet dies XXXI. Luna XXIX.

VIII. c, Kalende. Petri ad vincula. XII leccionum. | Festum celebre in civitate. | Sanctorum Machabeorum, fratrum. Fidei, Spei et Karitatis, virg., et Sapiencie, matris

[p. 296]

earum, mart. Eusebii, Vercellensis epi. et mart. Boni, Fausti et Mauri, cum aliis vii, de quibus in gestis beati Stephani legitur.

| Dominica, Kalendis Augusti magis propinqua, legimus libros Salomonis, Parabolas, Ecclesiasten, librum Sapiencie, Ecclesiasticum. |

O. Franco Wit, sepultus apud nos. O. Katherina, soror d. Johannis Taets. O. Margareta, sepulta apud nos. O. Petronella Crom. O. soror Gwillelneta Castri veteris, monialis de Poletens. O.d. Benedictus, mo. do. Belregarduca. O.d. Nicolaus Precstock, sacerdos, mo. prof. do. nostre prope Amsteldam. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri, d. Theodrici Raescop.

XVI. d, IV Non. Stephani, pape et mart., cujus gesta preclara habentur et sepius allegantur. Theodore cum tribus filiis, mart.

O. Henricus Trinde¹⁾, habens associacionem. O. magnificus d. Maximilianus de Bergis. O.d. Cornelius Trajecti, mo. prof. hujus do. O.d. Gerardus Hamont, prior do. Colonie.

V. e, III Non. Revelacio beati Stephani, prothomartiris. Missa. Sancti Hermelli, mart. Item inventio seu revelatio sanctorum Gamalielis, Nichodemi et Abibon, quam beatus Lucianus, presb., descripsit.

O.d. Petrus, prior Rome. O. magister Hugo Wstinc, prepositus de Elst. O.d. Margareta, militissa, denunciata per capitulum. O.d. Henricus Koesveldie, prior do. Hollandie. O.d. Johannes Davont, prior do. Rase. O.d. Franciscus Sanderi, civis Veneciarum. O.d. Sifridus, mo. de Zeyts. O.d. Theodericus de Monte,

1) G vermeldt hem op den volgenden dag met de toevoeging ‘sepultus apud nos in juxta portam claustri qua tenditur ad chorum.’

[p. 297]

mo. do. Hollandie. O. fr. Wilhelmus Nagel, clericus, redditus ibidem. O.d. Nycolaus de Schiedam, mo. do. Hollandie. O. serenissimus d. Jacobus, rex Scocie. O.d. Henricus de Neerden, mo. do. nostre prope Amsteldam.

f, II Non. Justini, presb. et mart. Aristarci, discipuli beati Pauli. Tercullini, mart. Rome, qui post varia tormenta capite truncabatur.

XIII. g, Nonas. Dominici, conf., fundatoris ordinis Predicatorum, qui habitum suscepit in domo majoris Carthusie, nam prius fuerat Regularium canonicus. Festum beate Marie de nive. Oswaldi, regis Anglorum. Cassiani, epi. et conf. Afre, meretricis, que conversa cum omni domo sua igni tradita.

O. fr. Meynardus, conv. do. Hollandie. O. venerandus pater, magister Claudius Rolini, theologie doctor, ordinis Predicatorum. O. honorabilis d., magister Geraerdus de Haften. O.d. Theobaldus, prior do. Ferrarie ac visitator provintie Tuscie.

II. A, VIII Id. Sixti, pape. Felicissimi et Agapiti, mart. Missa. Januarii, Magni, Vincencii, Stephani, Quarti, mart., qui cum beato Sixto passi sunt. Justi et Pastoris, fratrum, mart., puerorum.

Hic fit memoria Jacobi de Dijck¹⁾, aurifabri, Franconis de Vroede²⁾, Johannis Koeck³⁾, Petri Johannis, vicini nostri, et dle. Alveradis, uxoris Andree de Blochoven, benefactorum do. nostre⁴⁾. O. dna. Mag-

1) G stelt hem op den volgenden dag met de toevoeging ‘qui fecit nobis calicem et thuribulum gratis et propter Deum.’

2) G stelt hem op den volgenden dag met de toevoeging ‘qui nobis multos ligavit libros gratis et propter Deum.’

3) G stelt hem op den volgenden dag met de toevoeging ‘amicus domus.’

4) Het slot van dezen regel is uitgeschrapt.

[p. 298]

dalena, civissa in Vienna. O.d. Gwilhelmus Custurarii, prior do. Montis sancti Ludovici. O.d. Matheus Frustenaw, mo. do. Paradisi in Pruscia. O. sanctissimus d. Calistus¹⁾, papa tercius. O.d. Henricus Orsoy²⁾, mo. do. in Monichusen prope Arnhem, quondam prior ejusdem ac domorum de Ruermunda et Diest. O.d. Wilhelmus Apsel, mo. prof. do. Capelle, alias prior do. Vallis gracie prope Brugis. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri Laurencii de Leydis. O.d. Johannes Haes de Amsterdam, mo. prof. do. Delfensis. O. Theodricus de La³⁾. O.d. Georgius, mo. do. Carthusie. O.d. Petrus, prior do. Gandavi, visitator et convisitator provincie nostre.

b, VII Id. Transfiguracionis Domini. Donati, epi. et mart., de quo beatus Gregorius scribit. Faustini, mart. Petri, Juliani, mart., cum aliis decem et octo.

O.d. Stephanus de Senis, prior Papie. O.d. Nicolaus Berger, prior do. Paradisi beate Marie in Prusia. O.d. Hermannus de Lochorst⁴⁾, decanus Trajectensis. O.d. Emondus de Helmont, procurator do. Hollandie. O.d. Jacobus Hemme, canonicus. O. dna. Regina de Gemenich. O.d. Johannes Nicolay de Monikedammis, mo. prof. do. Amsterdammis. O.d. Hermannus, prior do. Diestensis, convisitator provincie Theuthonie. O.

1) G heeft ‘reverendus pater d. Kalixtus.’

2) G noemt hem slechts ‘prior Do. monachorum prope Arnhem.’

3) Misschien te lezen ‘la’, in welk geval de geslachtsnaam moet zijn uitgevallen.

4) G stelt hem op den volgenden dag en noemt hem ‘decanus sancti Martini Trajectensis, magnus amicus do. nostre, qui inter cetera dedit nobis collectarium super psalterium et vitrum juxta hostium conversorum, ubi et ejus effigies cum signis suis habetur depicta, que tamen postea propter fabricam domicelli fuit inde sublata.’

[p. 299]

fr. Otto de Amersfordia, donatus hujus do. et portarius noster.

X. c, VI Id. Cyriaci¹⁾, Largi et Smaragdi, mart. Sancti Severi, presb. et conf. apud urbem Gallie Viennam, qui ingentem multitudinem illius populi ad fidem convertit.

O.d. Johannes Corderii, prior do. Vallis viridis. Item generalis memoria omnium fratrum nostrorum atque fundatorum, benefactorum et amicorum domus hujus suprascriptorum defunctorum cum omnibus suis parentibus etc., ut supra habetur, et dicatur pro eis collecta propria in 2^o loco. O.d. Franciscus, mo. prof. do. Paradisi beate Marie in Prusia. O.d. Anthonius Wastel, prior do. Audomari, convisitator provincie Picardie.

d, V Id. Vigilia. Romani, militis et mart. Rome, qui, cenfessione beati Laurencii conpunctus et baptizatus ab eo, decollatus est. Secundiani, Marcelliani et Veriani, mart.

O.d. Rolandus, prior Colonie. O.d. Bonefacius, prior do. Montis Merule. O.d. Theodericus Weert, canonicus ecclesie beate Marie Trajectensis, benefactor, magnus amicus do. hujus. O. Cayman Johannis, portarius noster. O. Wilhelmus Jacobi, portarius noster. O.d. Theodoricus Mevius²⁾, prior hujus do., prof. et olim prior do. Sophie, visitator provincie Theutonie.

XVIII. e, IV Id. Laurencii, mart. Capitulum. Rome militum centum sexaginta quinque.

O.d. Matheus de Turingia. O. serenissima³⁾ dna., dna. Johanna, regina Scocie, fundatrix do. Vallis virtutis

1) G noemt hem ‘dyaconus’ en voegt daarbij ‘item aliorum viginti qui cum eo passi sunt.’

2) In de lijst der priors heet hij Mennen, hier en in de lijst der patres etc. in cymiterio nostro sepulti ‘Mevius.’

3) G noemt haar ‘illustrissima.’

[p. 300]

in Scocia, cum viro suo et rege. O.d. Symon, mo. prof. do. Nuerenberge. O. Franciscus, christianissimi regis Francorum, primogenitus. O.d. Johannes Gaijus, prior do. Hollandie. O. fr. Stephanus Ball, donatus do. Carthusie. O.d. Hugo Oliverii, mo. prof. do. Carthusie.

VII. f, III Id. Tiburcii, mart. incliti, de quo in gestis beati Sebastiniani leguntur multa preclara opera; similiter de Chromacio, patre ejus. Gaugerici, epi. et conf. Susanne, virg. et mart. Rome. Festivitas corone Domini. Taurini, epi. et conf.

O. spectabilis d., magister Guillermus de Rupe forti, cancellarius Francié.

g, II Id. Clare, virg., de ordine Minorum. Hilarie, mart., cum ceteris tribus. Quiriaci, Largionis, Crescentiani, cum aliis xxii. Item Graciliani et Felicissime, mart.

O.d. Henricus de Hassia. Item memoria d. Theoderici Weert, cum propria collecta etc. O. illustrissima dna. Elyzabeth, ducissa Bavarie et Lutsenburge. O. Everardus Taets, civis Trajectensis, fidelis amicus do. O.d. Johannes Steinken, vicarius do. beate Marie in Monichusen. O.d. Fredericus Disteleer, mo. prof. do. Nurenberge. O. fr. Henricus, ordinis sancti Johannis in Trajecto.

XV. A, Idus. Ypoliti, mart. Radegundis, regine. Concordie, nutricis Ypoliti, mart., et alii decem et novem de ejus familia. Cassiani, mart. Eupli, mart.

O.d. Henricus, prior Capelle. O. Katherina, soror confr. nostri d. Wilhelmi Vryman. O. fr. Johannes Rembrant, conv. hujus do. et fidelis minister noster. O.d. Petrus de Burantio, prof. do. Cartusie. O. Alexander van den Hasquen. O.d. Johannes ten Remunda, alias visitator provinciaram Picardie et Burgundie.

IIII. b, XIX Kal. Septembris. Eusebii, conf. Vi-

[p. 301]

gilia¹⁾. Missa. Werenfridi, conf., patroni in Elst, dyoceseos Trajectensis.

O. venerabilis pater, d. Alfardus, prior do. Ghelrie, visitator provincie Reni. O.d. Johannes. O. sanctissimus in Christo pater et d., Pius, papa secundus. O. Elizabeth, soror confr. nostri, d. Henrici Booth. O. venerabilis magister Johannes Kyrsberch, canonicus ecclesie sancti Petri minoris Argentine. O.d. Jacobus de Boelzwardis. O. nobilis Karolus Alamandi, d. Vallis Cechiline. O.d. Bruno, prior do. in Gumbro, visitator etc. O. Etmundus Mulet, miles, consiliarius Delphinatus.

e, XVIII Kal. Assumpcio gloriose virginis Marie. Candelarum. Tharsicii, acoliti et mart.

O.d. Johannes de Brolio, prior do. Lugmaci. O. serenissima dna., dna. Elyzabeth, serenissimi d. Johannis, regis Castelle, conthoralis. O.d. Johannes Philippi, mo. prof. do. Delfensis. O. in Christo pater, reverendus d. Jacobus de Croy, eps. Cameracensis. O. dna. Mergareta de Beringhen. O. sanctissimus in Christo pater, d. Paulus papa 4^tus. D. Andreas Agmallo, visitator provincie Castelle.

XII. d, XVII Kal. Sancte Serene, mart., uxoris Dyocleciani. Ursacii, conf. Arnulphi, Metensis epi. et conf. Jheronis, mart. et sacerdotis.

O.d. Adam de Scoirle²⁾, sacerdos, primus novicius, prof. et, tempore obitus sui, senior mo. hujus do. O.d. Johannes Vadyni, vicarius do. Salutaris. O. Otto van der Hude, fundator unius celle prope Campis. O.

1) G heeft in margine: ‘Quando hec vigilia occurrit Sabbato, tunc missa anniversarii dicitur mane in conventu et post, tempore suo, missa vigilie. Similiter fit quando occurrit in Dominica, Sabbato precedenti.’

2) G heeft ‘Adam, primus investitus hujus do., qui xliiii annis vixit in ordine et obiit senex et plenus dierum, anno Domini mccccxliiii.

[p. 302]

illustrissima dna., dna. Katherina, ducissa Duer. O.d. Jacobus Hermanni, mo. prof. et sacrista do. Delfensis. O. nobilis Wijlhelma, uxor nobilis Petri Leruesii. O. reverendissimus in Christo pater et d. Anthonius, cardinalis de sancto Severino, nostri ordinis protector. Obierunt anno Domini mcccclvii, circa istud tempus, quinque monachi sacerdotes et duo donati in Yselsteyn de pestilentia; postea vero prior et duo monachi ac quatuor donati. Et fuimus tunc satis gravati racione fraternitatis quam cum eisdem habemus.

I. e, XVI Kal. Octava sancti Laurencii. Mammetis, pueri et mart. Liberati, abb., cum pluribus aliis de suis, pro confessione catholice fldei martirisatis a Wandalis.

O.d. Johannes Lingonis, prior Montis sancti Ludovici. O. Petrus Crom. O. Johannes Wilhelmi de Amersfordia. O. Everardus Scout van den Kelre, benefactor do, de quo habemus unum scutum annuatim. O.d. Johannes Lescescre¹⁾, mo. do. Matris Dei prope Lodonias. O. providus vir Walterus de Porteis, magnus benefactor nove plantationis in Lovanio. O.d. Andreas de Amsterdammis, mo. prof. do. Delfensis. O.d. Cornelius Brielis, mo. prof. do. Hollandie.

f, XV Kal. Agapiti, mart., de quo fit tantum commemoracio propter octavas. Iste sanctus mart. et puer multa sustinuit et judicem valde confudit, quem et Deus in vindictam sancti percussit. Helene, regine, matris Constantini, imperatoris, Rome. Johannis et Crispi, presb., qui, cum multa sanctorum martirum corpora sepelissent, et ipsi martirio coronati sunt.

O. Baldewinus Drincbier. O.d. Heinricus de Colonia, mo. prof. et sacrista do. Calesii. O.d. Johannes Parsijn, mo. prof. et sacrista do. Delfensis. O. sanc-

1) Of ‘Lestescre.’ De tekst laat niet toe te lezen ‘Lescestre.’

[p. 303]

tissimus in Christo pater et d., d. Alexander papa sextus.

IX. g, XIV Kal. Magni, mart., cum duobus milibus et ultra. Ludovici, conf., de ordine fratrum Minorum, qui fuit filius regis et post eps. Tholosanus. Julii, senatoris et mart.

O. sanctissimus in Christo pater et d., d. Sixtus papa quartus. O. Christianissimus princeps, d. Fredericus Romanorum imperator.

A, XIII Kal. Bernardi, abb. Capitulum. Samuel, prophete. Porphirii, hominis Dei, qui sanctum Agapitum, puerum, erudivit. Philiberti, primo militis, post abb.

O.d. Petrus, cardinalis diaconus tituli sancti Angeli. O. Petrus, filius Jacobi de Amsterdam. O.d. Petrus de Metis, prior Montis Dei. O.d. Johannes Aelberti, mo. hujus do. O.d. Borsius, dux Můtine, fundator do. sancti Christofori prope Ferrariam. O.d. Johannes de Kůůck. O.d. Terricus, mo. prof. do. Vallis benedictionis. O. Goedfridus Gherardi, receptus a nobis in donatum sed nondum vestitus. O. illustrissima dna., dna. Cecilia, ducissa Eboraci. O.d. Johannes Alberti de Amsterdam, mo. prof. do. Hollandie. O. Theodericus Borre, amicus do.

XVII. b, XII Kal. Privati, epi. et mart. Bonosi et Maximiani, mart., quorum gesta habentur. Anastasii, mart.

O.d. Johannes, prior Herbipolensis, qui multum laboravit in ordine. O. dla. Agatha Ruusschen. O. fr. Johannes Spronc, clericus....... do. Hollandie. O. Hugo de Wasbeeck, primus donatus hujus do. O. fr. Bastianus, prior do. Pontincani. O.d. Petrus Leobardi, mo. Carthusie. O.d. Hugo de Terri, vicarius....... sancte Marie. O. Aleydis Crom. O.d. Johannes de Pira, prior do. Boni passus. O. Andreas de Blochoven¹⁾,

1) G stelt hem op den vorigen dag.

[p. 304]

cum uxore sepulti apud nos, de quibus habemus vii libras civitatis annuatim. O.d. Paulus, prior do. nostre prope Aemsteldam.

VI. c, XI Kal. Octava Assumptionis beate virg. XII leccionum. Thimothei et Symphoriani, mart. Commemoracio. | De isto Thimotheo legitur in vita Silvestri. | Marcialis, conf. In portu Romano sanctorum peregrinorum, mart., Marcialis, Epicteri et sociorum eorum.

O.d. Theodericus Rover de Doesborch, quondam procurator istius do. O. dna. Hadewigis, relicta quondam d. Johannis de Limbeeck, militis. O. fr. Johannes conv. do. Hollandie. O.d. Reynerus de Bergis, vicarius do. sancti Johannis Baptista in Zeelem prope Diest. O. illustrissima dna. Mechteldis, archiducissa Austrie. O.d. Zeel Bruyns, benefactor do. Wesalie. O.d. Everaerdus Edensis, mo. prof. hujus do.

d, X Kal. Vigilia. Claudii, Asterii et Neonis, fratrum, mart. et puerorum, quos judex post varia tormenta fecit crucifigi. Cum eis passe sunt eciam due mulieres cum infantulo. Eleazari cum filiis.

O.d. Humbertus Bo... ii, prior do. Saligmari. O. serenissima dna., dna. Elizabeth, regina Portugalie. O.d. Johannes Egberti, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O. fr. Heletus, conv. do. Pacis Dei. O. illustrissima dna. Maria, ducissa Clivensis, Molensis, fundatrix do. Compassionis. O.d. Andreas Booth, ordinis Theutonici. O. fr. Hermannus, conv. do Hollandie.

XIIII e, IX Kal. Bertholomei apostoli, Capitulum. Trecentorum mart., qui in clibanum post varia tormenta missi sunt, unde massa candida dici meruerunt. Audoeni, Rothomagensis epi. et conf. Theoderici, abb., admirande sanctitatis viri.

Hic fit memoria d. Johannis Egberti, mo. et sacrista

[p. 305]

longo tempore domus nostre Carthusiensium prope Aemsterdam, et Elyzabeth, matris confr. nostri, d. Henrici Borre¹⁾, qui hac die obierunt, habentes associacionem cum proximo anniversario. Et prescripta Elizabeth est etiam apud nos sepulta in parvo claustro. O.d. Lartucius Brion, prior do. Montis sancti Ludovici prope Novionium. O.d. Johannes Compenbergue, mo. prof. do. Novionii. Obierunt anno Domini lvii, circa istud tempus, in civitate Trajectensi tres canonici regulares de pestilentia et prior ejus domus ac quidam donatus.

III. f, VIII Kal. Ludovici, regis Francorum et conf. Gregorii, epi. Trajectensis tercii et conf., qui, nobilis genere, adhuc juvenis secutus fuit sanctum Bonifacium, predicantem in Francia, et eidem in episcopatu successit, cujus corpus est in ecclesia sancti Salvatoris Trajectensis.

O.d. Petrus Johannis de Amsterdam, presb. et Elyzabeth, quondam uxor ejus legitima, habentes participacionem. O. dla. Agnes de Winsen, habens associacionem. O.d. Theodricus²⁾ Wermer, mo. do.³⁾ nostre prope Amsteldam. O.d. Desiderius de Orto, mo. prof. do. Carthusie. O. magister Johannes Brakel, canonicus. O. Francesia Ronse⁴⁾. O. Martinus, pistor sancti Servacii Trajectensis superioris, cum uxore, magnus amicus et benefactor ordinis nostri et omnium religiosorum.

g, VII Kal. Alexandri, mart., ex legione Thebeorum. Ysaac et Maximiani, mart. Anastasii, mart.

O. nobilis Johannes Comitis. O.d. Johannes Hackenbrorch, prior Confluencie. O. Ada Theodrici Johannis. O.d. Johannes Heymanni, mo. novicius do.

1) G heeft ‘Bor.’

2) De tekst heeft ‘Thedricus.’

3) Het woord ‘domus’ is weggelaten.

4) Of ‘Rouse.’

[p. 306]

Delfensis. O. fr. Johannes Arnoldi, conv. do. Delfensis. O. Ghijsbertus Johannis, nepos meus.

XI A, VI Kal. Nufi¹⁾, mart. et patricie dudum dignitatis. Sanctorum mart. xvi in Egipto. Cesarii, epi. Arelatensis.

O.d. Philippus, mo. Carthusie. O.²⁾ d. Wilhelmus de Renen, prepositus Embricensis, magnus benefactor hujus do., qui inter plura alia dona contulit nobis Moralia Gregorii in tribus voluminibus, et Bernardus, super Cantica, in bona littera. O. Egbertus Zuermont, amicus do. hujus. O. Martinus³⁾......... et Katherina, uxor ejus. O.d. Johannes Stevelow, vicarius do. Corone Marie in Pomerania. O.d. Martinus Bavili, vicarius do. Vallis Jhesu Christi. O. Margareta Lippens, uxor Baldewini Drincbier. O. Campis honesta persona nomine Jutta. O.d. Jacobus Leynenz., sacerdos, mo. prof. do. nostre prope Aemsteldam. Memoria parentum, fratrum et sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri, d. Petri de Aemsteldam. O. reverendus pater, d. Petrus Rufi, prior majoris do. Carthusie. O.d. Theodericus Loer a Stratis, prof. do. Colonie, prior do. Buxie etc.

XIX. b, V Kal. Augustini, epi. et conf.⁴⁾ Capitulum. Hermetis, mart. Commemoracio. Allexandri, epi. et conf. in Constantinopoli, qui Arrium dampnavit. Juliani, mart. Item Jubiani, epi. et conf.

O. illustris d. Albertus, dux Austrie. O.d. Christoforus, prior Carthusie. O.d. Bartholomeus, fundator do. Astensis. O.d. Marcus, civis Veneciarum. O.d.

1) Is misschien ‘Rufi’ bedoeld?

2) G heeft ‘venerabilis pater.’

3) Wellicht ‘Martinus pistor,’ zie viii Kal. hierboven.

4) G heeft in margine ‘Quando festum istud occurrit in Sabbato, in secundis vesperis prius fit commemoracio de presenti festo quam de Dominica sequenti, secundum antiqua statuta.’

[p. 307]

Laurencius de Cayriza¹⁾, mo. do. prope Neapolim. O.d. Adrianus Storm, prior do. nostre. O. dna. Ursula, civissa Nurenbergensis, magna benefactrix do. in Ytinghen et Carthusie. O.d. Petrus Buys, mo. do. Carthusiensis prope Ziericzee.

c, IV Kal. Decollacio beati Johannis Baptiste. Capitulum. Sabine, virg. et mart. Commemoracio. Mederici, abb. et conf. Sabine, virg. Item Candide, virg.

O.d. Johannes Cirelli, prior Fontis. O. Belya, uxor Hermanni Johannis, dudum familiaris nostri. O.d. Walterus de Leodes, vicarius do. beate Marie annunciate. O.d. Bernardus, mo. prof. do. in Nůrenberga, alias prior et convisitator provincie Alamanie inferioris. Obierunt Petrus Freno et Francesia, uxor ejus. O. fr. Cornelius Johannis, donatus hujus do. O. fr. Nicolaus Alcmarianůs, laicus redditus, pistor noster et cerevisie coctor, amator pauperum. O.d. Johannes de Mitibeneria, prof. do. Depaulari.

VIII. d, III Kal. Felicis et Adaucti, mart. Lazari, amici Christi, Mossiliensis, epi. et mart. Sancti Fiacrii, conf. et heremite. Agili, abb. et conf.

