Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap. Deel 7

[p. 89]

Uittreksel uit eenen brief van den Nederlandschen gezant in Frankrijk, betreffende zijn onderhoud met den Nuncius van den Paus, in Sept. 1618.¹⁾

Hooge ende Mogende Heeren!

Mijn heeren!

........

Ten voors. tijde²⁾ weesende tot Lisigny met den Agent van Engeland, vonden wij aldaar den Cardinaal van Rochefouqueau met den Nonce van den Paus bij den Heere van Luynes. Deselve Nonce sogt ende vond occasie om met mij in communicatie te komen, ende seide mij veele swaare dingen om te hooren. Als eerst grotelijks improbeerende de proceduuren van Uwe Hoog Mogende en van sijne Ex^cie in 't assopieeren van de teegenwoordige geschillen ende differenten aldaar³⁾. Ten tweeden, ook sustineerende, dat de prolongatie van de Trèves beeter was voor den Staat en confirmatie van de souverainiteit van Uwe

1) In den brief van Suriano van 16 Oct. 1618 wordt van dit onderhoud melding gemaakt. Zie de Brieven van Lionello en Suriano enz. in N^o 37 van onze Werken, bl. 365. Noot. Daar hebben wij beloofd, wat de Heer van Langerak betreffende zijn onderhoud met den Nuncius gemeld had, in deze Bijdragen en Mededeelingen mede te deelen. Dank de welwillendheid van den Heer Rijksarchivaris vervullen wij die belofte.

2) Dat is kort vóór den 25. Sept.

3) d.i. in Holland.

[p. 90]

Hoog Mogende, als den oorlog. Ik antwoorde hem, dat sulken oordeel ende raad seer suspect was ende van geene consideratie in regard van sijn persoon¹⁾. Evenwel spreekende, altijd met behoorlijk respect ende discretie, gelijk sijn Ed. ook deede in mijn reguard, erkennende mij ten vollen in titelen ende eere als 't behoorde (hoewel daar niet veel aan gelegen en is), ende, wat meer is, verklaarde, dat den Paus sijnen meester den Staat en Republique van Uwe Ho. Mo. voor een souveraine Staat was erkennende²⁾. De Heeren van Luynes en de andere Heeren spraeken altijd met sonderlinge affectie ende goed oordeel tot lof ende eere van de equitable proceduuren ende regeeringe van Uwe Hoog Mogende, gelijk ik nog dagelijks, justificeerende de wijse actien ende proceduuren van Uwe Hoog Mogende, bevinde dat meest overal daarvan seer wel ende met behoorlijkheid bij de ongepassioneerden gesprooken ende gevoelt werd. Dit en hebbe ik niet kunnen nalaten Uwe Hoog Mogende te adviseeren.

........

Hooge ende Mogende Heeren etc.

Uit Parijs, den 27 Septembre, 1618.

(Get.) G. van den Boetseler ende Asperen.

1) d.i. als komende van een' vertegenwoordiger van den Paus, die immers het welzijn van de Vereenigde Provincien niet kon bedoelen.

2) Alzoo bevat dit schrijven betreffende het onderhoud niets meer dan Suriano er van meldt.