Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xv. Capittel.

¶ De Apostel tracteert hier vander verrijsenisse, Voorlegghende de looflijcheyt der leeringe des Euangelijs, ende vande verrijsenisse der dooden.

1

⁺ MAer^* ick vermane v, lieue Broeders, des Euangelij, dat ick v vercondicht hebbe, welck ghy oock aengenomen hebt, in welcken ghy oock staet,

+ A vers 1

* Galat. 1.b.11.

2

^† Door welcke ghy oock salich wordet, na welcker ghedaente ick het v vercondicht hebbe, ist dat ghijt onthouden hebt, ten waer dan, dat ghy te vergheefs ghelooft haddet.

† Rom. 1.b.16. 1.Cor. 1.c.16.

3

Want ick heb v ten eersten ghegeuen, welck ick oock ontfangen heb,^‡ dat Christus ghestoruen si voor onse sonden nader Scrift,

‡ Esa. 53.b.10. Dani. 9.c.26. 1.Cor. 5.b.6. 1.Pet. 2.d.24

4

Ende dat hy^* begrauen si, ende dat hy weder^† opghestaen sy, op den derden dach, na der Schrift.

* mat. 12.d.40

† Mat. 28.b.6 Mar. 16.b.6.

5

^‡ Ende dat hy gesien geworden is van Cephas, daer na vanden tweluen:

‡ Mat. 28.c.17 Mar. 16.b.14 Luce. 24.e.33. Ioan. 20.c.19.

6

Daer nae is hy ghesien gheworden van meer dan vijf hondert Broeders op eenmael, dier noch veel leuen, maer sommighe zijn ontslapen.

7

Daer na is hy ghesien geworden van Iacobo, daer na van allen Apostelen.

8

Ten laetsten na allen, is hy ooc van my, als eender ontijdiger geboorte,^* ghesien geworden.

* Actor. 9.a.3. 1.Cor. 9.a.1.

9

^† Want ick ben de minste onder den Apostelen, als die niet weert en ben, dat ick een Apostel heete,^‡ daerom, dat ick de gemeynte Gods veruolcht hebbe.

† Ephe. 3.b.8.

‡ Actor. 8.a.3. 9.a.1. 22.a.4. Galat. 1.c.13. 1.Tim. 1.b.13.

10

⁺ Maer van Godts ghenaden, ben ick dat ick ben, ende zijn^* genade aen my, en is niet vergeefs gheweest,^† maer ick heb veel meer ghearbeyt, dan sy alle, maer niet ick, maer Godts ghenade die in my is.

+ B vers 10

* 2.Cor. 6.a.1. Hebr. 12.c.15.

† 2.Cor. 11.c.25 12.b.11.

11

Het sy nv ick oft de ghenen, alsoo predicken wy, ende alsoo hebt ghy ghelooft.

12

Ist dat nv Christus gepredict wort, dat hy sy vanden dooden weder opghestaen,^‡ hoe segghen dan sommighe van v: De verrijsinge der dooden en sy niet?

‡ Matt. 22.c.23. Mar. 12.b.18. Luce. 20.d.27 Actor. 23.a.8. 2.Tim. 2.b.18.

13

Maer is de verrijsinghe der dooden niet, soo en is oock Christus niet verresen.

14

Maer en is Christus niet verresen, so is onse prekinghe te vergeefs, so is ooc uwe gelooue te vergeefs:

15

Wy werden oock beuonden valsche ghetuyghen Gods, dat wy teghen Godt ghetuycht hadden, hy hadde Christum op verwect, dien hy niet op verwect en hadde, nademael de dooden niet weder op en staen.

16

Want ist dat de dooden niet en verrijsen, soo en is oock Christus niet verresen. Maer en is Christus niet verresen,

17

So is uwe gheloof onnut, so zijt ghy noch in uwe sonden:

18

Soo zijn ooc die, die in Christo ontslapen zijn verloren.

19

Hopen wy alleen in desen leuen op Christum, soo zijn wy de alder elendichste onder allen menschen.

20

⁺ Mer nv is Christus verresen vanden dooden^* ende die eerstelinck gheworden van dien, die daer slapen,

+ C vers 20

* Collos. 1.b.18. Apocal. 1.a.5.

21

^† Nademael door eenen mensche de doot, ende door eenen mensche de verrijsinghe der dooden coemt.

† Gene. 3.a.6. Roma. 5.b.12. 6.d.23.

22

Want gelijck si in Adam alle steruen, alsoo sullen sy in Christo alle leuendich ghemaect worden.

23

Maer een yegelijck in zijnder ordeninghe.^‡ De eerstelinck Christus, daer na die, die Christo toebehooren, wanneer hy comen sal.

‡ Acto. 26.d.23.

24

Daer na dat eynde, wanneer hy dat Rijck, Gode den Vader ouerleueren sal,^* wanneer hy verstooren sal alle heerschappie, ende alle Ouerheyt, ende gewelt.

* 1.Corin. 2.a.6

25

^† Maer hy moet heerschappen, tot dat hy alle zijn Vianden, onder zijn voeten legge.

† Psal. 110.a.1. Hebre. 1.b.13. 10.b.12.

26

De laetste Viant die vernielt wort, is de doot,

27

^‡ Want hy heeft hem alle dinck onder zijn voeten gedaen. Wanneer hy dan seyt, dattet alle ondergedaen si, so ist openbaer dat die wtgenomen is, die hem alle dinck ondergedaen heeft.

‡ Psalm. 8.b.7. 11.d.27. 28.c.18 Ephesi. 1.c.22. Hebre. 2.b.8.

28

Ende wanneer hem alle dinck onderdaen zijn sal, als dan sal ooc de Soon selue onderdaen zijn den genen, die hem alle dinc ondergedaen heeft, op dat Godt sy alle dinck in allen.