O. Agatha, uxor Ottonis Koudaver de Gheervliet, magna benefactrix et amica hujus do. O. Florencius de Gael, sepultus apud nos. Item memoria parentum, fratrum et sororum ejusdem Florencii simul propter elemosinas nobis datas. O. serenissimus princeps et d., d. Ludovicus, rex Francie. O. Cornelius Johannis Senioris. O.d. Johannes Hospitis, procurator do. Carthusie.

e, II Kal. Aydani, epi. et conf. Paulini, epi. et conf., exilio religati. Arischidis, conf. et doctissimi viri.

O. serenissimus princeps, d. Henricus, rex Anglie.

1) De lezing ‘Cayriza’ is onzeker.

[p. 308]

O.d. Judocus, mo. et sacerdos do. Hollandie, qui quinquaginta novem annis vixit in ordine. Memoria Wilhelmi Noert, cum uxore sua, de Amsterdam. O. fr. Nycolaus Nycolai, senior conv. hujus do. O. Margareta uxor Johannis de Poel. O. reverendus in Christo pater, d. Vincentius Galeota, eps. Guilacensis¹⁾. O.d. Johannes Mathei, vicarius do. Delfensis. O.d. Martinus, prior do. sancte Gheertrudis, alias vicarius ejusdem do. O.d. Loeffridus Lantscroen de Trajecto, mo. prof. hujus do. O.d. Thomas, prior do. Colonie, visitator provincie Rheni.

1) In den tekst schijnt aanvankelijk gestaan te hebben ‘Eguilacensis’ doch is de aanvangsletter ‘E’ doorgeschrapt.

September²⁾ habet dies XXX. Luna XXX

XVI. f, Kalende. Sixti et Sinicii, episcoporum. Lupi, epi. et conf. Egidii, abb. Savine, virg. Duodecim fratrum, mart. Item Jhesu, Nave et Gedeonis.

O.d. Ghijsbertus uter Lier, presb., prebendarius noster, nobiscum sepultus in capella beate Marie, habens associacionem. O.d. Ulricus de Wertenburch, fundator do. Boni lapidis. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum, consanguineorum confr. nostri, d. Johannis Raephorst. O. Haza, avia d. Everardi Zouwenbalch, amici do.

V. g, IV Non. Translatio sancte Agnetis, virg. et mart. in Trajecto. Aygulphi, abb. et mart., cum sociis suis. Item Antonini, mart. Helpidii, epi. et conf.

O. magnificus d., d. Emericus, comes Zebriesxensis,

2) G heeft in margine ‘Circa Kal. Septembris Job tribus ebdomadibus si Kal. feria III et IIII contingunt. Alias duabus eum legimus septimanis. Duabus sequentibus Thobiam, Judith et Hester.’

[p. 309]

palatinus regis Hungarie. O.d. Petrus Balun¹⁾, licentiatus in legibus, benefactor do. Ville France²⁾. O. sanctissimus in Christo pater, d. Leo, papa decimus. O. honorandus d. Johannes Baptista. O. Wemmerus Roberti, donatus hujus do. O. venerabilis pater, magister Wouterus Grauwert, decanus ecclesie sancti Salvatoris, magnus amicus do.

A, III Non. Helpidii, epi. et conf. Serapie, virg. et mart. Remacli, epi. Tungrensis. Mansueti, epi., discipuli sancti Petri.

O.d. Mediolanensis. Item memoria³⁾ generalis omnium fratrum nostrorum necnon fundatorum, benefactorum et amicorum do. hujus prescriptorum defunctorum cum omnibus suis parentibus etc., pro quibus dicatur collecta propria in 2^o loco, ut superius est expressum. Memoria parentum d. Gerardi Jepel. O.d. Johannes, prior Carthusie. Item Amya Cactersale. Item d. Johannes de Zaenden, senior mo. do. Hollandie. O. nobilis dna. Katherina de Clivis. O. generosa dna., dna. Cecilia de Hamelon, militissa. O.d. Bartoldus, senior mo. prof. do. Hollandie. O. Petronilla, uxor Petri Jacobi, de cujus morte devenit nobis domus eorundem, valoris c florenos Renenses. O. fr. Johannes Scerpenborch et fr. Jacobus, canonici regulares in Trajecto. O.d. Rotardus, sacrista in summo, tempore pestilentie. O. Wilhelmus de Delf, donatus do. hujus.

XIII. b, II Non. Marcelli, mart. incliti. Trium puerorum, mart., scilicet Rufini, Silvani, Vitalici. Moysi, prophete.

Memoria Wilhelmi Petri de Delff, donati hujus domus, habentis associacionem. O. serenissima dna.,

1) Of ‘Balivi.’

2) De lezing ‘France’ is onzeker.

3) G stelt deze memorie op f, Kal. Sept.

[p. 310]

regina Arragonum. O. Vesianus Valeta, fundator do. sancti Salvatoris prope Francam. O. honesta vidua Anna Tsergoesens.

II. c, Nonas. Victorini, epi. et mart. Bertini, abb., cujus solempne exstat monasterium circa sanctum Audomarum.

O.d. Walingus Thome de Amsterdam, mo. prof. et sacrista do. Delfensis. O.d. Jacobus Langhedijck, mo. prof. hujus do. O.d. Egidius de Brielis, mo. prof. prope Diest.

d, VIII Id. Huberti, presb. et conf. Zacharie, prophete. Donaciani, Presidii, cum ceteris.

O. dla. Elisabeth de Teylingen, mater d. Johannis, d. de Almonde, militis, fundatrix iiii cellarum in domo Carthusie prope Montem sancte Geertrudis in Hollandia. O. Petrus Werneri, vicinus noster. O.d. Adrianus de Slusa, conv. hujus do.

X e, VII Id. Regine, virg. et mart. Madelberge, virg. Memorii, mart., cum sociis. Johannis, mart. incliti. Evorcii, epi. et conf.

O. honoranda dna. Katherina Junguera, civissa magne Valencie. O.d. Ledebus, sacrista do. Claustri Marie prope Lubeck. Item d. Errardus de Grussis, mo. do. in Nuerenberga. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Montis regalis presb. cardinalis. O. reverendus in Christo pater et d., d. Johannes Nigilbii¹⁾, eps. Laudanensis, qui multis annis fuit visitator provincie Anglie. O. Herberus de Oy, conv. hujus do., fidelis procurator bonorum nostrorum op die Maeze, anno duodecimo. O. soror Johanna²⁾ Duboys, priorissa

1) Of ‘Ingelbii.’

2) In het handschr. volgt deze ‘Johanna’ op ‘Herberus de Oy;’ doch schijnen eenige streepjes aan te duiden, dat zij aan hem behoort vooraf te gaan.

[p. 311]

do. monialium prope Gosnayum. O.d. Philippus, mo. do. Londoniarum. O.d. Lambertus, prior do. Amsterdamensis. O.d. Johannes uten Elszweert, canonicus in summo, amicus do.

f, VI Id. Nativitas beate Marie, virg. Candelarum. Adriani, mart., cum aliis xxiii. Hujus martiris caput est in ecclesia sancti Martini Trajectensis satis solempniter locatum cum capite sancti Eliphii, mart.

O.d. Nicolaus Lamberti, mo. prof. do. Hollandie. O. Theodricus de Treslong, mo. prof. et sacerdos do. Hollandie. O.d. Rodericus, prior do. de Xerico, visitator provincie Castelle. O.d. Johannes Vosquiel, prior do. Tornaci, visitator provincie Picardie. O. serenissima princisissa Portugallis, dna. Joanna de Austria.

XVIII. g, V Id. Gorgonii, mart. Audomari, epi. et conf. Sergii, pape et conf.

| Minuciones fiunt secunda ebdomada Septembris. |

O. venerabilis pater, d. Nicolaus Coster, mo¹⁾ prof. primo in ista domo et ultimo in domo nostra Amsterdammensis. Item memoria parentum d. de Zevenbergen. Insuper memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta, ut suprascribitur.

VII. A, IV Id. Theodardi, epi. et mart. Hylarii, pape et conf. Otgheri, conf.

O. reverendus in Christo d. Bernardus de Neapoli, abb. monasterii de Padula.

b, III Id. Prothi et Jacincti, mart. Commemoracio. Isti fuerunt eunuchi, qui cum beata Eugenia, virgine, sunt ad fidem conversi, sicut in ejus legenda invenitur. Felicis et Regule, mart.

1) G heeft ‘mo. hujus do., sepultus in domo Amsterdammis, ubi postea professus fuit tempore scismatis ecclesie Trajectensis quando conventus fuit divisus.’

[p. 312]

O.d. Henricus de Bolzuaerdia, mo. prof. hujus do. O. magnificus d. Michael Leureys¹⁾, benefactor domorum Scale Dei et de Fontibus. O. Adriana, uxor Ghisberti Paew, civis Trajectensis²⁾. O.d. Johannes Zenden, mo. prof. hujus do.

XV. c, II Id. Syri et Viencii, episcoporum, qui, a beato Hermagora Ticinum missi, multum populum converterunt.

O.d. Henricus, mo. in Seytz. O.d. Raphael, procurator ordinis et prior sancte Crucis in Roma. O. Ludovicus Wael, civis Trajectensis. O. Henricus Hotman et uxor ejus Jutta, cum liberis suis. O.d. Paulus, prior do. Templi beate Marie prope Lubeck. O. Margareta Baldewini. O.d. Hugo Bloet, mo. do. Capelle beate Marie. O.d. Gerardus Patin, prior do. Vallis viridis prope Parisius. O. dla. Johanna, benefactrix do. Vallis Christi. O.d. Johannes Lamberti Mudenberch, mo. prof. et prior do. Amsteldammensis. O.d. Ghijsbertus, curatus ecclesie civilis in civitate.

IV. d, Idus. Philippi, epi. et mart., patris sancte Eugenie ac prefecti primo Alexandrie, qui per filiam suam fuit conversus satis mirabiliter ac postea eps. et mart. Amati, abb. Maurilionis, epi.

| Hac die, scilicet in profesto Exaltacionis sancte Crucis, primo³⁾ fit commemoracio de Domina quam de martiribus, similiter ad laudes et vesperas die sequenti. Si tamen esset Dominica in festo Exaltacionis, tunc commemoracio Dominice precederet ad primas vesperas et laudes. |

O.d. Petrus, mo. Carthusie. O. nobilis d. Petrus, fundator do. beate Marie Conis. O.d. Marcus Machana, mo. do. Scale Dei et pro quibus tenentur. O.

1) De ‘s’ is onzeker.

2) Hier is een halve regel uitgeschrapt.

3) De tekst heeft ‘primo,’ doch zal bedoeld zijn ‘prius.’

[p. 313]

Gerardus Michaelis Waghemans. O.d. Johannes Mileti, prof. do. Carthusie. O. fr. Petrus, canonicus Regularis in civitate. O.d. Petrus, prior Cisterciensium in Yselsteyn.

e, XVIII Kal. Octobris. Exaltacio sancte Crucis. Candelarum. Cornelii et Cypriani, mart. Commemoracio, etiam in secundis vesperis. Crescenciani, Victoris, Rosule et Generalis, qui referuntur passi cum beato Cypriano.

O. illustris princeps, d. Johannes, dux Burgundie. O. Eustachius, mo. Carthusie. O. magister Gildolphus van der Noet, alias cancellarius Brabantie. O.d. Meynardus, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O. sanctissimus in Christo d., d. Adrianus, apa sextus. O. in domo Hollandie d. Heinricus Petri de Oesterhout, prior ejusdem do. Obierunt honeste virgines Cornelia et Maria, cum parentibus earum. O.d. Johannes Parceval, visitator Francie.

XII. f, XVII Kal.¹⁾ Octava Nativitatis beate Marie. XII leccionum. Nicomedis, mart. Commemoracio. Valeriani, mart. Sancti Leobini, epi et conf. Item sancti Apri, epi. et conf.

| Incipit jejunium ordinis. |

O.d. Oswaldus, primus prior do. Vallis virtutis in Scocia, qui ibidem de domo Carthusie fuit missus pro ordinis inchoacione. O.d. Johannes, prior do. sancti Michaelis in Hul juxta Kingestum. O.d. Johannes de Michonis, prior do. Repausatorii. O.d. Vincentius de Busco, mo. prof. Vallis viridis prope Parisius. O.

1) Na f. xvii Kal. heeft G aan den voet der pag. ‘Nota, quacunque die festum Exaltacionis venerit super ebdomedam, semper in primis vesperis primo fiet commemoracio de octava et postea de martiribus. Similiter ad laudes die sequenti. In secundis vesperis clarum est quod commemoracio precedit de octava quia de eis in crastino tenetur.’

[p. 314]

fr. Johannes, conv., hospes in domo Nurenberge, prof. do. Hassie. O.d. Franciscus de Puteo, pater reverendus do. Carthusie. O.d. Occamanus, prior do. Florentie, et aliarum etc. O. reverendissimus d. Johannes de Toleto, eps. et protector ordinis. O. reverendus d. Blasius, abb. sancti. Heymerani.

I. g, XVI Kal. Lucie et Geminiani. III leccionum¹⁾. Eufemie, virg. et mart. Commemoracio. Justini, presb. et conf.

O. dna. Aldunka, dna. de Hayola. O. fr. Wilhelmus de Diepenbroeck, clericus, redditus do. Hollandie. O.d. Johannes Steryhenal²⁾. O. Fredericus de Damasco, benefactor hujus do. O.d. Hermannus Wilhelmi, procurator do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Raymundus, prior do. Florentie, visitator provincie Castelle. O.d. Heinricus Nicolai, senior mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Theodricus de Amsterdam, mo. prof. do. nostre, alias vicarius noster. O.d. Nicolaus Cortehovius, mo. do. nostre et subinfirmarius.

A, XV Kal. Lamberti, mart. et epi. Flocelli, pueri et mart. Hildegardis, virg. Narcisci et aliorum, mart.

| Nota jejunia Quatuor temporum fiunt feria quinta³⁾ post festum Exaltacionis sancte Crucis, sicut est declaratum. |

O.d. Petrus, mo. Carthusie. O.d. Symon Lap, mo. do. Hollandie. O.d. Alphardus, prior do. ejusdem. Item Eva, filia Johannis Willam de Delff, benefactoris. O. Johannes Gerardi, quondam familiaris noster et benefactor⁴⁾. O.d. Gherardus Delf, mo. prof. hujus do. O.d. Hermannus de Appeltoris, prior do. sancte

1) Is rood onderstreept doch niet met roode letters geschreven.

2) De lezing ‘quinta’ is onzeker.

3) Of ‘val.’

4) G noemt hem ‘familiaris domus nostre antiquus et fidelis ministrator multis annis.’

[p. 315]

Barbare in Colonia. O.d. Johannes van der Heck, prior do. Silve sancti Martini. O.d. Matheus Blanchardie, prior do. Glauderii. O.d. Petrus Paulus de Gayeta, prior do. Neapolis, visitator provincie Lumbardie remotioris. O. reverendissimus in Christo pater, d. Ludowicus Damboise, eps. Albiensis, sedis apostolice presb. cardinalis. O. serenissima dna. Margareta, ducissa Sabbaudie.

IX. b, XIV Kal. Ferreoli, mart. et tribuni. Methodii, epi. et mart., qui ut scribit beatus Jheronimus est passus sub Dyocleciano in Calcide Grecie¹⁾. Satyri, conf., fratris beati Ambrosii.

O.d. Stephanus Mathei prior do. Sellionis. O.d. Daniel de Vyanen, mo. prof. hujus do.

c, XIII Kal. Materni, epi et conf. Januarii, epi. et mart., cum ceteris. Pelei et Nili, episcoporum, qui cum plurimis clericis igne assati sunt.

O.d. Jacobus Jacobi de Oeteweel²⁾, mo. prof. do. nostre prope Amstelredam. O.d. Eggehardus, mo. prof. do. Templi Marie prope Lubeck. O. fr. Jheronimus de Myrcia. O.d. Cornelius Egidii, mo. prof. do. Delfensis. O.d. Petrus Lebbondt, prof. et prior do. Novionii.

XVII. d, XII Kal. Vigilia. Fauste, virg. et mart. et Evilasii. Sanctorum Dyonisii et Privati.

O.d. Johannes de Delff, mo. do. nostre. Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri, d. Johannis van den Start.

VI. e, XI Kal. Mathei apostoli et ewangeliste. Capitulum. Alexandri, epi., mart., qui multa sustinuit tormenta.

1) Waarschijnlijk ‘Grecie’ hoewel slechts leesbaar is ‘g’ met een ‘e’ daarboven geplaatst.

2) Boven dit woord staat ‘Outewael.’

[p. 316]

O. Raymundus Fabri, mo. Carthusie. O. Henricus de Fundis, benefactor ordinis. O.d. Theodericus Wammel, mo. do. Colonie. Item Machteldis Ofhuys, mater confr. nostri Franconis. O. Heinricus de Mordrecht¹⁾. Item memoria dle. Margarete, ejus uxoris, sepultorum apud nos. O. fr. Johannes Gerst, conv. do. Portus salutis sancti Andree prope Amstelredam. O.d. Cornelius de Coelvis, mo. prof. do. sancti Johannis Baptiste prope Diest. O.d. Johannes Kumerau, mo. prof. do. Gracie Dei, alias prior dicte do. O.d. Robertus Bellitennensis, magnus benefactor do. Scotie. O.d. Anthonius Fabri, mo. prof. do. Divionis et Charthusie. O. fr. Antonius Nicolai, Trajectensis, donatus hujus do., hortulanus noster.

f, X Kal. Mauricii et sociorum ejus. XII leccionum. | Festum celebre in civitate. | Salaberge abbatisse. Lintrudis, virg. Amtramni, epi. et mart. Florentii, presb. et conf.

O. venerabilis pater, d. Theodericus Brune²⁾, quondam prior hujus do. O.d. Philippus de Bueren, mo. do. Hollandie. O.d. Heinricus Clingman, mo. prof. etc. O.d. Servatius de Dordraco, mo. prof. do. Hollandie. O. reverendissimus in Christo d. Anthonius, eps. Portuensis, cardinalis de [........] O.d. Ludovicus, procurator do. Calesii.

XIIII. g, IX Kal.³⁾ Tecle, virg. Zozii, dyaconi et mart., cum episcopo suo Januario. Parentii, epi. et conf.

1) G heeft Moerdrecht en voegt daarbij ‘frater d. Ottonis, dudum ....... et avonculus confratris nostri Hectoris, sepultus apud nos.’

2) G laat volgen ‘qui fuit unus de primis patribus qui domum istam inchoaverunt; sepultus in domo Brugis, ubi postea prior et professus fuit ac etiam vicarius obiit.’

3) G vermeldt na g, IX Kal., aan den voet der bladzijde, ‘Nota, quando festum beati Mathei vel sancti Mauricii occurrit in Dominica, tunc transfertur propter hystoriam Thobie inchoandam.’

[p. 317]

| Bona pitancia ex parte Henrici de Reno, armigero. |

O. Henricus Walvisch. Item memoria filii ejus, d. Henrici Walvisch, canonici Regularis in Windesim, cum suis et pro quibus desiderabant. O.d. Johannes Argheleti, prior do. Angionis. O. Henricus de Capella, pater d. Tydemanni Graeuwert. O. Sophia Walvisch et filia ejus, uxor quondam Tidemanni Trinde. O. Henricus van den Rijn¹⁾, benefactor hujus do. Memoria Margarete, filie Everardi Voscuul, cum marito suo H...... de Scerpenborch. O. illustrissimus princeps, d. Karolus, primogenitus d. regis Arogonum. O. Johannes Sloyer, civis Trajectensis. O.d. Hartmannus, mo. do. Carthusie. O.d. Ghijsbertus de Werconden, senior mo. hujus do. O. illustris dna. Jaquilina de Moy, senescalla comitatus Hannonie.

III. A, VIII Kal. Concepcio sancti Johannis Baptiste. Sancti Solempnis, epi. et conf.

O. fr. Petrus, conv. O. illustrissimus princeps et d. Johannes Franciscus Marchimanthue, fundator do. sancte Trinitatis prope Manthuam. O.d. Hermannus, mo. prof. do. Hollandie, habens associacionem. Illustrissimus princeps, d. Adolphus, dux Clivensis et comes de Marcha, fundator do. Regine celi prope Wesaliam. O. magnificus d. Ludovicus, comes de Wittenberch, fundator do. beate Marie Boni lapidis. O. reverendus pater, d. Johannes de Frigido Luto, miles et commendator de Folhose, ordinis sancti Johannis Jherosolimitani. O. serenissimus princeps, d. Philippus, rex Castelle. O. reverendus in Christo d. Fredericus merchio de Baden, alias eps. Trajectensis. O. serenissimus et catholicus princeps, Karolus V, Romanorum imperator. O. Gherardus, leydecker nostcr. Item o. Henricus

1) G laat volgen ‘armiger civitatis Trajectensis, sepultus apud nos.’

[p. 318]

Pijl, carpentarius noster, cum duobus cognatis suis, scilicet Wilhelmo et Jacobo, tempore pestilentie.

b, VII Kal. Cleophe, discipuli Christi. Firmini, epi. et mart., conpatroni Domus monachorum prope Arnhem. Principii, epi. Suessionensis, fratris beati Remigii.

O.d. Henricus de Ludenschede¹⁾, quondam prior in Basilea. O.d. Arnoldus de Reck, presb. O.d. Hermannus de Enchusen, mo. do. Hollandie. O.d. Raymundus Bajuli. Memoria parentum, fratrum et sororum et amicorum confr. nostri d. Symonis Nicolai. O.d. Ulricus Foisel, capellanus in Pruck. O.d. Johannes de sancto Audomaro, mo. prof. do. Delfensis. O. Petronella Crom, mater d. Jacobi Crom, confr. nostri.

XI. c, VI Kal. Justine et Cypriani, mart., qui fuit magus primo sed, postea per Justinam conversus, passus est martirium cum eadem virgine. Horum reliquie habentur in eeclesia beati Johannis Trajectensis.

O. dna. Datathune²⁾, magna benefactrix ordinis. O. Ghijsbertus Gerardi Upen, donatus hujus do. et cocus noster. O. dna. Elisabet de Barendrecht, relicta d. Arnoldi Boot, militis. O. illustris dna. Alyt, baronessa de Breda. O. reverendus pater Fredericus de Colonia, abb.

XIX. d, V Kal. Cosme et Damiani, mart. Missa. Anthimi, Leontii et Euprepii, fratrum eorundem et mart. Fidencii et Therencii, mart. Liobe, virg. Florini et Hilarii, mart.

O. fr. Johannes de Haeften, conv. do. hujus, senex et plenus dierum. O.d. Warmboldus de Overstege, mo. hujus do. O. dna. Celestina, relicta Ludowici Berenger. O. Gherardus Wilhelmi, familiaris noster.

1) G noemt hem ‘venerabilis pater, d. Henricus Ludensche.’

2) De letters ‘ta’ zijn onzeker.

[p. 319]

O. dls. Gherardus de Stryen, secundus maritus fundatricis do. sancte Sophie prope Buscoducis. O. Zanderus Spiker.

e, IV Kal. Wenzelai, mart., ducis Bohemie. Exuperii, epi. et conf. Tholose, de quo scribit beatus Jheronimus in epistola ad Rusticum monachum.....

Memoria Henrici de Witte, civis Trajectensis, habentis associacionem, cum suis. O. dna. Adelheydis, magna benefactrix do. sancte Laurentii in Ytinghen. O. fr. Jacobus Hermanni, laicus redditus hujus do. O.d. Blasius Borel, prof. do. Carthusie. O. magnificus d. Johannes de Bosilla, secretarius regis catolici, benefactor ordinis.

f, III Kal. Michaelis, Archangeli. Candelarum. Lucwini, Treverensis epi. Eutici et sociorum ejus, mart. Fraterni, epi. et conf.

O.d. Johannes Versalen, prior do. Valle regalis prope Gandavum, visitator principalis provincie Pycardie remotioris. O. Henricus de Quarcie, conv. O.d. Johannes Dudelinghen, plebanus in Rutilai. O. reverendus d. Heliundus Gelfredi, legum doctor, fundator do. Ruthene. O. Henricus Wit¹⁾, civis Trajectensis, amicus do. O.d. Egbertus, prior Regularium in civitate.

g, II Kal. Jeronimi, presb. et conf. Capitulum. Victoris et Ursi, mart., ex legione Thebeorum. Antonini, conf. Arete, mart., et aliorum quingentorum Rome. Leopardi, mart.

| Opera communia fiunt in ebdomada post festum sancti Michaelis. |

O. venerabilis pater, d. Johannes Mapilstede, prior do. nostre prope Londonias in Anglia. O.d. Laurencius, prior sancte Crucis in Roma. Memoria, paren-

1) Waarschijnlijk de zelfde als ‘Henricus de Witte,’ zie e, IV Kal. Oct.

