Den Bibel, Inhoudende dat Oude ende Nieuwe Testament (Biestkensbijbel)

¶ Dat .xij. Capittel.

¶ Hoe de Heere Iesus ses daghen voor Paesschen in Bethanien quam, ende van Maria Magdalena ghesalft wordt, ende van veel gheschiedenissen ende leeren.

1

⁺ SEs daghen^* voor den Paesschen, quam Iesus tot Bethania, daer Lazarus was de verstoruene, welcken Iesus opgewect hadde vanden dooden,

+ A vers 1

* Matt. 26.a.6 Mar. 14.a.3. Luce. 22.a.7. Ioan. 11.a.2.

2

Aldaer maeckten si hem een Auontmael, ende Martha diende. Ende Lazarus was dier een, die met hem ter Tafelen saten.

3

^† Doen nam Maria een pont Saluen, van ongheualster costelijcker Narden, ende salfde de voeten Iesu. Ende droochde met haren hayre zijn voeten. Ende dat huys wert vol vanden ruecke der Saluen.

† Luce. 7.d.37.

4

Doen sprack een van zijnen Iongheren, Iudas Simonis soon Ischariotis, die hem daer na verriet:

5

Waerom en is dese Salue niet vercocht, voor drie hondert penninghen, ende den Armen ghegheuen?

6

Dat seyde hy, niet dat hy nae den Armen yet vraechde, maer hy was een dief,^* ende hadde den buydel, ende droech watter ghegheuen wert.

* Ioan. 13.c.29.

7

Doen sprack Iesus: Laetse met vreden, sulcx heeft sy bewaert tot den dach mijnder begrauinghe.

8

Want Armen hebt ghy altijt by v, maer my en hebt ghy niet altijt.

9

⁺ Doen vernam veel volcx der Ioden, dat hy aldaer was, ende quamen, niet om Iesus wille alleen, maer oock dat sy Lazarum saghen, welcken^† hy vanden dooden verweckt hadde.

+ B vers 9

† Ioan. 11.e.44.

10

Maer de hooghe Priesters dachten daer op, dat sy Lazarum doodden:

11

Want om zijnen wille ginghen veel Ioden henen, ende gheloofden aen Iesum.

12

^† Des anderen daechs hoorde veel volcx, dat op het Feest ghecomen was, dat Iesus coemt na Ierusalem,

† Matt. 21.a.8. Mar. 11.a.8. Luce. 19.c.36.

13

Ende namen Palmtacken, ende ginghen wt hem teghen, ende riepen: Hosianna,^‡ ghelouet sy, die daer coemt inden Naem des Heeren, een Coninck van Israel.

‡ Psal. 118.c.26

14

Ende Iesus creech een Ezelinne, ende reet daer op, als gheschreuen staet:

15

^* En vreest v niet ghy dochter Sion, Siet, dijn Coninck coemt rijdende op een Ezels Vuelen.

* Esaie. 62.c.11. Sach. 9.b.9.

16

Maer sulcx en verstonden zijn Iongheren te voren niet, Maer doen Iesus verclaert wert, doen dachten sy daer op, dat sulcx van hem gheschreuen was, ende hem sulcx ghedaen hadden.

17

Ende dat volck dat met hem was, doen hy Lazarum wt den graue riep, ende vanden dooden verweckte, roemden die daet,

18

Daerom ghinck hem ooc dat volck teghen, om dat sy hoorden, dat hy sulcken Teecken hadde ghedaen.

[p. 44v]

19

Maer de Phariseen spraken onder malcanderen:^* Ghy siet, dat ghy niet en voordert. Siet de gantsche werelt loopt hem na.

* Ioan. 11.e.47

20

⁺ Daer waren sommige^† Griecken onder dien, die opghecomen waren, dat si aenbaden op het Feest.

+ C vers 20

† 3.Reg. 8.f.40 Actor. 8.c.26.

21

Die traden tot^‡ Philippo, die van Bethsaida wt Galilea was, baden hem, ende spraken: Heere, wy wilden Iesum gheerne sien.

‡ Ioan. 1.e.44

22

Philippus coemt, ende seyt het Andreas. Ende Philippus ende Andreas seydent Iesum voortaen.

23

Maer Iesus antwoorde haer, ende sprack:^* De tijt is gecomen, dat des menscen Soon verclaert worde.

* Ioan. 13.c.31. 17.a.2.

24

Voorwaer, voorwaer, ick seg v:^† Ten sy dat dat Terwen coorn in de Aerde valle, ende versterue, so blijft het alleen: Maer ist dattet versterft, soo brenghet veel vruchten.

† Esai. 53.c.14. 1.Cor. 15.d.36

25

^‡ Wie zijn leuen lief heeft, die salt verliesen: Ende wie zijn leuen op deser werelt haet, die salt behouden, ten eewigen leuen.

‡ Mat. 10.c.39. Marc. 8.c.35. Luce. 9.c.24. 17.d.33.

26

Wie my dienen wil, die volghe my na.^* Ende waer ick ben, daer sal mijn dienaer ooc zijn: Ende wie my dienen sal, dien sal mijn Vader eeren.