29

⁺ Wat maken sy anders, die haer laten doopen bouen de dooden, ist dat de dooden gheensins en verrijsen? Wat laten si haer

+ D vers 29

[p. 73v]

dan doopen bouen de dooden?

30

Ende wat staen wy dan alle vre in perijckel?

31

By onsen Roem, dien ick heb in Christo Iesu onsen Heere, ick sterue dagelijcx.

32

Heb ick menschelijcker meyninghe te Epheso^* met den wilden dieren geuochten? Wat helptet my, ist dat de dooden niet en verrijsen?^† Laet ons eten ende drincken, want morghen zijn wy doot:

* 1.Cor. 16.b.9.

† Menander. Esaie. 22.b.13. 56.c.12. Sap. 2.a.6.

33

En laet v niet verleyden. Boose Reden, verderuen goede Seden.

34

Waket recht op, ende en sondicht niet. Want sommighe en weten niet van Gode. Dat segge ick v ter schande.

35

Maer yemant mocht seggen:^‡ Hoe sullen de dooden verrijsen/ Ende met welckerley Lichaem sullen sy comen?

‡ Ezech. 37.a.2. Dani. 12.b.12.

36

Ghy dwaes,^* dat ghy saeyt en wort niet leuendich, ten si dattet sterue.

* Ioan. 12.c.24

37

Ende dat ghy saeyt, dat en is ymmers niet dat Lijf, dat worden sal, met een bloot Coorn, te weten, Terwe, oft eenich vanden anderen.

38

Maer Godt gheeft hem een Lijf, ghelijck hy wil, ende eenen yeghelijcken vanden sade zijn eyghen Lijf.

39

⁺ Alle dat vleesch en is niet eenderley vleesch, maer een ander vleesch is der menschen, een ander des Vees, een ander der Visschen, een ander der Voghelen.

+ E vers 39

40

Ende daer zijn Hemelsche Lichamen, ende Aertsche Lichamen. Maer een ander heerlijcheyt hebben de Hemelschen, ende een ander de Aertsche.

41

^† Een ander claerheyt heeft de Sonne, een ander claerheyt heeft de Mane, een ander claerheyt hebben de Sterren. Want een Sterre gaet der anderen te bouen inder claerheyt,

† Dani. 12.b.13. Mat. 13.e.43.

42

^‡ Alsoo oock de verrijsinghe der dooden. Het wort ghesaeyt verganckelijck, ende sal verrijsen onuerganckelijck.

‡ Dani. 12.b.13. Sapien. 3.a.7.

43

Het wort ghesaeyt in oneere, ende sal weder opstaen in heerlijckheyt. Het wort ghesaeyt in swacheyt, ende sal weder opstaen in cracht.

44

Het wort ghesaeyt een natuerlijck Lijf, ende sal weder opstaen een gheestelijck Lijf. Heeftmen een natuerlijck Lijf, soo heeftmen oock een gheestelijck Lijf.

45

Alsser gescreuen staet:^* De eerste mensche Adam is ghemaect int natuerlijck leuen: Ende de laetste Adam int gheestelijck leuen.

* Genes. 2.b.7.

46

Maer dat gheestelijck Lijf en is niet dat eerste, maer dat natuerlijcke, daer na dat gheestelijcke.

47

De eerste mensche is vander Aerden, ende Aertsch.^† De ander mensche is de Heere vanden Hemel.

† Ioan. 3.b.13.

48

Ghelijck als de Aertsche is, soo zijn oock de Aertschen: Ende ghelijck als de Hemelsche is, soo zijn oock de Hemelschen.

49

Ende ghelijck als wy ghedraghen hebben dat Beelde des Aertschen, alsoo sullen wy oock draghen dat Beelde des Hemelschen.

50

Daer af segghe ick, lieue Broeders: Dat vleesch ende bloet niet en connen dat Rijcke Gods beeruen: Oock en sal dat vergancklijck niet eruen dat onuergancklijck.

51

⁺ Siet, ick segghe v een verborghentheyt,^‡ wy en sullen niet alle ontslapen,^* maer wy sullen alle verandert worden, ende dat gantsch gheringhe in eenen ooghenblick, ter tijt der laetsten Basuynen.

+ F vers 51

‡ 1.Tess. 4.c.15.

* Phil. 3.c.21.

52

^‡ Want de Basuyne sal haer gheluyt gheuen, ende de dooden sullen weder opstaen, onuergancklijck, ende wy sullen verandert worden.

‡ matt. 24.c.31 1.Tess. 4.c.16

53

^* Want dit verganckelijcke, moet aentrecken dat onuerganclijck: Ende dit sterflijcke, moet aentrecken de onsterflijcheyt.

* 2.Cor. 5.a.4.

54

Maer wanneer dit verganckelijcke, sal aentrecken dat onuerganckelijcke, ende dit sterflijcke, sal aentrecken de onsterflijckheyt, dan sal veruult worden dat woort datter ghescreuen staet: De^† doot is verslonden inder ouerwinninghe.

† Esaie. 25.b.8.

55

Doot^‡ waer is dijn prickel? Helle, waer is dijn ouerwinninghe?

‡ Osee. 13.c.14. Hebr. 2.b.14.

56

Maer de prickel des doots is de sonde, ende de cracht der sonde is de Wet.

57

Maer Gode sy danck,^* die ons de ouerwinninghe ghegheuen heeft, door onsen Heere Iesum Christum.

* 1.Ioan. 5.a.5.

58

Daerom, mijn lieue Broeders, zijt vaste, onbeweghelijck, ende neemt gestadelijck toe inden wercke des Heeren, Nademael ghy weet, dat uwen arbeyt niet te vergheefs en is inden Heere.