[p. 320]

tum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri d. Heermanni de Aemsteldam. O.d. Marianus, donatus do. Erfordie. O.d. Matheus de Cremona, alias prior et visitator trium provinciarum Ytalie. O.d. Cornelius Petri de Brielis, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Petrus Leydis, prior do. Colonie, visitator Reni provincie.

Dedicacio domus capituli. October habet dies XXXI. Luna XXIX

XVI. A, Kalende. Remigii, epi. et conf., cujus festum hic celebratur in ordine quando scilicet translacio ejus accidit, quia in die obitus propter octavam Epiphanie et commemoracionem sancti Hilarii non vacat. Pyatonis, primi Tornacensis epi. et mart. Bavonis, conf. in Gandavo, qui ibidem valde solempniter celebratur propter presenciam corporis.

| Dominica Kal. Octobris magna propinqua. Legimus libros Machabeorum. |

O.d. Michael de Riesta, prior do. Scale Dei etc. O.d. Petrus Quast, prior do. Montis hilaris. O. soror Margareta de Honehon, monialis et olim priorissa, que xl annis in ordine laudabiliter vixit.

V. b, VI Non. Leodegarii, epi. et mart. Eleutherii, mart. apud Nicomediam, cum aliis multis.

O.d. Hugo Michaelis, mo. prof. do. Durbonis. O. serenissima dna. Barbara, regina Polonie. O.d. Wylhelmus Brumis, decanus ecclesie Embricensis. Memoria parentum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri d. Johannis de Haerlem.

XIII. c, V Non. Duorum Ewaldorum, mart. Gherardi, primo militis, post mo. ac abb. Dyonisii, epi et mart.

[p. 321]

O. reverendus in Christo pater et d., d. Nicolaus, eps. Uticensis. O.d. Berengarius et uxor ejus.

II. d, IV Non. Francisci, conf. Auree, virg. et abbatisse Parisius. In Egipto sanctorum mart. Marci et Marciani, fratrum, cum aliis innumeris varie passis.

O.d. Philippus, mo. Carthusie. O.d. Petrus, mo. Carthusie. O. magister Arnoldus de Tichelen, canonicus ecclesie sancti Petri Trajectensis. O.d. Outgherus¹⁾, canonicus ejusdem ecclesie. Item memoria generalis omnium fratrum nostrorum necnon fundatorum, benefactorum et amicorum domus hujus defunctorum cum universis suis parentibus etc., pro quibus dicatur propria collecta in 2^o loco, ut supra habetur. O. Nycolaus Allardi, pater confr. nostri Petri de Amsterdam. Memoria parentum, fratrum et sororum confr. nostri d. Bernardi de Wesalia. O. illustrissimus princeps et d., d. Johannes, primogenitus d. regis Hispaniarum.

e, III Non. Placidi et Euticii, cum aliis triginta. Firmati, dyaconi, et sororis ejus.

O. nobilis d. Aymarus de Claromonte. O.d. Nicolaus de Gingen, mo. prof. do. Aule Dei in Busghen et ejusdem do. prior. O. Wilhelmus Hoesley. O.d. Johannes Vrentis, mo. prof., primo do. Avionis, ultimo do. Carthusie, qui alias fuit visitator provincie Provincie. O. reverendissimus in Christo pater et d. Eustatius, eps. Attrabatensis. O.d. Petrus, prior do. Misericordie Dei, qui alias fuit visitator provincie Bayonie. O.d. Willibrordus, mo. do. nostre.

X. f, II Non. Fides²⁾, virg. et mart. Caprasii, mart., qui, exemplo Fidis, virg., martirium pertulit. Marcelli, Casti, Emilii et Saturnini, mart.

1) G heeft ‘Otgherus.’

2) In B doorgehaald.

[p. 322]

O. venerabilis pater, d. Tidemannus Graeuwert, iniciator et primus prior hujus do., sepultus in Domo monachorum prope Arnhem, ubi hospitabatur quando conventus fuit divisus propter paupertatem prima vice, que accidit propter aggeracionem in Zelandia. O. Katherina, mater d. Theoderici Ruusch, confr. nostri. O. Hermannus Crom, pater Jacobi Crom, confr. nostri. O Yda, uxor Gerardi Mwlwijc, Dordracensis. O. spectabilis d. Petrus de Mera, prepositus Embricensis¹⁾, decretorum doctor. Obierunt nobiles et egregii d. Johannes et Phillibertus de Villars²⁾. O.d. Franciscus Ploriers, mo. prof. et procurator do. Carthusie. O. generosa dna., dna. Maria de Hernela, relicta permagnifici d. de Serma³⁾, benefactrix do. Lovanii. O.d. Anthonius Macer, prior do. Neapolis.

g, Nonas. Marci, pape et conf. Sergii, Bachi et Julie, virg., mart. Marcelli et Apulei, mart.

O. reverendus pater d. Petrus Doraco, eps. Paduanus, fundator do. nove beatorum confessorum Jheronimi et Bernardi. O.d. Andreas de Tuscanis, prior prefate do. etc., eciam olim aliarum. O.d. Marcellus, prior do. Maguncie. O. magnificus d. Franciscus Garsias⁴⁾ de Agquillaet. O.d. Jaspar, prior do. Capelle, dudum convisitator provincie Theutonie. O. venerabilis pater, d. Petrus Zas, prior hujus do., alias vicarius noster et visitator provincie Theutonie. O. fr. Jacobus, conv. do. Pisarum.

XVIII. A, VIII Id. Sancti Symeonis, senis. Reparate, virg. mart. Benedicte, virg. et mart. Pelagie, penitentis An-

1) G laat hier volgen ‘amicus et benefactor domus’ en stelt hem op d, IV Non.

2) Hier na volgt, doch doorgehaald, Petrus Zas, zie op den volgenden dag.

3) Of ‘Servia.’

4) Of ‘Gurcias.’

[p. 323]

thiocon, que fuit dicta Margarita propter pulchram et mirabilem¹⁾ conversionem per sanctum Nonnum, episcopum.

O.d. Petrus Casalduc. O.d. Heinricus Frederici, mo. prof. et procurator do. nostre prope Amsterdam. O. honorabilis Margaretha Oudeirs, mater reverendi patris nostri, d. Guillermi, prioris Carthusie. O.d. Johannes Bojerbenisse, thezaurarius Ungarie.

VII. b, VII Id. Dyonisii et sociorum²⁾ ejus. XII leccionum. Abrahe, patriarche, Nichasii, epi. et mart., cum sociis suis Quirino et Stanni³⁾. Domnini, mart. Rome. Gisleni, presb. et conf.

O.d. Petrus, prior Vallis Jhesu Christi. O.d. cardinalis sancti Georgii. O. venerabilis dna. de Heenvliet. O.d....... prepositus de Marsborch, ordinis Premonstratensis. O.d. Philippus de Bursa, senior mo. do. Gandavi. O.d. Johannes Nycolai, vicarius do. Argentine etc. O. reverendus in Christo pater et d., d. Urbanus de Flisko, eps. Foro Juliensis, magnus amicus ordinis. O.d. Jacobus Wolfrandt.

c, VI Id. Victoris, mart. et Gereonis, Cassii, Florencii etc. Paulini, epi. et conf. Ponti, epi. et conf.

Memoria Johannis Franconis et Gheertrudis, ejus uxoris, parentum ac Gheertrudis, amite confr. nostri d. Wilhelmi Leydis, habencium assotiacionem. Item Adriani⁴⁾, filii Arnoldi, donati hujus do. similiter. O.d. Johannes Meerhout, prior do. Bruxelle, visitator provincie Theutonie. O. fr. Regnerus, redditus de Amsterodammis et fidelis procurator bonorum nostrorum op die Mase.

1) De lezing ‘pulchram et mirabilem’ is niet geheel zeker.

2) G noemt als socii ‘Rustici et Eleutherii, mart.’

3) Boven de letter ‘i’ staat met kleinere letter ‘le.’ Weidenbach noemt als socii ‘Quirinus, Scubiculus et Pientia.’

4) G heeft: ‘O. Adrianus, senior donatus do. nostre.’

[p. 324]

XV. d, V Id. Sanctini, epi. et mart. Tharaci, Probi et Andronii, mart. Melanie, epi. et conf. Gummari, conf. Translatio sancti Augustini, epi.

O.d. Johannes, prior sancte Crucis. Item memoria parentum, fratrum ac sororum d. Ottonis Amilii, confr. nostri ac quondam prioris hujus do. O.d. Johannes Waterganck, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Johannes Wertram, prior do. Orti Christi. O.d. Nicolaus, eps. Lubicensis. O.d. Johannes Babugin, prior do. sancte Salutacionis beate Marie prope Londonias et dudum sancte Anne prope Convencie. O. Wilhelmus Symonis de Amsterdam¹⁾, pater confr. nostri Jacobi Backer. O.d. Gherardus de Werkonden²⁾, mo. hujus do. O.d. Johannes Maerscalc, mo. prof. do. de Bethleem juxta Sene. O.d. Andreas Martini, sacrista do. Correrie.

IIII. e, IV Id. Amici et Amelii, militum et mart., quorum miri actus leguntur. Sanctorum conf. et mart. quatuor milium et ultra.

O.d. Johannetus, prior Carthusie. O. fr. Johannes Veyn, clericus, redditus do. Hollandie. O.d. Johannes de Camp, miles. O.d. Wilhelmus Posch, archidiaconus Trajectensis. O. illustris princeps, d. Albertus dux Austrie. O.d. Bernardus, quondam prior hujus do. O.d. Johannes de Rivis. O. nobilis dla. Johanna, conthoralis dli. Jacobi, d. de Gaesbeeck. O.d. Hildewardus, quondam prior do. nostre in Diest. O.d. Johannes Bolieti, mo. do. Montis....., prior alias etc. O. serenissimus d., d. Maximilianus Romanorum imperator.

f, III Id. Octava beati Brunonis. Missa. Venancii,

1) G vermeldt hem op b VII Id.

2) G heeft ‘Werconden.’

[p. 325]

abb. et conf. Carpi, discipuli beati Pauli. Fausti, Januarii et Marcialis, graviter passorum. Theophili, epi. Anthiocheni.

O. illustris d. Hermannus, comes Ezilie¹⁾. Memoria²⁾ dominorum Wilhelmi Everardi, fratrum Theoderici et Philippi, comitum, ac dne. Anne, comitisse quondam de Katsenellenborch. O.d. Augerius, prior Vallis sancte Marie. Memoria parentum, consanguineorum, affinium et benefactorum confr. nostri d. Jacobi Langhedijck. O.d. Aymarus Bochuti, mo. prof. do. Carthusie.

XII. g, II Id. Calixti³⁾, pape et mart. Consecratio duorum altarium super doxale. Donaciani, epi. et conf. Fortunati, epi. Eutropii, epi. Fortunate, virg. et mart., cum tribus Germanis.

Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri d. Henrici de Bolzwardia. O.d. Hieronimus de Montesa, visitator Catalonie.

I.A, Idus. Basoli, abb. et conf....... Sanctorum quinquaginta mart. ex regione Thebearum.

O.d. Thomas Warter, prior do. Bellevallis, visitator provincie Anglie. Item fr. Theodericus de Airnhem, conv. do. Hollandie. O.d. Johannes Wilhelmi, quon-

1) Of ‘Ezalie.’

2) G heeft ‘Memoria parentum, fratrum ac sororum, d. Johannis, comitis de Katsenellenberch.’

3) B heeft aan den voet der bladzijde: Anno Domini mccccxlvi, ipso die Calixti, pape et mart., consecrata fuerunt duo altaria, stantia super doxale, quorum primum fuit consecratum in honorem beati Michaelis et omnium ordinum angelorum, super quod episcopus ipso die solempniter cum cantu celebravit, nobis officium in dedicacione altaris ex libris ipsius cantantibus. Secundum vero in honorem sancte Barbare, virg., ac beate Katherine et sanctarum Undecim milium virginum, a venerabili in Christo patre ac domino, d. Johanne; episcopo Kortagensi, qui fuit ordinis Cluniacensis et tunc temporis ecclesie Trajectensis suffraganeus, qui eciam consecravit capellam a parte Australi ecclesie cum tribus altaribus ut, patet infra.

[p. 326]

dam procurator Vallis benedictionis. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Jordanus archieps. Capuanus et patriarcha Anthiocenus, magnus fautor ordinis. O. nobilis d. Johannes Garsini, magnus benefactor do. Carthusie. O.d. Daniel Hildernis, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Petrus de Puliß, visitator Lombardie propinquioris. O.d. Karolus Freno, vicarius do. Boni passus.

b, XVII Kal. Novembris. Elisii, mart., hujus mart. caput est in ecclesia sancti Martini Trajectensis. Galli, abb. et conf. Sanctorum martirum ducentorum lxx. Bercharii, abb. et mart.

O.d. Amicus, mo. do. Carthusie. O. magister Heinricus de Gouda, organista. O. dna. Beatrix Claporosa, benefactrix do. Montis Hylaris. O.d. Adrianus de Dordraco, mo. prof. do. Hollandie. O. fr. Bertholomeus, conv. do. Fontis.

Officium Cluniacensium.

IX. c, XVI Kal. Aurelii, mart., cum uxore sua et aliis sociis eorum. Sancti Heronis, mart. Florentini, epi. et conf.

| Circa festum sancti Luce fit commemoracio sive officium Cluniacensium. |

O.d. Naufredus de Nierana, primo mo. prof. majoris do. Carthusie, ultimo do. Ascensionis. O.d. Johannes Danffay, alias¹⁾ Landri, prior do. Vallis sancti Spiritus prope Gosnayum. O. honorabilis vir Johannes Andrici. O. reverendus pater et prior do. Carthusie Franciscus de Puteo.

d, XV Kal. Luce ewangeliste. Capitulum. Justi, pueri et mart. Mononis, mart. Asclepiadis, epi. Anthioceni et mart.

1) De tekst heeft ‘al'.’

[p. 327]

XVII. e, XIV Kal. Ptholomei et Lucii, mart. Ethbini, conf. Beronici, Pelagie et aliorum xlix mart.

O.d. Andreas, mo. Carthusie. Item memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta sub pena, ut supra. O.d. Balduinus, quondam prior do. Hollandie. O.d. Tielmannus de Vinea, mo. ejusdem do. O. dna. Katherina de Bůkers. O.d. Anthonius Ribandi, prior do. Silve benedicte, visitator provincie Burgondie. O.d. Anthonius de Fraxino, mo prof. do. Bonefidei. Obierunt d. Ludolphus, Adrianus et Theodericus, canonici regulares in Trajecto, tempore pestilencie.

XVI. f, XIII Kal. Caprasii, mart. Maximi levite et mart. Sanctarum, virg. Marthe et Saule, cum aliis multis, mart.

Memoria parentum, fratrum, sororum, amicorum et consanguineorum confr. nostri d. Nicolai de tsGgravenzand. Obierunt honestus vir Wilhelmus Spijnser et Allicia, uxor ejus, magni benefactores do. de Wittam et Carthusie. O. Johanna, uxor Constantini, benefactrix do. Leodii. O. fr. Michael, conv., prof. do. Scale Dei. O.d. Adrianus de Dordraco, mo. prof. do. Hollandie. O. nobilis dna. Johanna Mercuder. O. fr. Ysbrandus, conv. do. Hollandie. O.d. Johannes Mesdach, prior do. Brugis. O.d. Franciscus, procurator do. Delfensis.

g, XII Kal. Undecim milium virginum. Capitulum. Hilarionis, conf. Commemoracio, sicut de uno confessore non episcopo. Dasii, Zotici, Gai cum xii militibus, mart. Asterii, presb. et mart.

O.d. Franciscus Clement, archidiaconus. O.d. Johannes de Balen, mo. prope Angiam. O. Wilhelmus Kermerlinc. O.d. Johannes de Delft, mo. prof. do. Hollandie. O. magister Walrandus Pippijn, doctor in medicinis. O.d. Hermannus Sneeck, mo. prof., sa-

[p. 328]

crista, vicarius, rector et prior do. Antwerpie, convisitator etc.

XIIII. A, XI Kal. Severi, epi. Cordule, virg. Philippi, epi. et mart., cum sociis, Marie Salome. Marci, epi. Jherusolimitani.

O.d. Johannes Hugonis, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam, quondam vicarius. O.d. Johannes de Ponte, prior do. sancti Honorati prope Abbatisvillam, visitator provincie Picardie. O.d. Ambrosius de Andronicis, prior do. Montelli, convisitator provincie Tuscie.

III. b, X Kal. Severini, epi. Coloniensis. Ode, vidue. Theoderici, presb. et mart. Servandi et Germani, mart.

O.d. Nicolaus Cantor, canonicus ecclesie Aquensis. O. nobilis d. Guido de Baenst, magnus benefactor do. Brugis. O.d. Theodricus Duys de Amsteldam, miles Jerusolimitanus, mo. prof., alias prior hujus do.

c, IX Kal. Euergisti, epi. et mart. Maglorii, epi. et conf. Martini, abb. et conf. Felicis, epi. et mart., ac sociorum ejus.

O.d. Wilhelmus Vriman¹⁾, mo. prof. do. hujus. O.d. Pilgrimus Jacobi, procurator do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Arnoldus de Naerden, mo. do. Hollandie. O. fr. Johannes Hernoů, conv. do. Carthusie, qui bene et laudabiliter inservivit capitulo generali et ordini. O. magister Wilhelmus de Leydis, canonicus ecclesie sancti Petri, amicus do. nostre. O.d. Johannes, curatus ecclesie civilis.

XI. d, VIII Kal. Crispini et Crispiniani, mart. Bonifacii, pape et conf. Rome xlvi militum, mart. Frontonis, epi. Petragoricensis.

O. dla. Josina, uxor d. Guidonis de Baenst. O. The-

1) G heeft ‘Vryman.’

[p. 329]

odricus Henrici de Grol, donatus hujus do. et portarius noster. O.d. Jacobus Wolfrandt. O.d. Johannes de Damme, prof. do. Antwerpie. Fr. Gerardus Gherardi, conv. do. Delfensis.

XIX. e, VII Kal. Rogaciani et Felicissimi, mart. Euaristi, pape et mart. Rustici, epi. et conf.

O.d. Rupertus Mantabri, benefactor capituli generalis. O. Aleydis, relicta Hermanni Heyen¹⁾, sepulta nobiscum cum viro suo, de qua habemus duo scuta annuatim pro testamento ipsorum. Item d. Theodericus Ruysch, mo. do. Hollandie. O. Jacobus de Winsem, sepultus apud nos. O. fr. Johannes, conv. do. nostre prope Aemsteldam. O.d. Petrus Zass, sacerdos mo. prof. do. sancte Geertrudis in Hollandia. O.d. Johannes Symonini, procurator do. Carthusie. Obierunt Petrus de Winssen et dla. Mabilia, soror ejus, filii predicti Jacobi de Winssen. O.d. Johannes de Novo castro, vicarius do. prope Treverim. O. magister Arnoldus Lijus, canonicus ecclesie beate Marie in Antwerpia. O.d. Otto de Amersfordia, mo. prof. et prior hujus do. O.d. Victor Dei, prior do. Dyvionis. O.d. Adam de Pratis. O. reverendissimus d. Carolus a Lothoringia, cardinalis. O.d. Claudius Saget, mo. do. Carthusie.

f, VI Kal. Vigilia. Pharonis, epi. et conf. Vincencii, Sabule²⁾ et Cristete, mart. Florencii, mart.

O.d. Johannes, senior mo. in Zeytz. O. Wilhelmus over de Vecht, quondam scultetus civitatis Trajectensis, postea donatus hujus do. O. Udo de Boese³⁾ de Ghelria, benefactor do. O.d. Petrus Clusis, mo. Carthusie. O. Jacobus Ofhuys, pater confr. nostri d. Franconis.

1) G heeft ‘Heye.’

2) Andere calendaria hebben ‘Sabine.’

3) Dit woord ontbreekt in G.

[p. 330]

O.d. Lambertus de Tyela, mo. prof. do. Omnium apostolorum prope Leodium. O. Henricus Fronesten, donatus do. Porte montis. O.d. Petrus de Amsterdam, mo. senior prof. do. Delfensis. O. fr. Cornelius Theodorici Haerlemensis, donatus hujus do., qui multis annis hospitalarii fideliter functus est officio.

VIII. g, V Kal. Symonis et Jude, apostolorum. Capitulum. Cyrille, filie Decii, virg. et mart.

O. Adam de Lochorst, civis, Trajectensis et benefactor do. nostre, qui dedit nobis terram que dicitur Veensant, pro cespitibus fodiendis. O. reverendissimus in Christo pater et d., d. Johannes, tituli sancte Sabinie presbyter cardinalis de Arragonia, protector ac magnus promotor ordinis. O.d. Guillermus Baldewini, mo. prof. do. Vallis Dei, alias prior ejusdem do. O. spectabilis, magnificus d. Stephanus Oliverii, jurium doctor et nobilis Johanna de Porta, ejus uxor. O.d. Gherardus de Coedijck, mo. prof. et prior do. Amsterdammensis. O. Egbertus, vicarius, mo. prof. do. Amsterdam.

A, IV Kal. Narcisci, epi. et conf. Ermelendis, virg., que pro castitate patriam reliquit.

O. dla. Johanna de Lewenberch¹⁾, que dedit nobis 13½ jugera terrarum. Item d. Johannes, filius ejus, unam coronam annuatim. O. dna. Mabilia²⁾ de Oppynen, militissa, benefactrix hujus do., que inter cetera dedit nobis ornamentum de fluello viridi. Item memoria ipsius et suorum. O. Aleydis van den Zande, mater confr. nostri d. Hugonis de Woerden, cum filiis quatuor. O. Johannes Beghet et Margareta, uxor ejus. O. Wolgangus Methause. O. fr. Johannes de Nea, conv. do.

1) Bij G ‘Lewenborch.’

2) G noemt haar ‘Belia.’

[p. 331]

Porte celi. O. Elyzabeth Spruyts, benefactrix hujus do. O.d. Symon Diert, mo. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Johannes Bonis, mo. Carthusie. O.d. Ysbrandus de Zwollis, mo. prof. hujus do. O.d. Jacobus Kuyst, senior mo. prof. do. Hollandie. O. fr. Heinricus Steding, conv. do. ejusdem.

XVI. b, III Kal. Germani, Capuani epi., conf. Serapionis, epi. et conf. Jeronis, mart. in Egmonda. Sanctorum mart. ducentorum viginti.

| Nota vinum ex parte domicelle Aleydis Zoudenbalch. |

O. dla. Aleydis Soudenbalch, nobilis benefactrix hujus do., que legavit nobis in perpetuis redditibus unum nobile pro pitancia ipso die Sanctificacionis et dedit xx scuta et xix fl. Ghelrie, exceptis aliis. O. illustrissima dna. Maria de Burgundia, ducissa Clevensis etc., fundatrix do. nostre prope Wesaliam. O. dla. Maria van der Borch. O.d. Ludolphus de Groninghen, mo. prof. hujus do. O.d. Johannes Baptista, prior do. Neapolis, visitator provincie remotioris Lumberdie. O. fr. Theodricus, conv. do. Delfensis.

V. c, II Kal. Vigilia. Missa. Quintini et Foillani, mart., qui Quintinus, post multa tormenta tandem decollatus, post lv annos incorruptus corpore et recolens memoratus est.

O.d. Nicolaus Joyers, mo. Carthusie. O. illustris dna., Elizabet, duxissa Slesie, marchionissa Brandenburgensis et dna. Legniesensis, fundatrix do. Passionis Christi in Legniez. O. Theodericus Nycolai, donatus hujus do. O.d. Johannes Nycolay, mo. prof. do. Amsterdammensis. O.d. Gwilhelmus, prior do. Legeti, visitator in Scotia. O. Ludovicus de Geijs, prof. et olim vicarius do. Carthusie. O. Johannes Gruenewout, dudum familiaris noster.

