Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

Dat tweede deel, des Euangelij S. Lucas, Van de Wercken der Apostelen.

¶ Dat .I. Capittel.

¶ Christus gheboot sinen Iongheren dat si niet neder climmen en souden van Ierusalem, Ende van de Hemeluaert Christi, Ende de verkiesinghe Mathie inde plaetse van Iudas.

1

⁺ DE eerste Redene, tis waer, heb ick gedaen, lieue^* Theophile, van allen dien, dat Iesus begost, beyde te doen ende te leeren,

+ A vers 1

* Luce. 1.a.1.

2

Tot aen den dach, doen hy op ghenomen wert, Na dien hy den Apostelen (^† welcke hy had vercoren) door den heylighen Gheest, beuel ghedaen hadde:

† Ioan. 15.b.16

3

Den^‡ welcken hy hem seluen nae zijn lijden, leuendich vertoont hadde, door menigerley bewijsinghe: Ende liet hem sien onder haer veertich daghen lanck, ende sprac met haer vanden Rijcke Godts.

‡ Ioan. 20.c.19. 21.a.1. 1.Cor. 15.a.5.

4

^* Ende als hy haer vergadert hadde, beual hi haer: Dat si van Ierusalem niet en weecken, maer wachten op de Beloftenis des Vaders,^† die ghy (sprac hy) van my ghehoort hebt.

* Luc. 24.d.48

† Ioan. 14.c.26 15.c.26.

5

^‡ Want Iohannes heeft met Water ghedoopt,^* maer ghy, sult met den Heylighen gheest ghedoopt worden, niet langhe nae dese daghen.

‡ Mat. 3.b.11. Luce. 3.c.16. Acto. 11.b.16.

* Esa. 44.a.3 Iohel. 2.f.28.

6

Die nv so te samen gecomen waren, vraechden hem, ende spraken:^† Heere, sult ghy in deser tijt weder op richten dat rijcke Israels?

† Mat. 24.a.3

7

Mer hy sprac tot haer:^‡ Het en behoort v niet te weten, tijt ofte vre, welcke de Vader siner macht voor behouden heeft:

‡ Mat. 24.c.36

8

^* Maer ghy sult de cracht des heylighen Gheest ontfangen, die op v comen sal,^† ende ghy sult mijn ghetuyghen zijn tot Ierusalem, ende inden gantschen Iudea ende Samaria, ende tot aen dat eynde der Aerden.

* Luc. 24.d.48 Actor. 2.a.4.

† Acto. 2.d.32. Ioan. 15.c.27.

9

⁺ Ende doen hy sulcks gheseyt hadde,^‡ werdt hy op ghenomen toesiens, ende een wolck nam hem op, voor haren ooghen wech.

+ B vers 9

‡ Mar. 16.c.19. Luc. 24.d.50.

10

Ende als si hem nae saghen ten Hemel varen, Siet, doen stonden by haer twee mannen in witte cleederen,

11

Welcke oock seyden: Ghy Mannen van Galilea, wat staet ghy, ende siet na den Hemel? Dese Iesus, die van v is op ghenomen ten Hemel,^* sal comen gelijc als ghy hem gesien hebt ten Hemel varen.

* Dani. 7.b.13. Mat. 24.c.30 Marc. 13.c.26 Luce. 17.e.30. 21.d.24.

12

Doen keerden si om nae Ierusalem, van den Berch die daer heet de Olijuen berch, welcke naby Ierusalem is, ende leyt daer een Sabbaths reyse af.

[p. 49r]

13

Ende als sy binnen quamen, clommen sy op den solder, daer haer dan onthielden^* Petrus ende Iacobus, Iohannes ende Andreas, Philippus ende Thomas, Bartholomeus ende Matheus, Iacobus Alphei soon, ende Simon Selotes, ende Iudas Iacobi.

* Matt. 10.a.2. Marc. 3.b.16. Luce. 6.d.14. 9.a.1

14

Dese alle waren ghestadelijck by malcanderen eendrachtelijck met bidden ende smeecken, tsamen met den Wijuen, ende Maria de moeder Iesu, ende zijne broederen.

15

⁺ Ende in dien daghen, trat Petrus op int midden onder de Iongheren, ende sprack (de schare der namen, was te hoope by hondert ende twintich)

+ C vers 15

16

Ghy Mannen ende Broeders,^† dese Schrift moeste veruult worden, welcke te voren de heylighe Gheest gheseyt heeft, door den mont Dauids, van Iuda,^* die een voorgangher was der gheenre die Iesum vinghen,

† Psal. 41.b.9.

* Mat 26.b.22 Ioan. 18.a.3.

17

^† Want hy was met ons ghetelt, ende had dit Ampt met ons vercreghen.

† mat. 10.a.4.

18

^‡ Dese heeft verworuen den Acker voor dat onrechtuaerdighe loon,^* ende heeft hem verhanghen, ende is midden ontwee gheborsten, ende alle zijn inghewandt wtgheschuddet.

‡ Mat. 27.a.7.

* 2.Re. 17.d.23 Matt. 27.a.5.

19

Ende het is condt gheworden, allen, die te Ierusalem woonen, alsoo, dat die selue Acker, ghenoemt wort op haer sprake, Hakeldama, dat is, een bloet Acker.

20

⁺ Wandt daer staet gescreuen inden Psalmboec:^† Haer wooninghe moet woest worden, ende daer en sy niemandt, die daer in woone,^‡ Ende zijn Bisdom ontfanghe een ander.

+ D vers 20

† Psal. 69.d.26

‡ Psal. 109.a.7

21

So moet nv een van dese Mannen,^* die by ons gheweest zijn, de gheheele tijt ouer, die de Heere Iesus onder ons is wt ende in ghegaen,

* Ioan. 15.c.27.

22

Van het Doopsel Iohannes aen, tot op den dach, doen hy van ons ghenomen is, een ghetuyge zijnder verrijsenis met ons worden.

23

^† Ende si stelden daer twee,^‡ Ioseph ghenaemt Barsabas, met den toenaem Iust, ende Matthiam,

† Actor. 6.a.3.

‡ Act. 4.d.36.

24

Baden ende spraecken:^* Heere, alder herten kenner, thoont ons, welcken ghy vercoren hebt van desen tween, dat een ontfange desen Dienst, ende Apostel Ampt, daer Iudas af gheweken is, dat hy henen ghinghe aen zijn plaetse.

* 1.Reg. 16.b.7 Psal. 7.b.10. 1.Par. 29.b.9

25

^† Ende si worpen dat Lot ouer haer, ende dat Lot viel op Matthiam: Ende hy werdt toe gheordineert tot den eluen Apostelen.

† Prou. 16.d.33