Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .iij. Capittel.

¶ In dit Capittel straft hy haer om haerder lichtueerdicheyts wille, ende bewijst de onuolcomenheyt des wets ende datse doch niet te vergeefs ghegheuen en is.

1

⁺ O Ghy onuerstandighe Galateren,^* wie heeft v betoouert, dat ghy der waerheydt gheen ghehoor en geeft? Welcken Christus Iesus voor den oogen gheschildert was, ende nv onder v ghecruyst is.

+ A vers 1

* Galat. 5.a.7.

2

Dat wil ick alleen van v weten: Hebt ghy den gheest ontfangen, door de wercken des Wets? Oft door de prekinghe van den gelooue?

3

Sijt ghy soo onuerstandich? In den gheest hebt ghy begonnen, wilt ghy dan nv in den vleessche voortuaren?

4

Hebt ghy dan so veel te vergheefs geleden? Ist anders te vergeefs.

5

Die v nv den geest geeft, ende doet sulcke daden onder v, doet hijt door de wercken des Wets? Oft door de prekinghe vanden ghelooue?

[p. 78v]

6

^* Ghelijck als Abraham Gode ghelooft heeft, ende het is hem gherekent ter gherechticheyt.

* Gene. 15.b.6. Roma. 4.a.3. Iacob. 2.c.23.

7

Soo bekent ghy ymmers nv, dat die, die des gheloofs zijn, dat zijn Abrahams kinderen.

8

⁺ Maer de Schrift heeft het te voren ghesien, dat Godt de Heydenen door dat ghelooue rechtueerdich maeckt. Daerom vercondicht si den Abraham:^† In dy sullen alle Heydenen gesegent worden.

+ B vers 8

† Genes. 12.a.3. 22.c.18. 26.a 4

9

Also worden nv, die des gheloofs zijn, geseghent met den geloouigen Abraham.

10

Want alle die met des wets wercken om gaen, die zijn onder den vloec. Want daer staet gheschreuen:^‡ Veruloect sy alle man, die niet en blijft in alle dien, dat ghescreuen staet inden Boecke des Wets, dat hijt doe.

‡ Deut. 27.c.26 Ierem. 11.a.3.

11

^* Mer dat door de Wet, niemant rechtueerdich en wordt voor Gode, is openbaer.^† Want de Rechtueerdige sal zijns geloofs leuen.

* Roma. 3.b.20 Galat. 2.c.17.

† Abac. 2.a.4 Roma. 1.b.17 Hebr. 10.d.38

12

Maer de Wet en is niet des geloofs,^‡ maer de mensce diese doet, sal daer door leuen.

‡ Leui. 18.a.5.

13

^* Maer Christus heeft ons verlost vanden vloec des Wets, doen hy wert een vloec voor ons^† (want daer staet ghescreuen: Veruloect is alle man, die aent hout hangt)

* Rom. 8.a.3.

† Deut. 21.d.23.

14

Op dat de segheninge Abrahe, onder de Heydenen quame, in Christo Iesu, ende wy alsoo den beloofden gheest ontfingen, door den ghelooue.

15

⁺ Lieue broeders, Ick wil na menschelijcker maniere spreken: Men veracht doch eens menschen Testament niet^‡ (wanneert beuesticht is) ende en doet daer oock niet toe.

+ C vers 15

‡ Hebre. 9.c.17

16

^* Nv is ymmer, de Belooftenisse, Abrahe ende sinen Sade toe gheseyt. Hy en spreect niet: In den saden, als door velen, maer als door eene, door dijn saet, welcke is Christus.

* Gala. 3.b.8.

17

Maer ick seg daer af, dat Testament, dat van Gode te voren beuesticht is op Christum, en wort niet te niet ghemaect, dat de Beloftenisse soude door de Wet ophouden, welcke ghegheuen is,^† ouer vierhondert ende dertich Iaren daer na.

† Gene. 15.c.13. Exod. 11.f.40 Iudi. 5.b.10. Acto. 7.a.6.

18

^‡ Want waert dat de Erffenisse door de Wet vercreghen werde, soo en werde sy niet door de Beloftenis ghegheuen. Maer Godt heeftse Abraham door de Beloftenisse, vrij gheschoncken.

‡ Ro. 4.c.14.

19

Wat sal dan de Wet?^* Sy is daer toe ghecomen, om der sonde wille, tot dattet saet quame, dien de Beloftenisse gheschiet is,^† ende is ouer gheleuert van den Engelen, door de hant des^‡ Middelaers.

* Roma. 5.c.20 7.b.7.

† Acto. 7.e.38.

‡ Deut. 5.a.5.

20

^* Maer een Middelaer en is niet eens eenighen Middelaer, maer Godt is eenich.

* 1.Tim. 2.a.5 Hebre. 9.c.15.

21

⁺ Hoe? Is dan de Wet teghen Gods Beloftenissen? Dat si verre. Maer waert datter een Wet ghegheuen ware, die leuendich maken conde, so quaem de gerechticheyt warachtelijc wt der Wet.

+ D vers 21

22

^† Maer de Schrift heeftet alle besloten onder de sonde, op dat de Beloftenis quame, door den gelooue aen Iesum Christum, ghegeuen den genen, die daer gheloouen.

† Roma. 3.b.9.

23

Maer eer dat gelooue quam, werden wy onder de Wet verwaert ende besloten, op dat gelooue, dat daer gheopenbaert soude worden.

24

^‡ Alsoo is de Wet onse Tuchtmeester gheweest op Christum, op dat wy door den ghelooue rechtueerdich werden.

‡ Acto. 13.d.38. Rom. 10.a.4.

25

Maer nv dat ghelooue ghecomen is, so en zijn wy niet meer onder den Tuchtmeester.

26

^† Want ghy zijt alle Gods kinderen, door den gelooue aen Christum Iesum.

† Esai. 56.b.4. Ioan. 1.a.12. Rom. 8.b.15. Galat. 4.a.5.

27

^‡ Want so vele alsser uwer gedoopt zijn, die hebben Christum aen ghetoghen.

‡ Coll. 2.b.6.

28

Hier en is geen Iode noch Griecke, Hier en is geen knecht noch vrije, hier en is gheen Man noch Vrouwe: Want ghy zijt al te samen^* een in Christo Iesu.

* Ioan. 17.c.21.

29

^† Maer zijt ghy Christi, soo zijt ghy ymmers Abrahams saet, ende na der Beloftenisse, Erfgenamen.

† Rom. 9.b.7 Hebre. 2.c.16. 11.c.18.