[p. 332]

November habet dies XXX. Luna XXX.

d, Kalende. Festivitas Omnium sanctorum. Candelarum. Cesarii, mart. Commemoracio. Juliani, presb. et mart. Marie, virg. et mart. Marcelli, Parisiensis epi. Vigoris, epi., qui Parvulum suscitavit. Maturnii, conf. Benigni, presb. et mart.

| Dominica Kal. Novembris magna propinqua. Incipimus Ezechielem et legimus tunc die sequenti et deinceps iii lecciones. |

O.d. Hugo, curatus ecclesie sancti Jacobi, amicus do. nostre.

XIII. e, IV Non. Eustachii et sociorum ejus, mart. Commemoracio animarum. Victorini, epi. et mart. Theodori, epi. et conf. Ambrosii, abb. monasterii Agaunensis.

| Collecta ‘Fidelium Deus.’ Currente trecenario additur ejus oracio solummodo. |

O.d. Nicolaus, prior do. sancti Jeronimi prope Bononiam. O. generosa dna. Barbara de Zwertebergh, fundatrix do. Pontis Marie in Astheim. Item Arnoldus Bijndopp¹⁾ amicus et benefactor do. nostre. O. fr. Cyfridus, conv. do. Paradisi beate Marie in Prusia. O. magnificus d. Gabriel de Castellione, magnus benefactor et alter fundator do. Scale Dei. O.d. Jacobus Montayans. O. venerabilis pater, d. Bertholomeus, visitator et convisitator [..]²⁾ annis. O.d. Theodericus Kriec, curatus ecclesie civilis, amicus do.

II. f, III Non. Quarti, apostolorum discipuli. Huberti, epi. et conf., primi epi. Leodiensis. Cesarauguste sanctorum innumerabilium mart., sub Daciano, preside.

| Plena pitancia ex parte d. Adriani de Brugdam. |

1) G vermeldt hem c, II Kal. Novembris.

2) De tekst heeft ‘so anis.’

[p. 333]

O. Aymenetus de Rupe. Item generalis memoria omnium fratrum nostrorum necnon fundatorum, benefactorum et amicorum do. hujus cum universis suis parentibus et aliis suprascriptis, prout superius lacius continetur, cum collecta. O.d. Johannes de Limbeeck, miles, frater naturalis fundatorum nostrorum. O.d. Gerardus de Amsterdam, vicarius do. Hollandie. O. Maria, relicta Henrici Kerker¹⁾, mater confr. nostri d. Nycolai Karker. O. Jacobus de Boode, benefactor hujus do. Obiit generosa dna., dna. Aleydis Piecks, fundatrix do. sancte Sophie prope Buscumducis. O. generosus d., d. Adrianus de Borsalia, d. de Brugdam. O. magnificus d. Bernardus de Panorroia, procurator fidelis bonorum Carthusie.

g, II Non. Amancii, epi. in Galliis. Perpetui, epi. Leodiensis. Apud Alexandriam Hierii, presb., de quo beatus Jheronimus scribit.

O. dla. Sophia Wtenenge, mater Wilhelmi et Bernardi de Haer, militarium.

X. A, Nonas. Malachie, epi., qui quiescit apud Cistercium, de cujus transitu beatus Bernardus fecit sermonem.

O.d. Geraerdus Florentii de Amsterdam, mo. prof. ejusdem do. O. honesta mulier Ludovica Veroca. O. fr. Jacobus Jordani, conv. prof. do. Carthusie.

b, VIII Id. Leonardi, abb. Willehadi, epi. et conf. Sanctorum decem martirum. Felicis, conf.

O.d. Innocencius, papa septimus. O.d. David, mo. et sacerdos do. Brugis. O. Christianus, donatus hujus do. O.d. Jacobus de Compostelle, mo. do. Hollandie. O. Henricus de Boecholt, fr. d. Zwederi confr. nostri. O.d. Philippus, mo. Carthusie. O. dna. Oda, conthoralis d. Bertholdi de Assendelf, militis. O.d. Ortwinus.

1) Bij G op den volgenden dag gesteld.

[p. 334]

O. Henricus Voss, civis Trajectensis, magnus benefactor do. nostre, de quo habemus annuatim 5½ scuta Francie. O. dla. van den Poel, filia naturalis d. de Apcoude. Memoria d. Ghijsberti Wstinck, canonici Trajectensis et Elye de Grotenhuys. O.d. Bruno, mo. prof. do. Amsterdam. Item o. fr. Henricus Botestel, conv. do. in Hassia. O.d. Johannes Reyneri, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Nycolaus de Gouden, mo. et sacrista do. Confluentie. O. dla. Johanna, relicta Johannis de Hamersteyn. O.d. Petrus Ballaria, vicarius do. Carthusie. O.d. Ghijsbertus Růtenberch, qui multis annis procurator hujus do. et prior Zyriczee eciam fuit.

XVIII. c, VII Id. Willibrordi, primi epi. Trajectensis. Herculiani, epi. et mart. Amarancii, mart. Achille, epi. Alexandrie.

O. magnificus princeps et d., d. Coenrardus Erlihusen, magister generalis ordinis domorum Theutonicorum, fundator nove plantacionis do. Pacis Dei prope Schmewen. O. fr. Laurentius, conv. do. Antwerpie. O. spectabilis d. Franciscus van der Hulst, cesaree majestatis consiliarius. O. serenissima dna., dna. Maria, regina Anglie. O. Wilhelmus Pauli, amicus domus.

VII. d, VI Id. Festum reliquiarum. Candelarum. Quatuor coronatorum, mart. Severi, Severiani, Carpophori et Victorini. Commemoracio. Claudii, Nichostrati, Simproniani, Castorii et Simplicii, mart.

O.d. Tymotheus, prior do. Legis Marie, visitator provincie Saxonie. O. dla. Zozyna de Hallewyn, fundatrix et dotatrix unius celle in domo Gandavi. O.d. Hermannus, confessor sororum ad sanctam Ceciliam, amicus do. nostre.

e, V Id. Theodori, mart. Commemoracio fratrum¹⁾

1) De woorden ‘Commemoracio fratrum’ zijn niet met roode letter geschreven doch rood onderstreept.

[p. 335]

nostrorum. Missa. Nathanaelis, epi., fratris beati Philippi apostoli. Nitonis, epi. Virdunensis. Ursini, epi. et conf.

| Collecta ‘Deus veni largitor.’ ‘Inclina’ pro antecessoribus. ‘Deus cui proprium’ pro tricennario, cum consuetis. |

O. illustris d. Uldericus Cilie, Orteburgy Zegoriensisque comes. O.d. Wijlhelmus Colaert, mo. Do. monachorum. O. fr. Johannes Janz.¹⁾, donatus do. Hollandie.

XV. f, IV Id. Tiberii, mart., et sociorum ejus. Martini, pape et conf. Georgii, discipuli Christi.

O. reverendissimus in Christo pater, d. Julianus, cardinalis sancti Angeli. O. fr. Leonardus, conv. do. in Neurenberga. O. dls. Gernoldus Truckssos²⁾ de Ebersberch. O.d. Gaspar de sancto Gallo, mo. prof. ultimo do. Carthusie. O.d. Christianus de Mera de Haerlem, prior hujus do. O.d. Martinus Andornetz, prior do. Brugis, visitator provincie Theutonie. O.d. IJsbrandus de Amsterdam, mo. prof. do. hujus, procurator do. Campensis.

IIII. g, III Id. Martini, epi. et conf. Capitulum. Menne, mart. Commemoracio³⁾. Bertuini, epi. et conf. Veriani, epi. et conf.

| In festo sancti Martini non legitur [...........] ex Ezechiele, quia [.....] [..........] [.....] intuenti. Si tamen venerit in Dominica, tunc [..........] Dominice poterit hic legi sed tunc festum sancti Hugonis carebit [..........] [.........] est in Sabbato.

| Egregia pitancia ex parte Digne Sas cum optimo vino Renensi. |

O.d. Franciscus de Aranda, miles, donatus do. Porte celi. Item memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta sub pena, ut superius est expressum. O. ex-

1) Wellicht moet gelezen worden ‘Sauz.’

2) De tekst heeft ‘Trucksoss.’ Wellicht is bedoeld ‘Truckses.’

3) Het woord ‘Commemoracio’ is slechts rood onderstreept.

[p. 336]

cellentissima dna., senescalla Hannonie, fundatrix do. sancti Andree prope Tornacum. O.d. Cesarius de Scuren, prof. do. Gracie Dei prope Stetim. O.d. Petrus de Dyemen, mo. prof., alias prior do. Hollandie. O. honestus Ghijsbertus Zass, civis Trajectensis, qui cum Jacoba, uxore ejus legitima, ac Digna, filia eorundem, habet anniversarium. O.d. Peregrinus de Amsterdammis, mo. prof. hujus do. O.d. Bonatus¹⁾, mo. do. Carthusie. O.d. Andreas, senior mo. do. Hollandie.

A, II Id. Lebuini, conf. Cuniberti, epi., paterni mart. Leonii, conf. Septem dormiencium.

O.d. Johannes de Clivis, alias Start, procurator hujus do. O. magnificus d. Petrus Baltavalis, utriusque juris doctor. O.d. Robertus de Amsterdamis, mo. prof. et procurator noster, anno 1531. O. reverendus in Christo pater et d., d. Christoforus de Reineck, cathedralis ecclesie Treverensis decanus, magnus benefactor etc. O.d. Jordanus²⁾, mo. prof. do. Carthusie, qui alias fuit prior domorum³⁾ Montis benedicti. O. sanctissimus in Christo pater et d. Paulus, papa 3^us.

XII. b, Id. Brictii, epi. et conf. Livini, epi. et mart. in Gandavo. Archadii, mart., et sociorum ejus. Valentini, mart., cum ceteris.

O.d. Johannes de Menberch, prior do. Montis sancti Salvatoris prope Erfordiam et visitator illius provincie. O.d. Andreas Garcia, sacerdos. O.d. Henricus Symonis de Amsterdam, mo. do. nostre prope Antwerpiam. Memoria parentum, fratrum et sororum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri, d. Henrici de Hoern. O. spectabilis d., d. Hermannus de Braclis,

1) Misschien te lezen ‘Banatus.’

2) De eindletters ‘nus’ zijn onzeker.

3) Waarschijnlijk te lezen ‘domus,’ tenzij het woordje ‘etc.’ achter ‘benedicti’ is uitgevallen.

[p. 337]

prepositus ecclesie Clivensis, fundator do. Compassionis beate Marie prope Juliacum. O. Franciscus Russi, mo. do. majoris Carthusie.

I. c, XVIII Kal. Decembris. Clementini, mart., et sociorum ejus. Serapionis, mart. incliti.

O.d. Johannes Gabiani, mo. Carthusie.

d, XVII Kal. Maclovii, qui et Machutes¹⁾, epi. et conf., cujus miri actus leguntur. Aput Nolam Campanie sancti Felicis, epi. et mart., cum ceteris.

O.d. Johannes Gillaert, prior do. Montis Syon prope Zierixee. O. fr. Heinricus de Doesborch, conv. do. nostre. O.d. Gherardus Martini, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O. Petrus van der Noet. O.d. Guillerinus Fauterii, prior do. Belue. O.d. Johannes Gassones, prof. do. Carthusie.

e, XVI Kal. Ethmundi, Cantuariensis archiepi. et conf., de quo Cistercienses habent festum. Eucherii, epi. et conf. Othmari, abb. et conf.

O.d. Philippus, prior do. Repausatorii. O.d. Johannes de Bueren, miles, pater confr. nostri, d. Johannis de Bueren, et dla. Beerta de Reygersvort, filia ejus. O. Gerardus Milde de Culenborch, opidanus Dordracensis. O. Hasa, mater d. Martini de Sciedam, fratris²⁾. O. Katherina, mater d. Hesseli, fratris nostri. O.d. Wernerus Nowag. O. dla. Margareta, uxor Lamberti Tuer³⁾, magna benefactrix hujus do. Item d. Conrardus Morbot, mo. do. Pontis Marie in Oe....m,

1) Weidenbach heeft ‘Machatus, ep. Nov. 15’ en ‘Macliavus vel Maclovius, ep. Nov. 15.’

2) Hier moet een naam zijn weggevallen, of misschien het woord ‘nostri.’

3) G heeft ‘Twr.’

[p. 338]

cum parentibus suis. O.d. Johannes Humblow, mo. do. Legis Marie prope Rostock. O. dna. Yolant de Montpolari, relicta quondam nobilis d. Ludovici Martini. O.d. Bartolomeus de Sciedam, mo. do. Hollandie. O. Johannes Batmansonus, prior Londaniarum, convisitator Anglie. O.d. Wilhelmus Marre, prior do. de Castris, visitator provincie Aquitanie. O. Elizabeth, monialis in Jherusalem juxta nos.

f, XV Kal. Hugonis, Linconiensis epi. et conf. Candelarum. Aniani, epi. Aurelianensis et conf. Auscli et Victorie, mart., in quorum festo miraculose divinitus oriuntur rose¹⁾. Gregorii, epi. Turonensis. Florini, conf.

O.d. Egidius Marchandeti, quondam mo. do. Carthusie. O.d. Petrus Roberti, rector do. Correrie, prof. do. Carthusie. O.d. Gilbertus, mo. prof. do. Carthusie. O. reverendissimus in Christo pater, d. Reginaldus, archieps. Cantuariensis etc.

XVII. g, XIV Kal. Dyonisii, epi. et conf. Alexandrie. Romani, mart., et Barule. Severi, presb. et conf. incliti. Magni, mart. Esichii, militis et mart. | Octava sancti Martini. |

O.d. Petrus Regussel, canonicus Berchinonensis. O.d. Johannes Unger, prior do. sancte Paule Porte montis. O. fr. Johannes de Brabanciá, clericus, redditus prope Diest, doctor in medicinis. O.d. Nicolaus de Hoesden, prior do. Hollandie. O. venerabilis Volpardus de Gravia, prior do. nostre et procurator et sacrista, alias prior do. Campensis. O. fr. Romerus, donatus do. nostre, defunctus super Mosam et sepultus. O. Hubertus Steenre, civis Trajectensis. O. Engbertus, prebendarius et fidelis servitor do. Hollandie.

VI. A, XIII Kal. Elizabet, vidue, filie regis Ungarie.

1) De ‘r’ in dit woord is onzeker.

[p. 339]

Simplicii, epi. et conf. Odonis, abb. Cluniacensis, magne sanctitatis viri.

O. honorabilis materna Mabelia de Montebello, benefactrix hujus do. O.d. Albernus¹⁾ de Colonia, mo. prof. hujus do. Memoria luctuosa confratrum, conversorum, parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consanguineorum, fautorum ac benefactorum do. nostre ac do. Hollandie.

b, XII Kal. Potenciani, pape et mart. Etmundi, regis et mart. in Anglia. Octavii, mart., cum ceteris. Silvestri, Cavilonensis²⁾ epi. Bernardi, Nordensis epi.

O. dna. Ursula, uxor honorabilis d. Berengarii Martini de Turribus. O. fr. Henricus, conv. do. Vallis jocose. O.d. Johannes de Raephorst, mo. prof. hujus do. O. magnificus d., d. Jheronimus Renatius, miles, benefactor do. Bononie. O.d. Nicolaus Kem³⁾, mo. prof. do. in Gennico. O. illustris princeps, d. magnus dux Magnopolenß. O. Anthonius Redon. O. Aleydis Splinters, benefactrix, sepulta apud nos.

XIIII. c, XI Kal. Presentatio virginis Marie⁴⁾. Candelarum. Dedicatio capelle cum suis altaribus. Columbani, abb., qui innumerabilium pater extitit monachorum. Rufi, discipuli beati Pauli. Mauri, mart.

| Minuciones fiunt in ebdomada ante Adventum. |

O. Wilhelmus de Oestrum⁵⁾, civis Trajectensis, amicus domus, habens associationem. Item similiter habet d. Wilhelmus Long, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Johannes Durestalli, mo. prof. do. Carthusie. O.d. Johannes Erici, mo. prof. do. nostre

1) Misschien ‘Albernius.’

2) Weidenbach kent een ‘diocesis Cavellicensis,’ alias ‘Cavaillon.’

3) De lezing ‘Kem’ is onzeker.

4) G heeft ‘Presentatio gloriose virginis Marie in Templo.’

5) G vermeldt hem op den vorigen dag.

[p. 340]

prope Amsterdam. O.d. Johannes Bunnic¹⁾, prior do. Colonie, visitator provincie Reni. O.d. Theodricus de Delf, mo. prof. do. Delfensis. O. Berta, relicta Theoderici de Zulen, sepulta apud nos.

III. d, X Kal. Cecilie, virg. et mart. Missa. Pragmacii, epi. Goberti, conf.

| Vinum ex parte d. Wilhelmi Punt. |

O.d. Petrus de Magdalena, prior do. Veneti. O.d. Romanus Goij, alias prior domorum Verne et Montis Rivi. O.d. Symon Johannis, sacerdos mo. prof. do. sancti Andree prope Amsterdam. O.d. Theodricus Johannis Delff, mo. prof. do. Delfensis. O.d. Mathias, mo. prof. do Hollandie. O. Theoderica, relicta d. Arnoldi de Kruninghen, sepulta apud nos.

e, IX Kal.²⁾ Clementis, pape et mart. XII leccionum. Felicitatis, mart. et vidue, que fuit mater septem filiorum, mart. Commemoracio sicud unius virginis quoad cantum. Trudonis, conf. Severini, mo. Lucrecie, virg.

Memoria luctuosa dominorum, scilicet conversorum, parentum, fratrum, sororum, amicorum ac consangui-

1) Of ‘Bunnit.’

2) Onder e, IX Kal. laat G aan den voet der bladz. volgen: ‘Anno Domini mccccxxxviii, ipso die Columbani, abb., consecrata fuit et basilicata capella, a parte australi ecclesie, in honorem beate et gloriose virginis Marie, cum tribus altaribus; quorum primum fuit consecratum in honorem sancte Crucis, sancti Andree, apostoli, et sancti Anthonii; secundum vero, super quod episcopus ipso die solempniter cum cantu celebravit, in honorem beate ac gloriose Marie virginis, in cujus honore et ipsa capella confecta est., ac beati Johannis Baptiste, beati Bartholomei et beati Jheronimi; tercium vero in honorem beati Johannis Evangeliste, Marie Magdalene et beate Agnetis, virginis; a venerabili in Christo patre, domino Johanne, episcopo Kortagensi, qui fuerat ordinis Cluniacensis et tunc temporis ecclesie Trajectensis suffraganeus, presentibus venerabilibus dominis decano ecclesie beate Marie cum quibusdam canonicis.’

[p. 341]

neorum, fautorum ac benefactorum domus nostre et domus Hollandie, qui hoc die in magna insula Hollandie ac vicinis locis cum multis hominum millibus, pecoribus, pascuis, agris, edificiis, castris, ecclesiis aquarum vi obruti et submersi; quorum nomina hic exprimere non possumus; multa tamen expressa sunt in anniversario domus Hollandie.

XI. f, VIII Kal. Grisogoni, mart. Crescenciani, mart. Flore et Marie, virg. et mart. Porphirii, militis et mart., conversi per beatam Katherinam, et sociorum ejus.

O. Wilhelmus de Aernhem. O. honorabilis d. Albertus Casalduc, civis magne Valencie, et honorabilis d. Bernardus, gener suus, unacum uxoribus suis eorumque utriusque sexus liberis. O.d. Gherardus de Clivis, mo. noster. O.d. Andreas de Copello, mo. do. Carthusie, alias prior Calesii. Item Engelbertus, Brunonii, prebendarius do. Hollandie. Item d. Reynerus Johannis, quondam vicarius do. nostre prope Aemstelredam. O. fr. Johannes Poltsol, conv. do. Misericordie Dei prope Vranckevoert. O.d. Barnardus Kolkerdinc, procurator do. Claustri Marie prope Hildenschem. O. illustrissima dna., dna. Margareta, ducissa Burgondie.

XIX. g, VII Kal. Katherine, virg. et mart. Capitulum. Petri, epi. et mart., cum sociis sexcentis sexaginta. Herasmi, mart.

O. fr. Bartulus. O.d. Conrardus Steynberger, miles. O.d. Gerardus, eps. Hildesemensis. O.d. Johannes Emont, mo. do. Hollandie. O.d. Lubbertus Bolle¹⁾, quondam decanus Trajectensis. O.d. Hermannus, quondam prior do. sancte Trinitatis. Memoria parentum,

1) G heeft ‘Bol’ en noemt hem ‘decanus ecclesie sancti Marti ni Trajectensis.’

[p. 342]

fratrum, consanguineorum et affinium atque benefactorum d. Ottonis de Amersfordia. O.d. Adrianus de Reppelmunda, prior do. Campensis, alias vicarius monialium juxta Brugis, mo. prof. et quondam procurator do. Hollandie. O. Wilhelmus Aernhem.

A, VI Kal. Lini, pape et mart. Basoli, conf. et heremite. Fausti, presb., Dii¹⁾ et Ammonii, qui cum beato Petro, episcopo, passi sunt. Amatoris, epi.

O. Johannes Wit, pater fratris d. Henrici Wit. O. dna. Margareta, uxor d. Francisci Sanderi. O. Cristina, uxor quondam Gerardi Coman. O.d. Petrus Camollis, canonicus Valencie. O. Clemensia Wolbrandi. O.d. Georgius Grossi. O.d. Philippus Wetten, prior do. Corone Marie. O. fr. Johannes Hemtgensz., senior conv. do. nostre prope Aemsterdam. O.d. Johannes Meerlo, prebendarius et benefactor do. Carthusie. O.d. Goeitfridus Arnoldi, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Victor Dei, prior do. Divionis.

VIII. b, V Kal. Agricole et Vitalis, mart. Maximi, Regensis epi. et conf. Siffredi, epi. et conf. Papinii et Mansueti, epi., mart. Rufi, mart., cum sociis suis.

O.d. Jacobus de Borsalia, decanus ecclesie in Oestvoernt, benefactor do. nostre prope Delff. O.d. Nicolaus Touwe, mo. prof. do. Delfensis. O. serenissima dna., dna. Elizabeth, regina Hispanie.

c, IV Kal. Silee, apostoli. Gregorii, pape tercii et conf., hic confirmavit in Consilopem ..²⁾ episcoporum veneracionem sanctarum ymaginum.

| Nota, quando vigilia beati Andree hac die celebratur, tunc oracio........³⁾ bis in missa dicitur. |

O.d. Nycolaus Tydemanni, mo. prof. do. nostre

1) Weidenbach heeft ‘Didii.’

2) De tekst heeft ‘m’ met eene daarboven geplaatste ‘e.’

3) De tekst heeft ‘quesuus.’

[p. 343]

prope Amsteldam. O.d. Petrus de Capellis, prior do. de Miraflores. O.d. Johannes Martini, alias prior et visitator provincie Picardie. O.d. Matheus de Vegiis, prior do. Manthue. O. Robertus Rochester Miller, protector et benefactor ordinis.

XVI. d, III Kal. Saturnini, mart. Vigilia. Sancti Rabbodi, Trajectensis epi. et conf., cujus corpus sive reliquie requiescunt in ecclesia sancti Lebuini Daventriensis.

Memoria parentum, amicorum ac consanguineorum confr. nostri d. Johannis de Bolzwerdia. O. Johanna, uxor Arnoldi Gherardi. sepulta apud nos.

V. e, II Kal. Andree apostoli. Capitulum. Trojani, epi. et conf.

| Potagium de amigdalis Dominicis per Adventum, ex testamento Henrici Vos, et similiter in Quadragesima necnon in duabus solempnitatibus beate Virginis, eisdem occurentibus. |

| Dominica festivitati sancti Andree magis propinqua celebratur Adventus, quod si festum ejus accidit Dominica, ibidem celebratur et festum ejus usque in crastinum differtur sine capitulo tantum. |

O.d. Johannes Nycolai, sacerdos, mo. prof. do. sancti Andree prope Aemsteldam. O.d. Johannes de Monte, prior prope Andwerpiam. O.d. Nicolaus Aemsteldam, mo. prof. et procurator hujus do. O.d. Petrus Delpome, prior do. Vallis sancti Spiritus prope Gosnayum. O. fr. Johannes Anthonii de Trajecto, donatus do. Hollandie.

December habet dies XXXI¹⁾. Luna XXX²⁾.

f, Kalende. Albani, mart. apud Magunciam civita-

1) De tekst heeft XXX, G echter XXXI.

2) De tekst heeft XXIX, G echter XXX.