* Ioan. 14.a.3.

27

^‡ Nv is mijn siel bedroeft, ende wat sal ick segghen? Vader, helpt my wt deser vren. Doch daerom ben ick in deser vre ghecomen.

‡ Mat. 26.d.37 mar. 14.d.34 Luce. 22.e.44

28

⁺ Vader verclaert dijnen Naem. Doen quam een stemme vanden Hemel: Ick hebbe hem verclaert, ende wil hem noch eenmael verclaren.

+ D vers 28

29

Doen sprack dat volck, dat daer by stont, ende toe hoorde: Het donderde. De ander spraken: Een Engel sprac met hem.

30

Iesus antwoorde, ende sprac:^† Dese stemme en is niet om mijnen wille geschiet, maer om uwen wille.

† Ioan. 11.e.42

31

^‡ Nv gaet dat ordeel ouer de werelt. Nv sal de^* Vorst deser werelt wtghestooten worden.

‡ Ioan. 16.b.11.

* Ioan. 14.d.30

32

Ende ic^† wanneer ick verhoocht worde vander Aerden, soo wil ickse alle tot my trecken.

† Ioan. 3.b.14 8.c.28. Num. 21.b.9.

33

Maer dat seyde hy, te bedieden welcken doot hy steruen soude.

34

Doen antwoorde hem dat volck:^‡ Wy hebben gehoort inde Wet, dat Christus eewelijck blijue, ende hoe segt ghy dan: Des menschen Soon moet verhoocht worden? Wie is dese menschen Soon?

‡ Psal. 110.a.4 Esaie. 9.b.5. Dani. 7.c.14. Miche. 5.a.1.

35

⁺ Doen sprack Iesus tot haer: Dat licht is noch eenen cleynen tijt by v,^* wandelt dewijle ghy dat licht hebt, op dat v de duysternissen niet en oueruallen. Wie int duyster wandelt, die en weet niet waer hy henen gaet.

+ E vers 35

* Iere. 13.c.16. Ephesi. 5.a.8. 1.Tess. 5.a.4.

36

Ghelooft aen dat licht, dewijle dat ghijt hebt, op dat ghy des lichts kinderen zijt. Sulcx sprack Iesus, ende ghinck wech, ende verborch hem voor haer.

37

Ende hoe wel hy sulcke Teeckenen voor haer dede, so en geloofden si doch niet aen hem,

38

Op dat veruult werde de spruecke des Propheten Isaia, die hy spreect:^† Heere, wie gelooft onse prediken? Ende wie is de Arm des Heeren gheopenbaert?

† Esaie. 53.a.4 Rom. 10.c.16.

39

Daerom en costen si niet gheloouen, wandt Isaias spreect weder:

40

^‡ Hy heeft haer ooghen verblint, ende haer herte verstoct, dat sy met den ooghen niet en sien, noch metter herten verstaen, ende haer bekeeren, ende ick haer holpe.

‡ Esaie. 6.b.9. Ezech. 12.a.2. Mat. 13.b.14

41

Sulcx seyde Isaias, doen hy zijn heerlijcheyt sach, ende sprack van hem.^+* Doch gheloofden der Ouersten veel aen hem:

+ F vers 41

* Ioan. 7.a.13.e.48.

42

Maer om der Phariseen wille, en beleden zijt niet, op dat sy niet inden^† Ban ghedaen en werden.

† Ioan. 9.c.22.

43

^‡ Wandt si hadden lieuer de Eere byden menschen, dan de eere by Gode.

‡ Ioan. 5.d.44

44

Maer Iesus riep ende sprack: Wie aen my ghelooft, die en ghelooft niet aen my, maer aen dien, die my ghesonden heeft.

45

^* Ende wie my siet, die siet dien, die my ghesonden heeft.

* Ioan. 10.c.30. 14.b.9.

46

Ick ben ghecomen inde werelt,^† een licht, op dat, wie aen my ghelooft, niet inde duysternis en blijue.

† Esa. 42 b.16 49.b.6. Ioan. 1.a.9. 8.b.12. 9.a.5.

47

Ende wie mijne woorden hoort, ende niet en ghelooft, dien en sal ic niet ordeelen.^‡ Want ick en ben niet ghecomen, dat ick de werelt ordeele, maer dat ick de werelt salich make.

‡ Ioan. 3.b.17

48

Wie^* my veracht, ende en neemt mijn woorden niet aen, die heeft alreede, eenen, die hem ordeelt. Dat woort, dat ic ghesproken hebbe, dat sal hem ordeelen ten Ioncsten daghe.

* Ioan. 3.b.18. 8.c.24.

49

^† Wandt ick en heb van my seluen niet gesproken, maer de Vader die my ghesonden heeft,^‡ die heeft my een ghebot ghegheuen, wat ick doen ende spreken sal.

† Deut. 18.c.18. Ioan. 16.b.13.

‡ Ioan. 3.b.11. 7.b.16. 8.d.28 14.b.10.d.24

50

Ende ick weet, dat zijn ghebot dat eewighe leuen is. Daerom wat ick spreke, dat spreeck ick alsoo, als my de Vader gheseyt heeft.