[p. 344]

tem. Candide, virg. Crisanti et Darie. Anisani, mart., et Maxline. Agerici, Virdunensis epi. Natalie, uxoris sancti Adriani, mart.

| Dominica Adventus Ysayam incipimus, qui ex toto legitur in ecclesia. |

O.d. Parchivallus de Aurio, mo. do. Montis sancti Petri. O.d. Johannes Overcamp, senior mo. do. Hollandie. O.d. Fredericus de Enchusen, mo. hujus do. O. Elizabeth Amylii. O.d. Heinricus de Hoern, mo. prof. et vicarius hujus do. O.d. Johannes Mezengandi, prior do. Caturci. O. fr. Johannes, conv. do. nostre prope Amsterdam.

g, IV Non. Eligii, epi. et conf. Longini, mart., ubi latus Domini perforavit tempore passionis. Viviane, virg. et mart.

O.d. Ferandus de Turribus, prior do. beate Marie de Coůis. O. generosa Maria Clementia Cathedaurichai.

A, III Non. Claudii, tribuni, cum sociis lxx, militibus. Eloquii, abb.

O.d. Sifridus, mo. prof. do. Delfensis.

X b, II Non. Barbare, virg. et mart. XII leccionum. Milecii, epi. et conf. Clementis, presb. et conf.

| Vinum, nota, ex parte dle. Zofye de Rinenvelt. |

O. Leonardus, conv. Memoria generosi viri, dli. Wilhelmi de Merode, magni benefactoris hujus do., qui dedit nobis sexcentas coronas Francie pro sustentacione duorum fratrum. Memoria parentum, fratrum ac sororum confr. nostri d. Henrici de Delff. O.d. Thomas Nagel et Wenemarus, mo. do. Hollandie. O. illustrissimus princeps d. Adolphus, dux Slewicensis. O.d. Laurencius, mo. do. Capelle prope Angionum. O.d. Johannes Payguon, mo. do. Fontis beate Marie. O.d. Marcellinus, mo. prof. do. Erfordie.

c, Nonas. Nicecii, Treverensis epi. Annonis, Coloniensis archiepi.

[p. 345]

O.d. Ulricus, mo. in Zeytz. O. Aleydis, soror d. Martini de Sciedam, confr. nostri. Memoria¹⁾ omnium fratrum nostrorum ac fundatorum, benefactorum et amicorum hujus domus cum eorum parentibus pro quibus dicatur collecta propria, ut supra. O.d Cornelius Theoderici, quondam procurator do. nostre prope Aemstelredam. O.d. Petrus Acquini, mo. prof. Divionis, qui alias fuit prior dicte do. et domorum Tornaci et do. Vallis sancti Georgii, Fontis Marie et Lunigniaci et Apponiaci. O.d. Wasterus Heinrici, prepositus Maldoniensis, magnus benefactor do. Lovanii. O.d. Nicolaus de sGravensande, mo. prof. hujus do. O.d. Adrianus, sacerdos, mo., prior do. Delfensis. O. illustris d. Johannes Jacobi, magnus marescallus Francie. O. reverendissimus in Christo pater, d. Laurentius Alamandi, eps. Grationopolitanus.

XVIII. d, VIII Id. Nicolai, epi. et conf. Capitulum. Dyonisie, Dative, Leoncie et aliorum plurimorum, mart. Phare, virg., que mirabiliter pro castitate certavit.

O. Bonatus Petri, decretorum doctor. O. Johannes Wilhelmi²⁾, portarius noster. Memoria Elyzabeth³⁾, uxoris Arnoldi Voscůůl, hic sepulte, et lpsius Arnoldi. O.d. Sebastianus Gabrielis, prior do. de Covis, visitator provincie Castelle. O.d. Anthonius Martini, mo. prof., alias procurator do. Carthusie. O.d. Theodricus Sparendam, senior mo. prof. hujus do. O. Johannes Teridor, olim prior, procurator et vicarius Vallis Christi.

VII. e, VII Id. Octava sancti Andree. Genebandi. epi. et conf. Agathonis, mart.

1) G stelt deze memorie op f. Kal. Decembris.

2) G noemt hem ‘antiquus et fidelis familiaris do. per multos annos.’

3) G stelt deze memorie op den volgenden dag.

[p. 346]

O.d. Heinricus de Amsterdammis, mo. prof. do. Hollandie. O.d. Matheus, rector et olim prior do. Leweldensis, convisitator Alamanie superioris.

f, VI Id. Conceptio¹⁾ beate Marie. Candelarum. Romarici, abb. Euthiciani, pape et mart. Macharii, mart.

O. dla. Deliana, mater d. Tydelmanni Graeuwert²⁾ suprascripti; et ut devocius et fidelius istud anniversarium agatur, habemus unum nobile perpetuum ..³⁾ pitancia ex legacione dle. Aleydis Soudenbalch. Oremus igitur pro eis. O. Bertholdus de Richelaer, vicinus noster et benefactor. O.d. Johannes, prior Vallis cluse. O. magister Johannes Amilii, doctor medicine. O.d. Johannes Daucis, prior do. Valencenarum. O. honorandus d. Roset, benefactor do. Scotie. O.d. Cornelius Theodrici, mo. prof. et vicarius do. Delfensis. O.d. Hugo, prior do. Durbonis, visitator provincie Burgundie.

XV. g, V Id.⁴⁾ Eucharii, Treverensis epi. Cypriani, abb. Petragorici.

O.d. Wilhelmus Hermanni, mo. do. sancti Andree prope Amsterdam. O.d. Johannes Auterii, mo. do. Carthusie. O. Adam de Goyer⁵⁾, civis Trajectensis, et memoria quondam uxoris sui. O.d. Franciscus

1) G heeft ‘Sanctificacio.’

2) G laat volgen ‘primi prioris hnjus do., sepulta in domo capitulari juxta ostium.’

3) Waarschijnlijk ‘pro.’

4) In margine heeft B ‘Pitancia cum vino’ en vervolgens ‘Pitancia bona, scilicet in die anniversarii dle. Diliane, matris d. Tydemanni Grawert, primi prioris hujus do., scilicet unum nobile aureum annuatim.’ Deze aanteekeningen behooren echter waarschijnlijk bij f, VI Id.

5) G vermeldt hem op den volgenden dag en noemt hem ‘benefactor do.’

[p. 347]

Sonderdanck de Delff, mo. prof. do. Amsterdam. O. sanctissimus in Christo et d., d. Pius¹⁾ quartus.

IIII. A, IV Id. Eulalie, virg. et mart. Leochadie, virg. Item sancte Julie, virg. et mart., que fuit socia Eulalie, virg. Carpofori, presb. et Habundii, dyaconi, mart.

O.d. Johannes Friburgi. O. Gerardus de Kelre. Item memoria d. Theoderici Weert cum propria collecta sub pena etc., ut supra habetur. O.d. Fabianus, alias prior do. Vallis auxilii. D. Laurentius Robleti, senior Carthusie.

b, III Id. Damasi, pape et conf. Fusciani et sociorum ejus, mart. Clodulphi, epi. Trafonis, mart., et sociorum ejus.

O. Wilhelmus Johannis, pater d. Adriani, prioris nostri. O.d. Cornelius, sacerdos, mo. do. nostre in Monichusen. O. Franciscus de Balma, mo. prof. Carthusie.

XII. c, II. Id. Pauli, Narbonensis epi. Hermogenis, Donati et aliorum xx. Epymachy et Alexandri, mart. Item sanctarum mulierum Ammonarie et aliarum trium.

O. serenissimus princeps et d., d. Henricus, rex Castelle, fundator do. beate Marie de Miraflores. O.d. Wenselaus, plebanus in Laibaco.

d, Idus. Lucie, virg. Missa. Judoci, conf. Autberti, Cameracensis epi.

O.d. Johannes de Vasago. O.d. Urbanus de Cypro, prior do. Ferrarie. O. illustris dna. Inghebrugis, fundatrix do. Pacis Marie in regno Swetie.

e, XIX Kal. Januarii. Nicasii, Remensis archiepi., et Eutropie, sororis ejus, mart. Spiridonis, epi. et conf.

O.d., dux Albertus, comes Hollandie. O. mater Aleydis de Beynhem. O. Agatha, uxor quondam Her-

1) De tekst heeft ‘Piius.’

[p. 348]

manni de Amsterdam. O. Jeronimus, mo. Carthusie. O.d. Theodricus, canonicus Hildesemensis. O. Aleydis, mater confr. nostri, d. Wilhelmi Vryman de Delft. O. Gerardus de Raephorst, civis Trajectensis. O. Johannes, dictus die Goede, quondam donatus¹⁾ do. nostre. O.d. Hugo de Woerden, mo. noster. O. fr. Tyelmannus, conv. do. Hollandie. O.d. Johannes Bedůůnre, mo. do. nostre prope Aemsterdam. O. Guillermus Douergie, civis Ambianensis. O.d. Sterno, fundator do Pacis Marie in regno Swetie.

IX. f, XVIII Kal. Valeriani, epi. et conf., qui, cum esset lxxx annorum, expulsatus nudus sub aere, in confessione veritatis vitam consummavit.

D. Jacobus Cenedo, convisitator provincie Catalonie.

g, XVII Kal. Trium puerorum Ananie, Azarie etc. Valentini, Naulis et Agricole, mart. apud Ravennam.

O.d. Franciscus Porterii, licenciatus in legibus. O.d. Uldaricus Rappletß, decretorum doctor. O.d. Georgius, prior do. Tarkaii. O. reverendissimus in Christo pater, d. Bernardus, eps. Hostiensis, cardinalis sancte Crucis in Jherusalem. O. fr. Petrus, redditus, prof. do. Hollandie.

A, XVI Kal. Marthe, hospite, virg., et Lazari, fratris ejus. Sanctorum quinquaginta mart.

| Incipimus [....] Sapiencia et laudes proprias. |

O. illustrissima dna. Elyzabeth, ducissa Borgondie. O. reverendus et egregius d. Michael Hauet, prepositus sancti Stephani, prothomartiris. O.d. Johannes Lennep, visitator provincie Zaxonie.

VI. b, XV Kal. Rufi et Zosimi, mart., qui in primitiva ecclesia floruerunt²⁾. Moysetis, mart. Caciani, Turonensis epi. primi.

1) G noemt hem ook ‘cocus noster.’

2) De tekst heeft ‘florii.’

[p. 349]

O.d. Petrus Macellarii, rector nove plantationis prope Rutam. O.d. Arnoldus de Ouwerkerck, mo. prof. et procurator do. Amsterdamensis. O.d. Daniel de Amoronghen, mo. prof. hujus do.

c, XIV Kal. Nemesii, mart. Darii, mart.

O. magnificus d. Ludewicus, comes sancti Pauli. O. Matheus Cols. O. fr. Petrus Nycolai, donatus, prof. hujus do. O.d. Laurentius de Villiers, prior do. Ligeti, prof. do. Parisiensis, alias visitator et convisitator provincie Francie. O.d. Daniel Amerongen de Trajecto¹⁾, mo. prof. hujus do. 1549.

XIIII. d, XIII Kal. Ammonis cum sociis, mart. Julii, mart.

O.d. Theobaldus Theodrici, mo. prof. do. Hollandie. O. Everardus Jacobi, donatus hujus do. O.d. Cornelius de Amsterdammis, rector do. Hollandie. O.d. Hugo, mo. prof. do. Divionis. O. fr. Lambertus Lamberti, conv., prof. do. Amsterdammis.

III. e, XII Kal. Thome apostoli. Capitulum. Johannis et Festi, mart.

O.d. Theodericus, mo. in Zeytz. O.d. Henricus Kalker, mo. do. Carthusie Colonie²⁾. O.d. Matheus, mo. do. Carthusie. O. Nicolaus Symonis, pater confr. nostri, d. Ade de Scoerle. O.d. Johannes, mo. in Zeytz. O. Elyas Můůs. O.d. Martinus Rugen, plebanus in Scuwien. O.d. Johannes Pluutz., prior do. Rutile. O.d. Arnoldus de Helmont, prior do. Antwerpie. O.d. Johannes Lisen, prior do. nostre prope Maguntiam. O.d. Adolphus, mo. do. Colonie, alias

1) Deze zal wel de zelfde zijn die reeds op den vorigen dag wordt vermeld.

2) Of ‘do. Carthusiensis Colonie.’ G heeft ‘monachus et sacerdos domus Colonie.’

[p. 350]

prior do. Basilee. O.d. Depestor, prior do. de Wittam. O. honestus vir Orator Talhandier, magnus benefactor do. Portus beate Marie. O. Theodricus van Baern, donatus hujus do. O.d. Nicolaus Martini, mo. prof. do. Amsteldamensis. O.d. Christophorus Ryneck, prior do. Treverensis, visitator Rheni provincie. O.d. Nicolaus Henrici, Gandavus, prof. hujus do.

f, XI Kal. Theodosie, virg. Frontonis, epi. et conf. Rome xxx mart. Chirionis, mart. Item aliorum trium mart.

| Vinum ex parte Geertrudis de Hoern. |

O. Wijlhelmus Nicolai de Delff, procurator do. Delfensis.

g, X Kal. Victorie, virg. Sanctorum xx mart. Sancti Servuli, paralitici, de quo scribit beatus Gregorius in omelia¹⁾.

O. illustris d. Cornelius de Bergis, magnus benefactor do. prope Buscumducis. O.d. Johannes Galli, mo. prof. do. Carthusie, secundo do. Brugis. O.d. Jacobus de Lion, senior mo. prof. do. Scale Dei, qui quinquaginta annis laudabiliter vixit in ordine. O.d. Johannes Zulre, prior do. Diestensis, convisitator provincie Theutonie.

A, IX Kal. Vigilia. Missa. Apud Anthiochiam sanctarum xl virginum, que diversis tormentis passe sunt. Sancti Gregorii, mart. Sancti Luciani.

| Si fuerit anniversarium in Sabbato dicitur missa mane post prandium et post, tempore congregationis, missa vigilie. |

O. illustris dna., dna. Philippa de Monte acuco²⁾, comitissa Pigmaci, fundatrix do. Vallis profunde. O.d. Johannes Malteti, licenciatus in legibus. O.d. Gobelinus, prior Moguntie et Friburgi, prof. do. Colonie, convisitator provintie Rheni. O.d. Johannes IJsbrandi,

1) De tekst heeft ‘om.’

2) Misschien is bedoeld ‘acuto.’

[p. 351]

prof. et quondam prior et vicarius do. Amsterdammensis.

b, VIII Kal. Nativitas Domini nostri Jhesu Christi. Candelarum. Anastasie, virg. et mart. Commemoracio¹⁾. Eugenie, virg. et mart., nobilis, que²⁾.

O.d. Johannes Placentis, prior domorum Silve benedicte etc. O.d. Laurentius Blumenau, mo. prof. do. Carthusie, qui alias fuit prior do. Avionis et visitator Provincie. O.d. Conrardus, mo. do. Rutile. O. illustris d., d. Stephanus, comes Perpebenis, palatinus regni Hungarie. O. fr. Richardus Nicolai, conv. do. Amsterdammensis.

VIII. c, VII Kal. Stephani, prothomartiris. Candelarum. Marini³⁾, mart. clarissimi. Dyonisii, pape et conf.

| Lector martirologii dicit commemoracionem benefactorum nostrorum, cujus officium require post Circumcisionem. |

O.d. Bernardus de Almannia, mo. prof. do. de Padula. O. illustrissimus princeps, d. Arturus, dux Britannie. O. Margareta Petri. O. Wilhelmus Houtappel, amicus et benefactor do. nostre. O.d. Nicolaus Ghijsberti, mo. prof. do. nostre prope Amsterdam. O.d. Johannes Keselin, prior do. sancti Johannis Baptiste prope Friburgum. O.d. Nycolaus Episcopus, mo. prof. do. Porte montis. O.d. Arnoldus Heinrici, mo. prof. do. Amsterdamensis. O.d. Hugo, prior do. Ratispone. D. Johannes de la Parra, prior do. Depaulari.

d, VI Kal. Johannes Apostoli et Ewangeliste. Candelarum. Maximi, epi. et conf.

1) G heeft hierbij eene aanteekening welke nauwelijks leesbaar is. Wellicht moet zij luiden ‘..... passa est cum ducentis uno et septuaginta fratribus mart.’

2) Hetgeen volgt is niet verstaanbaar weer te geven.

3) Boven dezen naam staat ‘vel Mariani.’

[p. 352]

| Legitur carta visitatorum in capitulo. |

O.d. Salvator Flandini, mo. prof. et sacrista do. Carthusie. O. venerabilis pater, d. Nicolaus Campis de Amsterdammis, prior hujus do. O.d. Johannes IJsbrandi de Haerlem, prior hujus do., anno 1524.

XVI. e, V Kal. Sanctorum Innocentum. Candelarum. Eutici, presb., et [.....] ciani, dyaconi.

V.f, IV Kal. Thome, epi. et mart. XII leccionum. Ebrulfi, conf. Trophimi, epi., cujus meminit Paulus in epistola ad Thimotheum. David, regis Israelis.

O.d. Arnoldus, mo. Carthusie. O.d. Johannes Feribi, mo. prof. do. Jhesu de Bethleem. O.d. Egidius de Papalniis, mo. do. Capelle prope Angiam. O.d. Johannes Seviani, mo. prof. do. Salutationis matris Dei prope Londonias. O. Jacobus Paeu, senior conv. do. nostre, qui dedit optimum antependium in summo altari et multa alia.

g, III Kal. Perpetui, epi. Sabini, epi. et mart., cum ceteris. Mansueti, mart., cum aliis decem¹⁾.

O.d. Oswaldus, mo. in Zeytz. O.d. Adrianus, mo. do. Hollandie. O. fr. Jacobus, conv. do. prope Amsterdam. O.d. Mermetus Trompati, mo. prof. ultimo do. Carthusie. O.d. Johannes Bruni, mo. prof. do. Petri castri.

XIII. A, II Kal. Silvestri, pape et conf. Commemoracio. Odilionis, abb. Columbe, virg. et mart. Sabiniani et Potenciani, mart.

| Vita sancti Silvestri legitur in refectorio, secundum statuta. |

O.d. Guillermus Clermes, mo. prof. do. Vallis sancti Spiritus prope Gosnayum. O.d. Jaspar Gerritius, mo. prof. de Covis. O. Egbertus, conv. do. nostre, qui

1) De lezing ‘decem’ is onzeker.

[p. 353]

diversa hujus cenobii exercuit officia fideliter, utpote tiathissatoris¹⁾ ecclesiarumque rerum lineorumque vestimentorum instauratoris et restauratoris indefessi²⁾, necnon valetudinarii obsequiosissimi.

1) Waarschijnlijk wordt bedoeld ‘thymiathissatoris.’

2) Oorspronkelijk stond er ‘indefessus.’

I.³⁾
| Sequuntur enim hic nomina patrum, monachorum, conversorum⁴⁾ et fratrum nostrorum in cymiterio nostro sepultorum, quorum patres, scilicet priores et monachi, jacent per ordinem regulariter, juxta tempus migracionis sue ab hoc seculo, unus

3) De cijfers I, II, III enz., VI, VI A, VI B enz., VI F 1, 2 enz., boven de navolgende lijsten geplaatst worden in het handschr. niet gevonden.
Behalve de verkortingen waarvan in de noot, blz. 222, rekenschap werd gegeven, zijn in deze lijsten nog de volgende gebezigd: It. voor Item; n. voor nostre en h. voor hujus, waar deze woorden vóór of achter domus zijn geplaatst; s. voor sepultus, -ta, etc. en s.e. of e.s. voor sepultus est en omgekeerd; don. voor donatus. Ten einde de lectuur niet te moeielijk te maken, onthield ik mij van meerdere afkortingen.
Waar een jaartal in het handschr. achter verschillende, door streepjes met elkander verbonden, namen werd gevonden plaatste ik hetzelve achter elk dier namen.
Het tusschen twee staande streepjes geplaatste is van de hand van den ‘frater exiguus.’

4) Onze ‘frater exiguus’ had volgens het opschrift het plan in deze lijst ook de conversi op te nemen. De latere kloosterbroeders hebben echter voor de conversi eene afzonderlijke lijst aangelegd, waarin men de hier reeds vermelden zal terugvinden. Zie lijst II.

[p. 354]

juxta alium circa exteriorem parietem magne Galilee in parte occidentali ejusdem, prope cellam sacriste incipiendo. Conversi vero sepulti sunt ex opposito eorum versus orientem simili modo.

In primis d. Martinus de Sciedam, sacerdos, mo. et sacrista quondam do. n., in angulo juxta cellam sacriste. It. d. Henricus de Veethusen, mo. prof. in Monichusen, prior h. do. It. d. Theodericus de Doesborch, sacerdos, mo. et procurator do. n. It. d. Henricus Wit, quondam prior et deinde vicarius do. n. It. d. Alphardus, prior do. Hollandie prope Montem sancte Gertrudis, ordinis nostri. It. d. Zwederus de Boecholt, sacerdos, mo. et quondam vicarius h. do. It. d. Jacobus Crom, diaconus, mo. h. do. It. d. Henricus van der Laen, prof. mo. et quondam prior do. n. It. fr. Adam de Noerde, conv. h. do., primum locum obtinet sepulture. It. fr. Jacobus de Eyck, conv. do. ejusdem, associatus est eidem cum sepulcro suo. It. d. Hugo de Woerden, sacerdos et mo. hujus do., immediate prope d.H. van der Laen. | It. d. Adam de Scoerl, primus mo. prof. h. do. et¹⁾ senior tempore obitus sui. It. fr. Johannes de Haeften, conv. h. do., jacet post fratrem Jacobum prescriptum, in ordine conversorum. It. d. Gerardus de Clivis, sacerdos et mo. do. h., circa d. Adam prescriptum, versus austrum. It. d. Wilhelmus Vriman, mo. prof. do. h. It. d. Theodericus Ruuychs²⁾, mo. prof. h. do. It. d. Gherardus de Delf, mo. prof. h. do. It. fr. Johannes Rembrant, conv., jacet post fratrem Johannem de Haeften suprascriptum. It. post d.

1) Tusschen ‘et’ en ‘senior’ is een woord van hoogstens twee letters weggeschrapt.

2) IV Kal. Maji en op andere plaatsen heet hij ‘Růůsch.

[p. 355]

Gerardum de Delff immediate s.e. Johannes de Clivis, clericus redditus h d. It. deinde immediate d. Warmboldus de Overstege, mo.h do. It. juxta Warmboldum, in sepulchro proximo, d. Franco Ofhuys suam habet sepulturam. It. post d. Franconem immediate s.e.d. Hesselus Johannis, senior mo. noster. It. immediate juxta d. Hesselum d. Johannes Vos, mo. et prior quondam h. do. s.e. It. deinde post d. Johannem Vos immediate s.e.d. Johannes Aelberti, mo.h. do. It. d. Hector, senior mo. h. do., in proximo sequenti tumulo suam recepit ibidem sepulturam. It. immediate post eum in proximo sepulcro d. Jacobus de Zyrixe tumulatus existit. It. post d. Jacobum s.e. immediate d. Theodericus Nicolay de Amsterdam. It. d. Fredericus de Enchusen, mo. h. do. s.e. juxta d. Theodericum. It. immediate juxta d. Fredericum s.e.d. Egidius, mo. do. Leodii, hic hospes. It. juxta d. Egidium s.e.d. Henricus Bor, senior mo. do. h. It. in angulo juxta cellam sacriste, ad pedes d. Martini de Sciedam, primi monachi hic sepulti, s.e.d. Henricus de Campis, mo. h. do. It. d. Bruno de Amsterdam, mo. prof. h. do. It. d. Adrianus Storm, prior, mo. prof. h. do. It. d. Bernardus de Aqua, senior mo. prof. do. h. It. d. Jacobus Backer, vicarius, mo. prof. do. h. et alias prior do. h. It. d. Ghijsbertus de Wercouden, senior mo. prof. do. h. It. d. Heinricus de Heeswijc, prior do. h. et senior mo. prof. do. ejusdem. It. d. Johannes Dobbenz., mo. prof. do. h. It. d. Heinricus Fabii de Delft, senior mo. prof. do. h. It. d. Jacobus Scraper de Amsterdam, mo. prof. do. h. It. d. Nicolaus Karker de Amsterdam, quondam sacrista, mo. prof. do. h. It. d. Laurentius de Leydis, vicarius et mo. h. do. prof. It. d. Johannes de Clivis, alias de Start, procurator noster et prof. mo. It. d. Nycolaus Theoderici de Amsterdam, procurator et mo. h. do. prof. It. d. Heinricus

[p. 356]

de Hoern, vicarius et quondam sacrista, mo. prof. h. do. It. venerabilis pater et d. Gerardus Spronc, prior Monachorum prope Arnhem et visitator principalis provincie nostre, post dictum Heynricum suam recepit sepulturam. It. post eum, d. Petrus Nicolay de Amsterdam, senior mo. prof. h. do. It. d. Arnoldus de Leydis, mo. prof. et sacrista do. n. It. d. Theodericus Crol de Vyanen, mo. prof. et sacerdos do. h. It. d. Ysbrandus de Zwollis, mo. prof. et sacerdos h. do. It. d. Johannes de Raephorst, mo. prof. primo do. Brugis, ultimo do. h. It. d. Christianus de Mera de Haerlem, prof. mo. et prior h. do. It. d. Nicolaus de tsGravensande, mo. prof. h. do., alias vicarius. It. d. Wilhelmus Johannis de Leydis, senior mo. prof., alias prior h. do. It. d. Symon Nicolai de Haerlem, mo. prof. h. do. It. d. Daniel Arnoldi de Vyanen, mo. prof. h. do. It. d. Ernestus Ghijsberti de Wijc, mo. prof. h. do. It. d. Otto de Amersfordia, mo. prof. et prior h. do. It. d. Lambertus Nicolai de Amsterdam, mo. prof. et prior h. do. It. d. Heinricus Ottonis de Trajecto, mo. prof. h. do., diaconus. It. d. Volquinus de Woerd de Trajecto, mo. prof. h. do., diaconus. It. d. Arnoldus Martini de Amsterdam, mo. prof. h. do., qui sepultus est ad pedes d. Henrici de Campis, videlicet primus a capite tercie linee. It. d. Henricus de Bolzwaerdia, mo. prof. h. do. et in ligandis libris nostris ac ceteris necessariis fratrum obsequiosissimus, qui sepultus est juxta predictum d. Arnoldum de Amsterdam. It. d. Nicolaus de Amsterdammis, mo. prof. et prior h. do., anno XV^cXI. It. d. Romerus de Amsterdammis, mo. prof. et vicarius h. do., anno 14. It. d. Gherardus Scoeten de Amsterdam, mo. prof. h. do. et miles Jherusolimitanus, qui obiit anno 1514, sextadecima Marcii. It. obiit d. Jacobus Langedijck, mo. prof. h. do., anno 1514, quinta Septembris. O.

[p. 357]

d. Theodricus Spanendam¹⁾, senior mo. prof. h. do. O.d. Alerdus de Medenblick, sacerdos et mo. prof. h. do. It. d. Wijlhelmus Symonis de Amsterdam. It. d. Johannes Goedfridi de Trajecto. It. d. Heermannus de Amstelredam. It. d. Petrus de Enchusen, filius Symonis. Hii 4, infra quinque dies²⁾, anno 1517, Maji. It. d. Johannes Judoci de Trajecto, sepultus sequenti sexta feria³⁾. It d. Weremboldus de Leydis, quondam prior, procurator et vicarius h. do., eciam initiator do. Campensis. It. d. Johannes Ysbrandi de Amsterdam, mo. prof. alias procurator h. do. It. d. Theodricus Duys de Amsterdammis, miles Jherusolimitanus, mo. prof., alias prior h. do. It. d. Theodricus Zanctes, senior mo. prof. h. do. It. d. Ludolphus de Groninghen, mo. prof. h. do. It. d. Pelegrinus. de Amsterdam, mo. prof. h. do. It. d. Heinricus Hoern, mo. prof. et vicarius h. do., alias prior do. Campensis. It. d. Dodo de Bolzwaerdia, mo. prof. h. do. It. d. Johannes Ysbrandi de Haerlm, prior h. do., 1524. It. d. Johannes Zenden de Trajecto, mo. prof. h. do. It. d. Robertus Nicolai de Amsterdam, mo prof. et procurator h. do. ac quondam sacrista, 1531. It. d. Vincentius Paeu, mo. prof. h. do., alias procurator do. Campensis. It. d. Cornelius Trajecti, mo. prof. do. h., 1539. It. d. Everaerdus Edensis⁴⁾, mo. prof. h. do., 1540. It. d. Loeffridus Lantscroen, mo. prof. h. do., 1540. It. venerabilis d. Petrus Zas, prior h. do., alias vicarius noster et visitator provincie Theutonie, 1540. It. d. Bernardus de Wesalia, senior mo. prof. h.d.,

1) Wellicht is bedoeld ‘Sparendam.’

2) Zie III en II Kal. Maji en V Non. Maji.

3) Zie ten aanzien van den sterfdag VIII Id. Maji.

4) Achter dezen en de twee volgenden is aangeteekend ‘sepulti in parva regula ante cellam X.’

[p. 358]

anno 1544. It. d. Theodricus de Amsterdam, mo. h.d., alias vicarius noster, anno 1544. It. d. Volperdus¹⁾, prior h. do., quondam procurator et sacrista, anno 1545, alias prior do. Campensis. It. d. IJsbrandus Dobbii de Amstelredammis, mo. h. do. et procurator do. Campensis, 1549. It. d. Daniel Amerongen de Trajecto, de sanguine naturali fratris fundatoris nostri descendens, mo. prof. h. do., quondam Johannita in Trajecto, 1549. It. d. Cornelius de Mudenberch, mo. prof. et senior h. do., qui triginta sex annos fuit sacrista et ad decrepitam usque senectutem in officio permansit fidelis, 1551. It. d. Nicolaus de Weesp, mo. prof. h. do., alias vicarius do. Delffensis, necnon et diligens procurator do. Zirczee. Obiit anno 1554. It. d. Jacobus de Elpendam, mo. prof. h. do., 1554. It. d. Willibrordus Middelburgensis, mo. prof. h. do., anno 1555. It. d. Ghijsbertus Rogman, mo. prof. h. do., anno 1555. It. d. Nicolaus Cortenhovius, mo. prof. h. do., anno 1556. It. d. Florentius Monnickendammius, senior et nuper prior h. do., anno 1557. It. d. Ghijsbertus Theodorici Růtenberch, multis annis procurator h. do., proxime prior do. Zyonis Sirrixsee, anno 1557. It. d. Jasperus Amsterodamensis, vicarius noster et prior do. Campensis, anno 1558. It. d. Jodocus Vlinckert a Leerdam, senior et jubilarius et prof. h. do., anno ut supra. It. d. Rodolphus de Audewater, vir contemplativus et devotus, prof. mo. h. do., anno 1559. It. d. Barnardus Preijs de Trajecto, prof. et procurator h. do. et olim infirmarius, anno 1559. It. d. Peterus Johannis, hospes et prof. do. Amsterdamensis, 1567. It. d. Nicolaus de Haerlem, prior et olim vicarius h. do., 1567. It. d. Johannes ab Helmont, sacrista

1) Hier volgt een onleesbare naam. De lijst der priors heeft ‘Volpardus de Gravia.’

[p. 359]

h. do. et olim do. Campensis, anno 1570. It. d. Cornelius Mouthaen, prof. et infirmarius h. do., anno 1571. It. d. Gerardus de Nimmegen, obiit in carcere, anno 1571, prof. h. do. It. d. Nicolaus Henrici, Gaudanus, prof. h. do., anno 1572. Obiit in civitate Trajectensi, tempore guerre. It. d. Gerardus Schaeff, prof. et procurator h. do., anno 1574¹⁾. It. d. Theodoricus²⁾, Somerensis civitatis, prof. h. do., anno 1574. It. d. Theodoricus Mevius³⁾, prior h. do., prof. do. Sophie, visitator provincie, anno 1574. It. fr. Clemens, mo. prof. h. do. sed nondum promotus sive ordinatus, anno 1575. It. d. Jacobus, quondam mo. prof. et vicarius et sacrista h. do. et olim procurator do. Campensis, 1580. Obiit autem in civitate Trajectensi tempore guerre.

1) In margine de aanteekening ‘pestilentie.’

2) In margine de aanteekening ‘pestilentie.’

3) In margine ‘apoplexia.’

II.
Nomina conversorum⁴⁾ hujus domus in cimiterio nostro sepultorum per ordinem, scilicet in opposito sepulchrorum monachorum nostrorum, versus orientem, incipientem a parte meridionali.

In primis fr. Adam de Noerde, conv., primum locum habet sepulture. It. post eum fr. Jacobus de Eyck,

4) De eerste vier conversi in deze lijst vermeld komen ook voor in lijst I, al waar de eerste twee nog door den ‘frater exiguus’ zijn ingeschreven. Voorts zij opgemerkt dat lijst II ook de niet in het klooster begraven conversi bevat.

[p. 360]

conv., e.s. immediate. It. deinde fr. Johannes de Haeften, conv., suam recepit sepulturam. It. fr. Johannes Rembrant, conv., tunc sequitur cum sepultura sua. It. post fr. Johannem s.e. fr. Nycolaus Nycolai, conv. It. obiit fr. Martinus, conv. do. Andwerpie, qui est exhumatus. It. post fr. Nicolaum Nycolai s.e. fr. Jacobus de Dordraco, conv. et coquinarius. It. post eum fr. Heinricus de Doesborch, conv. h. do. It. post eum fr. Nicolaus Berenß, conv. h. do. It. post eum fr. Johannes Symonis, laicus redditus h. do. It. post eum fr. Theodericus Graeuwert, solus et unicus conv. h. do. It. fr. Jacobus Hermanni, laicus redditus h. do. It. fr. Herberus, unicus conv. h. do., qui obyt anno 1512. It. obiit fr. Johannes de Bolswardia Friso¹⁾, laycus redditus et sertor noster, anno 1525. It. obiit fr. Jacobus Paeu, senior conv. noster, s. in Domo monachorum, 1545. It. obiit fr. Thymannus Luce, conv. prof. do. h., qui alias fuerat donatus in do. Amsterdamensi, anno jubileo. It. obiit fr. Egbertus, conv. de Amsterodamo, prof. do. h., 1555. It. obiit fr. Nicolaus Alcmariensis, laicus redditus, pistor noster etc., anno 1556. It Regnerus de Aemsterodamo, laicus redditus et procurator bonorum nostrorum juxta Mosam, anno 1556. It. fr. Petrus Johannis Buijs de Schoenhovia, conv. prof. h. do., 1560. It. fr. Gerardus Anthonii de Emmenes, senior, conv. h. do., 1572. It. fr. Thomas Clager, conv. prof. do. Londoniarum in Anglia, anno 1574, ultima Februarii.

1) Of ‘Friso de Bolswardia.’ Het laatste woord is boven ‘Johannes Friso’ geplaatst.

[p. 361]

III.
| Hic habentur nomina donatorum domus nostre, hic sepultorum, cum locis sepulture ipsorum.

Primo d. Ludolphus Schulte, quondam canonicus ecclesie beate Marie Trajectensis, et Wilhelmus Over die Vecht, olim scultetus civitatis Trajectensis, et postea donati professi h. do., receperunt sepulturam in magna Galilea, prout postea lacius specificabitur. Item Hugo de Waesbeeck. It. Cristianus. It. Johannes de Lit¹⁾ in cimiterio ante januam celle procuratoris. It. Johannes die Goede, cocus noster ante vel circa januam coquine in cimiterio. It. Wilhelmus Petri de Delff, juxta eum, versus austrum. | It. quidam, dictus Hermannus, quondam don. h. do. It. Theodericus Martini, it. Adrianus Arnoldi, donati h. do. It. Ghijsbertus Gerardi de Delf, don. h. do.²⁾ It. fr. Jacobus Petri, don. h. do. et bracsator³⁾ et pistor dicte do. It. fr. Godefridus, nondum don. sed receptus. It. Heinricus Ghijsberti, don. h. do. et calcifex. It. Everardus Jacobi, don. h. do. It. Garwerdus Rodolphi, senior don. h. do. et cocus. It. Theodericus Johannis van Baern, don. h. do. It. Johannes Johannis, senior don. h. do. It. Theodericus Henrici de Grol, don. h. do. et portarius noster. It. Wijlhelmus Petri, centenarius don. h. do. It. Zanderus Jacobi, don. h.

1) Achter ‘Lit’ plaatste eene latere hand eene ‘e’.

2) Achter dezen naam en de drie voorafgaanden is aangeteekend ‘in cimiterio nostro ubi supra.’

3) De woorden ‘bracsator,’ ‘braxator,’ blz. 366, en ‘braxatoria’ blz. 367, staan in verband met ‘braces’ of, zie du Cange, in voce, met ‘brace,’ de Gallische benaming van eene graansoort waaruit het mout werd bereid. In goed latijn heet het ‘sandala.’ Braxator = brasseur, braxatoria of liever domus braxatoria = brasserie.

[p. 362]

do. et fr. Jacobus Wijlhelmi, h. do. don. It. Cornelius Johannis, subcocus noster. It. fr. Johannes de Zwollis, don. h. do. It. fr. Otto de Amersfordia, don. h. do. et portarius noster. It. fr. Petrus Nycolai, faber lignarius, don. h. do., primus in habitu ordinis sepultus, 1535. It. fr. Wemmerus Roberti, don. h. do. et ortulanus noster, qui in divisione nobiscum mansit. It. fr. Geraerdus Pauli, don. h. do., centenarius, 1540. It. fr. Johannes, don. do. Hollandie, s. apud nos. It. fr. Heinricus, don. h. do., ortulanus noster fidelis, 1541. It. fr. Weernerus, senior don. do. nostre et valde fidelis in multis laboribus, anno 1544. It. fr. Hermannus, don. h. do. et portarius noster, anno 1552. It. fr. Wilhelmus Johannis, senior don. et sercinator h. do., qui nobis multis annis in diversis officiis valde alacriter et fideliter servivit. It. fr. Wilhelmus Richardi, don. h. do., anno 1556. It. fr. Antonius Nicolai, don. h. do., anno 1557. It. fr. Cornelius Theodorici, Haerlemensis, don. h. do., anno 1557. It. Johannes Rodolphi de Zijl, oblatus h.d., Trajectensis, 1561, prima die Maji. It. Johannes Rutgeri, sarcinator et oblatus h. do., anno 1562, octavo¹⁾ Februarii. It. fr. Petrus de Lijer, don. prof. do. Amsterdamensis, anno 1563. It. fr. Ghijsbertus Cornelii Knijff, qui multis annis officiosissime deservivit conventui in coquina et aliis officiis et in rebus juridicis sepe triumphavit, anno 1570. It. fr. Henricus Lubberti de Trajecto, oblatus do. Amsterdammensis, qui venit ad civitatem Trajectensem, ibidem nescio quo morbo obiit et delatus ad conventum, priore, procuratore et sacrista presentibus solummodo²⁾, propterea quia ceteri erant in civitate

1) De tekst heeft ‘octa’ met eene ‘o’ boven de ‘a.’

2) De tekst heeft ‘solummundo.’

[p. 363]

propter guerram, sepultus est juxta Ghijsbertum, anno 1572. It. fr. Theodoricus Nicolai Sprenck de Maerseveen, don. prof. et hortulanus dicte do., qui obiit in civitate tempore guesianorum¹⁾ et guerre, anno 1573. It. juxta eum, apud puteum versus coquinam, quidam secularis valde senex, qui olim fuerat don. prof. h. do. sed propter uxorem quam duxerat reliquit ordinem et petiit tandem post mortem uxoris sepeliri apud fratres nostros, quod eidem concessum est. Obiit in xenodochio dive Barbare, anno 1574, die 2 Julij. It. fr. Guilielmus Nicolai de Scoenhovia, don. prof. et olim coqůůs h. do., 1580.

1) Aldus heeft de tekst.

IV.
| Nomina patrum et fratrum domus nostre hic subsequuntur qui in aliis domibus sive locis ecclesiasticis sepulti existunt.

In primis bone memorie d. Theodericus Sloyer, prior h. do.; veniens a capitulo nostro generali obiit in via et sepultus est in domo nostra Basiliensi. It. d. Tydemannus Graeuwert, quondam prior et mo. prof. h. do., obiit et s.e. in domo nostra de Monichusen prope Arnhem, ubi hospitabatur in prima divisione conventus nostri, facta propter aggeres in Zeelandia. It. d. Theodericus Brune, unus de primis patribus qui istam domum inceperunt, prior h. do. quondam, qui postea in domo nostra prope Brugis diem vite sue clausit

[p. 364]

extremum et traditus est ecclesiastice sepulture. It. d. Johannes de Bueren, sacerdos et mo. h. do., qui hospes fuit in domo de Zeelhem prope Diest, tempore secunde divisionis conventus, facte propter¹⁾ disturbium ecclesie Trajectensis; ibi obiit et sepultus est. It. d. Nicolaus Coster, presbyter, primo hic et deinde in do. nostra prope Aemsterdam ut monachus professionem fecit, ibique ab hac vita decessit et tumulatus existit. It. d. Henricus Milde, alias de Culenborch, primo mo. prof. et prior h.d. et postmodum in do. nostra Coloniensi, et ibi mortuus et s.e. It. d. Otto Amilii, prior quondam h. do. et deinde in do. nostra Brugensi prior obiit et suam recepit sepulturam, sed hic fuit professus. It. d. Johannes Taets, primo in do. nostra et postea in do. nostra Antwerpiensi prof. mo. et sacerdos fuit ibique procurator obiit et sepulturam corpus ejus accepit. It. fr. Gerardus, primus conv. h. do., missus ad opidum Brugense pro negociis do. nostre et in do. nostra ibidem spiritum Deo tradidit et sepultus est. It. fr. Johannes Mulsor, don. noster, missus in Stryen pro negociis do. nostre, moriebatur et sepultus est ibidem. | It. d. Gerardus de Wercouden, mo. et sacerdos, prof. h. do., obiit et s.e. in do. nostra prope Brugis. Ibidem erat hospes de mandato ordinis. It. d. Thomas de Mijnen, mo. et quondam prior h. do. et postea prior Brugis; ibidem obiit et s.e. It. Theodericus Nicolai, don. noster, profectus cum procuratore nostro supra Renum et in descensu infirmatus est. Obiit et s.e. in do. nostra Coloniensi, anno 60. It. fr. Heymericus, conv. noster, hospes in do. nostra de Monichusen obiit et s.e. It. d. Johannes Petri de Delf, mo. et sacerdos, prof. h.

1) De tekst heeft ‘prope.’

[p. 365]

do., obiit et s.e. in do. nostra Montis Syon in Zyricze. It. Richardus Johannis, don. h. do., profectus ad civitatem Campensem obiit et s.e. in nova plantatione ordinis nostri in Monte solis, juxta eandem civitatem inchoata. It. d. Johannes de Bolzwardia, mo. prof. h. do. et prior in do. Campensi; ibidem obiit et s.e., anno Domini xv^c quarto. It. d. Johannes Arnoldi de Trajecto, mo. prof. h. do. et prior Do. monachorum, postquam eandem domum annis quatuordecim cum dimidio strennuo rexerat obiit et ibidem s.e. ultima Januarii, anno Domini 1544. Vixit in ordine 19 annis et 9 ebdomadibus. Fr. Jacobus Paw de Trajecto, senior conv., prof. h. do., postulatus a priore Monachorum pro instituendo novitio converso, eo quod ibidem nullum conversum habebant. Obiit ibidem ipso die Thome, mart., et s.e. anno 1545, postquam 25 annis cum dimidio fuerat in ordine. Iste bonus fr. valde sollicitus et proficuus fuit nobis tempore litispendentiarum etc. It. d. Johannes Gerardi de Monte aquile prope Scoenhoviam, mo. prof. h. do. et vicarius monialium sancte Anne juxta Brugas; obiit ibidem et s.e. postquam eidem domui prefuisset 13 annis et tribus mensibus; qui ante vicariatum fuerat procurator h. do. Obiit in profesto beate Marie Magdalene anno 1546 et fuit in ordine 19 annis minus 15 ebdomadibus. It. fr. Romerus Romeri de Gravia, don., prof. et fidelis minister h. do., missus super Westmosam in Strijen pro decimis nostris advehendis, obiit ibidem et s.e. postquam 27 annis fuerat in ordine. O. in profesto beati Hugonis, Liconiensis, anno 1546. It. fr. Wilhelmus Johannis, Juliacensis, don. prof. h. do. et senior, qui fuerat in ordine 39 annis, obiit in civitate Gouda et sepultus in ecclesia Regularium 16 Junii, anno 1554. O. fr. Johannes Gerardi, oblatus, qui obiit in civitate nostra Trajectensi a peste, anno 1565, in

[p. 366]

domo fratris sui, qui fuit pastor ecclesie te Buerkerk¹⁾, qui etiam obiit a peste ante eum. It. d. Johannes Mol, primo prof. h. do., deinde in domo Hollandie, ubi obiit et s.e., qui fuerat olim prior, vicarius, procurator do. Campensis et vicarius h. do.

1) De tekst heeft ‘Buerkeck,’

V.
| Hic scripta sunt nomina eorum qui sepulti sunt in cimiterio nostro, exceptis prescriptis.

Item primo Johannes Venedau, portarius noster sed non donatus, juxta januam per quam transitur ad cymiterium, in opposito sepulchri d. Frederici de Nyevelt, militis. It. modicum a sepulchro suo, versus aquilonem, Hermannus Corlinc, pistor, vicinus noster. It. deinde versus aquilonem, juxta cellam procuratoris, Henricus, clericus, familiaris h. do. It. circa predictum locum Henricus........... mercennarius in agricultura h. do. It. ibidem.......... uxor quondam Johannis, coci nostri. It. in angulo cymiterii, in opposito sepulchri quondam Henrici Vos et sue uxoris vel circiter, duo vel tres homines dicuntur esse sepulti, quorum nomina cognoscit Deus. | It. in opposito janue celle procuratoris²⁾ s.e. Ghijsbertus Wermboldi. It., juxta dictum Ghijsbertum, Johannes Wilhelmi, portarius noster, suam recepit sepulturam. It. deinde ibidem, versus partem meridionalem, s.e. Anthonius

2) Boven dit woord staat ‘aut coquine.’

[p. 367]

Wissonis, nepos d. Jacobi de Ziercxe. It. immediate juxta dictum Anthonium, ad partem meridionalem, Theodericus Martini, don. noster e.s. It. deinde Wilhelmus Johannis, familiaris noster, s.e. juxta Theodericum Martini, versus partem meridionalem. It., post Wilhelmum, Adrianus Arnoldi, don. noster, versus partem meridionalem suam recepit sepulturam. It. quidam provecte etatis, dictus Albertus de Renen, apud nos graciose hospitatus, inopinate in do. nostra obiit et s.e. juxta Johannem Venedau, ut supra ad partem aquilonis. Item Nycolaus Cop, sartor noster et senior familiaris, s.e. juxta Adrianum don., versus austrum. It. ante cellam procuratoris in cymiterio nostro s.e. Johannes Helling, fr. Nicolai, sartoris nostri. It. juxta eum Bauwericus, portarius noster. It., juxta eum, Cayman Johannis, portarius noster. It. Gerardus Hemelrijc, familiaris noster. It. Wilhelmus, portarius noster. It. Gerardus Wilhelmi, sartor noster. It. Theodericus Petri, familiaris noster. It. Walterus Goertfridi, sartor noster. It. Arnoldus Spierinc, familiaris noster. It. Johannes van Welen, braxator noster. Rodolphus Meynsonis, portarius et pater confr. nostri Cornelii de Trajecto. It. quidam juvenis, nomine Wylhelmus Arnoldi de Baembrug. It. quidam secularis Johannes Geraerdi, conventui nostro valde familiaris in pistoria et braxatoria. It., directe ad pedes Johannis prescripti, extra lineam, s.e. Cornelius Ghijsberti, versus orientem, mercenarius et nauta noster, prima Julii, anno 1543. It. quidam, nomine Thomas de Westmase, frater pastoris ibidem, nauta noster, qui obiit peste.

[p. 368]

VI.
| Nomina extraneorum utruisque status et sexus, sepultorum in domo nostra hic sequuntur.

A.
In choro nostro et in ecclesia.

In primis ossa nobilis quondam d. Zwederi, d. de Gaesbeeck, fundatoris nostri, ante summum altare sunt tumulata, scilicet postea transposita in sepulchro ibidem facto a parte aquilonis. It., sub lampade ibidem, venerabilis vir quondam, magister Arnoldus de Dorp, dum vixit decanus ecclesie sancti Petri Trajectensis, e.s., magnus benefactor do. n. It., post eum, modicum versus occidentem, sub magna campana ecclesie, bone memorie Otto Koudaver de Geervliet, precipuus amicus et benefactor noster, jacet tumulatus. | It. dna. Joleta, filia d. de Gaesbeeck, fundatoris nostri prescripti, relicta d. de Culenborch, s.e. circa locum ubi legitur ewangelium in missis conventualibus et in sepulchro ejusdem reposita sunt, tempore sepulture sue, ossa dicti sui patris, anno Domini millesimo cccc^mo quadragesimo tercio, in mense Maji. It. anno Domini mccccxlvii ossa nobilis quondam dne. Anne, conthoralis legitime prenominati d. Zwederi, fundatoris nostri, de partibus Reni, ubi sepulta erat ad domum nostram fuerunt deportata et circa finem mensis Novembris ejusdem anni, presente filio, domicello Jacobo, domino de Gaesbeeck etc., honorifice in dicto loco recondita. It. anno Domini mcccclix, xv die mensis Februarii, s. fuit in sepulchro parentum suorum prenarrato, dls. Jacobus, d. de Gaesbceck suprascriptus, qui obiit Bruxelle vi die Februarii, anno lix, ut su-

[p. 369]

pra. It. Johannes Wilhelmus, filius Arnoldi de Delf, magnus benefactor h. do., s.e. retro in ecclesia nostra, infra lampadem. It. ante altare Martyrum, sub sarcophago, s.e. honestus vir Ghijsbertus Paw, civis Trajectensis, pater confratrum nostrorum Vincentii et Jacobi Pau, anno 1521, in profesto Symonis et Jude.

B.
| In novo edificio contiguo australi parti ecclesie nostre.

Primo dla. Aleydis Hesselt, mater confr. nostri Johannis de Clivis, redditi, suam recepit supulturam ante altare beate Virg. ibidem, circa scabellum versus austrum. | It. in angulo ad parietem versus pomerium, juxta altare sancte Crucis,........, relicta Johannis de Wilde, mater Fye, uxoris Nycolai Coppenz. It. deinde, prope eam, dla. Ava, relicta Rotardi Proys, civis Trajectensis. It. in angulo juxta altare sancti Johannis Evangeliste e.s. quedam vidua, dicta Em, soror uxoris Johannis Theoderici. It. d. Ghijsbertus uter Lier, presb., s.e. juxta sepulchrum relicte Rotardi Proys, circa parietem versus altare beate Virginis ibidem. It. Nycolaus, filius Jacobi, alias dictus Coppenzoen de Aemsterdam, civis Trajectensis, unacum Fya, uxore ejus, suam recepit sepulturam juxta dextrum cornu altaris sancte Crucis, quod ipse construi fecit. It. generosa dna. Theoderica, relicta quondam d. Arnoldi de Cruiningen, militis, s.e. in medio, collateraliter juxta sepulchrum relicte Rotardi Proys prescripte. It. obiit dla. Guede, relicta quondam Bartholomei de Zoudenbalch, sepulta ad caput Nicolai Coppenzoen. It. Gheertrudis, relicta Johannis Romers, juxta altare sancti Johannis. It. Wendelmodis, uxor Nicolai Lamberti de Amsterdammis, ad caput d. Ghijsberti.

[p. 370]

C.
| In domo nostra capitulari.

It. dla. Deliana, mater d. Tydemanni Graeuwert, primi prioris do. n., sub una petra ibidem suam recepit sepulturam. |

D.
Inter colloquium et magnam Galileam, juxta introitum janue chori.

It. Johannes de Over die Vecht, s.e. ibidem in sepulchro quod fieri fecerat sub magna petra. Et in eodem sepulchro e.s. Jacobus de Over die Vecht, filius filii Johannis predicti. It. versus Galileam, ad pedes Johannis predicti, s.e. Jacobus die Roede, notabilis benefactor h. do. It. Swederus de Gaesbeec, filius naturalis dli. Jacobi de Gaesbeec, ad caput Johannis suprascripti. It. juxta eum, versus chorum, s.e. Jacobus de Gaesbeec, filius legitimus Swederi suprascripti.

E.
| In magna Galilea.

Primo, incipiendo in parte australi, juxta cellam sacriste, Jacobus Sloyer, quondam civis Trajectensis sub petra tumulatus existit, habens sculpturam in pariete supra se. Apud quem in eodem sepulchro postea sepultus est Johannes Sloyer, filius ejus, et uxor ejus; postea, ante januam sacriste, Henricus Sloyer et filia Johannis Sloyer; deinde Johannes Sloyer, filius Henrici Sloyer. It. deinde vacat spaciosus locus pro sepulchris faciendis versus aquilonem, et proximus defunctus ibi sepultus est Henricus Trinde, civis Trajectensis, habens tabulam depictam supra se pendentem ad pa-

[p. 371]

rietem. It. post eum immediate jacet sepultus d. Aelbertus de Muden, presb., habens similiter tabulam depictam supra se. It. ex tunc Tydemannus die Lange, civis Trajectensis, suam in proximo loco recepit sepulturam. It. Everardus Scout van den Kelre, s.e. sub grandi petra, habens pulchram lapideam sculpturam in pariete supra ejus sepulchrum. It. deinde Florencius de Gael, armiger, supra cujus tumulum similiter lapidea sculptura in pariete consistit, curiose facta. It. post eum Johannes Voss, civis Trajectensis, traditus est sepulture et juxta eum uxor sua. Tunc sequitur s.d. Theodericus Weert, canonicus ecclesie beate Marie Trajectensis, precipuus benefactor do. n., ante januam per quam itur ad ecclesiam. It. immediate subsequens defunctus est Egbertus Zuermont, civis Trajectensis, habens lapideam sculpturam supra sepulchrum ejus. It. tunc sequitur Ghijsbertus Voecht ibidem tumulatus. It. post jam dictum Ghijsbertum, in proximo sepulchro, jacet corpus Johannis Voecht, fratris sui, sepultum. It. Lambertus Tuer, precipuus benefactor do. n., immediate post Johannem Voecht suam obtinuit sepulturam. It., absque aliquo medio, Henricus van den Rijn in proximo loco e.s. et eciam Zoudo van den Rijn in eodem sepulchro. It. a sepultura dicti Henrici magnum pro nunc existit spacium terre pro sepeliendis, videlicet usque ad januam illam per quam transitur ad cimiterium et juxta illam proximus defunctus e.s., scilicet Johannes de Oestrum, sub parva petra, habens tabulam ibi pendentem. It. illum sequitur immediate d. Fredericus de Zulen, miles, jacens sub una alba petra, qui eciam habet tabulam depictam ibidem in pariete pendentem. It. dla........ Scayen, mater dle. relicte Petri de Zulen, ex tunc in proximo sepulchro asseritur esse sepulta. It. Johannes de Hoye, civis Trajectensis, tunc jacet in proximo

[p. 372]

sepulchro, habens tabulam etc. It. post eum, Hubertus de Steenre suam ibidem suscepit sepulturam. Item inter sepulchrum dicti Huberti et locum sepulture Godefridi, proximi defuncti, quondam mariti Benedicte, relicte Wilhelmi van der Stekel, apparet pro nunc locus vacuus pro duobus quasi parvis sepulchris. Hic sepultus est Walterus van den Rijn in medio¹⁾. It. eundem Godefridum sequitur in sepultura corpus d. Arnoldi, presb., quondam perpetui vicarii in ecclesia de Montfoirde, hic sepultum. It. ex tunc Hermannus Heye, civis Trajectensis et ejus uxor in uno sepulchro sunt sepulti, supra quod pendet tabula depicta ad parietem. It. circa eundem locum s.e. Fredericus de Malsen, civis Trajectensis, cum sua uxore et eciam quidam d. Johannes, presb., vicarius dum vixit in ecclesia sancti Petri Trajectensis, ut quidam dixit senex. Item de post sepulti sunt simul in uno sepulchro Johannes de Deenmarken et ejus uxor, supra quorum sepulchrum in pariete pendet tabula. It. in sepulchro immediate sequenti Lambertus de Zulen, civis Trajectensis. It. post eos obtinet ibi suam sepulturam Theodericus, camerarius quondam d. ducis Wilhelmi Hollandie. It. deinde Henricus Scutter, filius Bolen, panniscida, civis Trajectensis, e.s. It. Mathias, camerarius et barbitonsor quondam d. Frederici, epi. Trajectensis, circa predictum locum jacet sepultus. It. ibidem Ghijsbertus de Molenaer de Dordraco tunc habet suam sepulturam, circa cujus sepulchrum in pariete lapidea consistit sculptura et eciam vacat locus parvus pro sepeliendis. It. tunc sub una grandi petra Johannes Wit et ejus uxor ac Franco, eorum filius, cives Trajectenses, existunt tumulati, habentes supra se in pariete pulchram sculpturam. Item adjacet

1) Deze zin is door den ‘frater exiguus’ later ingelascht.

[p. 373]

ibidem immediate similis quasi petra, sub qua Wilhelmus Over die Vecht, don. noster pretactus, traditus est sepulture, habens sculpturam sollempnem in pariete supra eum. It. ad latus ejus versus aquilonem dicitur esse sepultus Ghijsbertus Vrenck, in cujus sepulchro postmodum d. Ludolphus Schulte, don. noster prescriptus, locum recepit sepulture, videlicet juxta januam celle procuratoris, habens tabulam pendentem ad parietem. It. tunc proximus defunctus est Henricus Hessel de Clivis, habens sculpturam in pariete. It. post eundem Henricum immediate asseritur esse sepultus quidam, dictus Ente de Aemsterdam, aput quem postea Petrus Jacobi de Aemsterdam et Petronella, ejus uxor, suam receperunt ecclesiasticam sepulturam. It. ex tunc Andreas de Blochoven in proximo sepulchro locum habet sepulture. It. dictum Andream sequitur immediate Gerardus die Leydecker, civis Trajectensis, habens tabulam depictam, pendentem juxta ejus sepulchrum. It. d. Theodericus Henrici, canonicus honoris in ecclesia sancti Salvatoris Trajectensis et curatus ecclesie in Aemsterveen, juxta dictum Gerardum immediate est sepultus. It. a sepulchro dicti d. Theoderici usque locum sepulture quondam Henrici Voss et ejus uxoris, civis Trajectensis, in angulo aquilonis quiescentis sub una alba petra, et sculpturam lapideam in pariete ibidem habentis, pro nunc nemo dicitur esse sepultus, infra quod spacium plures persone possunt ecclesiastice tradi sepulture tempore oportuno. | It. immediate post dictum d. Theodericum, juxta januam coquine, s.e. Johannes Gerardi, noster etc. It. in opposito picture vitree, continentis historiam ubi Dominus fugavit ementes¹⁾ etc., sepultus est Nicolaus Fre-

1) De tekst heeft ‘emes’ waarom ik lees ‘ementes,’ zie Evang. v Matth. 21, v. 12.

[p. 374]

derici, civis venerabilis opidi Amsterdammensis, qui eandem nobis donavit. It. Johannes Tullenz., civis Trajectensis, jacet in opposito picture vitree, ubi Dominus visitat Jerusalem. It. in opposito coquine, ante januam, conditus jacet Reynerus wten Hamme, civis Trajectensis. It. immediate juxta predictum Johannem Tullenz., versus cellam sacriste, ad partem meridionalem, s.e. Gerardus Stick, et in proximo sepulchro juxta eum, versus aquilonem, Ernestus de Dorschen, barbitonsor noster. It. juxta Jacobum Sloyer, immediate recepit suam sepulturam Henricus de Moerdrecht cum uxore sua, versus aquilonem, et in eodem sepulchro s.e. Bartholomeus de Nievelt cum uxore ejusdem, filia Henrici de Mordrecht. It. prope Gerardum Stick prescriptum, versus meridiem, immediate e.s. Henricus Johannis. It. in medio Nicolai Frederici et Henrici Johannis prescriptorum suam recepit sepulturam Hermannus, filius Theoderici de Aemsterdam, et in eodem medio jam non vacat locus sepulture. It. juxta Ernestum de Dorschen, barbitonsorem prescriptum, versus aquilonem, s.e. Ghijsbertus Petri, fabri........¹⁾. It. juxta Bartholomeum de Nyevelt s.e. honestus vir Judocus Arnoldi, civis Trajectensis, frater confr. nostri Cornelii Theodrici. It. deinde, versus meridiem, aliquorum locorum pro sepulchris spatio vacuo, ante fenestram celle, quam fieri fecit Everardus Voscuul, s.e. patruus ejus Henricus Voscůůl, civis Trajectensis, et juxta eum in eodem sepulchro Elyzabeth, uxor Arnoldi Voscůůl, filii sui. It. in proximo sepulchro Elyzabeth, relicta ipsius Henrici de Vosculen, et Johannes Voscuul, filius Petri, postea. It. immediate prope dicti Henrici relictam, in prescripto loco vacuo, versus aquilonem,

1) Van af Nicolaus Frederici tot hier is, wegens de latere inlasschingen, de juiste volgorde niet met zekerheid op te geven.

[p. 375]

Gerardus Haen, civis Trajectensis, suam recepit sepulturam. It. juxta Henricum Voscůůl, a parte meridionali, s.e. Everardus Voscuul predictus. It. d. Henricus de Wercouden, presb., s.e. immediate versus austrum, juxta Johannem de Oestrum suprascriptum. It. dla. Elyzabeth de Deenmarken ad ejus peticionem s.e. in sepulchro Johannis de Deenmarken, fratris sui retroscripti. It. Margareta, filia Everardi Voscůůl, s.e. apud patrem, ut supra. It. Petrus Hollant de Amsterdam suam recepit sepulturam immediate post d. Henricum de Wercouden, cui suppositus est albus lapis. It. in unico sepulchro, existente inter sepulchra quondam Henrici Voscůůl et Everardi Voscuul suprascriptorum, est sepulta Elyzabeth¹⁾, relicta ejusdem Henrici Voscuul. It. immediate post Petrum Hollant, versus austrum, s.e. Rodolphus Gerardi de Amsterdam. It. Jacobus de Winsen, civis Trajectensis, s.e. in proximo sepulchro, versus austrum, juxta Everardum Voscuul. It. in proximo sepulchro Jacobi Sloyer, juxta cellam sacriste, versus austrum, s.e. Henricus Sloyer, frater ejus. It. dla. Ava, relicta Zoudonis de Reno, s.e. in proximo et contiguo sepulchro, versus aquilonem, juxta sepulchrum Henrici de Reno et Zoudonis de Reno, quondam mariti sui, ut supra habetur in precedenti folio. It. post Rodolphum Gerardi suam immediate recepit sepulturam Wilhelmus van der Borch. It. Fredericus de Damasco s.e. in proximo sepulchro versus coquinam, post domicellam relictam Zoudonis de Reno. It. dla. Gerarda, filia quondam Gerardi Haen, nobiscum sepulti, in ipsius sepulchro prescripto e.s. It. dls. Johannes de Boetselaer immediate post Fredericum de Damasco, versus coquinam, suam recepit sepulturam. It. Johannes de Poel, opidanus in Renen s.e.

1) Haar sepulchrum is hierboven reeds vermeld.

[p. 376]

immediate post Wilhelmum van der Borch, versus austrum. It. dla. Margareta, uxor Egberti de Aemstel, s.e. in proximo sepulchro post Gerardam Haen, versus coquinam. It. in proximo sepulchro, versus coquinam, prescriptus Egbertus de Aemstel suam recepit sepulturam. It. in eodem sepulchro s.e. magister Christoforus de Aemstel, filius ejusdem, magnus benefactor do. It. Petrus de Winssen et dla. Mabelia, relicta Wilhelmi de Steenre, soror Petri predicti, s. sunt in sepulchro Jacobi de Winssen, patris sui. It. Fredericus die Wit, s.e. juxta ostium coquine, in sepulchro parentum suorum. It. d. Theodricus Bor et dla. Margareta, soror ejus, relicta Johannis de Poel, s. sunt juxta Johannem de Poel in sepulchro ejus. It. Katherina, relicta Henrici Johannis, s.e. apud eum in sepulchro ejus. It. Arnoldus de Voscuul s.e. juxta Jacobum de Winssen, in sepulchro parentum suorum. It. Henricus de Nyenvelt et Fredericus, frater ejus, s. sunt juxta Johannem Boetselaer, versus ostium cimiterii fratrum nostrorum. It. juxta eos, quasi in eodem sepulchro, s.e. quidam capitaneus d. ducis Austrie, dictus Bartoldus de Bilonia, tempore obsidionis civitatis occisus. It. Arnoldus Heinrici s.e. in sepulchro Heinrici Johannis, patris sui. It. Henricus Bor et Gerarda, uxor ejus, s. sunt juxta Jacobum de Winssen, versus meridiem. It. ad latus ejus, versus meridiem, s.e. Johannes Theoderici de Mynen, fr. d. Thome, prioris. It magister Petrus de Slusa, pastor Ecclesie nove Delfensis, s.e. juxta Heinricum Vos, juxta cellam procuratoris nostri. It. Laurentius Dorschen, barbitonsor noster, s.e. juxta coquinam, in sepulchro patris sui. It. Nicolaus Hey, amicus et benefactor notabilis do. n., s.e. juxta ostium coquine. It. Johannes Sloyer, s.e. ante ostium sacriste in angulo. It. magister Theodericus Ofhuus, avunculus d.

[p. 377]

Christiani, prioris nostri, s.e. juxta Henricum Trinde, versus cellam sacriste. It. dla. Maria, filia Hermanni de Zijl, s.e. in sepulchro Heinrici Bor et uxoris ejus, parentum matris sue. It. dla. Katherina relicta.... de Zweten, s.e. juxta Heinricum de Moerdrecht, versus ecclesiam. It. dla. Johanna, uxor Gherardi de Reno, in sepulchro parentum ipsius Gerardi. It. Gerardus de Amstel s.e. in sepulchro parentum suorum. It. Everardus Butzelaer s.e. juxta domicellam de Zweeten, versus ecclesiam. It. Johanna, uxor Arnoldi Gerardi, s.e. prope Fredericum Wit, versus ecclesiam. It. Gheertrudis de Hoern, soror d. Heinrici de Hoern, vicarii h. do., s.e. juxta d. Albertum de Muden, versus ecclesiam. It. dla. Lutgardis de Wouwenberch, mater dle. Johanne, relicte Petri de Winssen, in sepulchro Jacobi de Winssen. It. Gherardus de Reno s.e. in sepulchro patris sui et uxoris sue. It. nobilis dna., dna. Margareta, dna. de Broechusen juxta Johannem Tullenz., versus ecclesiam. It. honesta virgo, nomine Digna, filia Ghijsberti Zass, s.e. juxta sepulchrum Christofori de Aemstel, versus ecclesiam, amita confr. nostri Petri Zass. It. s. sunt juxta sepulchrum magistri Petri de Slusa, ante cellam procuratoris, magister Theodricus Mens, barbitonsor noster, et Aleydis, ejus uxor. It. in eodem sepulchro Digne, filie Ghijsberti Zas, s.e. Agata, uxor Geraerdi Zas, mater Petri Zas, confr. nostri. S.e. juxta januam cymiterii nostri sub novem petris, versus januam ecclesie, honesta matrona Gheertrudis, mater confr. nostri, d. Ghijsberti Rogman, que habuit quatuor filios sacerdotes in ordine nostro et unum in ordine sancti Benedicti. Intra sepulchra magistri Petri de Slusa et magistri Theodrici Mens, barbitonsoris nostri, s.e. Heijnrica, uxor magistri Ghijsberti, cyrurgici nostri. It. magister Robertus, barbitonsor et cyrurgicus, pater confr.

[p. 378]

nostri don. Wemmeri, s.e. juxta sepulchrum uxoris magistri Ghijsberti, ut supra. It. Cornelius Judoci, pater Ghijsberti, coci nostri, s.e. juxta januam nole, ante coquinam, versus portam conventus. It. s.e. honestus vir Anthonius Dyonisii in latere orientali sepulchri Gheertrudis, uxoris sue suprascripte, juxta januam cymiterii nostri etc. It. s.e. Margareta, uxor Adriani Hoefslagers de Zoeren, ante januam refectorii laycorum. It. honestus vir Theodricus de Authůesden, alias in Růtenberch, civis Trajectensis, pater confr. nostri d. Ghijsberti Růtenberch, s.e. prope restam¹⁾ nole coquine, versus portam ambitus, anno 1540, xxvi Septembris; supra cujus sepulchrum pendet tabula ab ipso depicta anno 36, memoriam ejus continens. It. honesta Hasa Jacobi, matertera confr. nostri d. Ghijsberti Rogman, s.e. juxta sepulchrum sororis sue Gheertrudis suprascripte, ad latus scilicet ejus, versus coquinam, anno 15²⁾. It. honestus vir Gherardus Zass, pater quondam venerabilis patris prioris nostri, do. Petri Zass, civis Trajectensis, s.e. ad latus uxoris sue Agathe supraposite, in primo scilicet sepulchro, versus aquilonem, juxta sepulchrum Digne Zass, sororis sue, que jacet sub sarcophago. O. anno 1546, xxii Junii. It. honestus vir Wilhelmus Vůij de Amsterdam, magnus amicus et fautor et benefactor do. nostre et in fine vite sue propter merita sua continuus prebendarius ad annum cum dimidio, s.e. immediate juxta sepulchrum Theodrici de Authůesden suprascripti, versus meridiem. Obiit xxiiii Aprilis, anno 1547. It. juxta sepulchrum Magarete Hoefslagers, ad partem orientalem, s.e. Margarita Heinrici, mater Cornelii,

1) De tekst heeft ‘restā.’

2) 1515 kan bezwaarlijk bedoeld zijn. Waarschijnlijk hadden nog twee cijfers moeten volgen.

[p. 379]

confr. nostri, donati, qui multis annis hospitibus conventus nostri servivit fideliter, 1548. It. fr. Mathias, procurator van Marienboem, ordinis Brigittensium laicus, s. juxta coquinam, anno 1556, decimo die mensis Maji. It., juxta nolam coquine, s. puer octo dierum, filius magistri Ghijsberti, advocati nostre¹⁾. It. post hunc puerum, versus januam coquine, s.e. honestus vir Johannes Geraerdi, pater confr. Gerardi, don., procuratoris bonorum nostrorum supra Mosam. It. juxta sepulchrum magistri Roberti de Gravia, barbitonsoris et²⁾, s.e. apud nos honestus vir magister Paulus, barbitonsor et cyrurgicus noster, anno 1563. It. in eodem sepulchro s.e. Cornelia, uxor sua, anno 1573. It. in sepulchro ad tale signum³⁾ s.e. Belia, filia supradicti Johannis Geraerdi, uxor Cornelii, vulgariter dicti Comen, familiaris nostre do., anno 1573, die ii Septembris.

1) Te weten ‘nostre domus.’

2) De op ‘et’ volgende titel is uitgeschrapt en daarboven geplaatst ‘sepultus est.’

3) In het handschrift volgt hier een teeken overeenkomende met dat het welk in margine aan den zin ‘Item post hunc puerum etc.’, zie eenige regels vroeger, voorafgaat.

F.
In parva Galilea.

1. In parte orientali⁴⁾.

Primo in parte orientali ante domum capituli s.e., juxta ostium, quod est post capitulum in angulo Galilee, sicut scriptum est in antiquo libro memoriarum, dla. Vrouken de Medenblic et hoc credo esse, salvo judicio saniori, prope ostium colloquii nostri, quia

4) De vier opschriften ‘In parte orientali,’ ‘In parte meridionali’ etc., aan het hoofd dezer onderafdeelingen geplaatst, worden in het handschr. niet gevonden.

[p. 380]

ibidem sunt duo ostia et in alio angulo ex opposito non est janua, nisi illa per quam transitur versus domum hospitum sive coquinam, distans parum ab primo angulo. It. in secundo sepulchro, computando ab ostio colloquii nostri, versus aquilonem, Geertrudis, uxor Lamberti Mensonis, civis Trajectensis, suam recepit sepulturam. It. deinde sequitur in tercio sepulchro mater nostra Aleydis de Beynhem tumulata. Item ex tunc in quarto proximo dla. Margareta, uxor Lamberti Twr., magna benefactrix et amica h. do., ecclesiastice tradita est sepulture. It. in quinto jacet sepulta Petronella, uxor Wilhelmi Zael, aurifabri, de Aemsterdam, habens sculpturam lapideam in pariete supra ejus sepulchrum. It. post eam in sexto sepulchro proxime adjacente, dna. Katherina de Sterkenborch, militissa, et juxta eam dla. Mechteldis de Winsen, soror ejusdem, uxor Johannis Bole, armigeri. Dubitat tamen de hoc quidam, credens quod ipsa dla. Mechteldis sit in secundo sepulchro, deinde subsequenti, sepulta, ab alia videlicet parte, juxta dominam de Hokelem, proximam defunctam. It. post dominam de Sterkenborch predictam, sub magna petra ante januam domus capituli, immediate subsequitur sepulta dna. Elyzabeth, dna. de Hokelem, baronissa, habens tabulam depictam ibi pendentem. It. in prenominato libro memoriarum scriptum est quod dla. Aleydis Beyerden s. sit juxta ostium post fores capituli, versus ecclesiam. It. quedam paupercula, sicud in eodem libro continetur, s.e. in pastulo¹⁾ ex opposito do. capituli, cujus nomen ibidem non erat expressum. It. quidam infans ibidem dicitur eciam esse sepultus. Item in quarto sepulchro, computando a sepulchro dne. de Hokelem, versus coquinam, sunt sepulte dla. Cristina, uxor Gerardi Co-

1) Of ‘pasculo.’

[p. 381]

man, et juxta eam dla. Celia, filia ejus, uxor Gerardi van den Rijn, habentes ibi vitrum et tabulam picturatam. It. ibidem est postea s. Margareta, uxor Gerardi de Reno, immediate juxta matrem et aviam ipsius. It. deinde, post quinque sepulchra vel circiter, circa januam celle procuratoris, s.e. Agatha, uxor Hugonis de Halst, que habet circa locum sepulture sue in pariete lapideamn sculpturam et in proximo sepulchro elegit sepeliri Petronella Zelandrina, que adhuc vivit, et dicta sculptura deservit eciam pro ea. Dicta Petronella s.e. in monasterio sanctimonialium in Wijck prope Duersteden et in jam pretacto sepulchro, sibi reservato, sepulta est Elyzabeth, relicta Johannis Hermanni de Amsterdam. It. ante januam celle procuratoris vel circiter tumulata existit........., mater d. Theoderici de Wassenaer, presb., et in eodem sepulchro Mabilia, soror ejusdem presb. It. in tercio tumulo, existente a pariete sive angulo juxta coquinam, s.e. Margareta, quondam ancilla d. Henrici van der Laen, confr. nostri. It. in dicto angulo jacet sepulta dla. Fya, pedissequa dle van der Veer.

Nota, quod in retroscripta parte orientali adhuc alie femine sunt sepulte, quarum nomina aut certa loca in quibus sunt tradite ecclesiastice sepulture non valebam percipere. Dicuntur enim, exceptis aliis, ibidem sepulte videlicet dla.........., uxor Johannis van der Haer.........., uxor fr. Lamberti, conv. do. n. in Rueremonde et Conegondis, uxor Ghijsberti Kemerlinc, civis Trajectensis.|

It. juxta proximam fenestram, vitri quod Gerardus de Reno circa sepulturam uxoris sue et matris ejusdem, unde retroscribitur, fieri fecit, versus coquinam, s.e. dla. Beerta de Eemskerck, relicta Theoderici de

[p. 382]

Zulen, armigeri. It. in proximo sepulchro ibidem, versus coquinam, Elburgis de Meerlant s.e. It. in sepulchro dne. Katherine de Starkenborch, s.e. Wilhelmus de Ysendoern cum Ghijsberto de Starkenborch, avo suo, juxta latus ostii capituli, ad austrum. It. juxta januam coquine in angulo s.e. Wijlhelmus Goedfridi Schimmelpenni[nck], familiaris et benefactor, juxta angulum infra januam coquine et domum capitularem, sub blaveis et albis lapidibus 15. It. immediate ad latus Wilhelmi prescripti, versus meridiem, s.e. Adriana, uxor Antonii, filia Ambrosii, naute nostre¹⁾, ipso die beate Ursule ac sociorum ejus, anno 1543, propter milites [..........]²⁾, scilicet decem veentgens³⁾, propter quorum presentiam et insolentiam porte civitatis clause tenebantur. It. in eodem sepulchro s. Cornelia, secunda conjux prescripti Anthonie. It. Quirinus, faber lignarius noster, Schoenhovianus, obsequiosus et omnibus amabilis, anno 1556, XIIII die Maji. It. immediate ad latus sepulchri uxoris Anthonii s.e. Maria, uxor Lamberti, familiaris nostre⁴⁾, habitans opt Kaer⁵⁾ aen de Vecht. It. ad latus Quirini s.e. honesta virgo Maria, filia Johannis Ghijsberti, dicti custodis de Ymmichusen, familiaris nostre ac nobiscum habitantis, versus coquinam. It. ad latus Quirini suprascripti, versus capitulum, s.e. honestus juvenis Andreas, famulus dicte domus, fidelisque servitor in suis officiis, licet diu nobiscum moratus, mersit anno 1562, die 11 Februarii. It. ad latus honesti⁶⁾ juvenis Andreas⁷⁾, famulus dicte do., versus capitulum, s.e. honestus vir

1) Te weten ‘nostre domus.’

2) De tekst heeft ‘bormāēgen’ of borināēgen.’

3) Alias ‘vendels.’

4) Te weten ‘nostre domus.’

5) De ‘K’ is onzeker

6) De tekst heeft ‘honestus.’

7) De tekst heeft ‘Anderas.’

[p. 383]

Theodericus Aernoldi Knol, anno 1563. It. pridie Conversionis sancti Pauli, inter horam 12 et proximam¹⁾, obiit Henricus Johannis a Zutphen, mercenarius noster, et s.e. ad latus Theodrici Aernoldi Knol, versus capitulum, anno 1564. It. ipso die festi²⁾ sancti Johannis Baptiste, circiter xii horam nocte, obiit Johannes Ghijsberti, senior famulus fidelis do. nostre, qui semper inservivit negociis bonorum nostrorum in Emichusen et sepultus est in³⁾ sepulchro honeste virginis, nomine Maria, filie ejus, anno 1565. It. prope januam capituli, versus coquinam, in tertio sepulchro, Gerardus Wolteri, famulus noster, 1572.

1) Misschien moet gelezen worden ‘primam.’

2) De tekst heeft ‘festum.’

3) De tekst heeft ‘sepultus est in sepulchro honesta virgo nomine Maria filia ejus.’

2. In parte meridionali.

It. in parte meridionali, que incipit a pariete interiori, ex opposito janue colloquii, tendente usque ad finem ejusdem parietis in occidente. In qua parte cadavera defunctorum dupliciter, scilicet juxta quemlibet parietem, sunt sepulta, prout tenentur cum capitibus versus orientem respicientibus, secundum modum loquendi.

In primis juxta dictum parietem, ex opposito⁴⁾ janue colloquii existentem, in primo sepulchro jacet tumulata dla. Aleydis Zoudenbalch, benefactrix h. do. It. in secundo immedrate sequenti dla. Katherina van der Donck, post cujus sepulchrum vacat impresenciarum locus duorum sepulchrorum vel circiter. Et in uno, scilicet proximo ad sepulchrum dicte Katherine suprascripte, s.e. dla......, uxor Stephani de Nyenvelt,

4) De tekst heeft ‘oppositi.’

[p. 384]

filii Wil[helmi], et in alio¹⁾. It. deinde sequitur Elyzabeth, mater confr. nostri Henrici Borre, ibidem sepulta circa medium. It. extunc immediate suam recepit sepulturam Angela, uxor Lamberti de Zulen, civis Trajectensis. It. post illam Aleydis, uxor Henrici Scutter, filii Bolen, cujus sepulchrum est in opposito quasi janue per quam conversi nostri transeunt ad ecclesiam. It. Elyzabeth, uxor Hermanni Korlinc, pistoris, tunc sequitur cum sepulchro suo. It. in sepulchro tune proxime subsequenti, quod est ultimum²⁾ circa predictum parietem interiorem, sepulta existit dla.........., relicta quondam Borre, filii Gerardi, mater d. Bernardi de Doernick, mo. in Oestbroeck It. in sepulchro tunc immediate sequenti, scilicet ultimo, est sepulta Katherina de Emmichoven³⁾.

It., reincipiendo in eadem parte meridionali a janua colloquii, nomina defunctorum qui circa alium parietem, existentem versus idem colloquium seu ecclesiam, traditi sunt ibidem ecclesiastice sepulture, quorum prima est Elizabeth, uxor Arnoldi Vechterszoen de Aemsterdam, cum sepulchro suo. It. post eam immediate s.e. dla......., relicta dicti Bokel van der Haer, armigeri. It. deinde vacat locus unus sepulture et tunc ibidem jacet sepulta Jutta, filia Henrici Pistoris in de Weerde, soror Adriani et Lamberti, fratrum. Item ex tunc, sine notabili medio, corpus Zijburgis, uxoris Gerardi Bolleken, jacet in proximo loco. It. Gerardus van der Můelen, civis Trajectensis, ibidem proximum suscepit locum sepulture, juxta januam pretactam per quam conversi

1) Hier is de zin afgebroken.

2) De zelfde hand welke de aanteekening hier boven achter ‘Katherina van der Donck’ maakte, bracht hier de wijziging aan ‘penultimum circa predictum parietem interiorem versus occidentem.’

3) Deze zin is van de hand, in de voorgaande noot bedoeld.

[p. 385]

nostri vadunt versus ecclesiam. Item ante eandem januam s.e........, soror d. Arnoldi Crule, mo. etc. It. tunc sequitur immediate Elyzabeth, martartara confr. nostri, conv. Johannis de Haeften, ibidem tumulata. It. post istam jacet sepulta Agnes, uxor Gerardi Stick, civis Trajectensis, immediate et istud sepulchrum est ultimum partis meridionalis prescripte. | It. in pretacto vacuo loco, scilicet immediate post sepulchrum dle. relicte Boekel van der Haer, videlicet tercio sepulchro a janua colloquii, suam recepit sepulturam Christina, uxor Petri Hollant de Amsterdam. It., inter sepulturam dicte Cristine et dle. de Nyenvelt suprascripte, ex opposito, scilicet in medio ambitu, s.e. dla. Sophia, mater d. decani ecclesie sancti Petri Trajectensis, d. Petri de Hyndersteyn. It. deinde, eciam immediate in medio, versus occidentem, post eam, dla. Foysa, relicta Gerardi de Killensteyn. It. in sepulchro matris sue suprascripte s.e. Elizabeth, soror confr. nostri d. Henrici Bor, mo. h. do. It. prope Cristinam Petri Hollant, in medio, s.e. Johanna, uxor Heinrici Taets. It. in dextera ejus Heinricus Taets, maritus ejusdem.

3. In parte occidentali.

| In tercia parte, scilicet occidentali, que incipit a parva domo de Apcoude, tendens ad aquilonem sive ad refectorium nostrum, infrascripte mulieres sunt sepulte.

Primo Katherina, mater Margarete de Sconovia, in angulo juxta Apcoude. Item deinde Sophia, uxor Nycolai Rodolphi, cum filia sua Aleyde Splinters s. in angulo predicto. Item in 3^o sepulchro Agnes, uxor Gerardi Stick¹⁾. It. in tercio sepulchro Gertrudis, uxor

1) Ten gevolge van deze bijvoeging moeten de nummers der volgende sepulchra telkens met één verhoogd worden.

[p. 386]

Ghijsberti Wermboldi, civis Trajectensis. It. in quarto Petronella, mater¹⁾ d. Johannis Dreyer de Aemsterdam, presb. It. in quinto dla. Hadewigis Taetsen, martartara quondam d. Johannis Taets, confr. nostri. It. in sexto Mabilia, uxor Hermanni Johannis, olim familiaris n. do. It. in septimo Elzabena, uxor Frederici Martini, dudum civis Trajectensis. It. in octavo dla. Alverardis, uxor Andree de Blochoven. It. in nono..........., relicta quondam Mathie, camerarii bone memorie d. Frederici, epi. Trajectensis. It. in decimo..........., mater Theoderici de Jutfaes, junioris, civis Trajectensis. It. in undecimo sepulchro Aleydis, relicta Henrici Paelvoets, soror uxoris Rotardi Proys, civis Trajectensis. It. in duodecimo Hermannus | Johannis, maritus predicte Mabilie, qui legavit nobis calicem. It. post dictum Hermannum........, uxor lathami²⁾ nostri Reyneri de Aemsterdam. It. deinde Hildegondis, relicta Johannis Trinde, calopodificis. It. ex tunc ibidem Johanna, filia Heylwigis Zassen, tradite sunt sepulture. It. post istam dla......... de Angheren, s.e. ibidem. It. soror Jacoba, filia Jacobi Costers, deinde in proximo sepulchro suam recepit sepulturam. It. deinde immediate s.e. dla. Gertrudis de Rietvelt, soror prescripte dle. de Angheren. It. post eam Gertrudis, filia Johannis Bernardi, vidua, suam recepit sepulturam. It. in proximo ibidem sepulchro e.s. dla. Agnes de Velde, Baguta Trajectensis. It. deinde in sequenti sepulchro Katherina, uxor magistri Johannis Viscoper. It. post eam, in eodem sepulcro, magister Johannes Ghijsberti Viscoper, maritus predicte Katherine et tempore obitus sui familiaris h. do., qui obiit in festo beati Bernardi, abb. It. Mechteldis, vicina nostra, supra

1) Eene latere hand schreef boven ‘mater’ het woord ‘martartara.’

2) ‘Latomi’ zal wel bedoeld zijn.

[p. 387]

Vechtam habitans circa pontem lapideum, juxta magistrum Johannem predictum. It. s.e. in loco quo communiter stat feretrum, in parte occidentali, quidam nomine Godefridus, maritus Antonii Scaepsmeerders, anno 1573.

4. In parte ad aquilonem.

In quarta parte parve Galilee, scilicet ad aquilonem, sepulte sunt persone subsequentes. In primis Hildegondis, relicta Wilhelmi Hellinc, mater fr. Nicolai, conv. nostri, et Jacobi Wilhelmi, don. nostri, in opposito graduum refectorii.

VII.
| Hic habentur nomina illorum quibus propter Deum hic concessa est sepultura, dimissis hiis qui jam viam universe carnis sunt ingressi. Et infrascriptorum nomina, postquam ab hac luce decesserint, possunt eciam, si placet, cancellari ut cicius, si opus sit, sciri vel inveniri valeant nomina vivencium, aput nos sepulturam habencium.

Primo obtinuit suam sepulturam, ut apparet ex antiquo libro nostro memoriarum, dla. Elyzabet, filia Theoderici de Amerongen et deinde sequuntur per ordinem ut in eo habentur. Item mater cujusdam Olislager, vicina nostra. †It. Petronella Zelandrina, nobis dilecta. Hic non. It. ancilla magistri Richardi, vocata Jacoba. †It. Fredericus de Voern de Amersfordia. Hic non. †It. Wilhelmus de Winsem, civis Trajectensis. Hic non. †It. Agnes Voss et filia ejus. It. Elizabeth van Haes. It........., filia Ghijsberti Gunter. †It. Johannes Over die Vecht. †It. Jacobus

[p. 388]

de Hellu. Hic non. †It. dla. Aleydis, mater confr. nostri Johannis de Clivis. †It. quedam matrona, dicta Gentefloer. Hic non. †It. dla. van der Veer. Hic non. †It Henricus van Rijn uut Lambroeck. Hic non. It. Fredericus Wit, frater quondam d.H. Wit. It........., filia Jacobi opt Beghijnhoff. It. mater d. Johannis Taets, d. Adrianus, frater, ac .........., soror ipsius. †It. Hildegundis, uxor Johannis Trinde, kalpodificis. It. Elyzabeth, filia Jacobi van den Doem. It. Elyzabeth, ancilla d. Johannis de Lewenberch. It. Elyzabeth, uxor Henrici Petri. It. Geertrudis, uxor Gerardi de Benscoep. †It. Margareta, uxor Theoderici Jonge, civis Trajectensis. It. dla., uxor relicta Gerardi de Killensteyn. It. Heilwigis, relicta quondam Alberti Zasse. It. Margareta, relicta Nycolai Lubberti et Lumburgis, filia ejusdem Margarete. It. Gerardus Valke cum uxore sua. †It. mater Theodrici Gerardi, familiaris nostri. Hic non. †It. Gertrudis, mater d. Ghijsberti de Wercouden. Hic non. It. Elburgis de Maerlant, alias dicta Eepken. It. Johannes Sloyer, civis Trajectensis cum uxore sua. †It. mater magistri Hermanni Droem. Hic non. †It. Walterus van den Rijn, habens eciam associationem cum proximo anniversario. †It. concessa est associacio anniversarii cum proximo domino Gerardo, d. de Zevenbergen. It. habet hic suam sepulturam dla. Aleydis, uxor Zwederi de Zulen. It. Elyzabeth uxor Everardi Taets, soror confr. nostri Henrici Borre, mo. etc.| †Item Nicolaus Jacobi de Aemsterdam, civis Trajectensis et Sophia, ejus uxor, habent suam sepulturam circa altare sancte Crucis eis concessam. †It. concessa est sepultura, infra lampadem retro in ecclesia pendentem, Johanni Willam de Delff graciose. †It. Elizabeth, filia Arnoldi Spruyts. Hic non. It. concessa est sepultura per litteram conventus Aleydi, uxori Gerardi Conrardi. It. olim con-

[p. 389]

cessa est associacio anniversarii cum proximo domino Johanni, comiti de Katselenberch. †It. Johanni Over die Vecht concessa est per litteram sepultura in loco illo, infra januam colloquii et januam magne Galilee. †It. similiter concessa est sepultura per litteram Everardo Voscuul ac Margarete, filie ejus, in magna Galilea juxta domunculas quas in opposito edificari fecit. It. concessa est sepultura per litteram Foyse Sloyers. It. dle., relicte Henrici de Moerdrecht. It. concessa est magistro Jacobo Dibbout, canonico Trajectensi, associacio anniversarii cum proximo etc. per litteram cum parti[cipacione]. It. concessa est d. Cornelio, dudum hic hospitato, mo. professo in Monichusen, fraternitas sive monachatus. It. concessa est Wilhelmo de Clivis et Elyzabet, ejus uxor, participatio bonorum spiritualium domus nostre unacum sepultura in eadem. It. concessus est monachatus domno Hugoni de Wercouden, mo. d. nostre prope Brugis etc. It. concessus est monachatus d. Theoderico Bor, presb. It. concessa est sepultura Wilhelmo van der Borch de Aemsterdam. Obiit. It. concessa est sepultura per litteram Gertrudi, sorori confr. nostri d. Henrici de Hoirn.

[p. 390]

Appendix I.

In de inleiding, blz. 131, beloofde ik in een appendix nader te zullen aanduiden in hoeverre de orde der onderwerpen in de uitgave afwijkt van die in handschr. B. betracht. Daartoe strekke de navolgende opgave.

Blz. 132	- blz. 141, r. 17 v.b.	zie handschr. blz. 1	- blz. 6, r. 12 v.b.
Blz. 141, r. 18 v.b.	- blz. 146, r. 4 v.b.	zie handschr. blz. 77	- blz. 79, r. 2 v.o.
Blz. 146, r. 5 v.o.	- blz. 154, r. 6 v.o.	zie handschr. blz. 79, r. 1 v.o.	- blz. 86, r. 10 v.b.
Blz. 154, r. 5 v.o.	- blz. 157, r. 10 v.b.	zie handschr. blz. 6, r. 13 v.b.	en blz. 7.
Blz. 157, r. 11 v.b.	- blz. 165, r. 4 v.b.	zie handschr. blz. 13	- blz. 16.
Blz. 165, r. 5 v.b.	- blz. 182, r. 8 v.b.	zie handschr. blz. 117	- blz. 128.
Blz. 182, r. 9 v.b.	- blz. 185, r. 5 v.b.	zie handschr. blz. 75	en blz. 76.
Blz. 185, r. 6 v.b.	- blz. 187, r. 5 v.b.	zie handschr. blz. 19.
Blz. 187, r. 6 v.b.	- blz. 189, r. 10 v.b.	zie handschr. blz. 20	- blz. 20, r. 7 v.o.
Blz. 189, r. 11 v.b.	- blz. 191, r. 14 v.o.	zie handschr. blz. 73.
Blz. 191, r. 13 v.o.	- blz. 192, r. 2 v.b.	zie handschr. blz. 20, r. 6 v.o.	- blz. 21.
Blz. 192, r. 3 v.b.	- blz. 198.	zie handschr. blz. 133	- blz. 135, r. 6 v.o.
Blz. 198	- blz. 202, r. 4 v.o.	zie handschr. blz. 136	- blz. 138.
Blz. 202, r. 3 v.o.	- blz. 205, r. 9 v.b.	zie handschr. blz. 86, r. 11 v.b.	- blz. 87.
Blz. 205, r. 10 v.b.	- blz. 213, r. 5 v.o.	zie handschr. blz. 89	- blz. 92.
Blz. 213, r. 4 v.o.	- blz. 222, r. 2 v.b.	zie handschr. blz. 69	- blz. 72.
Blz. 222, r. 3 v.b.	- blz. 353, r. 4 v.b.	zie handschr. blz. 21	- blz. 68.
Blz. 353, r. 6 v.o.	- blz. 387, r. 11 v.b.	zie handschr. blz. 93	- blz. 116.
Blz. 387, r. 12 v.b.	- blz. 389, r. 22 v.b.	zie handschr. blz. 8	en blz. 9.

[p. 391]

Appendix II.

In dit tweede appendix mogen ten slotte eenige korte opmerkingen nog eene plaats vinden.

1^o. Uit de woorden mijner inleiding, blz. 128, r. 16 v.b., kan men geneigd zijn af te leiden, dat naar mijne meening het eigenlijk gezegde necrologium niet door den ‘frater exiguus’ zou zijn aangelegd. Ten einde eventueel misverstand te voorkomen, deel ik hier mede dat het tegendeel door mij werd bedoeld.

2^o. Met het oog op den bedoelden ‘frater’ vestig ik de aandacht op ‘Aleydis de Beynhem,’ op xix Kal. Jan. kortweg genoemd ‘mater’ en in de lijst der begravenen in parva Galilea, blz. 380, r. 8 v.b., ‘mater nostra.’ Daar beide gedeelten van zijne hand zijn, kan, naar ik meen, kwalijk aan iemand anders dan aan zijne moeder worden gedacht.

3^o. Het op blz. 148 vermelde privilegium van Alexander IV wordt, ofschoon met eenige varianten, ook bij Raissius¹⁾ gevonden en wel onder de elogia achter de opdracht geplaatst. Het slot luidt aldaar: ‘Datum Lateran. Sexto Idus Feb. Pontificatus nostri anno tertio.’

4^o. Op blz. 173 wordt melding gemaakt van de collecta ‘Deus cujus proprium etc.’ terwijl elders, o.a. blz. 186, 204, 206, sprake is van de collecta ‘Deus

1) Origines Cartusiarum Belgii, Duaci 1632.

[p. 392]

cui proprium.’ Op de laatst vermelde plaats lezen wij ‘Deus cui proprium singulariter famuli et sacerdotis tui’ terwijl in de Nove constitutiones der Karthuizers, in het hoofdstuk handelende over het ‘Officium defunctorum’, eenmaal achter de aanvangswoorden ‘Deus cui proprium’ volgt: ‘et dicitur in ea famuli et sacerdotis tui.’ Welke van deze lezingen de juiste zijn kon ik niet nagaan dewijl ik in de ter mijner beschikking staande missalen die collecte niet aantrof. Wellicht moet op blz. 206, r. 11 v.b., gelezen worden ‘Deus cui proprium in singulari’ et pro alio ‘Inclina singulariter.’

5^o. Bij de nalezing van het necrologium bleek mij dat hier en daar tusschen de woorden ‘clericus’ en ‘redditus’ en ‘laicus’ en ‘redditus’ ten onrechte eene komma is geplaatst en evenzeer tusschen de woorden ‘conversus’ en ‘professus.’ Ik vermeld zulks ter dezer plaatse ten einde de lijst der errata niet al te zeer uit te breiden.

Daar over de consuetudines¹⁾ der Karthuizers hier niet kan worden uitgeweid, laat ik het bij de vermelding dat zij aan de kloosterbewoners de volgende rangorde verleenen, a. Monachi. b. Clerici redditi, c. Conversi, d. Laici redditi, e. Donati, f. Prebendarii.

1) Naar aanleiding van die consuetudines, in twee handschriften in de universiteitsbibliotheek te Utrecht voorkomende, hoop ik elders eenige beschouwingen te geven.